Het Kerstfeest
is iets van
alle volkeren
en alle landen
Kerst is in Syrië feest
van vriendschap'
'In Irak gaan in de kerstnacht de
lichten uit en breken de borden'
In Joegoslavië is de
Kerst familiefeest'
Amnesty vraagt aandacht
voor politieke gevangenen
Solidariteitswinkel verkoopt
niet voor 'zielige' mensen'
Ruim baan voor gehandicapten
Banden
lekgestoken
Leusden groeit
'Burgerzaken'
langer open
Bouw politiebureau komt nabij
Kerkdienst
Gospelkoor
in De Korf
Geen oud papier
eusder Krant
LEUSDEN/SYRIë - ,,In Syrië is de bedreiging groot. Ieder
een is bang. Kerstmis is daarom voor ons heel belangrijk. We
vieren feest met vrienden, dorpsgenoten en familie. We
zingen en eten met elkaar en zijn even gelukkig", vertelt
Jacob Kanko, uit Hasake in Syrië. Hij woont voorlopig in
het asielzoekerscentrum Leusden. samen met zijn vrouw,
drie-jarig dochtertje en zijn 19-jarige neef. Jacob Kanko
viert dit jaar kerstmis in Nederland. Net als de andere
asielzoekers zal hij in Leusden warmte zoeken in zijn cara
van op het kamp buiten de bebouwde kom. Hij is christen en
zal naar de kerk gaan. „Liefst naar de nachtmis, als ik weet
hoe ik bij de kerk kan komen, midden in de nacht."
Jacob Kanko benadrukt dat hi] geen 'Syriër' is maar een
'Assyriër'. Een christen met een eigen -verboden- taal en
gewoonten. Christen zijn is in Syrië niet verboden, maar
volgens Jacob Kanko ook niet veilig. „Wanneer we naar de
kerk gaan, staan er militairen en gewapende politie-agenten
voor de deur Een priester kan niet zeggen 'bidt voor de
gevangenen' Dan wordt hij weggevoerd."
Een volk dat de eigen taal niet spreken mag, hecht aan de
eigen tradities. Voor de christenen in Syrië, barst het kerst
feest los op 24 december. In de weken daarvoor treft men in
stilte de voorbereidingen. Belangrijk onderdeel daarvan is
om vrienden en familieleden anoniem te helpen met geld en
gaven.
„Geen cadeau's", zegt Jacob met nadruk. „Christenplicht.
Geven wat mogelijk en nodig is, zonder dat iemand weet wat
je aan wie geeft." De kerk hoort daar nadrukkelijk bij. Jacob
Kanko verbaast zich, ergert zich haast, aan de kaalheid van
onze kerken. Hebben wij in Nederland zo weinig voor onze
kerk over? Een kerk behoort volgens hem te schitteren.
In Syrië begint het feest met een indrukwekkende nacht
mis Daarna gaan vrienden, familieleden en dorpsgenoten
naar de speciaal daarvoor afgehuurde feestzaal. Hier houdt
men een geweldig feest Met veel eten, salades, pasteitjes,
kababs, gehaktballetjes, en veel bier, wiskey, araque en
raki.
Een feest van verbroedering waarbij Assyrische muziek
klinkt. De rest van de kerstdagen viert men thuis, bij ouders
en/of familie. Het kerstmaal bestaat traditioneel uit het
lamsvleesgerecht 'KTIL'. Onder de kerstboom liggen ge
schenken „Vooral voor de kinderen", volgens Jacob, „net
als hier, maar minder." De kerstboom is versierd met slin
gers, ballen en veel illustraties van heiligen. Jacob Kanko
zal dit jaar niet bij zijn familie zijn.
LEUSDEN/IRAK - Jenan Matti komt uit Irak. Hij heeft
onlangs een flat gekregen in Utrecht. Net voor zijn vertrek
uit Leusden wil hij zijn Iraakse Kerstherinneringen wel
kwijt. „In Irak vormen de christenen maar een kleine min
derheid. Ongeveer drie procent van de bevolking is christen.
