I
'Op de hei' ramen maken voor schepen
Hoe bedrijvig is Leusden?
Hora Ships Windows Holland:
leusder hrant
Geen tijd om naar
de beurs te gaan
Serie over ambacht en dienstverlening
NSDAG 6 MAART 1991
LEUSDEN - Dit is in feite pas het begin. De
lemeente Leusden, in oppervlakte de grootste
an de provincie Utrecht, is in de afgelopen
itig jaren explosief gegroeid. Het aantal
iwoners is met enkele tienduizenden geste-
ien, waarbij de concentratie heeft plaats ge
el in het centrum van het voormalige, char-
ante agrarische dorp Hamersveld.
Maar de dagen van historische herinnerin
gen en nostalgie liggen (helaas) achter ons, ook
al zouden we ze graag terug willen brengen
ar de dag van vandaag. De realiteit van
alledag is daar. Bedrijven gingen, bedrijven
gaan. Van de oudjes van weleer hebben we
afscheid moeten nemen. Ambachtelijke bedrij
ven in en om het oude Hamersveldse hebben
.nder de druk van de financieel-krachtige on-
ernemingen van buitenaf helaas moeten afha
len, maar gelukkig heeft een aantal zich kun-
,en handhaven. Zij krijgen een plaats in de
rie, die de Leusder Krant wil gaan presen
ten. Historie, ontwikkeling en hoe het verder
gaan in de serie, die de Leusder Krant wil
gaan presenteren. Historie, ontwikkeling en
hoe het verder zal gaan met de bedrijven, die
hun wortels hebben binnen de gemeentgrenzen
•an Leusden. Op welke wijze hebben zij zich
ten handhaven en welk perspectief bestaat
ten opzichte van marktpositie en werkgelegen-
,eid?
[et ondernemersklimaat blijkt gunstig in deze
iel gegroeide gemeente, zo kan van vele kan-
in worden vernomen van de zijde van de
.newcomers". Problemen met de werving van
.edewerkers zijn er niet of nauwelijks, de wo-
igbouw heeft nagenoeg gelijke tred gehou-
len met de behoeften aan de centrale ligging
•an de gemeente blijkt in vele gevallen een van
,e belangrijkste factoren te zijn geweest bij de
keuze van de plaats van vestiging.
Een voornaam aandeel in de ontwikkeling van
het bedrijvenbestand binnen de gemeente
Leusden lig bij de aktiviteiten van de overkoe
pelende organisatie van de ter plaatse geves
tigde ondernemers, de Bedrijvenkring Leus
den. De branche-indeling van het ledenbestand
leert dat er sprake is van zes categorieën:
de bouw- en aannemingsbedrijven;
commerciële dienstverlening;
niet-commerciële dienstverlening;
(groot)handelsbedrijven;
industrie en ambacht en tenslotte;
leden op persoonlijke titel.
In totaal vermeldt de ledenlijst van oktober
vorig jaar tussen de zestig en zeventig aange
sloten bedrijven, waarvan ongeveer de helft in
de sector van de commerciële dienstverlening.
Daartoe behoren uiteraard de banken, de advo
caten-, notaris- en makelaarskantoren, de ac
countants, adviseurs, de administrateurs en
restaurateurs.
Het is alles bijeen een boeiend, breed gescha
keerd landschap dat zich nog vrijwel wekelijks
blijft uitbreiden. Deze krant wil daarvan een
beeld schetsen en dan met name de lezers
meenemen binnen de muren van de bedrijven.
Achter de soms sobere, dan weer uitbundig op
de tekentafels fraai en met fantasie geschetste
facades wordt geleefd en gewerkt aan wat
onontbeerlijk is in een lokale gemeenschap als
de onze, waarin de hartslag van de hedendaag
se economie wellicht door de snelle expansie
van de laatste decennia sterker wordt gevoeld
dan in vele andere vergelijkbare gemeenten in
den lande.
Redacteur Gerard Trebert muren van een bednjf en
maakt de komende weken dan blijkt dat achter soms
een rondje langs de meest sobere gevels een complete
uiteenlopende bedrijven in wereld aan organisatie en
Leusden. De lezer wordt werkkracht schuil gaat.
meegenomen binnen de
Het interieur van Hora Ships Windows Holland aan de Hamersveldseweg
?f
- Wie bekend is in de watersportgebieden van
iland en Zuid-Holland treft daar in de jachthavens
tijd tot tijd op de scheepsramen van de motorkrui-
en zeiljachten de naam HORA aan met daaraan
ppeld de naam van de gemeente Leusden. Daar-
leek het zinvol in het kader van deze serie bednjfs-
irtages de weg te zoeken naar de onderneming,
:ich bezig houdt met het uitdragen van de naam
de plaats van vestiging.
