an een bak met spijkers totn echte piano
Benzinestation obstakel bij
uitbreiding van Hamershof
■eusiler krrnit
lannenkoor De Valleizangers viert het eerste lustrum
plaatselijk nieuws
7
fSDEN - Het Leusdens mannenkoor De Valleizangers
:aat vijfjaar. Dat gaat gevierd worden met een jubileum-
ert en enkele uitvoeringen. Dirigent Joop Schrijer en
loxzitter Fake Schonewille zijn druk bezig met de voorbe-
ingen. Aanleiding voor een gesprek met beiden,
i een jubileum hoort een te- hof, oe Hakhorst, De Krakhorst.
ilik. Hoe zijn De Valleizan-
van de grond gekomen?
inewille memoreert hoe een
mensen van de Tankwerk-
s in een koor zong dat ter
ging. Eén van de koorleden
[hij regelmatig op zijn volks-
ttje ontmoette vroeg hem eni-
jtijd later of hij voelde voor de
:hting van een mannenkoor
iusden. Zo kwamen ze met
vijven bijeen ui een keetje
het Valleikanaal. „En daar
op een gegeven moment
witte rook uit", zegt Schone-
monter, naar analogie met
érkiezing van een paus m het
;aan. „We richtten het koor
noemden het ter ere van het
lortekeetje De Valleizangers.
iolsten Joop Schrijer, de diri-
van het Tankwerkplaatskoor
ilBno, en die wilde wel, maar
noesten er zich op zijn minst
ig man bij De Valleizangers
den. Zo'n vierduizend folders
ben we rondgebracht in zuid
ïntrum, Acherveld, Stouten-
en een stuk van Amers-
Het werd De Kom, waar we al
spoedig uitgroeiden. Bovendien
bleek dat de vrijdagavond toch
wel een bijzonder slechte avond
was om te repeteren."
„We hadden een jaar gedraaid.
In de winter was het geen pro
bleem, maar kwam je rond de
vakantieperiodes, dan was het:
Jongens, het spijt me wel, maar
vrijdagavond ga ik weg voor een
long weekend. Op 15 mei 1986
verhuisden we naar De Hakhorst,
alwaar we op donderdagavond
gmgen repeteren. We verloren
een aantal mensen, maar er kwa
men ook weer mensen bij."
njdag 1 november 1985 was
en informatie-avond in De
naast de katholieke kerk.
'ond ik aan de ene kant een
ar, want dan zou je het stem-
unnen krijgen van katholiek
rkkoor. Dat wilden wij met.
varen daar met dertig man.
c vielen er acht af. Eén was
als een kwartel, anderen
en niet op vrijdagavond re
en. 10 januan 1986 hielden
eerste jaarvergadering, en
ten we diverse afspraken
ilkaar."
'e zijn weer aan het folderen
in, en al gauw was het be-
tweeéndertig man. Dat was
ilecht. Maar waar zou er
e zijn om te repeteren? We
in De Kom, de kerk aan de
irsveldseweg De Konings-
Optreden
„Op 20 juni 1986 hebben wij ons
eerste optreden voor de familie
gedaan. Wij hebben maar even m
De Hakhorst gezeten, want De
Hakhorst werd verkocht. 21 au
gustus 1986 zijn wij in de Groen-
horstschool begonnen. Daar zit
ten we nu nog steeds. December
1986 hebben wij, samen met en
kele andere koren, een voor ons
eerste officieel optreden ver
zorgd voor de kerstzangdienst m
de Sint Jozefkerk. Alle jaren
werkten we mee aan de Cultura-
de."
„Op dit moment zijn we uitge
groeid tot tweeënvijftig man. Het
is altijd een heel gezellig koor
geweest. Van het begin af aan. De
gemiddelde leeftijd van de koor
leden ligt tussen de vijftig en vijf
envijftig jaar. We hebben enkele
mensen van achter in de twintig,
vóór in de dertig. Hoe krijg je
meer jeugd erbij? In eén keer
komen ze soms. Dan heb je er zo'n
vijf bij. Joop heeft goede ideeën.
