s
E
Internationale School
voor Wijsbegeerte
75 jaar
liefde voor het tekenen
Roofoverval op
bejaarde opgelost
I lensder» krant:
Wat is een filosoof?
LTA exposeert
Speelgoedbeurs
aktueel
(advertentie)
UITVAARTVERZORGING
De Haan en van de Kamp
Mozartweg 58 - Amersfoort - Telefoon 033-757007
Begrafenissen - Crematies - Wilsbeschikkingen - Deposito's -
Verzekeringen
Commercie
De finaciele zwakte is al 75 jaar
hèt probleem van de school. „Het
klinkt heel platvoers, maar we
altijd financiële problemen ge
had. Alleen in de jaren zeventig
kenden we geen problemen. We
krijgen nog steeds subsidie van
het ministerie van WVC, maar het
wordt steeds minder. In 1988 zijn
we het commerciële conferen
tie-oord De Queeste gestart, be
doeld om het hoofd van de school
boven water te houden. Dat is
gelukt. De Queeste heeft inmid
dels een goede naam opge
bouwd m het huisvesten van man-
ge ment- en communicatieoplei-
dingen. Nee, inhoudelijk hebben
wij daar als school geen invloed
op. De bednjven bepalen dat.
Toch leveren de opbrengsten van
het conferentie-oord niet genoeg
op voor de school, om ooit hele
maal zonder steun van de over
heid te kunnen draaien."
De school heeft dankzij De
Queeste de eerste aanslag van de
overheid overleefd. Wouters
vraagt zich misschien wel terecht
af of een lichte dosis wereld
vreemdheid niet juist de verkla
ring vormt voor het hardnekkige
bestaan - 'against all odds'- van
een onderneming als de ISVW.
Want 75 jaar weten door te gaan
met beperkte financiële midde
len lijkt bijna op zakelijke onzin.
Vlaams
Paul Wouters excuseert zich
aan het begin van het gesprek
voor de rommelige ontvangst. De
Vlaamse tongval is, ondanks een
kleine tien jaar woonachtig in Ne
derland, gelukkig nog niet ver
dwenen. Vlamingen hebben altijd
iets relativerend over zich. Zo ook
deze in Leusden woonachtige
Belg. Hij is een beminnelijk man
en is makkelijk en eenvoudig in
de omgang. De directeur komt
dagelijks op de fiets naar zijn
werk op de Dodeweg. In zijn
kantoor waant men zich midden
in een stil bos, ondanks de nabij
gelegen snelweg en dankzij een
immense geluidswal. Bij de aan
leg van de A-28 richting Utrecht
ging een gedeelte van het terrein
van de School verloren en kwam
er asfalt voor in de plaats.
Wouters is al bijna acht jaar
directeur van de Internationale
School voor Wijsbegeerte. Daar
voor werkte en woonde hij drie
jaar m Antwerpen. Aan de univer
siteit van Gent studeerde hij af.
„Ik ben alleen naar hier geko
men, maar inmiddels heb ik ook
een klein gezinnetje; een voor
Leusden typerend gezin. On
danks alle beperkte mogelijkhe
den is het leuk werken hier. Ik zie
een toenemend aantal deelne
mers aan curssussen, een toene
mende aantal activiteiten en een
toenemend aantal leden. In 1987
hadden we 750 leden; momenteel
hebben we er 1500. Er zit dan ook
nog behoorlijke wat dynamiek in
de tent."
Is het verschil tussen een Vla
ming en een Nederlander, dat
een Vlaming gewoon blijft doen.
De Belgische minister van Bin
nenlandse Zaken die door een
Hollandse verslaggever hard-
nekkkig met de verkeerde vra
gen wordt bestookt. De minister
weigert te antwoorden en zegt
Wijsbegeerte (volgens
Koenen woordenboek der
Nederlandse taal) is het
streven naar wijsheid; de
wetenschap der begrippen,
opgevat als de hoogste we
tenschap of grondslag van
alle andere wetenschap
pen: filosofie. Een filosoof is
dan een beoefenaar der
wijsbegeerte. Maar een filo
soof is ook een ovenschotel
van vlees en aardappelen.
Directeur Paul Wouters van
de Internationale School
voor Wijsbegeerte maakt
de 'filosoof meestal op de
Franse manier klaar:
„Men kookt aardappels
en groene selderij. Dat kan
samen in één pan, want men
moet er toch puree van ma
ken. Men neme gehakt, bij
voorbeeld half-om-half,
kruidt dat naar smaak.
