„We willen als mens behandeld
worden en niet als een slaaf'
leusden krant
•1
Roemeens echtpaar klaagt over behandeling asielzoekerscentrum Op de Berg:
Asielzoekers?
'OENSDAG 8 MEI 1991
aktueel
i
In de gemeente Leusden zal binnen afzienbare tijd
een asielzoekerscentrum worden geopend. In Amers
foort is een dergelijke voorziening al enige tijd opera
tioneel. In de voormalige penitentiaire inrichting voor
jeugdige delinquenten 'Op den Berg' zitten inmiddels
zo'n driehonderd vluchtelingen, op zoek naar een ver
blijfsvergunning of de officiële vluchtelingenstatus.
Lang niet iedereen ziet zijn of haar verzoek ingewilligd
en moet, na een negatief uitgevallen procedure, terug
naar het land van herkomst. Dat in een vluchtelingen-
centrum niet alles koek en ei is, ondervond Frits
Schoenmaker, die in het Amersfoortse asielzoekers
centrum het schrijnende verhaal optekende van een
Roemeense rechter en zijn gezin.
In het Asielzoekerscentrum (AZC) Op de Berg bevin
den zich zo'n kleine driehonderd vluchtelingen, die
allen hetzelfde lot delen. Zij zijn allen in afwachting van
het besluit of zij al dan niet in Nederland mogen blijven.
Voor velen een onzekere toekomst: Wordt het Neder
land of zullen zij terug moeten naar hun vaderland dat
zij om wat voor reden dan ook zijn ontvlucht en waar zij
op dit moment zeker niet naar terug willen?
Tussen al deze vluchteligen van verschillende natio
naliteiten bevinden zich ook Lucian Eremia en Valeria
Buzuru met hun twee kinderen uit Roemenie. Hij was
rechter in Boekarest en zij was als bouwkundig inge
nieur verbonden aan een technische hogeschool. Zij
ontvluchtten hun land na de val van Ceaucescu en
nadat de huidige president Iliescu de verkiezingen had
gewonnen. Rechter Erenia ontdekte dat er met uitslag
geknoeid was en toen hij daar tegen protesteerde kreeg
hij last met de gevreesde Securitate, de geheime politie
van Roemenië. Na een verblijf van zeven maanden in
Nederland durven zij nu hun beklag te doen over de
manier waarop zij in het AZC worden behandeld. „We
weten dat het heel gevaarlijk is wat we doen, maar het
is noodzakelijk. Andere Roemenen hebben eerder ge
klaagd en die werden binnen 24 uur teruggestuurd. We
like to be treated as human beings, not like slaves (we
willen graag als mensen behandeld worden niet als
slaven)."
(Foto: Hans Verhorst)
Met de inrichting van het asielzoekerscentrum op Waterloo, aan de
Doornseweg, is inmiddels een begin gemaakt. Als alles volgens plan
verloopt, nemen de eerste asielzoekers daar begin juni hun intrek.
werd Lucian in het gebouw van
de rechtbank uit een raam ge
duwd. Hij viel drie meter naar
beneden en brak zijn hiel en zijn
arm. De breuk aan zijn hiel is nog
steeds niet goed genezen en lo
pen gaat nog steeds moeilijk. „Ik
zou in de Lichtenberg geope
reerd worden, maar later zei de
dokter dat ik eerst een speciale
schoen moest proberen. Volgens
ons een indicatie dat men van ons
af wil; men wil geen extra kosten
maken."
Lucian heeft waarschijnlijk zijn
leven te danken aan de enorme
demonstraties die tijdens zijn ver
blijf in het ziekenhuis werden ge
houden. „De Securitate had het zo
druk met het onderdrukken van
een meuwe revolutie, dat ze geen
tijd voor mij hadden." Ondertus
sen werd ook zijn vrouw lastig
gevalllen. In het centrum van Boe
karest werd zij achtervolgd door
mijnwerkers (waarschijnlijk le
den van Securitate), die door
Iliescu naar de hoofdstad waren
gehaald om de demonstraties te
breken. Dankzij een oude man,
die zijn tussenkomst met een ar
restatie moest bekopen, wist zij te
ontsnappen. Nog diezelfde dag
werd zij opgebeld met de mede
deling dat ze de volgende keer
niet zou ontsnappen. Deze ge
beurtenissen waren voor het
echtpaar reden het land te ont
vluchten.
- Is het een moeihjke beslissing
geweest om uit Roemenie te
vluchten?
Valeria: „Ja, het is heel, heel
moeilijk geweest. Maar het ge
beurde allemaal in een kort tijds
bestek. We hadden gewoon geen
tijd om er rustig over na te den
ken. Ons leven was in gevaar en
het was nu of nooit. Het was de
enige kans om het land te verla
ten. Daarvoor hadden wij er nooit
over nagedacht om ons land te
verlaten. We hadden gewoon
geen andere keus dan te vluch
ten: we hadden een eigen mening
en we waren het niet eens met de
regenng Iliescu. Daardoor kre
gen wij de Securitate op ons dak."