:oers werd dus uitgezet m de nchting van het
ijventerrein Ambachtsweg aan de Hamersveld-
ig, waar zich geleund tegen de onbewaakte
rwegovergang van het Ponlijntje het complex
evindt van de HORA BV. Daar heeft in de eenvoudig
gerichte kantoorruimte het gesprek plaats met de
adste direkteur, de 45-jarige Jan Mosmans,die de
■Éone verhaalt,
ten jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog
een ontmoeting plaats tussen de Amersfoorter Bas
der Horst en diens vnend, de Utrechtenaar Joop
jmans. Beiden besloten een bedrijf te starten dat
zou bezighouden met de fabricage van scheeps-
■ei en. Van der Horst had vanuit zijn commerciële
•l'Bctie in een soortgelijk bedrijf daartoe de nodige
ie; irrng en benodigde relaties opgedaan, Mosmans
de noodzakelijke technische know how inbren-
en trad op als financier,
his de herinneringen van de huidige direkteur Jan
imans over de beginperiode van het bedrijf en het
ideel daarbij van zijn kort geleden overleden va-
een van de beide grondleggers van wat thans
orden is tot een voortreffelijk geoutilleerde,eco-
lisch sterke onderneming.
1 de kelder
ende bedrijfjes maken doorgaans een moeilij-
:art mee; het kan nauwelijks anders. Het startkapi-
ïs nauwelijks toereikend, bankgaranties zijn er
en waren er zeker niet in de tijd - halverwege de
Kger jaren - toen Joop Mosmans en Bas van der
lTst aan hun avontuur met scheepsramen begonnen,
olg: ze moesten van start gaan in een kelder,
gen aan de zijde van het spoorwegemplacement
mersfoort.
en rustige start, mag men wel zeggen', aldus zoon
.*Mijn vader was als gezegd de technicus. Hij was
:dien bedrijfsleider bij een elektrotechnisch be
en Van der Horst deed hoofdzakelijk de admini-
e. Maar het ging goed; het bedrijfje ontwikkelde
behoorlijk. Vader Joop Mosmans pendelde dage-
op en neer van zijn woonplaats Utrecht naar
Brsfoort en gaf leiding aan het twee man tellende
toneel.
atn
LEUSDEN - Over de wereld varen ze, de schepen met speciaal gefabriceerde ramen op de brug en in de kajuiten,
vervaardigd aan de Hamersveldseweg in Leusden door het familiebedrijf Mosmans. Men vindt ze in Australië en Zuid
en Noord-Amerika, op de tussengelegen oceanen, maar ook op de Europese kanalen, rivieren en binnenzeeën. Een
spectaculair bedrijf, HORA Ships Windows Holland, zoals de makers van scheepsramen tot ver buiten onze landsgren
zen bekend staan.
'Ach', relativeert Jan Mosmans, een van de beide direkteuren, 'zo moet je het niet zien. We werken met ons allen hard
en het gaat ons goed. Maar spectaculair? Ik weet het tüet. Maar dat komt misschien omdat ik bedrijfsblind ben
geworden. Dat neemt niet weg, dat ik zeer tevreden ben over de gang van zaken. We hebben het hier erg prettig in
Leusden; bedrijfsmatig gaat het van jaar tot jaar beter en dan kan een mens zich nauwelijks meer wensen'.
Na dne jaar werd het keldertje te klein. In 1958 had de
verhuizing plaats naar een voormalig bakkerijpand
van de firma Mostert aan de Leusderweg en daar bleef
HORA tot 1965. Inmiddels had Bas van der Horst zich
teruggetrokken als direkteur om plaats te maken voor
de heer Klaaren, die tot 1978 functioneerde als direk-
tielid. Van der Horst is overigens wel tot zijn overlijden
in 1971 als administrateur werkzaam gebleven voor
het bedrijf.
Naar Leusden
HORA BV Scheepsramen groeide en groeide en dat
betekende dat ook het pand aan de Amersfoortse
Leusderweg te klein ging worden. Van het keldertje
bij het station en de bakkenj werd het noodzakelijk uit
te zien naar een ruimere lokatie. Die mogelijkheid
deed zich voor toen in 1965 in het zij het afgelegen,
maar met onaantrekkelijk bedrijventerrein aan de
Ambachtsweg in Leusden de mogelijkheid bestond
tot de aankoop van 3000 vierkante meter grond, waar
op kon worden gebouwd. Daartoe werd besloten en
opdracht werd gegeven voor de bouw van een fabn-
cagehal met een oppervlakte van vierhonderd vier
kante meter, de huidige produktieruimte.