Elk jaar houden we een open
avond voor de liefhebbers en be
langstellenden en altijd blijft er
dan een aantal mensen hangen."
nf Joop Schrijer geeft aanwijzingen. (Foto: Hans Verhorst)
„Op de Culturade hebben de
mensen ons beluisterd. De stap is
dan moeilijk. Wel mteresse, maar
nog met komen. Dan op de repe
titie er achteraan, en dan krijg je
er meestal weer een paar mensen
bij. Er schijnt toch veel schroom
te zijn bij de mannen dat ze vóór
moeten zingen. Moet ik bij de
piano een toonladdertje zingen?
Als ze dat vragen hebben ze angst
om dat te moeten doen. Bij vrou
wen schijnt dat veel minder pro
blemen op te leveren."
„Een nieuw lid proberen we op
zijn gemak te stellen. Dat lukt al
tijd aardig. Het zijn meest mensen
hier uit de regio en het is dus
vreemd als je memand kent van
die vijftig kerels. De eerste avond
krijgen ze de koffie van ons koor.
Is er iemand jarig, die tracteert,
dan krijgt zo iemand ook nog wat
lekkers mee. De tweede avond
mag hij zijn koffie zelf betalen, de
derde ook, en de vierde avond
mag hij zeggen of hij wel of geen
lid wordt."
„Als iemand lid wordt wordt hij
geïnstalleerd. Zoals je vroeger bij
de padvinders je das kreeg, knjg
je nu je stropdas en word je wel
kom gezongen in de club. Vanaf
die tijd mag je ook je contributie
betalen; 15,- in de maand."
„In de eerste vier weken wordt
er gezegd: Ga jij maar bij de bas
sen staan. Dan zegt zo'n man al
gauw: Dat is veel te laag, of als hij
bij de baritons stond: Dat is te
hoog. De één verdwijnt naar de
tenorenkant, de ander naar de
tweede bassen. Zo proberen we
iedereen in zijn waarde te laten
en komt iedereen na een paar
repetities daar waar hij het beste
tot zijn recht komt. Soms komt
iemand m de pauze even naar de
piano toe. De spreekstem is num
mer één, de zangstem nummer
twee. Na drie weken zit ieder op
zijn plek."
Repertoire
„Wat zingen we? We zijn gelijk
begonnen met het kerstrepertoi
re voor ons optreden in de Sint
Jozefkerk. Toen kwam direct de
reactie: Willen jullie volgend jaar
weer zingen? En wilden we vol
gend jaar weer zingen, dan
moesten we ons echt toeleggen
op een kerstprogram. Want ja,
met een stel wildvreemde kerels
bij elkaar heb je in een paar
maanden geen koortje gevormd
en een avondvullend programma,
daar hoef je al helemaal niet over
te denken! Dus je zou door middel
van een stukje liturgie, een stukje
zingen, een stukje declamatie,
een stukje samenzang een kerst
avond kunnen vullen."
„Zo zijn we aangeland bij me
vrouw Mous van het Smt Jozef
Bejaardentehuis in Achterveld.
We zijn met het Evangelisatie
koor op de grote kerstavond in de
Joriskerk gekomen. Mevrouw
Schuring van De Nijenstede
kwam daar op ons af met de
vraag; Willen jullie ook een keer
bij ons komen zmgen? En zo gaat
het balletje aan het rollen. Voor
een heleboel koorleden is het
toch de schroom overwinnen, en
dat kun je het beste in een bejaar
dentehuis doen, want daar kun je
je geen bult vallen. Je hebt er
altijd een zeer welwillend ge
hoor."
„Daar haakt dirigent Joop
Schrijer op in: „De eerste muzi
kale ontwikkeling, het program
ma dus, hangt toch samen met de
mensen die je krijgt, die op het
koor al komen. Dan moet je ïnho-
ren wat een beetje m de lijn ligt
van de verwachtingen. De geluk
kige omstandigheid was er toen
en is er nog, dat een paar mensen
eerder in koren gezongen heb
ben. Mf»ar voor het grootste ge
deelte van de koorleden was het
echt helemaal nieuw. Die worden
niet geplaagd met het verleden!"