Ondertussen is er in Boekarest,
in de omgeving waar zij woon
den, nog niets veranderd. Voor
de vier vluchtelingen reden ge
noeg om nog niet terug te gaan.
Lucian: „De belangrijke posities
worden nog steeds bekleed door
dezelfde mensen als toen wij zijn
gevlucht. Nee, ik wil geen Ne
derlander worden. Ik weet dat ik
dan in Nederland kan blijven,
maar ik wil gewoon terug naar
mijn land als het daar weer veilig
voor ons is. Ik hou van Roeme
nië."
Volgens de twee vluchtelingen
is het nu veel gevaarlijker in hun
land dan onder het regime van
Ceaucescu. „Toen wist je dat je je
mond moest dichthouden. Mo
menteel wordt er gezegd dat je
vrij je mening mag en moet ge
ven, maar de geheime politie is
nog steeds bijzonder actief." In
het Asielzoekerscentrum wach
ten zij, zonder hoop, verder af hoe
de procedures verlopen. Zij ken-
Asielzoekers zijn men
sen die zeggen te vallen
onder de definitie vluch
teling ("iemand die afkom
stig is uit een land, waarin
hij gegronde reden heeft te
vrezen voor vervolging
wegens godsdienstige of
politiek overtuiging of na
tionaliteit, dan wel wegens
het behoren tot een be
paald ras of tot een bepaal
de sociale groep'). Het is
echter nog niet zeker of zij
in ons land erkend en toe
gelaten zullen worden als
vluchteling c.q. asielge-
rechtigde. Zij zullen daar
voor eerst een juridische
procedure moeten doorlo
pen. Tot zolang is hun juri
dische status die van een
asielzoeker.
nen het standpunt van de Neder
landse regenng, die vindt dat
Roemeense vluchtelingen zonder
gevaar terug kunnen naar hun ei
gen land. De Verenigde Naties
heeft een rapport geschreven
over de situatie in het Balkanland.
Daarin wordt geschreven dat al
les in orde is. „Men heeft alleen
president Iliescu en zijn mede
standers daarnaar gevraagd en
die zeggen natuurlijk niet dat er
iets rrus is m hun land. Vandaar
dat het voor ons zo moeilijk te
bewijzen valt dat het er voor ons
juist niet veilig is. In Nederland
geloven ze ons niet. Wij begrijpen
ook heel goed dat het voor Ne
derland moeilijk is het verschil te
zien tussen ons en iemand die
alleen maar zijn positie wil ver
beteren. Daar zijn wij niet op uit,
integendeel. Wij willen dolgraag
terug naar ons land, mits het er
veilig is voor ons."
Vioolleraar
Lucian speelt om de tijd de do
den viool in de Orkestvereniging
Amersfoort. Hij is gediplomeerd
vioolleraar. Hoewel geld verdie
nen hier verboden is, zouden Lu
cian en Valeria toch graag iets
willen doen. „We krijgen nu
twintig gulden per persoon per
week. Als we wat geld kunnen
verdienen, zouden we in België of
Frankrijk een kamer kunnen hu
ren en daar naar werk kunnen
zoeken."
Als de Roemenen Nederland
moeten verlaten, weten zij niet
waar ze heen moeten. „We den
ken dagelijks aan dit probleem,
maar we weten het gewoon niet."
Lucian geeft, door middel van een
citaat van de Italiaanse dichter
Dante Alighien, uiting aan hoe hij
zich voelt in het AZC: 'hij die hier
binnen treedt, laat alle hoop va
ren' (uit een verhaal over de hel).
Frits Schoenmaker (met dank
aan Herman Smitskamp)
het centrum slechts één stukje
zeep en één flesje shampoo krij
gen, wordt door de directie afge
daan met dooddoener dat het hier
geen hotel is. Toen Valeria een
aanval van hooikoorts kreeg,
werd er geweigerd een dokter te
bellen. „Na twee uur zei men dat
we zelf maar een dokter moesten
gaan zoeken. Dus zijn Lucian met
zijn moeilijke voet en ik naar een
dokter gelopen."
Lucien: „Het is iedere dag weer
een gevecht om eten, een ge
vecht om het gebruik van de was
machine, een gevecht om jezelf
schoon te houden; voor alles moet
je vechten. Wat wij willen is vrede
en rust. Wij willen niet in de posi
tie zijn elke dag vernederd te
worden, dat hebben we in Roe
menië al te vaak meegemaakt.
Het is niet leuk mensen te moeten
beschuldigen, maar het is ook
niet leuk te moeten aanvaarden
dat vernedering je weer over
komt. Iedereen vindt het ook
steeds nodig te zeggen dat je
maar een asielzoeker bent. Ik ben
in de eerste plaats mens en als
zodanig wil ik ook behandeld
worden."
Na de revolutie begon de ellen
de voor Lucian. Als rechter was
hij altijd kritisch geweest ten aan
zien van de regenng en het juridi
sche wetsysteem. Hij schreef veel
over sociale problemen. Na de
val van Ceaucescu kreeg hij tele
foontjes dat hij uit moest kijken
voor zijn leven. Ondanks het feit
dat hij rechter was, werd hij drie
keer door de Securitate onder
vraagd.
