Monumentenzorg is
'beeldbepalend'
GRATIS
KANSKAART
12
5Ï
F HET BESTE NIEUWS 1
I KOMT VAN GAZELLE
positiekleding?
't Schuurtje
bij specialiteiten
of vlugklaar vlees.
DAT WORDT
EEN
FANTASTISCH
VOORJAAR
l.95
95
SPECIALS
VOORJAARS-
ROULLADE
:5o
50
KEURSLAGERIJ
FRED TIMMER
Coöperatieve Vereniging
G00ISCHE
UITVAARTVERZORGING
De
schoonheids
specialist.
l.v.m. verbouwing
verkoop tot 28 maart
a.s. vanuit het ernaast
gelegen pandje.
Amersfoort heeft een kleine duizend monumenten
FA. F. V.D. LAGEMAAT
EEN NIEUW VOORJAAR MET
NIEUWE TUINIDEEËN
i VANAF 619.-
DICK MEERVELD
DREMPELS
WEG!
neem er de tijd voor
WOENSDAG 20 MAART 1991
KEURSLAGER
Van 18 maart t/m 13 april ontvangt
u een kanskaart bij aankoop van
specialiteiten of vlugklaar
vlees. De week na uw
aankoop hangen de
winnende nummers bij
uw Keurslager. Staat uw
nummer op het actiebord
dan krijgt u een waardebon
voor een rollade naar keuze ter
waarde van ongeveer 25 gulden
VIER HEERLIJKE EETIDEEEN
VAN UW KEURSLAGER:
Gebraden gehakt
diverse smaken
150 gram halen
100 gram betalen
Varkens cordon
bleu
100 gram
Likkepot
150 gram
a- Wc
Vrijdag en zaterdag
biefstukdag
v.d. kogel, #.n
200 gram Q™
Hollandse
200 gram
Entrecöte
200 gram
Let iedere maandag en dinsdag
op ons extra marktkoopje
De Biezenkamp 21 Leusden
Tel. 033-941455
[KI
Sinds 1933 een begrip
Hilversum: ,,Den Huil", Utrechtseweg 11
Bussum: ,,De Heemburgh", Gr. Wichmanlaan 28
Amersfoort: Westerstraat", Westerstraat 92
Dag en nacht bereikbaar onder nummer
035-42548
Je kunt zien
datje huid
het lekker vindt.
LEUSDER KRANT
De nieuwe collectie is groter
dan ooit!
Graag tot ziens in
Torenplein 31, Bameveld
Tel. 03420-17690
van deze wijken zoveel nvt
behouden blijven, omdc
groenstructuren en bes
hierbij betrokken kunnet
den. Met name in wijken,
de bebouwing en omgevi
geheel is ontworpen is
groot belang. Een goed
beeld is de Bomenbuurt
Soesterkwartier uit 1950/52
schillende woningtypen zi:
gebouwd, zoals bejaarden
gen, eengezins- en duple»
gen en de eerste flatgeb
van Amersfoort. De ruimte:
menhang tussen deze bouw
is bijzonder groot, hetgee
sterkt wordt door een
groenstructuur."
„Volgens de letter van di
kunnnen we niets doen. Ms
kunnen natuurlijk wel act
dernemen. Wij kunnen rr
eigenaar overleggen en he
zen op de monumentale w
van het pand. Pas als hei
gevaar oplevert voor de
ving, zijn er rechtsmiddele:
wezig om daar iets tegen te
Volgens de Monumentenwi
een monument niet worder
broken, maar, vreemd gen:
er geen onderhoudsplic!
Amersfoort is de kwaliteit
kig heel behoorlijk. Pandt
slecht zijn, probeert de gem
in eigen beheer te krijger
kunnen die worden opge
en weer worden verkocht.'
