Panorama Lisiduna
Leusder Krant
Spanjaard deelt royaal uit
Lollige pietjes bij de hobbits
Geschiedenis van Stoutenburg opgetekend
L E U S D E N
Nieuws uit de
verenigingen
Gebruikte
postzegels
Eigen ruimte voor
Historische Kring
Jazz-podium
Kerstvieringen
Speurtocht in stoffige archieven
Nieuws uit de
verenigingen
Kerst-in
Conferentie over
Etty Hillesum
Kerstconcert
gemengd koor
Kerstzangavond
„Om de knietjes soepel te houden"
W
Woensdag 11 december 1991
Pagina 7
LEUSDEN - De zusters van
huize Ansfridus aan de Ha-
mersveldseweg roepen mensen
op hun gebruikte postzegels te
bewaren en in te leveren bij
huize Ansfridus. De zegels
hebben enige waarde en de op
brengst van de inzameling
wordt gebruikt voor een me
laatsenkamp in India. De ze
gels mogen niet worden afge
weekt en dienen zoveel moge
lijk onbeschadigd te zijn. Ook
kerstkaarten zijn voor dit doel
te gebruiken.
De postzegels en kerstkaar
ten kunnen worden gedepo
neerd in de brievenbus van
huize Ansfridus aan de Ha
mers veldse weg 57
LEUSDEN - De Historische
Kring krijgt in de bibliotheek
aan de Hamersveldseweg de
beschikking over eigen ruimte.
De ruimte zal onder meer ge
bruikt gaan worden voor het
inrichten van een permanente
expositie. Ook zal de ruimte in
de bieb als kantoortje en depot
worden gebruikt.
LEUSDEN - In de uitspanning
Bos en Heide aan de Doornse-
weg wordt donderdag 12 de
cember in het kader van het
Jazz-podium' een jam-sessie
gehouden. Als gastsolist treedt
gitarist Henk Sprenger op, die
wordt begeleid door het huis
orkest avn Bos en Heide, het
kwartet van Jan Verwey/Wie-
be Haanstra Andere musici
zijn eveneens welkom.
Het optreden begint om
20.30 uur en de toegang is gra
tis.
j naoQ negsiv [iW dcc
LEUSDEN - De Leusdense af
deling van de katholieke plat-
telandsvrouvvenorganisatie
(KPO) houdt dinsdag 17 de
cember een kerstviering in
Groot-Krakhorst. De viering
zal worden opgeluisterd door
het Leusdens Vocaal Ensem
ble, dat een kerstliederenpro-
gramma ten gehore zal bren
gen. Daarnaast zal één van de
KPO-ers vertellen over haar
kerststal. Ook is er een kleine
expositie ingericht van bijzon
dere kerststallen. De bijeen
komst begint om 20.00 uur.
De afdeling Leusden van de
Nederlandse bond voor plat
telandsvrouwen (NBPV) houdt
dinsdag 17 december een
kerstavond met muziek en
zang. Een muzikale jongeren
groep zal de avond opluisteren
De bijeenkomst wordt gehou
den in 't Vooronder in de kelder
van het gemeentehuis (Burge
meester Van der Postlaan 2).
