Er helemaal voor God zijn, een mooi leven"
ÜSiW*
Panorama Lisiduna
.Leusder Krant.
L E U S D E N
Achterveldse zusters van Sint Jozef 60 en 40 jaar bij congregatie
Meningen
Biblio-bus
Boekenmolen
„Die goeie, ouwe Hamersveldseweg"
Pagina 5
«oensdag 31 juli 1991
Zuster Gaudentia (luiks) en zuster Theodora. (Foto Hans Verhorst)
Lensden
loor Jan Kas)
achterveld/
tMERSFOORT - „Er hele-
iaal voor God zijn is een
iooi leven." Zuster Gau-
entia (81) en zuster Thco-
ora (64), bewoners van
ejaardencentrum Huize
int Jozeph in Achterveld,
ebben geen moment spijt
ehad van de gelofte die zij
fspectievelijk 60 en 40 jaar
eleden aflegden. De con-
regatie van de Zusters van
int Jozef blijven zij trouw.
Het was een roeping, wij
ilden het graag."
De Zusters van Sint Jozef
ebben hun moederhuis in
mersfoort, waar de congre-
:tie in 1878 werd gesticht. De
Jigieuzen houden zich vooral
ezig met de verpleging van
eken en ouderen. Initiatief-
Etner was de Amersfoortse
inunnik. deken en pastoor
enncus Blom. ,,Die bena-
ing is er tegenwoordig uit.
aar vroeger werden wij wel
e Blommetjes' genoemd,"
irinnert zuster Gaudentia
ch De congregatie telt op het
;enblik zo'n 300 zusters.
Zuster Gaudentia (Antonia
charda Boersen. haar La-
nse naam betekent 'Ver
ligt u') is ,,op Achterveld ge-
iren en getogen". Na de lage-
school en voordat zij 'in-
ad' hielp zij thuis op. de boer-
nj, 'Groot Zandbrink' op de
iek Postweg-Asschatterweg.
bruari 1939 werd zij onder-
ijzeres op een missieschool in
edan op het eiland Sumatra,
t toen nog tot Nederlands
dië behoorde. „De dag na
ijn aankomst kon ik meteen
or de klas gaan staan, want
hoefde geen andere taal te
ren Nederlands was toen nog
voertaal." Tot maart 1942
>n zuster Gaudentia er haar
erk doen De Japanse over-
ersing maakte zij mee in
ee kampen voor de Neder-
ndse vrouwen en kinderen op
imatra, waar zij doorging
et lesgeven
„In het kamp waar we uit-
ndelijk terecht kwamen,
Desten we het stellen zonder
>ed water, zonder fruit en
ood Wc hadden alleen grote
pe maïskorrels te eten. Er
iren veel ziekten, malaria en
arree vooral De hygiëne liet
wensen over.. De atoom-
immcn op Hirosjima en Na-
saki in augustus 1985 heb-
nons gered, want de gezond-
id van de kampbewoners
ng zienderogen achteruit,
ke dag werd weer een rij do-
n het kamp uitgedragen. Je
u het niet verwachten, maar
had die tijd niet graag willen
issen," zegt de Achterveldse
i „De ervaring van toen is me
el waard. In die jaren waren
e als zusters helemaal op el-
tar aangewezen; bovendien
idden we een fijne commu-
iteit Bij gebrek aan een
aester vierden we zelf de zon-
ig door samen te zingen en te
dden
Eind 195U kwam zuster Gau-
entia weer terug in Medan, na
ider meer een jaar taalstudie
in Nederland Bahassa Indone
sia was nu de schooltaal Be
halve op de lagere school was
de Achterveldse zuster ook
werkzaam op een nieuw opge
zette middelbare school. Een
ernstige ziekte bracht haar in
1970 terug in Nederland Na
enkele jaren op de administra
tie van het Plusziekenhuis in
Harderwijk, ging zij op haar
65e met pensioen. Sinds 1976
woont zij in Huize Sint Joseph,
waar zij tot voor kort de huis
bibliotheek beheerde
Zuster Theodora (Elisabeth
Josephina Joling. 'Godsge
schenkopgegroeid in een ge
zin van elf kinderen in het
Achterhoekse Wehl, is in eigen
land gebleven De congregatie
kende zij al, doordat zij voor
haar intreding anderhalf jaar
bij de zusters van Sint Jozef in
Doetinchem had gewerkt Ver
richtte zij aanvankelijk huis
houdelijke taken in het moe
