leusder Krant.
'Over elke graspol kan ik nu een verhaal vertellen'
WK
Varme zomer
r
et weer in ei
Wilde cichorei
W j jf
L E U S D E N
Gemeente-voorlichter Jan Jaap André houdt het na vier jaar voor gezien
-
I
nsdag 4 september 1991
Pagina 5
iUSDEN - Een ge-
rek met de vorige
tek vertrokken ge-
(ente-voorlichter Jan
ap André. Een voor-
Wig zijn woorden
ezend man, veelal
«dop zijn qui vive Hij
reft geleerd in de af
lopen vier jaren in
rusden, dat het niet
lijd even verstandig is
'"Jn direct alles maar te
ggen. De klap kan an-
rrs hard aan komen,
nveet van iemand uit
Ithoven, die in een af-
heidsinterview geen
ad voor de mond nam.
m maand in zijn nieu-
funktie werd die
an toen daarop alsnog
1 ïitslagen'.
is duidelijk, dat
norbeeld wil Jan Jaap
graag volgen. Hij
inkt vaak na over zijn
itwoorden, kiest zorg-
ildig de woorden en
apt nergens hard op
mands tenen. Soms is
n antwoord duidelijk
gestudeerd. Vooraf
eds bedacht. Met een
■kere gespeelde spon-
Initeit rollen de zinnen
t zijn mond. Een zij-
irong op die momenten
luidt weer een denkpau-
ze in.
Als voorbeeld de pro
blemen in Leusden met
het vorige bestuur. Jan
Jaap doet het af met 'dat
was voor mijn tijd, dus
hoe graag ik ook een
antwoord zou willen ge
ven, ik weet het gewoon
niet' Ook een latere
beeldvorming (immers
de nadagen van het vo
rig bestuur heeft hij wel
degelijk meegemaakt,
red.) is onbespreekbaar.
André vertrekt, tevre
den maar ook in het be
sef, dat de uiteindelijke
resultaten van vier jaar
arbeid in Leusden voor
de burger niet duidelijk
zichtbaar zijn. 'Intern is
er wel het een en ander
in gang gezet, ik hoop
dat men na mijn vertrek
op dezelfde voet voort
gaat. Er moet nog zoveel
verbeteren binnen het
gemeentehuis en de af
deling voorlichting.'
André kent inmiddels
de gemeente op zijn
broekzak. ,,Over elke
graspol kan ik nu een
verhaal opdissen. Er ligt
in Leusden een stukje
van mijn ziel".
DEN - Gemeentcvoor-
Jan Jaap Andre kiest na
ir Leusden voor veran-
van werkkring. Jan
blijft weliswaar in de
chting werkzaam, maar
Kampen/IJsselmuidcn
hij voorlichter van de
mte IJsselmuiden èn van
waterschap aldaar. Een
I merkwaardige combi
maar in dat soort kleine
enten kan dat nu een-
zonder frictie te krijgen'.
Jan Jaap verhuist van Amers
foort naar Kampen. In de pe
riode Leusden is hij altijd in
Amersfoort blijven wonen:
'voor een voorlichter is het
goed om in de werkplaats te
wonen, maar het is ook goed
om er juist net even buiten te
wonen. Ik heb de voorkeur aan
het laatste gegeven, niemand
heeft daar overigens ooit ook
een punt van gemaakt'.
Jan Jaap vertrekt dus. een lege
plek op de toch altijd nog niet
rijkelijk bezette afdeling voor
lichting, blijft achter De pro
cedure voor opvolging is in
middels gestart, er wordt met
name gekeken naar een interne
kandidaat.
Theologie
Bij alles wat hij doet en denkt
en ook nalaat, laat André zich
leiden door zijn geloofsover
tuiging. ,,Ik stem GPV en heb
bewust gekozen voor de School
voor Journalistiek in Amers
foort. Deze school staat te boek
als serieus bijbelgetrouw Wel,
daarin heeft de school mij niet
teleurgesteld. De verwachting
is in de loop der studiejaren
waargemaakt Dat zie je ook
toen onlangs de problemen op
deze school naar buiten kwa
men. Aan die problematiek ligt
de bijbelvastheid ten grond
slag. Voor het overige heb ik
verder geen mening over de
toestanden op die school".