Tijdens de presidentsverkie
zingen in mei 1990 ontdekte hij,
als hoofd van een stemdistrict in
Boekarest, onregelmatigheden
tijdens het tellen van de stemmen.
Het hoofd is altijd een rechter en
is verantwoordelijk voor de gang
van zaken tijdens de verkiezin
gen. „Bij het openen van de stem
bussen bleken er al 2500 stem
men in de bus gezeten te hebben:
allemaal stemmen voor Iliescu."
Biescu's partij is een voortzet
ting van de vroegere communisti
sche partij. Hij kreeg tachtig pro
cent van de stemmen en werd de
nieuwe president. Lucian protes
teerde tegen de fraude in zijn
district, maar hem werd verstaan
gegeven zich er met mee te be
moeien en alleen maar zijn hand
tekening onder de goedkeuring
te zetten. „Dat heb ik geweigerd.
Ik heb een ander rapport ge
schreven, waarin ik melding heb
gemaakt dat er geknoeid was met
de stemmen. Ik heb ook de
werkelijke uitslag vermeld. Dat
was vrij eenvoudig omdat iedere
kiezer een nummer heeft. De
nummers van de valse stembil
jetten kwamen niet voor op de
kiezerslijst. Daar bleek ook uit dat
er mensen opstonden die allang
overleden waren en dat er straten
werden genoemd, die helemaal
niet bestonden."
Aanslag
Tien dagen na de verkiezingen
De Roemeense vluchtelingen Lucian Ermia en Valeria Buzuru bivakkeren al bijna zeven maanden met hun
twee kinderen in deze kamer. Zij voelen zich als asielzoekers slecht behandeld m het opvangcentrum Op de
Berg in Amersfoort.
(Foto: Hans Roggen)
ERSFOORT - De aanblik van de voormalige gevangenis
de Berg1 is triest. Het contrast met het er naast gelegen
hotel is groot. In het sjieke hotel worden dagelijks
nlunches geserveerd. Voor het Asielzoekerscentrum
J) hangen mannen verveeld rond, terwijl kinderen van
chillende nationaliteiten met elkaar spelen. In de hal zit
man van een bewakingsbedrijf in zijn kantoortje en kijkt
reeld om zich heen. In het trappenhuis en op de gangen
Et men uit op de voormalige cellenblokken. De tralies
n nog steeds voor de ramen en geven het geheel een
Mte en uitzichtloze aanblik.
ide kamer van Lucian Erenia
Ifalena Buzuru is een poging
aan er nog iets van gezelllig-
1 in aan te brengen. De kinde-
Indrei (twaalf jaar) en Deana
l jaar) hebben aan de wand
posters en tekeningen gehan
de kamer is ongeveer vier
f meter; er staan vier bedden
ier grijze kledingkasten lig-
lop elkaar en doen dienst als
soort scheidingswand. Onder
raam liggen er nog twee. Ver
staat er een tafeltje, een paar
ten, een geleende televisie
leen radiootje. Ook zijn wat
pn met paaskuikentjes ver-
fa. Op de ramen staat nog
eds geschreven 'Merry Christ-
en de tralies voor de ramen
pn het beeld compleet. Niet
aald een omgeving om je le-
her in te richten of de over-
dige vrije tijd in door te bren-
Gevecht
Ook op de vraag waarom zij
)or de duur van hun verblijf in
pen Erenia realiseert zich
hij een nsico neemt door din-
in het Asielzoekerscentrum
Ie kaak te stellen. „Ik weet
Wt gevaarlijk is het te zeggen,
het moet gebeuren. Want ik
te (de directie, red.) dingen
Natuurlijk zijn we bang,
weet wat angst is. Ik heb
tenië genoeg in angst ge-
Ik ben nu m een vnj land en
noet ik kunnen zeggen wat
Ik heb niets tegen de rege-
~iar ik heb wel iets tegen
ier waarop mensen hier
omgaan."
lun kamer voelen zij zich
aj m een gevangenis zitten,
t» de tralies voor de ramen is
[heel begrijpelijk. Maar vol-
Roemenen behandelt het
teel hen ook met minach-
ralena vertelt dat de direc-
ïrsoonlijk controleert of er
t zijn die wat extra brood
imen uit de eetzaal. Het
loet ook daar worden ge-
Ook toen Lucien ziek was
vrouw alleen eten mee
keer weer een dok-
liet zien.
kinderen zitten sinds
°P de ASV (Amersfoortse
de enige
de kinderen wilde ac-
Kmderen hebben vaak
last van veranderende
en de twee Roemeense
doen het dan ook bij
goed op de school. Zij
door de weeks echter
eten, omdat zij dan op
zijn. In het centrum wordt
warm gegeten. Op de
w waar het eten van hun kin-
Pdanblijft, wordt de ouders
Pjd dat dat niet him zaak is.