derhuis in Amersfoort later
was zij gediplomeerd bejaar
denverzorgster in Didam,
Harlingcn. Gaanderen. Wolve-
ga, Gendt. Afferdcn en (vanaf
januari 1976) Achterveld
Sinds februari 1988 is zij met
de vut Als vrijwilligster is zij
nog bij het bejaardenwerk be
trokken
Gedrongen
Zuster Gaudentia verbindt
haar roeping met het godsdien
stig milieu waarin zij opgroei
de. thuis in het gezin, op school
en in de parochie. „Die sfeer
was de bedding voor mijn keu
ze voor een 'leven in dienst
baarheid' Op dit moment zijn
er eigenlijk geen roepingen
meer in ons land Dat komt vol
gens mij onder meer doordat de
mensen veel minder intens met
godsdienst bezig zijn dan in
mijn jeugd. Toen was het gods
dienstige leven nog in orde Als
die godsdienstige opvoeding er
niet is. zijn er ook geen roepin
gen meer De welvaart speelt
een rol Vroeger werkten de
kinderen na hun schooltijd op
de boerderij, zoals de acht kin
deren van ons gezin tegen
woordig kan de vader het al
leen af De kinderen studeren
nu en komen, doordat zij in
beslag worden genomen door
het vele dat zij in de wereld
zien, niet meer toe aan een roe
ping.
'Roeping' omschrijft zuster
Gaudentia als ..een geestelijk
gevoel dat Onze Lieve Heer je
wil hebben, dat God je roept
Zoals in het huwelijk man en
vrouw voor elkaar kiezen om
voor elkaar te leven, willen re
ligieuzen er geheel voor God
zijn. Alleen, ten diepste is het
niet onze eigen keuze. Wij wór
den gekozen, wij wórden ge
roepen. Natuurlijk hebben ook
zusters hun ups en downs; wij
kennen evengoed ziekte en te
genslag en je hebt altijd 'je ei
gen' mee te nemen." Zuster
Gaudentia zegt „zeker niet
door mijn ouders aangespoord
te zijn" tot een leven als reli-
geuze. „Inwendig voelde ik me
ertoe gedrongen Let wel niet
gedwongen
Ook zuster Theodora spreekt
van 'roeping'. ,,Je groeit ernaar
toe. Je kiest er zelf voor. mede
doordat je je niet geroepen
voelt voor het huwelijk Zus
ter Gaudentia bevestigt dat.
„Ik gaf weinig om een huwe
lijk Naar feesten en kermissen
ging ik in m'n jonge jaren wel,
maar ik kwam alleen thuis."
„Uiteraard offer je wel het een
en ander op, als je ziet hoe an
dere broers en zussen trouwen
hun werk hebben, uitgaan en
kinderen krijgen," erkennen
beide zusters „Wij hebben he
lemaal gekozen voor Christus
Hij heeft alles voor ons overge
had, daarom willen wij Hem
volgen. Je moet wel blijven
willen. Als zuster dien je je
lectuur en je gebeden bij te
houden, om zo in een goede
conditie te blijven. Wij blijven
mensen, die het nodig hebben
steeds weer 'bijgevijld' te wor
den
Goed
De Achterveldse zusters be
treuren veel hedendaagse ont
wikkelingen in de Rooms-Ka-
tholieke Kerk Zuster Gau
dentia „Toen ik in 1970 weer
naar Nederland kwam. heb ik
eerst een paar jaar moeten
wennen Indonesië was een
missieland waar het rooms-
katholieke geloof nog zo vers
was en zo bloeide In Neder
land bleek het godsdienstige
leven veel losser te zijn gewor
den Dat was voor mij echt een
tegenvaller. Hier in Huize Sint
Jozef hebben we nog wel dage
lijks een Heilige Mis. naar mijn
overtuiging voor rooms-ka-
tholieken het centrum van de
eredienst. De meeste mensen
zijn er tegenwoordig veel tc ge
makkelijk in Als zij moe zijn.
slapen zij uit en slaan zij de
eucharistieviering gewoon
over. Als de zondagse vierin
gen geen aandacht meer krij
gen. gaat het godsdienstige le
ven achteruit en dan moet je er
inderdaad niet vreemd van op
kijken dat er geen roepingen
meer zijn Afgezien dan van
een enkele late roeping."