Een hip-hopper, die Jan Jaap,
als de loopbaan ter sprake
komt. „Eigenlijk kenmerkt
mijn studietijd en loopbaan,
voor zover daar sprake van is.
want dit is mijn eerste baan,
zich door vele wisselingen.
Mijn hart ging in principe uit
naar Theologie en de Klassieke
talen Na een korte tijd in het
basisonderwijs werkzaam te
zijn geweest, ben ik de voor
opleiding Klassieke Talen in
Kampen gaan doen met het oog
op de studie Theologie Latijn
ging aardig, maar Grieks was
een ramp. Het definitieve vaar
wel van het onderwijs kwam in
1983 Toen ben ik naar het ar
beidsbureau gestapt voor een
bcroepskeuzetest. Daaruit
kwam een sterke hang naar de
communicatie-educatiehoek
naar voren"
Bijbelgetrouw
Na een oriëntatiefase was de
keus praktisch snel gemaakt
„Op de Evangelische School
voor Journalistiek kon ik met
een beginnen. Met mijn
christelijke achtergrond was
deze school moo: meegenomen
Behoudend bijbels christen
dom staat op deze school voor
op, bijbelgetrouw en dat
spreekt mij bijzonder aan".
Over de andere scholen is Jan
Jaap kort, maar duidelijk.
„Tilburg, met een duidelijke
rooms-katholieke signatuur
was natuurlijk helemaal geen
keus. En Utrecht is anti
christelijk, een beetje een los
geslagen bende".
Zijn journalistieke inzichten
en probeersels stammen uit
zijn jeugd. „Al op jonge leeftijd
was ik -figuurlijk- bezig met
schoolkrantverhalen en ver
slagen voor mijn korfbalclub.
Zweten en afzien, wist ik veel
hoe een redelijk verhaal er uit
moest zien. Mijn moeder was
een grote steun in die tijd. on
vergetelijk is haar uitspraak
'ondanks het mooie weer. heb
ben wij toch verloren' Ik heb
daar toen dankbaar gebruik
van gemaakt. Ik ben trouwens
nooit iemand geweest van ui
termate fraaie verhalen Wel
heb ik daar altijd volop bewon
dering voor gehad. Mijn be
moeienissen met journalistiek
waren de krantenwijken, om
het geld, en de schoolkranten."
In de loop der jaren heeft Jan
Jaap zich een beeld gevormd
van de journalistiek. „Voor mij
signaleert de journalistiek de
bewegingen en de veranderin
gen in de samenleving en doet
daar verslag van. Het is rich
tinggevend en agendastellend.
Kijk, ontdek en noteer! Het
televisie-journaal bijvoor
beeld bestaat natuurlijk
slechts bij gratie van de actua
liteitenprogramma's De laat
ste programma's zijn meer dui-
dinggevend, het journaal sig
naleert slechts en geeft door
De journalist kan en mag van
Jan Jaap niet over een nacht ijs
gaan. „Ik vind dat te allen tijde
de schrijver oog moet hebben
voor het effect van het inter
view. Je mag mensen niet ka
pot maken met je interview Ik
heb het idee, dat in Leusden
toentertijd wethouder Wage
naar nogal zwaar is aangepakt.
Met name De Telegraaf is toen
te ver gegaan. Hun berichtge
ving over de FIOD-inval bij de
wethouder heeft de man teveel
schade als persoon berokkend
Ik kies persoonlijk voor de
voorzichtige zijde, dus geen
enkel facet uit het privéleven,
behalve als burgemeester Pa-
nis dezelfde capriolen uit zou
halen als zijn collega Faber uit
het noorden van het land (Fa
ber raakte samen met een col
lega verwikkeld in een schan
daal rondom een vermeend be
zoek aan een sexclub en over
matig alcoholgebruik, red.)