Officieel viert het hele land Kertmis door in nightclubs,
disco's en feestzalen, feest te vieren.
Radio en televisie laten de hele dag, vrolijke muziek horen
Voor ons, christenen, is het elkaar ontmoeten en elkaar
toewensen belangrijk. Om twaalf uur 's nachts precies, doen
we de lichten uit. Dan kussen we elkaar, onze familieleden
en vrienden, en wensen ze geluk toe. Het is een oude traditie,
dat we daarna veel borden en kopjes breken en kaarsen
opsteken. Drie of vier families ontmoeten elkaar daarna in
een zaal en zingen en dansen tot de ochtend. In deze nacht
proberen we onze problemen te vergeten, onze zorgen te
laten vervliegen en te beginnen aan nieuwe pagina in het
boek van ons leven."
LEUSDEN/JOEGOSLAVIë - Kasman Durmisi is met
vrouw en kinderen uit Joegoslavië gevlucht. Hij is niet
praktiserend moslim. Kerst was voor hem een gezellig feest
met zijn familie. „Hier moet ik nieuwe tradities leren", zegt
hij eenvoudig. Tot zijn verbazing hoort hij, dat hier in
Nederland moskeeën te vinden zijn. Wel vraagt hij zich af of
deze. bedoeld voor Turken en Marokkanen, ook voor hem
'kerk' zouden kunnen zijn. In Joegoslavië waren de kinderen
gewend iets onder de kerstboom te vinden.
„Speelgoed, mooie truien, een horloge", noemt hij als voor
beelden. Joegoslavië is een Europees land. Maar in Amers
foort keek hij, rond Sinterklaas, zijn ogen uit. „Mooi, maar
te veel en te duur", vindt hij. Veel van wat hij hoorde over de
gewoontes in Syrië en Armenië komt overeen met wat in
Joegoslavië gebruikelijk is „Op 24 december eten de men
sen alleen vis, 'Bakata'
De bij het gesprek aanwezige Armeniër: „Ja, ]a bij ons
ook. Dat doen christenen overal, toch?" Thuis staat een
zelfgemaakte kerststal. Ook de versieringen in de boom zi]n
grotendeels zelf gemaakt, door de kinderen en de moeders.
Kasman Durmisi komt uit Isterié De provincie ligt tegen
Italië aan Volgens hem zijn de traditionele Kerstgerechten
'half Italiaans'. Zoals varkensvlees met 'persut' en salades
Amnesty International tijdens de fakkelwake in Leusden (foto: Hans Verhorst).
Net zoals bij Jacon Kanko uit Syrië, diens vriend Armen
Abgarian uit Armenië en Jenan Matti uit Irak vindt Kast-
man Durmis het belangrijkste van het Kerstfeest het samen
zijn met vrienden en familieleden „Grootouders, broers en
kinderen moeten dan bij elkaar zijn", vindt hij. Gelukkig
woont zijn hele familie verspreid in asielzoekerscentra in de
omgeving. Hij hoopt samen met ze Kerst te kunnen vieren.
„En dan is het goed."
LEUSDEN/AMSTERDAM - Amnesty International vraagt
aandacht voor mensen, die in de gevangenis zitten omdat ze
hun geweten volgden. Vaak zijn het slachtoffers van marte
lingen en oneerlijke processen. In de landen waar de asiel
zoekers vandaan komen zijn mensen die niet konden vluch
ten. In Syrië bijvoorbeeld belanden veel mensen in de ge
vangenis, omdat ze lid zijn van een verboden politieke partij
anders dan de regeringspartij. Andere gedetineerden wor
den zonder proces en vonnis vastgehouden, omdat ze pro
testeerden tegen schendingen van de mensenrechten. Som
mige mensen werden gevangen genomen in plaats van ge
zochte familieleden.
Ook worden honderden Palestijnen vastgehouden Meer
dan 160 medici en ingenieurs zitten vast sinds ze in 1980 één
dag hebben gestaakt teneinde politieke hervormingen te
bewerkstelligen. Zelfs met een veroordeling is niets zeker.