Maar na verloop van tijd bleek men ook daar al
weer te veel 'op eikaars lip' te gaan zitten. De poduk-
tiestijging leidde tot uitbreiding van de personele
bezetting en sinds eind maart van het vong jaar heeft
HORA nu ook de beschikking over een aangrenzend
pand. Het daar gevestigde bedrijf Plavo verhuisde
naar elders en thans is HORA in de gelegenheid om
ook op die plaats een deel van haar produktie onder te
epsramen is de specialiteit van het Leusdense bednjf.
brengen. 'Een belangrijke, noodzakelijke expansie
mogelijkheid', aldus Jan Mosmans.
Mede-oprichter Joop Mosmans stierf m het harnas.
Op 9 oktober vong jaar overleed deze energieke
ondernemer, wiens welvarende bednjf thans wordt
geleid door zijn beide zonen Jan (45) en Harry (37).
Beiden zijn Utrechtenaar van geboone en thans woon
achtig in Scherpenzeel.
Jan: 'En toch voel ik me best sterk met Leusden
verbonden. Ik hecht ook aan versterking van mijn
sociale kontakten en daarom vind ik het heel belang
rijk dat er van jaar tot jaar meer Leusdenaren in ons
bednjf komen werken. Ik geloof ook dat het belang-
njk is dat wij er als bednjf toe bijdragen dat de naam
van Leusden via het artikel dat wij maken steeds meer
bekendheid blijkt te knjgen'.
Jan Mosmans, relativerend als we spreken over de
toch niet te onderschatten betekems van een betrek
kelijk klein bedrijf als het gaat om de uitstraling van
welke gemeente dan ook in economisch opzicht: 'Ach,
misschien heb je wel gelijk en ben ik dan in zekere zm
als eerder gezegd bedrijfsblind'.
Bedrijfsblindheid mag zeker met worden veronder
steld bij de 37-jarige Harry, sinds oktober vong jaar
commercieel direkteur. Hij is de man van het buiten
werk, het onderhouden van het kontakt met de klan
ten. Hij was al acht jaar lang commercieel medewer
ker van het bednjf en kent dus het klappen van de
zweep, weet waar en hoe met zijn relaties om te gaan
en draagt dus al sinds jaar en dag de naam van het
Leusdense bednjf - en klaarblijkelijk niet zonder suc
ces - naar buiten uit.
Goed klimaat
Met nadruk wil Jan Mosmans nog eens vaststellen,
dat het naar zijn mening commercieel en industrieel
gezien goed toeven is in Leusden. Vooral de door zijn
bedrijf gekozen lokatie stemt hem tot grote tevreden
heid.
'Ik denk dat we een goede plaats hebben gekozen.
We zitten hier op een klem industneterreintje en heb-
LEUSDEN - HORA Ships Windows Holland
draagt haar naam uit naar alle windstreken. In
eigen land is de naam terug te vinden op de ramen
van talloze pleziervaartuigen. Ook die, welke
tweejaarlijks te pronk staan op de internationale
HISWA-tentoonstelhng in de hallen van de Am
sterdamse RAI.
Is het Leusdense bednjf daar ook te vinden met
een eigen stand?
Direkteur Jan Mosmans: 'Nee, daarvoor hebben
we geen tijd. We hebben het gelukkig zo druk
met onze eigen produktie, dat we niet aan beurzen
toekomen. Het zou natuurlijk niet slecht zijn om
daar acte de présence te geven, maar eerlijk, we
komen er niet aan toe. We zijn de 'makers' van het
produkt. Een produkt, dat zichzelf moet verko
pen. En voorlopig gaat dat eigenlijk pnma. Dus
laten we de HISWA maar de HISWA'.
ben fantastische buren, waarmee we hele goede kon
takten hebben. Dat komt misschien omdat het 'kleme'
buren zijn, bedrijven van beperkte omvang, waardoor
er mogelijkheden bestaan tot veel persoonlijke kon
takten. De lokatie is voor ons zeer gunstig'.