Over Wagenaar is de voorlich
ter verder voorzichtig. „Daar
zeg ik verder niets over, want
ik heb er niets mee te maken Ik
was er nog niet in die tijd en
heb het alleen van horen zeg
gen". (daarbij voorbijgaand
aan de nadagen van Wagenaar
toen Jan Jaap wel degelijk al in
dienst was van gemeente Leus
den, red
Jan Jaap André: „Over elke graspol weet ik nu een verhaal
te vertellen".(foto Jan Pit)
Jan Jaap André verlaat Leusden. Zowel landelijk als lokaal heb ik altijd GPV gestemd, de motieven
van deze partij spreken mij het meest aan. Ik laat mij dan ook leiden door mijn geestelijke
achtergrond".(foto Jan Pit)
De taak van voorlichting is niet
eenvoudig. Uit de gesprekken
met Jan Jaap blijkt, dat de
grootste moeilijkheid meer 'in
huis' ligt dan in de omgang met
anderen. ,.In alle contacten
met pers, publiciteit en intern,
vind ik de laatste categorie
voor de buitenwereld het minst
belangrijk. Maar voor een goe
de werkattitude juist van groot
belang en daar schort het een
beetje aan Voor wat de pu-
bliekskant betreft zijn we een
eind op de goede weg De pers
in en om Leusden is goed vind
ik, daar valt best mee te praten.
En daar komt bij. je hebt ze
nodig".
Zijn gespannen relatie met
wethouder Corri Verduin is zo
langzamerhand een algemeen
bekend geheim „Milieuzaken
is mijn pakkie-an, vandaar dat
er dus veel contact is met de
wethouder Milieuzaken, in
casu Corn Verduin En zoals al
gezegd, de grootste problemen
liggen intern De spanning tus
sen bestuur en voorlichting
hoort er gewoon bij. Het liep
niet altijd lekker, maar ik lig er
niet wakker van Het draaide
vaak om een vakinhoudelijk
verschil, hoe en wanneer breng
je iets naar buiten? Ik heb mij
altijd op het standpunt gesteld,
ik ben geen 'mannetjesmaker'
of p r -man van wethouder
Verduin of welke andere be
stuurder dan ook"
Gerrit Jeuring
In de natuur heerst per
sistentie Een eenmaal in
gezet weerbeeld kan soms
:eken aanhouden. Wei-
igen zullen dan ook nog
tnig vertrouwen hebben
;ehad in een goede afloop
'an de zomer van 1991,
oen mei en juni strooiden
net kil-en somberheid
laar de weergoden zijn
»k grillig. Plotseling
tunnen stromingen zich
gunstige zin wijzigen,
waarna eenzelfde koppig-
'ieid gaat optreden Juist
'P tijd wist het seizoen
an 1991 de bakens te ver-
ietten Er werd ons op de
tlreep een warme zomer
'Oorgeschoteld en wie
id dat eind juni nog voor
nogelijk gehouden? Voor
iet derde opeenvolgende
aar mag ons geliefde sei-
toen een warme kwalifi
catie in de boeken laten
ijschrijven Maar het
'*as kantje boord.
Halverwege juni wer
den de reisburo's over
vallen door morrende
landgenoten De twijfe
laars, die een jaartje
vakantie in eigen land af
hankelijk stelden van de
iedragingen van de voor
eer, gaven geen cent
ffeer voor de zomer van
1991. Geen wonder, er
*aren die maand daccn
•lat de temperatuur mid
den op de dag nauwelijks
de 12 graden haalde
Daarbij moesten we veel
al beelden aanschouwen
van verzopen kampeer
ders en fietsers, die vrij
wel onherkenbaar waren
verstopt in regenkleding.
De doemdenkers schre
ven het seizoen van 1991
al af, de oorzaak werd op
de vulkaanactiviteit ge
schoven. Gelukkig waren
er ook optimisten zoals
uw eigen weerman, die
vertrouwen bleven koes
teren in de prognose van
de Duitse weerkundige
Wolfgang Roder
Die had half mei een
warme en vooral ook dro
ge zomer voor ons in pet
to. Vanaf 1 juli werden de
bakens flink verzet De
zomer ging op toeren
draaien en met de neer
slag wilde het steeds min
der vlotten Juni strooide
nog wel rijkelijk met nat
tigheid. maar daarna
moesten we het hebben
van buien, waardoor de
verschillen lokaal groot
waren. In grote lijnen
kwam dit seizoen aardig
overeen met dat van 1990.
De gemiddelde tempera
tuur bedroeg in de Bilt
16 6, tegen 16.2 normaal.