Tientallen gevangenen zitten nog vast, terwijl ze de gevan
genisstraffen waartoe ze veroordeeld werden, allang heb
ben uitgezeten Amnesty International noemt in het jaar
boek, dat dit jaar verscheen, Adel al Zu'bi, een Syrische
asielzoeker, die in april Nederland is uitgezet op het vlieg
tuig terug naar Syrië.
Bij aankomst op het vliegveld in Damascus zou hij zijn
gearresteerd. Zijn verblijfplaats is sindsdien niet bekend.
Amnesty meldt berichten over martelingen en mishandeling
van niet-berechte politieke gevangenen De mensenrech
tenorganisatie deelde de regering van Syrië haar bezorgd
heid mee De organisatie ontving geen antwoord. Ook niet
op haar verzoek in oktober om een onpartijdig onderzoek
naar vermeende buitengerechtelijke executies door Syri
sche troepen in Libanon.
Amnesty schenkt, omdat ze dit jaar dertig jaar bestaat,
extra aandacht aan dertig gevangenen Daaronder Ghassan
Najjar uit Syrië. Hij zit elf jaar zonder proces gevangen,
vanwege zijn protest tegen machtsmisbruik onder de nood
toestand
Irak
De toestand in Irak is sinds de verloren oorlog om Koeweit
verslechterd Men zegt wel dat president Saddam Hoessein
zijn bevolking gijzelt De Amerikaanse en Europeese gijze
laars kwamen vorig jaar, op 10 december vrij. Nog altijd
houdt Irak echter duizenden Koeweiti's, Koerden, en al dan
met verdachte Iraki's vast. Honderden mensen zijn, sinds de
oorlog, 'verdwenen'. Onder de Iraakse gedetineerden veel
Koerden die op grond van officiële amnestieën, bekend
gemaakt in maart toen de oorlog was begonnen, naar hun
vaderland terugkeerden. Martelingen zijn 'heel gewoon'
Kinderen en vrouwen worden daarbij niet ontzien.
Amnesty International heeft tijdens en na de oorlog bij de
Iraakse regering aangedrongen op opheldering omtrent de
'verdwenen' mensen, gevraagd om eerlijke processen en
gewezen op de bekende gevallen van onterechte detentie en
martelingen Steeds opnieuw maakt men aan de Iraakse
regering duidelijk dat de wereld weet wat er, soms met wie,
in Irak gebeurt Irak ontkent alle grove schendingen van de
mensenrechten. Amnesty schenkt in haar aktie ter gelegen
heid van haar dertig jarig bestaan, onder andere aandacht
aan Trifa Sa'id Een 14-jarig Iraaks meisje, dat bijna dode
lijk werd vergiftigd omdat zij Koerdisch is
In de Sovjet-Unie daalt het aantal politieke gevangenen,
als gevolg van de veranderingen. De onrust in Armenië is
da door niet minder bedreigend. Volgens het Amnesty
Jaarboek 1991 werden in januari ten minste dertig Arme
niërs in januari vermoord bij wat volgens berichten een
pogrom was in de Azerbeidzjaanse hoofdstad Bakoe. De
doodstraf is in de Sovjet-Unie niet afgeschaft Amnesty
schat dat jaarlijks gemiddeld 360 maal doodvonnissen zijn
uitgesproken. In Armenië woeden vele conflicten door el
kaar heen. Etnische, politieke en godsdienstige. De wens
onafhankelijk te worden, roept weerstanden op bij de
machtshebbers van de communistische partij. Christenen
en moslims roeren zich. Door de decentralisatie blijft veel
onduidelijk van wat tot voor kort centraal geregeld werd
Nieuwe vrijheid geeft ruimte voor nieuwe verantwoorde
lijkheden. Maar wie niet gewend is dat een ander een me
ning mag hebben, neemt te snel het besluit die man of vrouw
de mond te snoeren Tegen de officiële richtlijnen in, worden
vele Armeniërs hier momenteel onofficieel het slachtoffer
van. Amnesty dringt aan op grondig onderzoek naar alle
klachten over mishandeling, detenties en vraagt om veroor
deling van schuldigen van machtsmisbruik.
