„Wat zal ik vandaag
weer aantreffen?"
.Leusder Krant.
Vandalisme in een slaapstad
L E U S D E N
9 Bierflesjes
Het maandagmorgengevoel van een basisschooldirecteur:
Lekkage
Pagina 5
if-
if). Schoolhoofden in Leusden zijn zo langza-
te nerhand de wanhoop nabij. Je kan het zo gek
«er uet verzinnen of ze hebben het het afgelopen
ter par meegemaakt. Scholen voorzien van ha-
de tenkruizen op de ramen tot fascistiche tek-
rgi iten op de muur. Dichtgesmeerde cylinders-
5r- oten en natgeplaste post. Er is zelfs een geval
'i lekend waarbij een vuurpijl door de brieven-
ius wwerd geduwd, die recht op een docente
ifkwam en de betrokkenen op een haar na
niste. Vernielde of verbrande kunstwerken
ip het schoolplein, kapot getrapte luchtko-
;ers, ingegooide ramen, brandstichting,
[raffiti; de lijst van vernielingen is schier
andeloos.
Directeur Rob de Boer van basisschool de
lobbit, gaat op maandagmorgen vaak naar
ichool met de gedachte 'Wat zal ik nu weer
lantreffen?'. Als hij geluk heeft liggen er
illeen bierflesjes op het schoolplein en hangt
ir hooguit een condoom aan de knop van de
chooldeur. Steeds vaker gebeurt het dat hij
ip maandagmorgen grove vernielingen aan-
reft. Of dat de school 'versiert' is met leuzen
ils 'Heil Hitier','Dood aan de Joden' en ha-
Ïenkruisen. Het ergste vindt hij het dat de
requentie van de vernielingen zo groot is dat
e meeste leerlingen er niet meer van onder
e indruk raken. Voor de kinderen hoort het
r al gewoon bij dat hun school na het week-
inde flink is toegetakeld
De Boer zegt zelf „Het ergste is dat je er
feeds gemakkelijker tegenaan gaat kijken.
■)at is geen goed teken Een aantal jaren
Beleden maakte ik mij nog vreselijk kwaad
Hls er vernielingen hadden plaatsgevonden.
^Waarschijnlijk uit zelfbescherming ga je er
Hnders mee om. Als ik nu naar school kom en
^Bet is weer raak en dan ga je automatisch
(■pruimen en je geeft het door aan de ge-
|Bieente en het wordt weer hersteld Als je het
Hoorgeeft aan de gemeente wordt er gelukkig
Hnj snel actie ondernomen, daarover hebben
:e geen klachten."
Het is dinsdag. In de school hangt een
reemde weee lucht, die niet zo gauw is thuis
brengen De Boer „Je ruikt dat vreemde
ichtje zeker wel. Die geur is afkomstig van
et materiaal waarmee nieuwe ruiten wor-
en geplaatst Er zijn vandaag weer een paar
ïeuwe ruiten in de school gezet. Dat gebeurt
igenlijk doorlopend."
„De kleinste kinderen vinden het nog
leeds heel erg. Die roepen nog steeds 'O jee,
et is weer zo ver.' Voor de groten gaat het
ingzamerhand gewoon bijhoren. Het raakt
e niet echt meer."
„Iedere week is het met graffiti raak. daar
an je van op aan. Naar keuze op de stenen
luren of op de ramen en deuren. En dat is
iet veel fraais wat er op staat. Het varieert
an initialen, tot hakenkruizen en
uzen. Dat soort dingen laat je zo snel moge-
jk weghalen. Het roept natuurlijk reacties
p. Ouders vinden het heel vervelend. Het is
ok zo'n
fschuwelijk gezicht. Het ontsiert je gebouw,
aat je het een paar dagen staan dan komt er
imiddelhjk een aantal bij Want andere
raffiti-artiesten' willen dan iets maken dat
ig groter is of er overheen wordt gespoten
„Maandagmorgen is echt zo'n morgen
aarvan je weet dat er je weer het één en
ider te wachten staat Zijn de vernielingen
;el ernstig, dan ben ik in het weekend al
■beid. De eerste werkzaamheden variëren
in het opruimen van kapotgegooide bier
esjes tot het opruimen van over de deurk-
ap gespannen condooms Regelmatig zijn de
'lmdersloten zowel aan de voorkant als aan
f achterkant dichtgesmeerd met van alles,
jvoorbeeld met schuim of twee componen-
n lijm. Dan moeten de ruiten het vaak ont-
ilden. Wij hebben thermopane, dus inge-
loide ruiten is een dure grap Het record
aat op dit moment op tien vernielde ruiten
één weekeind. Waarschijnlijk hebben ze
it gedaan met katapults waarmee steentjes
knikkers tegen de ramen werden gescho-
n. In de ruiten komen dan van die 'mooie'
erren."