Van kerkelijke vernieuwing
zoals de progressieve Acht
Mei-Beweging bijvoorbeeld
voorstaat, willen zuster Gau
dentia en zuster Theodora niet
weten. „Alsjeblieft niet. De
aanhangers van die - richting
zien er heil in, maar wij kunnen
ons absoluut niet verenigen
met hun denkbeelden. Volgens
ons begeeft 'Acht Mei' zich op
een zijspoor De zusters hou
den het liever „bij hetgeen de
kerk leert, bij wat de paus en de
bisschoppen de gelovigen
voorhouden" „Dan ben je vei
lig." meent zuster Gaudentia
Veilig? „Dan zit je op het goede
spoor, denk ik En zeg nou zelf,
de eeuwige wetten van de
schepping kun je toch niet zo
maar veranderen? God Zelf
heeft, om iets te noemen, het
huwelijk ingesteld. Als je ziet
hoe gemakkelijk mensen schei
den en 'kinderen maken' en
'kinderen kopen' Dat is nooit
Gods bedoeling geweest. Al die
proefhuwelijken tegenwoor
dig, om eerst te kunnen bekij
ken of je wel goed bij elkaar
past, bevorderen niet bepaald
dat mensen vast bij elkaar blij
ven. Terwijl je voor een goed
huwelijk wat over moet heb
ben, dat moet je opbouwen."
De zusters willen niet als
'conservatief' betiteld worden
Zuster Theodora en zuster
Gaudentia „Het is niet zo dat
wij alles maar bij het oude
willen houden ómdat het oud
is. Je moet altijd wel iets mee
met de tijd, maar laten we dan
alsjeblieft wel behouden wat
goed is, wat waardevol is ge
bleken om een goed christen,
om een goede religieuze te zijn.
Wat Christus zou goedkeuren,
daar houden wij ons aan Zoals
de Tien Geboden. Helaas zijn
ook de zeven sacramenten van
de Rooms-Katholieke Kerk
deels in onbruik geraakt Eén
van die sacramenten is de
biecht In het verleden is daar
wellicht wat te overdreven mee
omgesprongen maar het be
vrijdende van de biecht heeft
ook nu betekenis. Tegenwoor
dig zoeken mensen hulp bij de
psychiater Vroeger konden zij
biechten en dan waren zij ver
zekerd van absolutie, naar het
bijbelwoord 'Wier zonden gij
vergeeft, hun zijn zé vergeven'
Dan was de kous af en hoefden
zij hun problemen niet meer
met zich mee te dragen Die
uitlaatklep is grotendeels ver
dwenen nu de biecht nauwe
lijks meer in praktijk wordt ge
bracht
De welvaart zien de zusters
als „boosdoener". „Vroeger
baden de mensen om een goede
oogst, nu hebben zij gewoon
kunstmest Zij zijn veel minder
dankbaar dan vroeger 'Dat
hebben we toch zelf gekocht,
daar hebben wij toch zelf voor
gewerkt?', zeggen zij. De dank
baarheid wordt vaak gemist.
Wc vergeten te veel dat alles
•wat een mens heeft en is, hem
wordt gegeven." De zusters
houden dat besef levend „We
zijn dankbaar voor de jaren bij
de zusters van Sint Jozef. Blij
zijn we dat we gehoor hebben
gegeven aan onze roeping
Zondag 4 augustus wordt in het
moederhuis van de Zusters van
Sint Jozef, B. Wuylierslaan 55 in
Amersfoort, feestelijk stilgestaan
hij de 'Achterveldse' jubilea. Van
lfo.UO tot 17 00 uur is er een recep
tie voor zuster Gaudentia en zuster
Theodora.
Beide zusters tekenen bij boven
staand artikel aan dal de visie op
kerk en geloof die daarin vertolkt
wordt, hun privé-mening is en niet
per se de opvatting van hun con
gregatie, Huize Sint Jozeph of de
parochie in Achterveld „Er zijn
hijvoorbeeld in onze congregatie
zusters die er heel anders over den
ken dan wij."
De heer Burger protesteert te
gen de instelling van de biblio
bus voor Leusden-Zuid. Het
stelt voor een carpoolplaats bij
de Rabobank aan te leggen. Se
rieus of niet?
Naar aanleiding van het voor
stel van het college van b&w
om de bibliotheek in Zuid op te
heffen en een bibliobus te laten
rijden, neem ik de vrijheid hier
tegen te protesteren.