Joegoslavië
In Joegoslavië verslechterde de situatie dit jaar snel. De
stnjd tussen Kroatië en Servië heeft geen deel van het lahd
onberoerd gelaten. Steeds duidelijker wordt in welke ern
stige mate de mensenrechten in dit land, de laatste maanden
geschonden zijn In Leusden houdt Amnesty International
zich bezig met gedetineerden in Israël en de bezette gebie
den en met ANOWE. Dit laatste zijn akties in West-Europa
teneinde bijvoorbeeld de dienstweigeraarsproblematiek in
Griekenland en Cyprus aan de orde te stellen. Tot eind
december richt men zich op Marokko met een brief-
schrijfaktie. Bovendien kan men meedoen met de aktie '30
jaar Amnesty'
LEUSDEN- In de solidariteitswinkel in Leusden staan arti
kelen uit tientallen Derde Wereldlanden. Honing uit Eri
trea, linnengoed uit India, 'zuivere' koffie uit de Zuid-Ame
rikaanse landen, snoepjes uit Burkina Faso. Wie voor zijn
kerstinkopen naar de Solidariteitswinkel gaat, betaalt een
'eerlijke', dat wil zeggen concurrende prijs. „We huiveren
van het idee dat we produkten voor zielige mensen verko
pen. Het tegendeel is de bedoeling. We verkopen produkten
van mensen die heel hard en heel goed bezig zijn. zaken te
doen. Wat we uitsluiten is de tussenhandel. Wat we mogelijk
willen houden is de samenwerking in coöperaties."
In de kerstboom passen misschien de strofiguren uit San
Jeronimo. Mexico. Daar vlechten alle vrouwelijke dorpsbe
woners samen in een coöperatie Voor het kerstmaal is er te
veel om op te noemen Zoals tonijn uit Kaap Verdië. Gevan
gen op de tradionele manier, en niet met grote sleepnetten
waar ook dolfijnen het slachtoffer van worden
Uit Mozambique de cashewnoten. Ananas uit Vietnam
Gekweekt zonder pesticiden en beter voor de boer. Kruiden
uit Skri Lanka, ingevoerd zonder tussenhandel en na beta
ling van een betere prijs aan de producenten. De inkoop-
coöperatie gebruikt de winst voor scholings-en-vormings-
activiteiten.
Kaarsen en lichtjes en kerstgroen passen in aardewerk uit
Allpa Een dorp in Peru waar de familie Maura een werk
plaats runt voor 25 families. Voor onder de kerstboom zijn er
bijvoorbeeld Indiaase produkten van zeepsteen. Schaak
spelen, olifanten en kleine siervoorwerpen Allemaal ge
maakt met groot vakmanschap dat loont, want de zeep-
steenbewerkers krijgen een eerlijke prijs.
LEUSDEN - De aula van de
begraafplaats 'Oud Leusden'
aan de Vlooswijkseweg is het
eerste openbare gebouw in de
gemeente dat het Internatio
naal Toegankelijkheids Sym
bool krijgt toegekend Om
daarvoor in aanmerking te ko
men moet aan een groot aantal
voorwaarden worden voldaan,
die het mogelijk maken dat ge
handicapten zonder hulp van
anderen gebruik kunnen ma
ken van het gebouw Het gaat
daarbij om een obstakelvnje
toegang, voldoende brede gan
gen en deuren, de aanwezig
heid van een invalidentoilet,
een deurbel en brievenbus op
zithoogte en dergelijke. Het
ITS-vignet zal donderdag met
enig ceremonieel door wethou
der Vroon aan de aula worden
bevestigd.
De openbare basisschool De
Wegwijzer heeft eveneens een
ITS gekregen. Voor de brand
weergarage en het gemeente
huis zijn aanvragen in behan
deling Komend jaar zullen
aanvragen volgen voor het ac
tiviteitencentrum De Korf en
de nieuwbouw van het jeugd-
en jongerencentrum.