Voegt een eierdooier toe
voor de smeuigheid en con
sistentie. Dan doet men in
een ovenschotel, ingevet
uiteraard, de gehakt onder
in; daarover de puree en de
oven in. Het cntenum is dat
het gehakt gaar wordt. On
dertussen uienringen en to
maten in een koekepan
bakken. Het uien-tomaat
mengsel bovenop de scho
tel doen en nog eens vijf
minuten laten meebakken.
Ik vind het een lekker ge
recht.
Waarom de schotel filo
soof heet is bij Wouters met
bekend, maar het filosofi
sche verhaal dat erbij hoort,
kent hij wel:
„Door de kleuren van de
tomaat en ui ziet de boven
kant er fraai uit; de schotel
ziet er aanlokkelijk uit. Ech
ter, om de kern van de zaak
te bereiken, moet men daar
voor eerst door een saaie en
droge brij heen. Bij de kern
aangekomen, bhjkt deze
één van de goedkoopste
van de goedkoopste te zijn.
Want in feite is filosoof een
kliekjesgerecht.
Filosofen houden ervan te
relativeren waarmee ze be
zig zijn. Maar uiteindelijk is
de eigen bezigheid toch het
meest belangrijke. Hij
komt soms ironisch over.
Het hjkt of hij niet serieus is,
maar je moet filosofen niet
echt geloven. Want hebben
ze een ideetje, dan is dat van
een allesbeheersende im
portantie en zouden er meer
mensen mee bezig moeten
zijn.
De Internationale School
voor Wijsbegeerte, Dode
weg 8 in Leusden, tel.
650700.
dat men de juiste minister maar
had moeten uitnodigen. Is het
verschil dat België schepen naar
de Golf stuurt, maar bij een con
flict de schepen terughaalt? Dat
Raymond van 't Groenewoud een
gospel kan zingen en Andre Ha-
zes niet? Vragen, vragen en nog
eens vragen.
In de wijsbegeerte is men ge
wend steeds opnieuw vragen te
lanceren: zinnige vragen, maar
ook soms bij nader inzien onzinni
ge vragen. Bij de ISVW is daar tijd
en gelegenheid voor.
Ik ben geen filosoof, maar komt
er ooit een eind aan het filosofe
ren?
„Nee, maar dat geldt met spe
ciaal voor de filosofie alleen. Het
is eigen aan het theoretisch den
ken. Het is een onpraktische ma
nier van denken, want elke vraag
roept weer nieuwe vragen op.
Het is zaak voor een filosoof dat te
onderkennen. Doe je dat niet, dan
wordt hij dogmatisch. Kijk maar
naar Karl Marx, die voor die tijd
een uitstekend filosoof was en
goede ideeën had. Men is echter
aan die theoneën blijven hangen
en dan ga je de verkeerde weg
op. Het ergste is als een filosoof
aanhangers knjgt."
De inzichten die men als filo
soof knjgt, kunnen wel degelijk
een steun zijn voor de samenle
ving. Volgens Wouters kunnen
filosofen begrippen verduidelij
ken. „Als filosoof probeer je din
gen te begrijpen. Je probeert din
gen op een njtje te zetten. Ik zal
een voorbeeld geven: neem nu
het begrip rechtvaardigheid. De
filosofie maakt duidelijk dat er
twee benaderingen mogelijk zijn.
De eerste is een eerlijke verde
ling en de andere is 'Hoe ben je in
het bezit gekomen van wat je
hebt'. De eerste uitleg is dus de
verdelende rechtvaardigheid:
hoe zijn de middelen verdeeld m
de samenleving? Heeft iedereen
evenveel of heeft de ander wat
meer? Overal in de wereld zie je
dat iedereen daar zijn eigen nor
men aan stelt." „Een tweede
uitleg is rechtvaardigheid te zien
als een kwestie van 'de juiste titel'.
Hoe ben je er aangekomen? Het is
niet rechtvaardig als het gestolen
hebt of als je gefraudeerd hebt.
Het is wel rechtvaardig als je er
op een eerlijke manier aan geko
men bent. Door middel van
werken bijvoorbeeld. Wat is nu
het belang van deze twee bena
deringen? In discussies zie je
vaak dat die twee benaderingen
door elkaar lopen en dat vertroe
belt de discussie. Als je dat tegen
mensen vertelt dan zeggen ze
vaak dat je gelijk hebt. Maar in de
verdere discussie gaan ze vaak
op dezelfde voet verder."
Veel mensen zijn volgens
Wouters met filosofische vragen
bezig: „De zin van het leven?