„De mensen m Leusden ken
nen elkaar in het algemeen niet.
Zo'n kerstprogramma is dan een
mogelijkheid om bindend te
werken, omdat je dat in verschil
lende tehuizen en kerken doet.
Maar we zijn ook direct begon
nen met musical-delen. En een
grote verscheidenheid aan
volksliederen, Nederlands, Duits,
Russisch. Ook zijn we meteen ge
start om wat vrij te zmgen. Dat we
zmgend de bühne opkomen. Om
de koorleden vrij te maken, zodat
het statische element niet zo inge
burgerd ging worden. Dat stati
sche van een mannenkoor is het
ouderwetse eraan."
„We bestonden nog niet zo
lang toen we in Amersfoort voor
het vijfentwinitg jang bestaan van
de Heilige Geestkerk werden uit
genodigd. Daar hebben we zowel
kerkelijke liederen als volkslie
deren gezongen. Kort daarna zijn
we in de muziekschoolaula op
getreden. De vaste pianist Wim
Wakelkamp heb ik van het begin
af aan bij dit koor kunnen betrek
ken en behouden. Wij zijn erg
gelukkig met hem. Hij voelt ons
goed aan, en is een kei in begelei
ding en spelkwaliteit."
„Met het groeien van het koor
en de interesse m de koorzang
konden we het programma hoe
langer hoe meer breder gaan op-
bouwen. Er kwamen ook concert-
matige werken bij. Er kwamen j
wat frivolere liederen bij. Ik denk
onder andere aan een persiflage
op een jachtpartij van Henk Jak-
ma. Maar daarnaast zmgen we
ook Grieg, puur klassieke man
nenkoorzang. Ook zmgen we ca
nons, niet zo zeer op de uitvoerin
gen, maar om inzingmatenaal te
hebben. Daarmee worden de
stemvorming en de ademha
lingstechniek opgebouwd. Tij
dens het instuderen van de num
mers geef ik steeds de techni
sche hoedanigheden aan. Ik ben
ervan overtuigd dat ik de achter
stand in de muzikale ontwikke
ling van het Nederlandse publiek
niet kan inhalen. Ik heb daarom
de keuze gemaakt om niet een
muziekcursus in de breedte te
houden, maar toegespitst op de
composities waar we mee bezig
zijn."
In de loop van de jaren hebben
we zes a zeven uitvoeringen per
jaar gegeven. De Leusdense Val
leizangers reageren: Wat boeit
ons dat! Dat soort band is er nu
gaan ontstaan, dat men het met
meer missen wil! De verschei
denheid in de muzikale vormge
ving waarborgt dat voor de één
dit voor de ander dat aantrekke
lijk is."
„Wat ook het boeiende van De
Valleizangers is is dat je een vrij
breed programma kunt opbou
wen. Dat gaat door. Men heeft wel
voorkeuren, maar die liggen erg
verspreid. Het is niet een groep
die persé iets afdwingt. Doordat
we mensen aannemen die door
elkaar genomen graag willen zin
gen kan het ook. Totnutoe heb ik
maar van twee leden afscheid
moeten nemen, die het echt met
konden. De grote groep heeft wat
meer tijd nodig om de nummers
m te studeren. Weinigen kunnen
van het blad lezen. Het fijne is dat
de mensen die wat meer routine
hebben hen bijstaan. Zo voeden
we elkaar muzikaal op."
„Gelukkig", zegt voorzitter
Fake, „heb je m het bestuur van
een vereniging denkers en doe
ners. Allebei heb je nodig. De
doeners heb je nodig: er moet
een piano meegenomen worden,
er moet koffie gezet worden, we
hebben een jaarvergadering, er
moeten folders verspreid wor
den. We gaan ergens zmgen: hoe
is de zaalindeling? Hebben ze een
piano? Hoe is regel dit, hoe regel
dat? Hoe is de akoestiek? Daar
hebben wij weinig verstand van.
Dus daar moet Joop voor mee.
Dan moet naar zo'n zaal toege
gaan worden, en meestal is dat
een kwestie van overdag."