De Nederlandse regering
tracht het auto-verbruik terug
te dringen, 'nee', zegt Leusden.
wij laten een bus rijden, (mi
lieuvriendelijke brandstof,
electnciteit, of voortgeduwd
door het volledige college?)
Het achter gebleven gebied
Zuid knjgt dus de bus. De tij
den van aanwezigheid van de
bus worden aangepast aan de
tijden van de scholen en de
werkkringen van de bewoners.
De praktijk. Helaas, de bus is
net weg en de regen valt met
bakken neer. Wat doet de
Leusden-zuid bewoner in de
auto naar het 'Statussymbool',
de bibliotheek in het centrum.
Ik stel daarom het volgende
voor: carpoolplaats maken,
daar waar de Rabobank zich
bevindt De bank is toch ge-
slotenen zou een mooi schuil
hokje kunnen worden Onkos
ten sterk verminderd, geen
personeel en geen vakantiere-
gelmg.
Laat ik mij bezinnen en het
idee van de gemeente als een
niet doordacht plan aanmer
ken Wij discrimineren toch
niet, of is het in de politiek een
ander woord7
Ik ben dan bevoorrecht, heb
heel de wereld gezien en veel
zout water over mij heen ge
had. Maar zo zout gegeten nog
nooit!
Leusden-zuid. denk aan uw
'saeck', een spelletje is leuk,
maar ook een 'spelletje' kan
wel eens kwaadaardig worden
en moeilijk terug te draaien
J.B. Burger
Leusden
De heer Swank, ook uit Leus-
den-zuid, stelt dat er wederom
een voorziening in gevaar
komt. Dat kan toch zo maar
niet? Hoe dan ook, alle notities
ten spijt, maar de Boekenmo
len moet blijven!!
Leusden-zuid luidt de
noodklok, want de Boeken
molen is in gevaar Nauwelijks
is de opheffing Van essentieel
fietspad na massaal protest
voorkomen of onze biblio
theek. bekend als de Boeken
molen, wordt met liquidatie
bedreigd Op 17 juli meldt de
Leusder Krant 'nieuwe dingen'
voor de mensen; één daarvan is
het afstoten van de Boeken
molen. nota bene Leusdens
laatste culturele voorziening
van enige betekenis Hoe ver
zint men het?
Het opheffen van de Boeken
molen staat vermeld in een
ambtelijke notitie, waarin het
uitsluitend gaat om meerdere
glorie voor het 'Centrum'. Het
riante bibliotheekgebouw al
daar kan, zodra het gereed is,
slechts functioneren wanneer
er personeelsuitbreiding komt
en dat (aldus de notitie) 'noopt
tot principiële keuze of door
afstoting van het filiaal Leus-
den-zuid de kwaliteit van de
Centrum-bibliotheek dient te
worden verhoogd' (einde ci
taat).
Met een pennestreek wordt de
Boekenmolen-bakermat van
de Leusdense bibliotheek- om
zeep gebracht
DAt kan toch zo maar niet?
Negen uren per week ge
spreid over vier dagen- is het
bescheiden, maar doeltreffen
de gebouw aan de Irenelaan
open voor wie in Zuid woont en
lezen wil Zij hebben de keus
uit een respectabel aantal ro
mans en inzage in de stukken
van onze gemeenteraad (een
waardevolle dienst aan de de
mocratie). En de jeugd?
Ook die komt ruimschoots aan
haar trekken volop literatuur
en materiaal voor scripties. En
dat moet verdwijnen, omdat er
in het centrum meer personeel
nodig is7
Dat kan toch zo maar niet?
Onder leiding van mevrouw
Van Aken staan zegge en
schrijve vijftien vrijwillige me
dewerkers garant voor het uit
stekend functioneren van de
Boekenmolen, inclusief de goe
de sfeer, die er heerst en de
deskundige advisering aan de
vele honderdenj trouwe lezers.
En dat zou moeten worden op
geofferd aan de straks wel zeer
ruim bemeten accommodatie
in het Centrum?
Dat kan toch zó maar niet?
Maar zij van zuid kunnen toch
wel naar het centrum om hun
leeshonger te stillen? Wel de
notitieschrijver durft deze sug
gestie toch niet aan, bekend als
hij is met het totaal ontbreken
van openbaar vervoer tussen
zuid en centrum, en daarom
heeft men er het volgende op
gevonden: naar zuid moet dan
maar een bibliobus gaan rij
den. Alsof dat financieel aan
trekkelijker zou zijn dan hand
haven van de Boekenmolen.
