Leusder Krant
r
Winterprogramma Leusdense Culturele Raad
onder het motto: Van heinde en verre'
Oersaai weer
Het weer in
EI
'ïilHlil Ui
Scholekster
Voorbehoud
na brand
.Programma 'Van
"u! heinde en verre'
Lezing
Marion Bloem
Haiku-lezing
Japan-avond
Haiku-wedstrijd
^A/oensdag 15 januari 1992
Pagina 5
LEUSDEN - Het be
stuur van de Culturele
Raad heeft op het mo
ment dat het winterpro-
gramma bekend wordt
gemaakt nog geen in2icht
in hoeverre bibliotheek
Nieuw Langcnbeek ge
bruikt kan worden voor
de desbetreffende pro
gramma-onderdelen. Na
de trieste brand, die het
boerderij-gedeelte in de
as legde, is nog niet dui
delijk in hoeverre de ge
plande programma-on
derdelen van de Cultu
rele Raad (vanaf eind ja
nuari) doorgang kunnen
vinden. Dit kan pas con
creet worden beoordeeld
zodra duidelijk wordt
wat de praktische en or
ganisatorische conse
quenties zullen zijn van
de brand. De werkgroep
Winterprogramma CRL
zal zo spoedig mogelijk
overleg plegen met het
bestuur van de biblio
theek over de mogelijk
heden. De deelname-for
mulieren voor de poëzie
wedstrijd zullen pas in
februari (na heropening)
in de bibliotheek ver
krijgbaar zijn, maar lig
gen uiteraard wel klaar
op de andere genoemde
adressen.
f ojS
ime
ïmey -
ehui
17 januari:
Lezing door de schrijfster
Marion Bloem, Interna
tionale School v. Wijsbe
geerte, Dodeweg 20 uur.
Entree: 10,-.
30 januari:
Haiku. Lezing door Adri
van den Berg (Haiku
Kring Nederland). Bi
bliotheek Nieuw Langen-
beek, 20 uur Entree
5,00.
20 maart:
Interculturele avond
m.m.v. bewoners van het
asielzoekerscentrum Wa
terloo, Muziek, informa
tiestands. De Korf, 20
uur.
6 april:
Japan-avond met: pre
sentatie van de winnende
Haiku, Lezing over Ja
panse leefwijze en filoso
fie, door de heer Jan Mol,
Koto-muziek van R. de
Munck, Opening exposi
tie Japanse Kunst (t m
20 april). Bibliotheek
Nieuw Langenbeek, 20
uur Entree: 7,50
11 april:
Demonstratie Ikebana.
Japans bloemschikken
(binnen) en Raku, kera
miek (buiten). Biblio
theek Nieuw-Langen-
beek
8 mei:
Opening tentoonstelling
Leusdense kunstenaars
op het thema: "Van
Heinde en Verre", tot en
met 24 mei 1992. Plaats
wordt nog bekend ge
maakt
6 juni:
Wandeling o.l.v Comité
Milieuzorg Leusden op
ijsd
r'
|VV
..v';
De Queeste en 't Vooronder zijn na de brand m de bibliotheek de belangrijkste lokaties voor de aktiviteiten in het kader van het winterprogramma van het CRL
het landgoed De Boom.
Vertrek 10.00 uur.
LEUSDEN - De schrijf
ster Marion Bloem zal op
vrijdag 17 januari 1992 in
de Internationale School
voor Wijsbegeerte aan de
Dodeweg een lezing hou
den in het kader van het
thematische winterpro
gramma van de Culturele
Raad Leusden: "Van
Heinde en Verre". Ma
rion Bloem schrijft ver
halen voor jongeren en
volwassenen, maakt
speelfilms en documen
taires, aquarelleert en
schildert (eerste exposi
tie in 1987) en reist daar
naast veel
Bloem schreef haar eer
ste boek voor volwasse
nen in 1976, getiteld
"Overgang". Samen met
haar man Ivan Wolffers
schreef ze "Hyperventi
latie". Twee non-fictie
boeken. Haar eerste
jeugdroman verscheen in
dezelfde periode: "Waar
schuil je als het regent".