De toekenning van het Inter
nationaal Toegankelijkheids
Symbool gebeurt door de Fe
deratieve Nederlandse Gehan
dicaptenraad op basis van keu-
nngsrapportendic worden op
gesteld door het Provinciaal
Steunpunt Gehandicaptenbe
leid.
In 1992 staat een inventari
satie op het programma van de
scholen en de sociaal-culturele
gebouwen in de gemeente. De
gemeente zal in die werkzaam
heden worden bijgestaan door
de Duwgroep Leusden, hc-t
plaatselijk platform van ge
handicapten
LEUSDEN - Op de carpool
plaats in de nabijheid van de
A-28 zijn woensdag de banden
van een groot aantal aldaar ge
stalde fietsen lekgestoken Eén
gedupeerde eigenaar deed van
het voorval aangifte bij de po
litie. De politie roept eventuele
getuigen op zich te melden.
LEUSDEN - De gemeente
Leusden is in de maand okto
ber met 33 inwoners gegroeid
Op 1 november stonden 27.462
Leusdenaren als inwoner van
de gemeente geregistreerd
De groei kwam tot stand
door een geboorte-overschot
van 12 mensen. In oktober
stierven 16 ingezetenen, ter
wijl 28 Leusdense burgers in
die periode het levenslicht
aanschouwden.
In oktober kozen 135 mensen
Leusden uit als nieuwe woon
plaats. Daartegenover stonden
114 Leusdenaren. die naar el
ders verhuisden, een overschot
van 21.
Op 1 oktober telde Leusden
nog 27.602 inwoners. Dat was
140 meer dan op 1 januari van
dit jaar, toen het aantal inwo
ners 27.462 bedroeg.
LEUSDEN - De afdeling 'Bur
gerzaken' op het gemeentehuis
is met ingang van 3 januari op
de vrijdagavond van 19.00 uur
tot 20.00 uur open voor alle
handelingen, die deze atdeling
ook overdag verricht. Tot nu
toe kon de bezoeker op de vrij
dagavond slechts bij de afde
ling terecht voor rijbewijzen en
paspoorten
De uitbreiding van de
dienstverlening is een eerste
gevolg van het project 'klant
vriendelijkheid'.
LEUSDEN - De gemeente zal
aan het rijk een stuk grond ver
kopen bij de Burgemeester van
de Postlaan voor de bouw van
een politiebureau. Het is de be
doeling dat het bureau klaar is
voor de samenvoeging van een
aantal politiekorpsen tot re
gionale eenheden in april 1993.
De rijkspolitie van Leusden en
Woudenberg zal worden sa
mengevoegd met de gemeente
politie in Amersfoort. Met de
bouw van het bureau gaat een
wens in vervulling, die de
Leusdense politie al jaren
koestert. Het gebouw aan de
Arnhemseweg voldoet niet aan
de eisen om het werk op een
adequaate manier te kunnen
doen.
LEUSDEN - Op zondag 22 de
cember is er in de Dorpskerk in
Leusden-Zuid een speciale
kerkdienst voor mensen, die
anders niet zo gemakkelijk
naar de kerk kunnen. De dienst
wordt geleid door ds Ruiten
berg. Organist is Pieter Leeb-
eek De dienst is van 18.30 tot
19.30 uur. Na afloop is er koffie
en thee in 't Trefpunt
LEUSDEN - Het gospelkoor
'Discipel', één van de bekend
ste Nederlandse groepen in
zijn soort, treedt zaterdag 4 ja
nuari op in het winkelcentrum
De Hamershof. Het concert
vindt plaats in De Korf aan de
Smidse en begint om 20 00 uur.
De toegang is gratis
LEUSDEN - De papier- en
glasinzamcling is in ver
band met de feestdagen
verschoven naar zaterdag
21 december en zaterdag
28 december. Voor andere
wijzingen, zoals die van de
kerkdiensten en dergelijke
verwijzen wij u naar de
servicepagina en naar de
pagina van de gemeente
'Van 't Erf'.