Mensen zijn voortdurend bezig
die vraag te beantwoorden. Aan
de andere kant van de wereld
verhongeren kinderen. Wij leven
ons eigen leven. Als je je daar
echt druk om zou maken, heb je
geen leven meer. Iedereen heeft
het tegenwoordig over geestelijk
gezondheid. Misschien is een
voorwaarde om geestelijk ge
zond te zijn, dat je de wereld van
het lijf kan houden. Iedereen is
voor mij filosoof, maar de meeste
mensen hebben weinig tijd om
daar bij stil te staan. Bij onze
school kan dat; daar zijn wij voor."
Frits Schoenmaker
LEUSDEN - Met de aanhou
ding medio februari van een
viertal jongeren, drie Leusde-
naren en een Amersfoorter,
heeft de rijkspolitie Leusden
onder andere een overval op
een 85-jarige inwoner van Leus
den opgelost. Het gaat om J. v. S.
(18), R. H. enM.V. (beiden 17) uit
Leusden en de 16-jarige S. L. uit
Amersfoort.
Op een avond m augustus 1990
drongen de drie Leusdenaren de
woning binnen van een bejaarde
waarvan men dacht dat hij nogal
vermogend was. Eenmaal binnen
werd het slachtoffer door één van
de daders in bedwang gehouden
terwijl de andere twee de woning
doorzochten. De buit, slechts 1000
gulden, ging op aan eten drinken
en uitgazin.
Tijdens het onderzoek bleek
dat één van de jongelui emge
maanden daarvoor te Amers
foort, met een ander vriendje een
overval had gepleegd op een
snackbar.
Op een avond in maart 1990
stapte het tweetal met nylonkou
sen over hun hoofden en gewa
pend met een luchtdrukpistool en
een mes een snackbar te Amers
foort binnen. Daar werden de
twee verkoopsters gedwongen
de inhoud van de kassa af te
staan. De buit, ruim 1000 gulden,
werd verdeeld en verbrast
Buiten de hiervoor genoemde
overvallen hadden de jongelui
zich ook nog schuldig gemaakt
aan twee woninginbraken, een
inbraak in een kerk, fietsendief
stal en een tiental autoinbraken.
Twee van de daders hadden
bovendien vong jaar te Amster
dam getracht twee winkelende
dames van hun handtassen te be
roven. Toen echter de vrouwen
begonnen te gillen en een voor
bijganger de achtervolging in
zette, kozen de twee het hazen
pad en wierpen de handtas weg.
De daders zijn inmiddels voor
geleid aan de officier van justitie
en zullen zich te zijner tijd moeten
verantwoorden voor de kinder
rechter.
LEUSDEN Speel-o-lheek Ha-
mertje Tik houdt woensdag 20
maart een speelgoedbeurs in
peuterspeelzaal Pinkeltje aan de
Kuperssmgel 93. De beurs duurt
van 19.30 uur tot 21.00 uur. Spullen
kunnen dinsdag 19 maart van
16.00 uur tot 17.00 uur en van 19.30
uur tot 21.00 uur worden ingele
verd. Afrekenen gebeurt donder
dags tussen 16.00 uur en 17.00 uur.
Van de opbrengst komt 20% ten
goede van de peuterspeelzaal.
Voor meer informatie kunnen
belangstellenden bellen met:
945865, 94215C of 946036.
Internationale School voor
jegeerte (ISVW) is ontstaan
de eerste wereldoorlog.
>rs:„Die oorlog, die uiter-
zinloos was, met veel wa-
ikletter, was aanleiding om
tte maken met het ideaal van
gantal mensen. Aan de wieg
idealisten als de schrij-
redenk van Eeden en de
[idige L.E.J. Brouwer. Beide
nogal markante figuren,
as uiteindelijk de Amers-
theehandelaar Daniel Rei
de man met geld, die de
sende stoot gaf tot de stich-
ran de school. De school
een internationaal, onaf-
lijk centrum worden ter
iping van levens- en we
ischouwingen. Er is nog
d gebakkeleid of het nu een
of een hogeschool moest
in. Op zich al een raar pro-
want de school kent geen
ere leerlingen." Het werd
lelijk 'school', omdat het
ituut voor iedereen moest
Vanaf 1916 worden op
looi cursussen, congressen,
eurten etc. gegeven,
school heeft inmiddels 75
-aring met het geven van
;en, congressen en confe-
Er bestaat dan ook een
'ekkende lijst van spre-
le in al die jaren langs zijn
ist. Wouters bladert in het
'Zestig jaar Internationale
voor Wijsbegeerte' van ir.