„Wij hebben in Amersfoort en
Leusden de naam dat als wij er
gens gaan zingen wij de zaak
maanden van tevoren in orde
hebben met spotjes, zaalindeling,
kleding (gnjze broek, wit over
hemd, blauwe blazer) steps en
verhogingen. En dat werkt uitste
kend. Iedereen weet zijn stekkie.
De bassen gaan naar die kant, de
tenoren naar die kant. Hij weet
precies dat hij daar moet staan, hij
daar."
„In het begin hadden wij een
oude piano van De Kom. Volgens
Joop was dat een bak met spij
kers. In De Hakhorst hebben we
de piano van het gemengd koor
gehuurd. In de Groenhorstschool
hadden ze 'een bak met grint'.
Toen hebben we nog een tijdje
een piano van één van de koorle
den mogen gebruiken. Daarna
heeft het bestuur gezegd: We ste
ken ons hoofd m de strop, en we
kopen zelf een piano. Die is nu m
ons bezit, en daar zijn we zo trots
op als een aap met zeven staarten!
Nu dubben we nog over koorkle-
ding, maar dat is toch voor het
verre verschiet! Subsidie krijgen
we met: we moeten alles zelf be
kostigen!"
Op donderdag 21 maart geven
De Valleizangers een try-out
van hun jubileumconcert in de
Wintertuin van Rusthuis De
Lichtenberg.
Anco Mali
Volgens de kalender is het
nog geen lente, maar als
we om ons heen zien kun
nen we in de natuur heel
veel tekenen waarnemen
die bewijzen dat het voor
jaar al is begonnen. Langs
de slootkanten en in de
bennen bloeien speen
kruid en klein hoefblad.
Merels en spreeuwen sle
pen het nestmateriaal en al
meer dan een week gele-
den is in mijn tuin een
paartje staartmezen be
gonnen met de bouw van
een nest. Nu hoop ik maar
dat deze poging succes zal
hebben want dat deze me-
zesoort zo dicht bij de hui-
zen zo broeden is, tot nu
toe, een grote uitzonde
ring. De laatste tijd krui
nen we echter constateren
dat steeds meer vogelsoor
ten de bewoonde wereld
y °P gaan zoeken. Zo ver
telde een dezer dagen een
e(1 buurtgenoot me dat verle
den jaar in zijn tuin, in een
nestkastje, een boomkle-
W ver had gebroed,
y Maar nu terug naar de
staartmeest. Deze is de
■H kleinste mees en weegt
slechts acht tot tien gram,
maar heeft een staart van
ongeveer negen centime
ter, vandaar de naam. In
sommige streken wordt hij
ook wel pijpekopje of
pijpje genoemd. Inder
daad lijkt hij met zijn, in
verhouding, lange staart
on het bolvormige lijfje
wel wat op een tabakspijp.
Door hun geringe gewicht
zien ze kans insekten en
spinnen te zoeken op het
uiteinde van dunne twij
gen, waar een ander en
zwaarder familielid niet
kan komen. Koolmezen
zoeken de bovenkant van
de bladeren af, pimpelme
zen nemen de onderkant
voor hun rekening en
staartmezen dus de uiter
ste takjes. Zo heeft ieder in
de groep zijn eigen werk
terrein.
Als eerste van alle meze-
soorten begint de staart-
mees, soms al eind maart
en in ons geval reeds be
gin maart, met de nest-
bouw. De plaats van het
nest is heel verschillend
en kan variëren van één
tot twintig meter boven de
grond, in de vorken van
takken in bomen, in strui
ken en klimplanten. Maar
doorn- en braamstruiken
genieten wel de voorkeur.
Het nest, ongeveer 23 bij
12 cm groot, is een solide
bouwsel met een smalle
zij-ingang aan de boven
kant en het kost de beide
partners ongeveer twe we
ken om het te bouwen. De
wanden, die 1V4 tot ZVi cm
dik zijn, bestaan bijna ge
heel uit mossen en schors
vezels, bijeengehouden
door spinrag en cocon
weefsel en bedekt met
stukjes schors, zodat het
bijna niet te onderschei
den is van de stam of
stronk waaraan het is be
vestigd. Verder valt op dat
de vogels in staat zijn om
een enorme hoeveelheid
kleine veertjes te vinden,
tot zo'n 2000, waarmee ze
de binnenkant van het nest
bekleden.