Verder verschenen van
haar de jeugdromans
"De geheime plek",
"Matabia' (in 1990 in her
ziene versie), "Kermis
achter de kerk" en "Brie
ven van Souad"
"Geen gewoon Indisch
meisje" is haar eerste ro
man voor volwassenen,
waarin ze het innerlijk
conflict behandelt van
een Indisch meisje. Haar
zoeken naar identiteit. In
dezelfde periode ver
schijnt ook de documen
taire "Het land van mijn
LEUSDEN - 'Van heinde en verre' is het thema van het winterprogramma van de stichting
Culturele Raad Leusden, dat in de eerste week van januari is begonnen met de uitreiking van de
wedstrijdformulieren voor de poëziewedstrijd rond de Japanse versvorm Haiku. Tot en met juni
zullen er rond het thema verschillende activiteiten worden georganiseerd, waaronder een
Japanse avond in 't Vooronder en een interculturele avond in De Korf, in samenwerking met het
asielzoekerscentrum (AZC) in Leusden. Leusdense beroepskunstenaars presenteren in mei rond
het thema hun nieuwste werk tijdens een (verkoop)tentoonstelling. In 't Vooronder wordt een
expositie over Japanse Kunst gehouden. De schrijfster Marion Bloem vertelt in de internationale
school voor wijsbegeerte over haar werk in het kader van het thema en het Comité Milieuzorg
Leusden zal een wandeling door het landgoed De Boom organiseren. Tijdens de Japanse
tentoonstelling in 't Vooronder worden tevens Raku en Ikebana-demonstraties gegeven. Op deze
pagina een overzicht van de activiteiten in het kader van het winterprogramma van de Culturele
Raad.
ouders" Deze film, over
de Indische Nederlanders
die voor een vaderland
vochten dat ze niet ken
den en die zich hier in Ne
derland onbegrepen voel
den, kreeg uitverkochte
zalen, wat voor een docu
mentaire in Nederland
opmerkelijk genoemd
kan worden
Haar tweede roman voor
volwassenen verscheen
bij de Arbeiderspers
"Lange reizen, korte lief
des", (1987). Verder ver
schenen van haar: "Rio"
(1987), "Vaders van bete
kenis" (1989) en de verha
lenbundel "Vliegers on
der het matras".
Marion Bloem is niet al
leen als schrijfster be
kend, maar ook als ci-
neaste heeft ze verschil
lende filmproducties op
haar naam staan. Haar
eerste korte speelfilm
"Feest" was een poëtisch
verhaal over de eerste
menstruatie. Daarna
volgden andere korte
speelfilms als "Buiten
spel" en de drie films
"Aanraken". "Nieuws
gierig" en "Borsten", die
alle drie te maken heb
ben met de rol van de
vrouw en/of erotiek
Haar videofilm "Lot"
(over kindermishande
ling) werd gemaakt naar
een stuk van en in op
dracht van de toneel
groep Sater.
Marion Bloem zal over
haar reizen en werken
vertellen op vrijdag 17 ja
nuari in de Internatio
nale School voor Wijsbe
geerte aan de Dodeweg.
aanvang 20 uur. De zaal
is open vanaf half 8 De
toegangsprijs is 10,-.
Voorverkoop van toe
gangskaarten: Boekhan
del Hamershof, tabaks
pecialist Verwoerd (Bie-
zenkamp) en kantoor
Leusder Krant.
LEUSDEN - Adri van
den Berg, hoofdredac
teur Nederland van
"Vuursteen" (blad voor
haiku, senryu en tanka)
zal op donderdag 30 ja
nuari in vrouwenont
moetingscentrum 't
Vooronder iets vertellen
over haiku, van oor
sprong een poëzievorm
die voortkomt uit de oud
ste Japanse literatuur en
die tot vandaag nog
volop in ontwikkeling is.
zowel in Japan als met
name ook in de westerse
wereld. De lezing wordt
gehouden in het kader
van het thematische win
terprogramma van de
Culturele raad Leusden.