Everdingen, oud-be
id van de school. De lijst
•rofessoren, doctoren en
idussen, die volgt, is in-
id indrukwekkend. Het is
•lijk ondoenlijk ze allemaal
imen. Een kleine greep uit
ige lijst van sprekers: pro-
De Galan, mr. Abel Herz-
Wim lbo, Koos Postema,
|rt Zuiderveld, dr. Bram van
ik, drs. J.Pronk, prof. Karei
iet Reve, Joop den Uyl, dr.
Jung, prof. dr. Albert
iitzer, prof. dr. Werner Levi,
is Mousseau en prof. dr.
Oppenheimer.
jiegeling
(uters: „We zijn een inder
Directeur Paul Wouters van de Internationale School voor Wijsbegeerte: „Het ergste is als een filosoof
aanhangers krijgt.
daad internationaal georiënteerd.
De sfeer die er hangt en de
ideeën van mensen zijn heel be
langrijk voor de school. We zijn
altijd met de tijd meegegaan. We
waren altijd een afspiegeling van
de tijd. In de jaren zestig hadden
we een directeur die bij ons ex
perimenteerde met LSD. Dan kon
toen allemaal. Hij is later wel ont
slagen, omdat hij te ver ging. In de
jaren zeventig zocht de school
een striktere aansluiting bij de
wijsbegeerte van de universitei
ten."
'De ISVW moest een internatio
naal geonënteerd en volstrekt
onafhankelijk centrum 'ter ver
dieping van levens- en wereldbe
schouwing' vormen, strevend
naar eenheid op geestelijk en
maatschappelijk gebied', aldus
een persbencht van de school.
Wouters: „We hebben nog steeds
de functie van een onafhankelijk
forum, waar alle gezindten open
en vrij kunnen discusiëren. Dat is
gelukkig altijd zo gebleven. Dat is
ons dierbaar."
Volgens de directeur is de be
tekenis van de wijsbegeerte met
de tijd verschoven. „Wij probe
ren de wijsbegeerte niet louter
theoretisch te benaderen, maar
er meer in praktische zin mee
bezig te zijn. Mensen hebben pro
blemen en ieder mens ervaart die
problemen op zijn of haar eigen
manier. Wij proberen daar op in
te spelen. Ik denk hierbij, bijvoor
beeld, aan onze activiteiten op het
gebied van de 'Organisatiefiloso
fie'.
Wat is dat?
„Het bestaat eigenlijk niet al
leen hier, maar bij veel andere
instituten. Het is het raakvlak tus
sen bedrijven, en dan met name
het mangement, en de filosofie.
Wij organiseren cursussen (bij
voorbeeld 'probleemoplossen'),
conferenties, workshops en diner
pensant. Bij een diner wordt een
praatje gehouden; dat gebeurt
dus eigenlijk tussen de soep en
de patatten. Het is een aangena
me manier van kennis overdra
gen. Het is de minst ernstige poot
van onze school."
Volgens de folder over Organi
satiefilosofie Vraagt de prakti
sche werkelijkheid waarin we le
ven voortdurend om vorm gege
ven te worden. Als vanzelfspre
kend doen we dat ook: we orde
nen, organiseren op allerhande
manieren ons denken en hande
len'. Volgens de filosofen is het
van belang hierover 'fundamen
teel na te denken, omdat we met
de ordening die we nu kiezen ook
vooruitgrijpen op de werkelijk
heid, de praktijk, van straks. Is
onze manier van organiseren wel
zo vanzelfsprekend?'
a
NSDAG 13 MAART 1991
$DEN/AMERSFOORT - De
jnationale School voor
ibegeerte viert dit jaar haar
)rig jublileum. Woensdag
ibruari was de officiële da-
van het jubilieum. Op die
werd er echter gewoon ge
kt; dat gold ook voor direc-
Paul Wouters. Onder ande-
iet te woord staan van de
'I. Het jubileum wordt later in
jaar officieel gevierd. Op
i|dag 26 oktober zal de
jol de jaarlijkse Filosofie-
organiseren, die gehouden
worden in De Eenhoorn in
Ssfoort.
financiële situatie van de
IJ is momenteel niet al te
jdeung. Maar volgens Wou-
Bt er nog "behoorlijk wat dy-
in de tent'. De functie als
kelijk platform, waar alle
jdten een open discussie
houden, is de jarige
zeer dierbaar. Wouters
toekomst dan ook met
[uwen tegemoet.
ant
Een winterkoninkje scharrelt tussen de bladeren voor het lage kantoorraam. Het trekt zich niets aan
van zijn omgeving: de school voor wijsbegeerte. De rest van de wereld is wit. Het sneeuwvrije reepje
langs het raam is voor het vogeltje één van de weinig plekken van het bos aan de Dodeweg om te
overleven. De school ligt op de rand van de gemeente Leusden en kijkt als het ware over de Dodeweg en
de snelweg heen richting Amersfoort. Ondanks de bizarre ligging is de Internationale School voor
Wijsbegeerte nog niet ten dode opgeschreven. Dit ook ondanks de turbulente geschiedenis en de
chronische financiële problemen. Een portret van de school aan van hand van de boeiende filosoof/di
recteur Paul Wouters.