Aanvang 20.00 uur
LEUSDEN - Zwarte Piet kivam op de verjaardag van zijn baas, na een korte nachtrust nog even naar
winkelcentrum Biezenkamp. Aldaar deelde de pietermanknecht geschenkjes uit aan kinderen, die
hun schoen hadden gezet. In kapsalon Gironde verdrongen de kinderen zich rond de Piet. Dertien
prijswinnaars kwamen aan bod in willekeurige volgorde Riana Vrijhoef, Tanja Vrijhoef, Richard
Gerlach, Daphne van de Berg, Sigrid de Bruyn, Rogier de Bruyn, Dorieke Bolder, Renske Bolder,
Carlette Kruyer, Patrick Bolman, Danielle Boon, Karin Blom en John van Dijk. De kinderen kregen
uiteraard hun schoen terug.(foto Hans Verhorst)
LEUSDEN - De zak van Sinterklaas raakt steeds verder op de achtergrond -en gelukkig maar-,
want een boeman meer in de kinderwereld is niet aangenaam. Een goed voorbeeld van hoe leuk de
sint ook kan zijn met kinderen was op de verjaardag van de oude grijsaard bij basisschool de Hobbit
te zien. De twee knechten vermaakten de leerlingen van alle groepen met originele kunsten en
vermaak. De sint, vermoeid van de nachtelijke inspanningen, was blij met het jolige gedrag van zijn
pieten. Zo kon de sint tenminste nog een beetje nadutten. Op de foto is de pieterbaas bezig de jongste
groep hobbitjes te vermaken, (foto Gerrit Jeuring)
LEUSDEN - Dinsdagochtend
hebben Goos van Leeuwen en
Jan Verduin het eerste exem
plaar van een boek over het
historisch archief van Stouten-
burg aangeboden aan het col
lege van burgemeester en wet
houders. Het boek is het twee
de in een serie over de ge
meentelijke archieven, die op
het gemeentehuis worden be
waard. Vorig jaar publiceerde
het tweetal amateur-historici
het eerste boek, waarin het ar
chief van Leusden onder de
loep werd genomen.
Het tweede boek behandelt
de historie van Stoutenburg tot
1818, aan de hand van stukken
die in overheidsarchieven zijn
aangetroffen Goos van Leeu
wen en Jan Verduin kregen van
de gemeente toestemming om
de archieven te bestuderen.
De beschrijving is een logisch
vervolg op het boek van verle
den jaar, 'Beschrijving van
het Leusder Archief tot 1818',
maar staat anderzijds geheel
op zichzelf. Immers. Leusden
en Stoutenburg zijn pas in het
jaar 1969 tot één gemeente sa
mengesmolten en waren tot
dat jaar in hoge mate onafhan
kelijk van elkaar
Het archief van Stoutenburg
bergt geen opzienbarende ver
rassingen; de sensatiezoeker
heeft er weinig te zoeken.
Maar wie zich wil verdiepen in
het reilen en zeilen van een be
sloten dorpsgemeenschap in
vroeger eeuwen kan te kust en
te keur gaan De bevolking
van Stoutenburg in de om
schreven periode omvatte zo'n
400 tot 500 zielen, verdeeld
over ca. 70 gezinnen De belas-
tingregisters uit die tijd laten
alle gezinshoofden de revue
passeren, met de namen van
de boerderijen, die door hen
werden bewoond en met hun
materiële welstand en tegen
slag.
Van die belastingregisters zijn
de 'Blaffaards van Oudschil-
den' en de 'Uitzettingen van
de Buurlasten' het meest in
formatief. De 'Blaffaards van
Oudschilden', een oude vorm
van grondbelasting, geven
vanaf ca. 1536 de geschiedenis
en de afsplitsingen van de oor
spronkelijk middeleeuwse
boerderijen of 'Erven', terwijl
de buurlasten, een plaatse
lijke belastingheffing, ons de
uitgaven van de toenmalige
dorpsgemeenschap voor eigen
noden laten zien. De 'Extra
Ordinaris' of buitengewone
uitgaven zijn hierbij naar onze
smaak het meest interessant.
De armenzorg, of met een
meer moderne term, de bij
stand komt er uitgebreid aan
de orde. We zien onder meer
hoe een vondeling, die onder
de naam Jacob de Vondeling
door het leven moest gaan,
door de gemeenschap werd op
gevangen en hoe een krank
zinnig geworden boer op kos
ten van die gemeenschap in
Utrecht werd verpleegd. Aan
die vondeling hebben we een
kort 'intermezzo' gewijd.
Over de ontwikkeling van
Stoutenburg staat eveneens zo
het een en ander te lezen.
Rond 1610 heeft zich een ware
gedaantewisseling voltrok
ken De Hessenweg, sindsdien
de slagader van het dorp,
werd toen aangelegd en de
drassige Meent in het centrum
werd ontwaterd. In dit voor
malige moeras ontstond het
latere Mussendorp rond de
'Muys', dat nu de 'Drie Lin
den' wordt genoemd De Hes
senwagens kwamen en de her
bergen 'De Ruijter' en 'De
Gort' bloeiden op. In deze her
bergen werd ook vergaderd en
werden diverse verkopingen
georganiseerd.