„Een compleet fietsenrek hebben ze zelfs
et vereende krachten door een tweetal rui-
n gegooid. Die vonden we binnen. Zo'n
ïtsenrek is knap zwaar. In de herfstvakan-
b drie weken geleden werd de school binnen
igeknapt. Daarbij is de vergissing gemaakt
11 tijdens de werkzaamheden een deur op
LEUSDEN - Er gaat tegenwoordig nauwelijks nog een dag voorbij, of de politie meldt de redactie
van de krant één of ander voorval dat onder de kop 'Vandalisme' gevangen zou kunnen worden.
Soms gaat het om relatief kleine zaken, soms ont vernielingen die de slachtoffers op hoge kosten
jagen. Het probleem lijkt groeiend, maar harde gegevens kunnen daar nog nauwelijks voor op
tafel gelegd worden.
„Er is sprake van regelrechte vandalenterreur", zegt de ene betrokkene. „Wij hebben er nog
nooit last van gehad, maar zet dat maar niet in de krant; anders komen ze alsnog", zegt een ander.
„De schade loopt waarschijnlijk in de honderdduizenden guldens per jaar, maar een
totaaloverzicht ontbreekt", zegt de burgemeester. „Wij houden pas sinds kort statistieken bij
over het probleem", zegt de politie.
Hoe erg is het nu gesteld met het vandalisme en de kleine criminaliteit in een gemeente als
Leusden en neemt het probleem inderdaad toe? Een aantal verslaggevers van de Lcusder Krant
ging de afgelopen weken op onderzoek uit en maakte een rondgang langs een aantal veelbezochte,
vandalismegevoelige punten. De conclusie is in ieder geval dat het vandalisme in Leusden een
probleem is dat niet gebagatelliseerd kan worden; Het gevoel van onveiligheid en machteloosheid
bij de slachtoffers is groot. „Politie en gemeente doen er te weinig aan", vinden ze.
Vandaag; Leusdense scholen zijn al jaren het doelwit van vernielzuchtigen.
Een leraar van De Rossenberg zit triest neer (Foto. BDU)
naar school met de gedachte 'benieuwd wat
er nu weer gebeurd is'. Zondagmiddag ben ik
dan voor de laatste keer op school geweest
om te kijken of alles nog in orde is Maar
negen van de tien keer vinden de vernielin
gen zondagavond plaats
„Het schoolplein is openbaar terrein Al
zitten er vijftien jongelui op het muurtje bij
de school, je mag ze niet weg sturen. Het
beleid van de gemeente is altijd geweest dat
de schoolpleinen na schooltijd openbaar ter
rein zijn Je kan dus alleen maar iets doen als
je iemand op heterdaad betrapt De gemeente
wil geen afsluitingen door hekken of zo. Ik
zou het ook heel jammer vinden als je ge
dwongen zou worden naar dergelijke maat
regelen te grijpen Aan de andere kantAls je
het probleem wil aanpakken, zal je toch iets
moeten doen."
Van Muijden vertelt dat er wel al ander
soortige maatregelen getroffen zijn: „Er is
buiten- en binnenverlichting aangelegd om
de school vanaf de straat beter in de gaten te
kunnen houden. Maar echt geholpen heeft
dat niet. De Bongerd wordt nog steeds regel
matig bezocht door ongewenste bezoekers
Als je ziet wat een ellende we hebben gehad
door die lekkage van een paar weken gele
den De dakbedekking was losgetrokken en
in de afvoerbuizen gestopt Het dak werd
lekgestoken en de koepels vernield. Die
nacht regende het heel erg. Het resultaat was
verschrikkelijk. We hebben een oproep ge
daan aan de ouders om ook alert te zijn Vaak
laten die nu 's avonds hun hond uit in de
buurt van de school en houden gelijk een
oogje in het zeil. Ouders zagen een paar we
ken geleden dat ons speelhuisje in brand was
gestoken Ze hebben gelijk aangebeld bij ie
mand om te vragen om een emmer water
Daar zijn wij heel blij mee. Dat sociale gevoel
bij de ouders."