Het mannetje helpt niet al
leen met de bouw van het
nest maar ook met het uit
broeden van de acht tot
twaalf witte eieren met
bleekrode stippen, die na
twaalf dagen uitkomen.
De jongen blijven 15 tot 18
dagen in het nest en vlie
gen dan uit. Ze blijven wel
bij de ouders en helpen bij
het grootbrengen van een
tweede legsel. Paren, die
zelf geen jongen hebben,
doen dat ook zodat het niet
vreemd is om jongen ge
voed te zien worden door
drie, vier of zelfs zes vol
wassen vogels. Na de
broedtijd zien we ze in
groepjes, vaak families,
rondzwerven.
In de winter hebben ze de
gewoonte om in groepen te
overnachten, waarbij ze
een bal vormen. Tegen de
schemering groeperen ze
zich bij elkaar met de
staarten naar buiten. Zo
houden ze zichzelf en el
kaar warm tijdens de
koude winternachten.
G. van Leeuwen
LEUSDEN - Het benzinestation
aan de noordkant van de Ha
mershof wordt door de meer
derheid van de gemeenteraad
als een sta-in-de-weg gezien bij
de uitbreiding van het winkel
centrum. „Een planologische
miskleun," was een veelgehoor
de opmerking tijdens de extra
commissievergadering maan
dagavond over de uitbreiding.
Vorig jaar tekende de gemeente
een overeenkomst met project
ontwikkelaar MBO, die m datzelf
de jaar met een plan kwam. De
discussies over de toekomstige
woningbouw in Leusden zorgde
echter voor uitstel. MBO kwam
met een meuwe versie, waarbij
niet alleen de zuidkant is betrok
ken, maar waarbij ook de noord
zijde is meegenomen. Dat leidt tot
een flinke uitbreiding van het
aantal m2 dat voor winkelruimte,
woningbouw en kantoren be
schikbaar is.
Maar dan moet wel eerst ge
zorgd worden voor een oplossing
van het tankstation, dat als een
lastig obstakel wordt beschouwd.
Daarom deden een aantal raads
leden de suggestie om de exploi
tant van het station een plek el
ders in Leusden aan te bieden.
„Waarom met bij de nieuwe aan
sluiting op de A 28, een plek die
voor een benzinestation zeer
aantrekkelijk is," was de sugges
tie. Ook het nog te ontwikkelen
bedrijventerrein De Horst werd
als meuwe vestigingsplaats ge
noemd.
Wethouder de Jongh van
Ruimtelijke Ordening raadde een
dergelijke oplossing echter sterk
af. „De genoemde plekken zijn
mderdaad zeer aantrekkelijk,"
gaf hij toe. „Maar dat geldt ook
voor eventuele andere gegadig
den. De lokaties zouden daarom
moeten worden aangeboden aan
de hoogste bieder. Als wij het
zomaar aan de eigenaar van het
Totalstation zouden aanbieden m
ruil voor de plek bij de Hamers-
hof, zou de gemeente een be
hoorlijk financieel verlies leiden."
Forse kritiek op het nieuwe
plan kwam van WD-raadslid Ton
Voortman. Hij verbaasde zich
over de gang van zaken, die tot nu
toe was gevolgd. MBO had de
gemeente om uitstel gevraagd,
omdat zij de mtslag van de discus
sie over de woningbouw in Leus
den wilde afwachten. Volgens
Voortman was het meuwe plan
echter het zoveelste rapport, hoe
wel de gemeenteraad m het re
cente verleden toch zelf met een
duidelijk plan voor het gebied
was gekomen. „Het lijkt of we
weer van voren af aan beginnen,"
zei hij tegen zijn partijgenoot wet
houder de Jongh. Die was echter
blij met het mtstel, omdat nu dui
delijk was geworden, dat er niet
alleen aan de zuidkant van het
winkelcentrum uitgebreid zou
moeten worden, maar ook aan de
noordkant. „Ook is nu duidelijk
hoeveel woningen er in het win
kelcentrum gebouwd moeten
worden," zei de wethouder. Een
voorlopige schatting gaat uit van
230 huizen.