Er valt nog veel meer te ver
tellen. Over een frauderende
schout en het wanbeheer op
Klein Stoutenburg, waar een
failliete boer die, hoewel men
hem vanuit een hooiberg met
twee man in de gaten had ge
houden, er toch vandoor wist
te gaan, over houtverkopin
gen en boedelscheidingen,
over een lijk dat moest wor
den opgezouten en over de
komst van de Fransen in 1795.
Eén man moet uitdrukkelijk
worden vermeld, Herman van
den Hengel, die zijn ambte
lijke carrière als schoolmees
ter is begonnen en als burge
meester eindigde Deze oppor
tunist, want dat was hij onge
twijfeld, heeft zijn Stouten
burg zo goed mogelijk van de
boze buitenwereld afge
schermd, tot heil van zijn
dorpsgenoten en tot voor
spoed van hemzelf. Aan Her
man danken we ook het meest
humoristische archiefstuk, de
verslagen van de vergaderin
gen vanaf 1796 tot 1801. Stou
tenburg krijgt in 1796 zelfbe
stuur, de boeren moeten een
reglement van orde opstellen
en hun leiders kiezen. Dat ge
beurde dan in de kroeg, op
zondagmiddag. Herman notu
leert kort en onbevangen, óók
hoe de boeten, die vroeger aan
de overheid vervielen nu 'een-
paarlijk' in drank worden om
gezet, maar weidt enorm uit
als het om burenruzies gaat.
Kostelijke en kleurrijke lec
tuur, in een goed leesbaar
handschrift.
Van Leeuwen- ,,De beschrij
ving van het Archief van Stou
tenburg was een leukere job
dan de beschrijving van het
archief van Leusden. Het ar
chief van Leusden was daar
toe te rommelig, te weinig een
eenheid. Stoutenburg is over
zichtelijk, met steeds weer de
zelfde namen van mensen en
boerderijen, en is daarbij als
dorp veel beter bewaard ge
bleven. Van de oorspronke
lijke middeleeuwse erven zijn
er maar weinig verloren ge
gaan en het Stoutenburg van
rond 1650 is nog overal terug
te vinden. Je gaat het dorp
toch met heel andere ogen zien
als je je met een stukje histo
rie vertrouwd hebt gemaakt."
De amateur-historici Goos van Leeuwen en Jan Verduin tijdens
de aanbieding van een boek over de historie van Stoutenburg tot
1818. Het is het tweede deel uit een reeks over de lokale geschie
denis aan de hand van gegevens uit de gemeentelijke archieven.
(Foto: Hans Verhorst)
LEUSDEN - Basisschool De
Klimrakker op de Hondsdraf
houdt donderdag 12 december
in de school een Kerst-in. De
kinderen kunnen bij die gele
genheid met hun ouders, fami
lie en bekenden van 19.00 uur
tot 21.00 uur versieringen ma
ken voor kerstmis. In de hal en
enkele lokalen liggen materia
len gereed om kerstkaarten,
mobiles, brooddeeg, origami,
pergamano en andere soorten
versieringen te maken.
LEUSDEN - In de Internatio
nale School voor Wijsbegeerte
aan de Dodeweg wordt zater
dag 21 december een confe
rentie gehouden over leven en
werk van de schrijfster Etty
Hillesum. Vanuit diverse in
valshoeken zal tijdens de con
ferentie getracht worden haar
leven en werk meer inzichtelijk
te maken zodat ieder in staat is
de eigen leeservaring te toet
sen
De conferentie begint om
10 00 uur en duurt tot 21.00
uur. Deelnemers betalen
100,-, studenten en werklo
zen 75,-. Aanmelding bij het
ISVW. antwoordnummer 1048,
3800 WB, Amersfoort (tele
foon; 650700).