Volgens Cramer is 'mor
tenbewustzijn' in de hist
waardevolle stad groot. B
bouwing of vernieuwing is
overleg mogelijk. „Pander
den niet, zoals dat heet, bev
De kwaliteit moet goed zijn
pand mag zijn eigen karak?
verliezen. Bij het opknapp*
bijvoorbeeld een pand a-
Muurhuizen wordt zowel
binnenkant als naar de buite
gekeken. Zijn er in het int
waardevolle dingen, waan
vinden dat behouden moetf
ven, dan zal daarover met
genaar of de architect 1
overlegd. Zijn er geen v
volle dingen in het inteneu
is de bewoner vrij het pan:
eigen goeddunken aan te
Alleen mag de buitenkan!
niet onder te lijden he
Raampartijen mogen niet w
veranderd. Of het moet ce
zorgvuldige bestudering v
gevel blijken,, dat de rame
spronkelijk op een ander
zaten. Zoals bijvoorbeeld t
Vagevier (Muurhuizen),
voor de gemeente een res
tieplan heeft gemaakt. Da:
beren we het pand in de
staat hersteld te krijgen."
Op de plaats van
school aan de Muurhuin
nieuwe huizen gebouwd. I
daar als Monumentenzoi
vloed op?
„Niet direct, want we
hier over nieuwbouw. Wi
den wel vaak gevraagd c
vies te geven op de bou
nen. Verder hebben we
vloed via de monumenten
welstandscommissies, waa
bureau Monumentenzorg
tegenwoordigd. Ik vind pe
lijk wel dat ze erin geslaa
het karakter van de Muui
te behouden."
En de Centrumplannen'!
„Nee, want ook daar g
ook om nieuwbouw. De p
die op de monumentenlijs'
zijn bekend bij de gemeer
hebben een aantal pand:
door ons als waardevol v
bestempeld, weten te beh
De voorgevel van het
Theatre is overeind gel
Verder is het heel gebn
dat wij om commentaar
gevraagd. Nieuwbouw?
ligt ook niet op ons tenen
Monumentenzorg heeft c
ste jaren haar werkterre:
breed door het binnenha)
de zogenaamde 'Jonge
menten'. Dat zijn waaic
panden van na 1850. Sine
houdt architectuur-hi
Max Cramer zich bezig r
inventariseren van dezel
Monumenten. Voorbeeldq
van zijn: tentoonstellingsg
De Zonnehof van de
Gerrit Rietveld, de watJ
aan de Utrechtseweg 174 J
op de Berg en de roomské
ke kerk Sint Franciscus J
aan 't Zand 29.
Verder heeft de afdefcj
historische waarde van d
schillende wijken in Amej
vastgelegd. De bescfc
daarvan is te vinden in het|
'historische wijkanalyse' i
ondertitel 'basisplan
stedelijk gebied'. De hisii
ontwikkelingen van allef
foortse wijken komen
Bergkwartier, binnenstad, 1
stein, Koppel, KruiskampJ
derkwartier, Liendert,
berg, Randenbroek, RustJ
Schothorst, Schuilenbu^
Soesterkwartier. Bovend
er nog bijlagen over Birklxl
het buitengebied (Hof
Hooglanderveen en de gel
waar nieuwbouw is gel
Schothorst-Noord, ZielhcJL,,
Kattenbroek). Het cah-^1
koop bij het gemeentef
Stadhuisplein 6, telefoon
Het kost tien gulden.
Cramer: „In dit cahier g(
de ontwikkelingen bei
van de wijken die Air*J
hebben gemaakt tot wat h
Wij vinden het belangrijkJ
karakter van de wijken b
blijft. Wat waardevol isj
wij vast. De monumer-f
kijkt tegenwoordig meer j
historische karaktenf
Voorheen hield monumenj
zich meer bezig met i
panden."