inlijsten, is de pastel van paard en
ruiter van de hand van Ina van
Gessel. De barrage is realistisch
en fel gekleurd, ruiter en paard
zijn vaag gehouden, om de bewe
ging van het spnngen te suggere
ren. Mieke Bol laat een traditio
neel figuratief opgevat kinder
portret in pastel zien.
In inkt en stippeltechniek zijn
er een heerlijk in elkaar gedoken
slapende poes van Jetty Smith te
zien en een zeer verdienstelijke
pynet-knstalvorm van Anne ma
ne Nanninga. Van Ike Nijland zijn
er in deze techniek blikjes te zien,
die misschien nog wat zorgvuldi
ger verfijnd hadden kunnen wor
den uitgewerkt.
In kleurpotlood voerde Magda
Schoonderbeek een door Mucha
en Toorop geïnspireerde Chan
son Bleu in Jugendstil uit: een
meisje dat water giet uit een
kruik. Ook in kleurpotloodtech-
mek van Arinemane Nanninga
een grappige tekening van naai
gerei met heel fijn uitgewerkte
knoopjes en een nadrukkelijk
aanwezige centimeter.
Hetty Malmberg exposeert de
gestufte potloodtekening Ver
driet, waarin emotie en sfeer ver
rassend overkomen. Grappige
tekeningen zijn er van Olie Pief en
er is een kleurige serie van gele
en blauwe bloemen uitgevoerd in
viltstift door Sietzke de Ruiter.
Verscheidene exposanten
hebben ook de aquareltechniek
ter hand genomen. Een Japanse
wijze van aangifte toont Magda
Schoonderbeek met haar grasjes
die zij Rust noemt. Mooi wateng
laat zij de verf uitvloeien. Ton de
Graaff laat een met de penseel
getekende kleurige Elspeter hei
de zien. Een fijntjes in aquarel met
potlood getekend sfeerhoekje
komt van Joanne Durtler. Fijntjes
Anco Mali
SDEN - Tot 22 maart exposeren de leden van de Eerste
dense Teken Akademie (ELTA) hun werk bij Lijsten-
lerij Het Verstek aan de Hamersveldseweg (boven Coen
den Berg). De ELTA is in mei 1988 opgericht. Achttien
tteurtekenaars en schilders die onder Francien van
gering bij Latent Talent hadden gewerkt wilden met
r continuïteit en diepgang met haar door. Enkele leden
i de ELTA vormden een bestuur dat zorg ging dragen
t de gang van zaken.
straalt het plezier van alle werk
stukken af. De deelnemers aan de
expositie laten diverse technie
ken zien, zodat het totaal van de
tentoonstelling grote gevarieerd
heid oplevert: pastel-, stippel-,
de expositie is keurig ver-
1 en mooi ingelijst werk te
Het ene werk is wat sterker
het andere, het ene is wat
t en globaler van opzet dan
Lndere, maar boven alles
pen-, kleurpotlood-, aquareltech
niek.
Aantrekkelijk is de pastel van
de jonge zwanen van Edith Boer-
ma. De korrelige structuur van het
papier verhoogt de levendigheid
van de uitbeelding. De kleurtoe-
passing is mooi gedoseerd. In de
zelfde techniek is Anike in tutu
uitgevoerd door Riet Huurdeman.
Misschien wat in traditionele
sfeer, maar de anatomie van de
lichaamsvormen en de stofuit
drukking van het witte gaas zijn
uitstekend.
Romantisch, ook in wijze van
gepenseeld is ook De stal, om
ringd door bloemetjes, van Gerda
Abrahamse. Sjoerd Wiegersma
penseelde een wijdse zandver
stuiving, waarin hij de grassen en
boomgroepen met zwart bij-te
kende.
Margreet Pels Rijcken voerde
m waterverf een glas met lathyrus
uit, misschien met iets te weinig
ronding door het ontbreken van
wijkende schaduwpartijen. Voor
al van een afstand gezien doet
haar waterverf koetshuis het qua
gesuggereerd driedimensionale
beter.
Een heel instructieve fijntjes
gepenseelde veenmol komt van
Ton Huijbregts.
Een aardige tentoonstelling
van werk dat met veel liefde en
aandacht voor het schilderen en
tekenen tot stand is gekomen.