LEUSDEN - Het Gemengd
Koor Leusden verzorgt vrijdag
20 december en zaterdag 21 de
cember een tweetal optredens
in De Koningshof Het in 1984
opgerichte koor brengt een
speciaal kerstprogramma be
staande uit 17 Europese lan
den Het koor zal worden bij
gestaan door de sopraan Elise
de Broekert, het blokfluit-
kwartet 'Cadache', pianist
Anne Bunt en organist Ton van
Oosterom. Bert Eerden zwaait
het dirigentenstokje De con
certen beginnen om 20.15 uur.
LEUSDEN - Voor de 25ste
keer in successie wordt in de
Jozefkerk aan de Hamersveld
seweg dit jaar de traditionele
Kerstzangavond gehouden.
Het evenement vindt plaats op
maandag 16 december en be
gint om 19.30 uur
De extra feestelijke avond
zal worden opgeluisterd door
de aanwezigheid van een groot
blazersensemble van de Leus
dense muziekvereniging Lisi-
duna, dat het Kerstintro zal
verzorgen Ook het Leusdens
Vocaal Ensemble zal mede
werking aan het zangfeest
verlenen met fragmenten uit
het Weihnachtsoratorium van
Müller. Burgemeester Panis
zal de bezoekers tijdens de
avond toespreken. Het evene
ment is kosteloos toegankelijk.
Naam: Mathilde Dijker-Papavoine
Bezigheid: Geven van lezingen over historische kle
ding
Bekend als: maakster van poppen in historische kle
ding
Favoriete plek: „Het bankje bij Groot-Zandbrink"
„M'n zoon woont in Achterveld en daar ga ik regelmatig met de fiets op bezoek. Ik moet
namelijk veel fietsen van de dokterom de gewrichten soepel te houden. En dan vind ik dit een
mooi tochtje. Ergens halverwege, in de buurt van die prachtige boerderij Groot-Zandbrink,
staat dit bankje. Precies in een bocht. En dat is altijd een mooie gelegenheid om even uit te
rusten. Met een appeltje of een boek Of gewoon om even m'n zonden te overpeinzen
„Dit plekje verveelt nooit Het uitzicht is er prachtig en het is er in elk jaargetijde leuk en
steeds weer anders. Zomers zitje er heerlijk in het zonnetje, maar het is hier ook prachtig als de
nevels boven de weilanden hangen En die bosjes hier geven het een romantisch tintje, die de
fantasie prikkelen. Erts ook veel te kijken. Naar passerende auto's en fietsers, naar de koeien in
de weilanden. Soms kom je iemand tegen, die het bankje gebruikt om even uit te rusten En dan
kun je even een leuk praatje maken. Ze hebben de bank trouwens pas vernieuwd."
„Ik Vind die Asschatterweg toch een hele mooie weg. Voor je bij het bankje bent, kom je eerst
door een stuk met hele woeste begroeiing. Aan de ene kant van de weg ligt een poeltje, waar
padden gebruik van maken mhet voorjaar. Er staan in die tijd dan ook hekjes, om de padden te
vangen, zodat ze tijdens het oversteken van de weg geen gevaar lopen om platgereden te
worden. En ik heb het één keer meegemaakt dat ik hier een hert zag oversteken Dat was een
heel mooi gezicht, op die zomeravond Zoals dat dier sprong; met die gestrekte achterpoten en
de voorpoten onder zich gevouwen. Zo elegant Prachtig'"
„Even verderop kom je die silo tegen van de Zandbrinkermolen Dat vind ik een afschuwe
lijk ding op die plaats Zo'n grote, massale klomp past daar eigenlijk helemaal niet. Gelukkig
hebben ze hem wel zo geschilderd dat'ie niet zo opvalt."
„Maar ik fiets hier ook wel als ik niet naar m'n zoon ga En dan sla ik ook graag de Postweg
eens in. Richting De Glind. Dat is ook zo'n mooie weg met van die aparte plekjes. Maar het dorp
De Glind zelf vind ik nog het meest apart. En zo fiets ik wat af. Om de knietjes soepel te
houden."
ÏÏm
-r*"'