"Van heinde en verre"
begint om 20 uur. De en
tree is 5.00.
Wat is een haiku9 In deze
uiterst korte, zeer gecon
centreerde gedichten kan
met weinig, maar wel
doordachte woorden veel
worden opgeroepen. Tij
dens de lezing wordt in
gegaan op de kenmerken
zoals de 17 lettergrepen,
het taalgebruik, het sei
zoenwoord, het "hier-en-
nu", de "diepere laag" en
-even- op het historisch
perspectief. Adri van den
Berg zal met name op het
gebruik van het "sei
zoenswoord" in haiku
wat dieper ingaan Tot
besluit van haar lezing
zal mevrouw van den
Berg een aantal haiku
voordragen.
De lezing van Adri van
den Berg sluit aan bij de
door de Culturele Raad
georganiseerde Haiku
poëziewedstrijd die be
gin januari van start is
gegaan Deelnameformu
lieren met de spelregels
zijn ook tijdens deze
avond verkrijgbaar.
LEUSDEN - Als onder
deel van het thema-win-
terprogramma "Van
heinde en verre" brengt
de stichting Culturele
Raad Leusden op maan
dag 6 april 1992 een geva
rieerde avond over Japan
in Vrouwenontmoetings
centrum 't Vooronder
Op het programma staat
onder meer de uitreiking
van de prijzen aan de
winnaars van de Haiku
poëzie-wedstrijd, de ope
ning van de expositie Ja
panse kunst en een lezing
van Jan Mol over de Ja
panse leefwijze en filoso
fie Roderick de Munck
zal een klein concert ge
ven op de Koto, een Ja
pans snaarinstrument.
De avond begint om 20
uur (zaal open 19.30 uur)
en de entree is 7,50
Deelnemers aan de
Haiku-poëziewedstrijd
zullen die avond zeker
niet ontbreken, want dan
wordt bekendgemaakt
(Foto's Hans Verhorst)
wie de prijzen hebben ge
wonnen. Bovendien zul
len de winnende Haiku
worden voorgedragen
De levenswijze en de filo
sofie van de Japanners
zal worden belicht door
de tuin- en landschapsar
chitect Jan Mol De heer
Mol heeft talrijke reizen
naar Japan gemaakt en
legde zijn indrukken op
foto's vast. De resultaten
van zijn foto-impressies
werden verschillende ke
ren geëxposeerd. Zijn bij
zondere interesse voor
Japan heeft ertoe geleid,
dat hij in Nederland be
trokken is bij allerlei
evenementen in het ka
der van de connectie Ne
derland-Japan. Hij houdt
regelmatig lezingen over
dit onderwerp
Roderick de Munck ver
tegenwoordigt het muzi
kale aspect van Japan.
Op de Koto brengt hij een
klein concert van heden
daagse Japanse muziek
De Koto is een langwer
pige cither, oorspronke
lijk uit China afkomstig.
Rond de twaalfde eeuw
werd het instrument in
Japan geïntroduceerd.
Het werd in eerste in
stantie gebruikt als een
voudig begeleidingsin-
strument. De huidige
vorm van het instrument
werd halverwege de 17e
eeuw vastgesteld door de
blinde Koto-meester
Kengyo Yatsuhashi
(1616-1685) Behalve deze
12-snarige versie van de
Koto werd in de loop van
deze eeuw een 17- en later
een 20-snarige Koto ont
wikkeld door Nosaka
Keiko en de componist
Miki Minoru.
Tot en met 20 april is in
de bovenzaal van 't Voor
onder een expositie Ja
panse kunst te zien. Tij
dens de Japan-avond zal
deze expositie officieel
worden geopend Op dit
moment is nog niet be
kend van welke kun
stenaar of kunstenaars
werk te zien zal zijn.