Over het personeelsbestand: 'Ik ben uitermate te
vreden over onze medewerkers en ik geloof dat het
omgekeerd ook zo is. Van jaar tot jaar groeit ons team,
dat uit zeer goede mensen bestaat. Iedereen is gemo
tiveerd; het team bestaat in meerderheid uit jongere
mensen, die hun werk uitstekend doen. Men komt uit
de regio, van Amersfoort en Leusden tot Scherpenzeel
en Woudenberg. We hopen elk jaar weer meer men
sen in dienst te kunnen nemen; dat is in de afgelopen
jaren ook steeds weer het geval geweest. Als die
tendens zich voortzet hopen we ons aandeel te kunnen
leveren in de bestrijding van de werkloosheid'.
Waarom destijds gekozen voor een bestemming als
Leusden voor de vestiging van een bednjf, dat duide
lijk economisch perspectief bleek te bieden, terwijl
ook Amersfoort volop industrieterrein m de aanbie
ding had?
Jan Mosmans: 'De mogelijkheden tot uitbreiding in
de toekomst. Nu nog lijkt het niet uitgesloten - mis
schien zelfs wel noodzakelijk, dat we binnen de tien
jaren de vleugels verder moeten uitslaan. En kijk eens
daar achter de hal van 400 vierkante meter kunnen we
nog verder uitbouwen. Bovendien hebben we hier in
Leusden een uitstekend werkklimaat gevonden.
Mosmans vervolgens: 'Sommige klanten hebben
ons wel eens gevraagd als ze hoorden dat we ons
bedrijf, dat ramen voor schepen maakt in Leusden,
jawel, m Leusden, wat we daar nou moesten, 'daar op
die hei', want ze kennen Leusden natuurlijk alleen
maar vanwege de Leusderhei. Dan zeiden we: kom
maar eens kijken daar op die heide. En dan kijken ze
hun ogen uit. Het is zelfs zover gekomen, dat een
collega-bednjf, de RAVA, dat ook scheepsramen ver
vaardigt, zich ook tien jaar geleden in Leusden heeft
gevestigd. Dat vinden wij als HORA een goede zaak,
want als het om scheepsramen gaat weet iedereen in
de wereld van de scheepvaart dat men daarvoor
terecht moet in Leusden.
Vaste klanten
HORA BV moet het hebben van zijn m de loop der
jaren opgebouwde klantenkring. Jan Mosmans
spreekt van 'een mooi gespreid aflevenngsprogram-
ma'. 'We hebben een bestand van zo'n vierhonder
vaste klanten. De jachtwerven zijn daarbij heel belang
rijk en dan gaat het niet alleen om grote, maar ook om
kleme jachten. Het gaat daarbij om de topwerven en
dan hoofdzakelijk in het westen en noorden van het
land. We moeten daarbij wel rekening houden met het
feit, dat wat de leverantie van ramen voor pleziervaar
tuigen, de jachten dus, wij conjunctuurgevoelig zijn.
Gaat het slecht met de conjunctuur en worden er
weinig jachten verkocht, dan daalt het aantal op
drachten. Wij als HORA leveren namelijk maatwerk,
produkten op bestelling. We hebben niets m voor
raad. Vandaar dus dat de jachtwerven, hoe belangrijk
ook voor de orderportefeuille, sterk als wijzelf van de
economie afhankelijk zijn'.
Anders is het gesteld met wat Mosmans zijn vaste
klanten noemt. Dan gaat het bijvoorbeeld om op
drachten van de zijde van de overheid. De HORA-ra-
men worden geleverd voor de schepen van de pa
trouillevaartuigen van Rijkswaterstaat en de Rijkspoli
tie, de schepen van de reddingsmaatschappijen en
visserij- en tankrederijen. Jan Mosmans: 'En gelukkig
gaat het de laatste jaren weer steeds beter in de
scheepvaart; dat is een aantal jaren wel anders ge
weest. Met de visserij gaat het weer de goede kant op
en we doen ook weer veel met grote plezierjachten'.
De Leusdense scheepsramen blijken ook steeds
veelvuldiger hun weg te vinden naar het buitenland.
Het belangrijkste exportland voor HORA BV is Frank
rijk. De Frans manne is een trouwe afnemer. Maar
daarnaast gaan de ramen naar Duitsland, België, En
geland en de Verenigde Staten.
Jan Mosmans: 'Eigenlijk vind je onze ramen terug in
de hele wereld. En dan is dat misschien best specta
culair, als je het zo bekijkt...'.
In het licht van de ontwikkelingen en het gunstige
perspectief mag worden verwacht dat het HORA
Leusden goed mag gaan in de komende jaren wat
betreft haar reilen en zeilen op de wereldzeeën.
De directie ziet de toekomst vol vertrouwen tegemoet.