„De vernielingen gebeuren bij onze school
in vlagen Soms gebeurt er weken niks en dan
is het ineens ieder weekeind raak. Ik heb er
wel eens aan gedacht om bij omwonenden
een briefje in de bus te doen met de vraag om
een beetje op te letten. Maar je ziet vanaf de
omliggende woningen niets van wat er zich
bij de school afspeelt. Die mensen zien alleen
wat als we de begroeiing rond de school zou
den weghalen. Zelf ben ik daar geen voor
stander van, maar voor de veiligheid is het
eigenlijk hard nodig Voor de entourage van
de school echter, zou het eeuwig zonde zijn
Voor de lessen maken wij ook gebruik van de
struiken en de bomen rond de school. Dan
word het zo'n zakelijk kaal iets, dat zou ik
niet willen."
„Het valt de kinderen op school nog steeds
op. Ik merk geen vervlakking bij de kinderen
Ze vinden het ook niet iets wat er bijhoort. De
kinderen zijn echt verontwaardigd als de
boel weer beklad is. Wij proberen wel om de
boel altijd snel weer schoon te maken. De
kinderen helpen daar ook bij Er zijn genoeg
kinderen die gelijk klaar staan om te assiste
ren als je daar om vraagt. Terwijl je aan het
schoonmaken bent, praat je erover met de
kinderen. Ik hoop dan ook niet dat de daders
oud-leerlingen zijn van deze school, maar dat
weet ik niet Er is nog nooit iemand betrapt
Iedereen weet dat de directeur van onze
school erg ziek is. Als daar dan leuzen over
geschreven worden doet dat je echt verdriet
Dat is toch onbegrijpelijk
„Racistische leuzen, ingegooide ramen, be
krast verfwerk, deuren die beklad zijn, een in
brand gestoken speelhuisje, vernielde dak
koepels, kapotgestoken dakbedekking; er is
al zo veel gebeurd dat ik het niet eens meer bij
kan bijhouden. En eindeloos worden de ont-
luchtingskokers vernield. Al tientallen ma
len zijn die vernieuwd."
„In de vakantie moet ik iedere dag naar
school om de post op te halen. Ze hebben het
namelijk ook al gepresteerd om via de brie
venbus de post nat te plassen Hoe komen ze
er op! De laatste keer dat ze probeerden via
de koepels binnen te komen, ging dat niet
door de aangebrachte roosters. Ze hebben
toen geprobeerd om de school in brand te
steken. Op de ramen was gekrast 'We krijgen
jullie wel, we steken jullie tent nog een keer
in de hens.' Dat soort dreigementen heb je
wel. En ik acht ze er toe in staat om dat nog
een keer te doen ook. Je begint je wel af te
vragen wat je er nu eigenlijk tegen moet
doen. De politie wil wel helpen maar kan
alleen iets doen als er iemand op heterdaad
betrapt wordt."
Kinderen bestrijden de gevolgen van lekkage in een
school. (Foto: BDU)
:h-
een kier te laten staan. Onbevoegden zijn de
school binnengedrongen en hebben al onze
lijm meegenomen. De lijm was uitgesmeerd
over de kunstobjecten op het schoolplein en
daarna aangestoken. Daarnaast worden put
deksels en fietsenrekken in de sloot gegooid
dat is ook heel vervelend."
„Gelukkig zijn ze laatste tijd niet meer de
school binnengedrongen om daar vernielin
gen aan te richten Gingen die jongens maar
eens nadenken over al die zogenaamde leuke
grappen. Soms heb je wel vermoedens over
de daders, maar je kan het nooit bewijzen.
Als je in algemene zin zo'n knaap aanspreekt
in een persoonlijk gesprek is mijn ervaring
dat je heel goed met zo'n jongen kunt praten
en hem uitleggen wat de gevolgen zijn Daar
is dan ook begrip van. Je krijgt dan verhalen
dat ze wel weten wie het geweest zijn, maar
dat zij er zelf met aan meedoen. Hetzelfde
hoor je als je er eentje betrapt. Dat is ons een
keer overkomen. Onze vuilcontainer was op
een bepaald moment barstenvol en die is
aangestoken en uitgebrand. We wisten wie
het gedaan had en hebben die jongen ook
opgespoord. We hebben met hem gepraat en
dat was een goed en zinvol gesprek. Maar als
je hier 's avonds of in het weekeind direct een
hele groep jongens aanspreekt, is er geen
goed garen met ze te spinnen. Je krijgt dan de
bekende stoerdoenerij en is het niet mogelijk
om met ze te praten Op het moment dat ik in
de school rondloop doen ze ook niks, maar ik
weet dat ze aan de gang gaan, zodra ik mijn
hielen heb gelicht. Zo gaat dat meestal met
vandalisme. Het is de groep; de één durft net
iets meer dan de ander. En ze willen niet
onderdoen voor elkaar. Vorige week zat een
collega hier in haar eentje 's avonds op school
omdat ze een afspraak had met ouders. Op
een bepaald moment is ze vreselijk geschrok
ken. Er kwam een vuurpijl helemaal de lange
gang door richting haar lokaal. Dat is een
afstand van 25 meter. Je schrikt je natuurlijk
wezenloos, zeker als je op dat moment alleen
in zo'n groot gebouw bent Dat zijn zaken
waarvan ik denk, dat kan niet. Collega's vin
den het op dit moment al niet plezierig meer
om 's avonds alleen naar school te komen.