Uiteraard zal een boe
kentafel met boeken
over Japan niet ontbre
ken
Op zaterdag 11 april wor
den er rond 10.30 uur de
monstraties gegeven.
Leusdense beeldend kun
stenares Annie van de
Zande geeft buiten de bi
bliotheek een demonstra
tie Raku (pottenbakken)
terwijl in de bibliotheek
gekeken kan worden
naar een demonstratie
Ikebana (Japanse bloem
schikkunst).
De Culturele Raad Leus
den presenteert in de eer
ste helft van 1992 een pro
gramma op het thema.
"Van heinde en verre"
Een onderdeel van dit
programma is "Japan".
Het leek de Culturele
Raad Leusden aardig om
voor de poëzie-wedstrijd
te kiezen voor de Haiku,
een traditionele Japanse
manier van dichten
Letterlijk betekent Hai
ku: vrolijk vers. In oor
sprong is het een uiterst
kort (drieregelig) Japans
gedicht, zonder rijm, en
met eenvoud in het
woordgebruik. Meestal
bestaat het uit zeventien
lettergrepen, verdeeld
over drie regels van re-
sprectievelijk 5, 7 en 5
lettergrepen. In de Haiku
wordt een sterk beleving
sogenblik verwoord, een
plotselinge ervaring, een
onverwacht nieuw in
zicht, een verrassende
ontdekking De natuur is
meestal uitgangspunt, de
natuur staat voor de vol
maaktheid. Elk aspect
van de natuur symboli
seert bovendien de essen
tie van de hele natuur. Er
zijn vaak verwijzingen
naar de jaargetijden in de
vorm van een seizoens
woord. Haiku is objec
tief, dat wil zeggen de
dichter plaatst niet zich
zelf tussen het beeld en
de lezer. Persoonlijke ge
voelens van de dichter
worden vermeden De le
zer moet zijn eigen invul
ling kunnen geven
Alle inzendingen worden
beoordeeld door een des
kundige jury. Deze be
staat uit
Adri van den Berg. be
stuurslid van de Haiku
kring Nederland, Caro
line Zegerman, lid van de
Haiku-kring Nederland,
Ellen de Jong van de Poë-
ziekring Eemland en Ma
rijke Walta, Neerlandica
en docente Nederlands.
De hoofdprijs bestaat uit
een geldbedrag van
100,- Tweede prijs
50,- en twee derde prij
zen van elk 25,-.
De prijsuitreiking en
voordracht van de be
kroonde Haiku vindt
plaats op maandag 6
april 1991 in 't Vooron
der. als onderdeel van
een avondvullend pro
gramma over Japan.
Oersaai, zo omschreef
iemand eerder deze week
het huidige weerbeeld
Helemaal ongelijk kon ik
de persoon niet geven,
maar voor ons weerman
nen kan saaiheid ook inte
ressant worden, als het
maar lang genoeg duurt In
december was er hogedruk
voorradig boven midden
en zuid Europa en lagen we
in het grensgebied met de
pressies op het noordelijk
deel van de Oceaan. Nu
heeft een hogedrukgebied
boven de Britse Eilanden
de atmosfeer finaal lam
gelegd. Er is nauwelijks
wind, de zon laat dagelijks
verstek gaan en de tempe
ratuur begeeft zich op een
wat normaler peil voor de
tijd van het jaar. In een ge
sprek dat ik had met een
van mijn medewerkers uit
Terschuur, kwam naar vo
ren dat Scandinavië nu al
jaren verboden terrein
lijkt voor gebieden met
hoge barometerstanden
Het wil gewoon niet en zo-
dra een dergelijk systeem
maar een lopertje probeert
uit te leggen naar het hoge
noorden, wordt het weer
pijlsnel naar het zuiden af
gevoerd. Ook uit de regio
Groenland-Spitsbergen-
Nova Zembla valt geen en
kele bijdrage van hoge
druk te verwachten. En zo
suddert het wintertje van
1992 aardig voort in de
richting van een zachte
eerste helft De laatste keer
dat januari ons in Siberi
sche omstandigheden
dompelde is al vijf jaar ge
leden. 14 januari 1987
werd met een maximum
beneden de -10 en een felle
oostenwind, een van de vijf
koudste dagen sinds 1900.