In Leusden werd 16 9 ge
meten, ietsje lager dan
verleden jaar. Het aantal
zomerse dagen bedroeg
20, waarvan 2 tropisch-
(meer dan 30 graden). Een
tegenvaller vormde de
zon. De 500 uur werd met
moeite gehaald en dat is
beneden normaal. Juni
was hieraan schuldig. Na
de natte start, ging het
met de regenval steeds
slechter. De zomer is dan
ook droog uitgevallen. In
Augustus viel er in Leus
den slechts 15 mm. in
Achterveld 22. Nu moeten
we afwachten of septem
ber het nazomerse ritme
weet voor te zetten. De
eerste dagen lukte dit pri
ma. De start van de me
teorologische herfst ver
liep zondag onder puike
omstandigheden. Ook
maandag en gisteren
strooide de natuur met
zomerse sferen. Maar er
wordt een wijziging uit
gebroed. Het hogedruk-
gebied boven de Britse
Eilanden zoekt verbin
ding met Groenland en
een depressie dendert
over Scandinavië naar het
zuidoosten. Vanaf vrijdag
gaat zich een killere noor
delijke stroming ont
plooien, waarin het kwik
een behoorlijke veer moet
laten. Offenbach laat de
nulgraden isotherm op
1500 meter komende zon
dag pal boven onze
hoofden lopen. Dat geeft
zicht op temperaturen
van hooguit 17 graden en
een toenemende buien
kans.
Een in het rivierengebied
veelvuldig voorkomende
plant is bij ons toch ook
wel hier en daar te vin
den: de Wilde chichorei
Niet bepaald een plant
om over het hoofd te zien,
ook al omdat ze bij voor
keur aan de rand van de
weg groeien.
De Wilde cichorei heeft
een zeer lange bloeitijd
die tot in de herfst voort
duurt. Aan één plant
bloeit altijd maar een
klein deel van de hoofd
jes en dan nog bij voor
keur in de ochtend. Al
leen bij bedekte lucht,
met voldoende licht en
een hoge luchtvochtig
heid, blijven de bloemen
ook 's middags open.
De bloemen hebben een
zeldzaam mooie, blauwe
kleur.
Het eerste jaar ontwik
kelt zich uit het zaad van
de Cichorei een ruw be
haarde rozet, die uitste
kend tegen betreding is
bestand. Het volgend
jaar groeit uit die rozet
een krachtige stengel om
hoog, die zich naar alle
kanten vertakt en waar
aan zich steeds weer bloe
men ontwikkelen.
De Wilde cichorei werd,
evenals haar naaste ver
want, de Andijvie, al
door de Grieken en Ro
meinen als groente gege
ten.
Uit de Wilde chichorei is
een cultuurvorm ge
kweekt die we kennen
als Witlof. Deze heeft een
dikkere wortel en bre
dere bladeren. Reeds in
de zeventiende eeuw
werd het Witlof ge
kweekt, maar het alge
meen gebruik is eigenlijk
iets van de laatste vijftig
jaar. In die begintijd
werd witlof hoofdzake
lijk betrokken uit België,
waardoor het vaak Brus
sels lof werd genoemd.
In de Napoleontische
tijd, toen vanwege het
Continentaal stelsel de
import van koffie niet
mogelijk was, ontdekten
twee Fransen artsen dat
de geroosterde en gema
len wortel van de Cicho
rei geschikt was om als
surrogaat voor echte kof
fie te dienen. Dit surro
gaat werd "peekoffie"
genoemd (pee= wortel).
Dat de bevolking er niet
zo gelukkig mee was
blijkt uit de verbastering
van Cichorei in chagrijn,
zoals het surrogaat vaak
werd genoemd. Nog lang
na de Napoleontische tijd
werd door de arme bevol
king, vooral in Duits
land. de peekoffie, al dan
niet vermengd met echte
koffie, gebruikt
Het veelvuldig voorko
men van de plant aan de
kant van de weg heeft
het de naam Wegenwach
ter bezorgd. Omtrent die
naam zijn verschillende
sagen in omloop. De kern
van die verhalen gaat in
de regel over een meisje
dat haar verloofde on
trouw was en nu, tot le
ring en voorbeeld van
alle ontrouwe meisjes, in
eeuwigheid langs de weg
moet wachten Er bestaat
zelfs een gedichtje uit
1411 met dit verhaal
Het is ook mogelijk om
zich met de wortel van
Cichorei onzichtbaar te
maken Men moet dan op
St.-Jakob, met een goud
stuk, een wortel uitgra
ven. Maar dan wel van
een plant die bloeit met
witte bloemen.
F. van Leeuwen
>x r
Wilde cichorei