door Jan Versieegt
Eens was maart berucht
om zijn soms koude staart,
waarin de winter de laat
ste grillen liet zien. Niet
zelden werd de kou in de
eerste lentemaand voort
gezet of juist ingeluid en
de bekende voorjaars
buien bedekten het land
schap soms nog met een
wit tapijt. In strengere
winters van allure konden
zelfs de schaatsen uit het
vet blijven. De laatste tijd
is maart echter de kluts
volledig kwijt. Het kwik
gedraagt zich alsof het be
gin mei is. Dit keer gaat
het er wel heel erg ruig
aan toe. Vandaag sloten
we de tweede tien-daagse
periode af en het zal nie
mand verbazen dat dit tijd
vak, net als het eerste, een
topklassering in het klas
sement van deze eeuw
gaat afdwingen. In maart
1990, toen de thermometer
toch ook niet kinderachtig
met de kwikdraad om
sprong, bedroeg het ge
middelde ruim 10 graden.
Op dit moment echter lig
gen we daar nog een graad
boven. De Bilt noteerde
over de eerste helft van
deze'maand een gemiddel
de van 9.4, tegen 4.0 nor
maal. We hebben daar
door een ruime voor
sprong opgebouwd in ver
gelijking met vorig jaar,
toen de maand zichzelf op
de hoogste plaats van het
erepodium in deze eeuw
wist te brengen. Maar een
vroeg voorjaar is in de re
gel wel fnuikend. Immers
elke lente kent wel zijn ei
gen koudegolf en naarma
te die verder in de tijd
weet toe te slaan, geeft dat
een extra klap aan de na
tuur. Vorig jaar nog wer
den we in april op zware
nachtvorsten getrakteerd,
waarbij menig fruitbloe-
sem in de Betuwe flink
werd beschadigd. Het ziet
er naar uit dat we ook nu
niet aan een thermische
neergang zullen ontko
men. Of de inzinking van
betekenis gaat worden is
nog onzeker, aangezien de
lange termijn prognoses
de laatste dagen nogal wat
zwabberig zijn. De depres
sies op de Oceaan toonden
de laatste tijd weinig be
langstelling voor het
vasteland van Europa. Ze
denderden op Ierland af en
vervolgens werd de route
IJsland-Noorwegen inge
slagen. Door die koers be
reikten de fronten ons
meestentijds in afgezwak
te vorm. De regenmeters
waren dan ook vaker met
stof gevuld dan met water.
Afgezien van het sneeuw-
festijn op 15 februari, toen
er op de meeste plaatsen
14 tot 16 mm neerslag viel,
bleven de kranen dicht. Bij
activiteiten, die de land
bouw tijdens de mooie da
gen ontplooide, traden
verstuivingen op die eer
der in het hartje van de
zomer thuishoren. Giste
ren kwam hierin verande
ring. Een depressie trok
via Schotland naar het
noordoosten en gaf de
wind meer impulsen. Er
viel ook regen en het bleef
zacht. Vanaf morgen vindt
de natuur het even wel
letjes wat de warmte be
treft. De wind verhuist
naar de noordwesthoek en
gaat via Schotland koude
re lucht aanvoeren. Er
kunnen buien ons taan, die
in een later stadium met
hagel gepaard kunnen
gaan. Vooral de boven
lucht ondergaat een be
hoorlijke afkoeling. Ook
de nachten, die de laatste
tijd extreem zacht waren,
worden kouder. Dan zal
maart een wat normaler
beeld laten zien. In het
weekeinde verwachten de
rekenbreinen de opbouw
van een hogedrukgebied
in onze omgeving. Dat
geeft vooral zondag zicht
op periodiek wat zon bij
een iets hogere tempera
tuur.