Frits Schoty,
AMERSFOORT - De stad Amersfoort heeft momenteel 360
rijksmonumenten, een zelfde aantal gemeentelijke monu
menten en zo'n 275 beelbepalende panden. De cijfers komen
van de afdeling Monumentenzorg en Archeologie van de
gemeente. Waar houdt deze afdeling zich nu in feite mee
bezig? Het blijkt dat zij zich met veel meer zaken bezighoudt
dan menigeen denkt. Een belangrijk aspect van het werk is
de historische wijkanalyse. Binnenkort zal het 'cahier'
over dit onderwerp voor een bedrag van tien gulden bij het
gemeente-archief verkrijgbaar zijn. Het is een door het
bureau monumentenzorg en het gemeente-archief gezame-
lijk uitgebrachte heruitgave van het cahier uit 1986. De
uitgave geeft een historisch beeld van de verschillende
wijken in Amersfoort. Reden genoeg om de schrijver en
samensteller van het boek, Max Cramer, te interviewen.
We nemen in vogelvlucht de
afdeling Monumentenzorg en Ar
cheologie door. De afdeling
wordt geleid door Cor van den
Braber die, als restauratie-archi
tect, de plannen voor gemeente
lijk restauratie op de tekentafel
uitwerkt. Willem den Adel werkt
de tekeningen verder uit en
overlegt met de aannemers, die
de werkzaamheden gaan uitvoe
ren. Jaap Vernhout houdt zich be
zig met de beleidsmatige kant. Hij
formuleert onder andere de col-
lege- en raadsvoorstellen. Boven
dien zorgt hij voor de finaciële
onderbouwing van de plannen.
Tenslotte houdt Max Cramer zich
vier dagen per week bezig met
de zogenaamde 'Jonge Monu
menten', gebouwen die na 1800
zijn gebouwd. De architectuur
historicus houdt zich ook in zijn
woonplaats, Hilversum, actief be
zig met de architectuur. Hij is
voorzitter van de monumenten
commissie en vanuit die hoofde
ook lid van de welstandscommis
sie. Het zijn twee onafhankelijke
adviesorganen voor de burge
meester en wethouders van Hil
versum.
De afdeling Archeologie wordt
door twee archeologen bemand.
De afdeling wordt verder onder
steund door een veldtechnicus en
door vrijwilligers van de werk
groep AWN (Archeologische
Werkgemeenschap Nederland).
Bij het binnenkort herinrichten
van De Hof zullen de professio
nele- en de amateur-archeologen
zeker in actie komen.
Het verschil tussen bij beide
disciplines moge duidelijk zijn.
Grofweg kan men zeggen dat
Monumentenzorg boven de
grond werkt en dat Archeologie
zich meestal in of onder de grond
bevindt. Ook de Monumenten
zorg van de gemeente Amers
foort, waar Max Cramer werk
zaam, heeft veelal met objecten te
maken die boven de grond lig
gen. Merkwaardig genoeg ligt de
kantoorruimte wel gedeeltelijk
onder de grond van het gemeen
tehuis.
In de monumentenzorg onder
scheiden we drie soorten monun-
menten, namelijk de rijksmonu
menten, de gemeentelijke monu
menten en de beeldbepalende
panden.
Cramer: „Zoals iedereen on
getwijfeld weet heeft Amersfoort
een beschermd stadsgezicht.
Ruwweg ligt dat binnen de stads-
nng. Daar staan dan ook de
meeste rijksmonumenten: de
meeste bekende zijn onder ande
re de Koppelpoort, Monniken
dam, Muurhuizen en de Kamper
binnenpoort. Niet ieder pand in
de binnenstad is een rijksmonu
ment, maar deze monumentale
panden worden aangevuld met
een groot aantal zogenoemde
'beeldbepalende' panden. Samen
bepalen de rijksmonumenten en
deze beeldbepalende panden in
samenhang met het stratenpa-
troon en de waterlopen het
'beeld' of 'indentiteit' van het be
schermd stadsgezichtn. Vandaar
dat er heel veel beelbepalende
panden zijn, die de rijksmonu
menten ondersteunen. Dat maakt
het soms noodzakelijk dat een
hele straat beeldbepalend is. Ook
waterlopen kunnen daar onder
vallen."