Kom nou
Voor de lente van 1992 wordt
over dit onzalige voorstel ge
rapporteerd. Dankzij de Leus
der Krant (dank u wel redac
tie!) weten wij in zuid dus nu
wat ons boven het hoofd hangt
en zullen wij ons tijdig wape
nen tegen deze aanval op de
leefbaarheid van onze woon
kern Want laat men goed be
seffen, zoals de Joriskerk bij
Amersfoort hoort en de Dom
bij Utrecht, zo hoort de Boe
kenmolen bij Leusden-zuid!1
Ten slotte..
Waarom zou dit bezuinigings
plan juist nu uitlekken7 Is er
sprake van een imitatie van de
landelijke strategie om minder
mensvriendelijk beleid te pre
senteren, wanneer half Neder
land aan de Costa Brava of de
stranden van zuif-Franknjk
ligt?
Maar zo zal het in zuid niet
werken
Landelijk is ons reeds een hete
herfst beloofd -het zij zo-
plaatselijk zal vóór 1 maart a s.
met kracht van argumenten
geprotesteerd worden tegen de
mogelijke liquidatie van de
Boekenmolen
Want: DE BOEKENMOLEN
MOET BLIJVEN
J. Swank.
namens vele Boekenmolenfans
Leusden.
Naam: Wim van den Hengel
Beroep: Ondernemer; eigenaar van snackbar/ijssalon De
Swartesteegh
Favoriete plek: „De Hamersveldseweg"
„Als autochtoon, echte Hamersvelder, trek ik nog altijd op het oude centrum aan. Een beetje
nostalgie, denk ik. En de Hamersveldseweg is eigenlijk één van de weinige plekken in Leusden,
waar je het oude dorp nog terugkent, hoewel het toch ook flink veranderd is Ik weet nog wel;
vroeger stonden hier twee rijen eiken en liepen hier aan weerskanten van de weg sloten. En
verder was het weiland. De veranderingen kondigden zich in het begin van de jaren zestig al
aan. In die tijd bouwde Van 't Klooster hier de garage en kwamen de eerste winkels van
Lieshout en Coen van den Berg."
„In mijn jeugd heb ik hier ontelbare keren gefietst. Mijn ouders woonden op de boerderij
Klein Krakhorst aan de Asschatterweg. De boerderij moest wijken voor de nieuwbouw in De
Wetering. Die staat er nu niet meer. Maar wij moesten elke dag die lange Asschatterweg af
fietsen om naar school te gaan. En er stonden op dat hele stuk geloof ik maar drie lantaarnpa
len. Dus dat was in het donker nog een heel avontuur. De school stond aan de Hamersveldse
weg. Het is nu jongerencentrum De Til Er zaten drie lokalen in de school; twee klassen per
lokaal. Vroeger zeiden we weieens tegen elkaar 'stond de school maar vlak bij huis'. De ironie
wil dat er nu één staat op de plek waar onze boerderij eens stond
„De groei van Leusden is voor de Hamersvelders best ingrijpend geweest. Ook voor mijn
familie. Wij moesten bijvoorbeeld onze boerderij verkopen. Aan de andere kant heeft de groei
ook veel voordelen gehad, waar Hamersvpld ook duidelijk van heeft geprofiteerd. Denk maar
eens aan de voorzieningen als winkels en sportaccommodaties. En Hamersveld was toch nooit
een echte hechte kern, zoals Achterveld bijvoorbeeld."
„Er wordt momenteel in de politiek gesproken over een verkeersplan voor LeusdenIk denk
dat het goed zou zijn als in dat kader de Hamersveldseweg aangepakt zou worden. Ik vind dat
er een gezellige straat van gemaakt zou moeten worden, die het hart van Leusden vormt Een
goede verbindingsas tussen de twee winkelcentra, waar het sluipverkeer zoveel mogelijk moet
worden gemeden. Daarvoor zouden er verkeersbelemmerende maatregelen genomen kunnen
worden En geef de fietser daar maar voorrang Maak het die maar zo makkelijk mogelijk. Ik
vind dat ze dat in Hoevelaken bijvoorbeeld goed hebben opgelost Daar zou de gemeente best
eens naar kunnen kijken En misschien kunnen die rijen eiken ook weer terugkomen