Dat was bij ons nogal eens de gewoonte.
Vroeger was het geen punt als bleek dat er
verder niemand meer op school was. Nu is het
zo dat leraren twijfelen om buiten schooltijd
naar school te gaan, als ze niet zeker weten
dat er een collega aanwezig is. Als je hier
alleen bent, kan je geen kant op. Het loopt
meestal goed af, maar het zal maar een keer
misgaan."
„Het grijpt je ook geestelijk aan. We dur
ven er eigenlijk ook niet veel aan te doen
omdat je toch bang bent voor wraakacties
Toch willen we blijven proberen om het met
praten op te lossen. Ik ben ervan overtuigd
dat het op een bepaald moment overgaat Ik
denk dat het voornamelijk jongens zijn van
14, 15. 16 jaar."
„Als wij bij de politie aan de bel trekken,
dan staan ze hier en maken rapport op Als
wij bij de gemeente aan de bel trekken be
perkt dat zich tot
op redelijk korte termijn verhelpen van de
vernielingen. De glaswacht komt altijd di
rect. Ik weet niet hoe vaak de politie hier
controleert, maar het kan wat mij betreft niet
vaak genoeg zijn. In het verleden hebben wij
het idee gelanceerd om een hek om het
schoolplein te zetten; laat het maar school
terrein zijn. Dan ben je ook in staat om ie
mand die er niks te
zoeken heeft weg te sturen. Want nu is het zo
dat ze hier met z'n allen bij elkaar ziten te
roken en te drinken. Een beetje met lucifers
spelen en noem maar op. Ik kan niet gaan
zitten wachten tot zij eindelijk weg gaan en
ik kan ze ook niet wegsturen Ik denk dat hier
ook duidelijk een taak ligt voor de politie.
Betreurenswaardig is het wel dat de ge
meente ons idee voor een hek heeft afgewe
zen. De gemeenteraad heeft gezegd dat alle
schoolpleinen in Leusden tijdens schooluren
van de school zijn, maar daarbuiten openba
re speelterreinen En de gevolgen zijn hier
van zijn voor iedereen duidelijk. Wij bouwen
nu bewust bij ondermeer groep 8 lessen in
over graffiti en vandalisme. Voornamelijk
omdat het een maatschappelijk gegeven is,
waar je het van tijd tot tijd in met name die
leeftijdscategorie moet hebben. Je hoopt ze
op die manier een beetje bewust te maken
van de gevolgen van vandalisme."
„Ik denk dat ouders vaak weinig weet heb
ben van wat er allemaal voor narigheid ge
beurd. Die komen nog hoofdschuddend bin
nen als hier weer de zaak in gruzelementen
ligt. Die vragen zich ook echt af waarom en
waarvoor. Het zou goed zijn als ouders met
opgroeiende pubers over dit soort dingen
zouden praten. Want het kost ons allemaal
heel veel geld."
Openbare basisschool de Bongerd is de af
gelopen weken bijna ieder weekeind met
vandalisme geconfronteerd. Het meest in
grijpend is de vernieling van een stuk dakbe
dekking geweest, waardoor er in de school
forse lekkage ontstond Een kleuterlokaal
stond voor de helft onder water en in de
lerarenkamer liep het water langs de muren
Daarnaast zijn regelmatig de lichtkoepels op
het dak vernield. Onder de lichtkoepels be
vinden zich sinds kort rooster waardoor het
met meer mogelijk is de school via het dak
binnen te komen. Dit was voor vandalen een
reden om te proberen de school via de roos
ters in brand te steken. Er werden brandende
lucifers naar binnen gegooid. Adjunct-di
rectrice Leonoor van Muijden gaat in de
vakanties en in het weekeinde dan ook regel
matig kijken op school.
Van Muijden is nog niet bang om alleen op
school te zijn, maar zegt af en toe echt ge
kwetst te zijn door de teksten die op de school
worden geschreven ,,'s Maandags ga ik al
De skateboardbaan op het sportpark, waar spuitbusartiesten zich naar hartelust hebben uitgeleefd. (Foto: BDU)