Voorbeelden van beelbepa
lende panden zijn bijvoorbeeld
de stadsboerdenj aan de Bloe-
mendaalsetraat 61, waar nu een
restaurant inzit. Op de Kamp zijn
eveneens een aantal panden
beeldbepalend. „Het loopt ook
een beetje door elkaar. Neem nu
de Langstraat: de onderpuien
worden om de vijf tot tien jaar
verandert, maar de gevels vanaf
de eerste verdieping zijn vaak
goede voorbeelden van een rijks
monument, een gemeentelijk mo
nument of een beeldbepalend
pand. Deze samenhang maakt de
binnenstad zo karakteristiek,
vandaar dat het ook een be
schermd stadsgezicht is."
De Monumentenzorg heeft op
haar beleidsterrein te maken met
verschillende overheden: het rijk,
de provincie en de gemeente. De
provincie Utrecht heeft zelf geen
provinciale monumentenlijst, zo
als bijvoorbeeld de provincie
Noord-Holland dat wel heeft. De
provincie Utrecht houdt zich op
dit moment m het kader van het
landelijk 'Monumenten Inventari
satie Project' (MIP) vooral bezig
met de inventarisatie van de jon
ge monumenten. Hierbij wordt
dankbaar gebruik gemaakt van
de reeds in 1985 voltooide inven
tarisatie door de gemeente
Amersfoort.
Sinds 1988 heeft het rijk de
Rijksmonumentenzorg geden-
centraliseerd. Dat houdt in dat de
gemeentes voor de rijksmonu
menten verantwoordelijk zijn,
mits de kennis aanwezig is. Voor
Amersfoort betekent dat, dat de
gemeente een coördinerende
functie heeft wat betreft het be
leid omtrent rijksmonumenten.
Cramer„Rijksmonumentzorg
heeft daardoor een nieuwe func
tie gekregen: een adviserende
taak. Als er plannen worden ge
maakt, dan worden die door ons
bekeken. Er wordt overlegd met
de eigenaar en de architect. Het
geheel moet doorgerekend wor
den en er moet, voor de aanvraag
van subsidie, een plaats in het
Meerjarenprogramma worden
gereserveerd. Daarna wordt het
advies van Rijksmonumentenzorg
gevraagd, waarna het college van
burgemeester en wethouders van
Amersfoort een beslissing nemen
over de bouwaanvraag. Voor
heen werkte het eigenlijk precies
andersom, toen nam het rijk de
uiteindelijk beslissing en gaf de
gemeente advies."
Warenhuis
De gemeente Amersfoort kent
sinds 1986 de gemeentelijke mo
numenten. Deze monumenten be
staan voornamelijk uit jonge mo
numenten. Veel villa's, kerken,
scholen, maar ook het warenhuis
van P&C en van V&D zijn daar
voorbeelden van. „Wij spelen
een actieve rol om de waarde van
dit soort panden te verdedigen.
Neem de voormalige gevangenis
Op de Berg; samen met de villa's,
die ervoor staan vormt het een
ensemble. Het bureau Monu
mentenzorg heeft zich er sterk
voor gemaakt dat dat een ge
meentelijk monument zou wor
den. Het Belgenmonument is een
ander voorbeeld."
De monumentenverordening
biedt echter ook de mogelijkheid
complexen en ensembles te be
schermen. In 1988 werden een
zestiental gemeentelijke stadsge
zichten op de lijst gezet. ,Ja, het
betreft hier voornamelijk woning
bouwcomplexen uit de jaren 1920
tot 1950 en gevelwanden. Door de
bescherming kan het karakter
Gevr DATSUN Urvan,
Toyota hlace, Peugeot's
504, 505. Honda Civics
'80 t/m'82 en familiale
tevens 4-deurs Japanse
auto's. 033- 755009.
Te koop gevraagd: grote
kunststof TUINVIJVER.
voorkeur hoek of L-
vorm. tevens hogedru-
kreiniger Aanbiedingen
telefonisch tussen 13.00
uur - 19.00 uur, tel 033-
631648
T.k. 6 glazen WIND
SCHERMEN in alu
frame p st 75.-,
0 75x1.50 m. 03425-
2198 na 18 00 u
TOERMOTOR te koop,
bj '87, Suzuki GR 650,
nieuwe banden, loopt
goed. Vr pr 7750.-,
bellen na 18.00 uur
03425- 1837
Voor een goed advies
en kwaliteit naar TUIN
CENTRUM Hilhorst, Ur-
sulineweg 5, Leusden
Tel 940593
HOUTHANDEL TUINDECORATIES.
Zeisterweg 55 Woudenberg
Tel 03498-1268'3600
Wij hebben ons showterrein opnieuw ingericht met
diverse modellen blokhutten, tuinhuizen, decora
tieve tuinafscheidingen e d.
Breng ons vrijblijvend een bezoek.
Wij zijn u graag van dienst met informatie en
advies
I
i
Dealer van Raleigh,
Peugeot, Puch en Gazelle
I rijwielen en bromfietsen.
Grutterij 13, Leusden.
Tel. 033-940005.
Ook uw adres voor reparatie.
Te koop licht bescha
digde KOELKASTEN,
diepvrieskisten en kas
ten. combikasten. was-
en droogautomalen.
vaatwassers en fornui
zen Nieuw met volle
garantie!1 Geopend van
8.00 tot 12.30. 13 30 tot
18 00 uur, 's woensdag
middags gesloten, vrij
dag koopavond en "s za
terdags om 4 uur geslo
ten v.d BLAAK B V
Dorpsstraat 219-221,
Harskamp 08383- 6291
VOORJAARSAKTIE
Phoenix dames- ol he
rentiets, Batavus pro-
dukt met trommelrem-
men, 3 versn.. ANWB
slot. rvs velgen, nu kom
pleet 689,- Tweewie-
lers Everl de Lange. De
Brink 13-17, Hoevela
ken Tel 03495- 36838
Voorverkoop AKTIE
Hartman tuinmeubelen
4 volkunstof, 5 standen
stoelen, 1 volkunstof ta
fel, 4 moderne kussens
div kleuren Nu com
pleet 519,-, aflevering
in overleg Everl de
Lange. De Brink 13-17,
Hoevelaken Tel
03495- 36838
Wij hebben een uitge
breide collectie GE-
BOORTEKAARTEN en
huwelijkskaarten Mo-
dellenboeken mag u
thuis nakijken De Leus
der Krant, Asschatter-
weg 19
Stichting LEZEN, Keizersgracht 391. 1016 EJ Amsterdam
Geef voor een samenleving
zonder drempels.'
Nationaal
Revalidatie
Fonds
Bunnik. 0340S - 63244.
Als een particuher zijn monumentale pand niet (goed) onderhoudt, kan monumentenzorg daar
dan iets aan doen?
Eethoek i.pr.st. 100,-,
tel. 033- 944373
Gevr grote treinbaan,
tel 02990 33212 na 18
u.
Guldens goedkoper zijn
de CONIFEREN van de
gespecialiseerde haag-
coniferenkwekerij van
Brons uit Terschuur. Uit
voorraad leverbaar in
maten van 60 tot 220
cm. Voor verdere inlich
tingen en voor een af
spraak voor een bezoek
bellen 03426- 1588 Bij
voorkeur bellen om
20 00 uur of tussen de
middag.
T.k. De Waard TENT
type grote Albatros met
zonneluifel, 2 zijscher
men en hordeur, prijs
1 750,-. Bagagewa
gen met deksel
155x95x55 en reserve
wiel prijs f 450,-. Tel
033- 940254 na 18.30 u.
Tk SURFPLANK Mis
tral compleet voor be
ginners. 150,-. Tel
08388- 4548
AFR0DITE
Praktijk voor
huidverzorging
VERA JASPERSE
Heggerank 25
3831 WN Leusden
033-940063