Ik woonde toen nog in
Achterveld en ik herinner
mij een wandeling met de
hond langs de Jan Van Ar-
kelweg. Zowel hij als ikzelf
Konden de snijdende wind
nauwelijks verdragen. De
tweede decade van die
louwmaand werd de op een
na koudste in deze eeuw.
De gemiddelde etmaal-
temperatuur bedroeg m de
Bilt -8 4 en de gemiddelde
maximumtemperatuur
6.7 en was in deze eeuw in
geen enkele kalenderdeca
de zo laag geweest Nog ij
ziger ging het er aan toe in
de tweede tien-daagse pe
riode van 1942, toen de
wintermachine vanaf de
10e op volle toeren ging
draaien. De komende da
gen gebeurt er vrijwel
niets. Het blijft rustig,
overwegend droog en vrij
zacht weer met de zon op
gesloten achter grijze wol
ken. In het temperatuur-
verloop komt bitter weinig
verandering. Het kwik
blijft zowel in de nacht als
overdag ruim boven het
vriespunt. De eerste tien
dagen van januari verlie
pen in Leusden bijzonder
zacht, dat zal niemand ver
bazen. De gemiddelde et-
maaltemperatuur bedroeg
5.4, ruim 3 graden boven
normaal. Er viel 43 mm
neerslag. De winter van
1942 kwam eerder ter
sprake. We schrijven 10 ja
nuari uit dat jaar Verras
send fel had het die nacht
gevroren; de ijsbloemen op
de ruiten belemmerden het
uitzicht volkomen en in
ruimten, waar niet werd
gestookt, of die van de zon
afgewend lagen, hand
haafden ze zich ook over
dag. Strak en effen was de
lucht, waartegen scherp de
vliegfiguren van roek, ek
ster en torenvalk, houtduif
en bonte kraai uitkwamen.
Tot enige keren toe trok
ken troepen ganzen met
veel tumult over. De flon
kerende sneeuw krakte en
kmerpte onder de voeten
De winter van 1942 was in
alle hevigheid begonnen...
De laatste jaren zien we
de Scholekster steeds
meer in onze omgeving.
Het is eigenlijk een emi
grant, want van huis uit
is het een strandvogel
De volksnamen van de
vogel laten dat ook over
duidelijk horen: Zeekieft
(kievit), Zeeëkster en
Strandkieft. Maar de
naam Bonte Piet is wel
de meest algemene De
zwart wit tekening en de
oranjekleurige snavel en
poten maken hem inder
daad bont en dat Piet
laat hij duidelijk horen
in zijn roep. te-piette-
piet. te-piet
De Scholekster is onge
veer zo groot als een duif,
heeft een zwarte kop en
zwarte bovendelen, een
witte buik en stuit en
witte uiteinden aan de
grote slagpennen: de
vlekken op de kleine
slagpennen vormen een
brede, witte vleugel-
streep. De poten en voe
ten zijn stevig en hebben
drie tenen, terwijl de
kleur daarvan uiteen
loopt van oranje tot licht
roze, afhankelijk van de
leeftijd.
De snavel is zijdelings sa
mengedrukt en ongeveer
negen centimeter lang. In
de broedtijd is die snavel
oranjekleurig, maar in de
rest van het jaar donker
der. Het oog is scharla
kenrood De geslachten
zijn vrijwel aan elkaar
gelijk, maar de snavel
van het vrouwtje is iets
groter dan van het man
netje In het winterkleed
hebben ze een witte keel
band
De vogels hebben een uit
gebreid balsritueel. Ze
vormen op de grond een
kring en lopen met
vlugge pasjes en omlaag-
gerichte snavel in een in
eengedoken houding.
Het schel tepiet-tepiet
•VV/^Ss.
'a\
v,
•v ¥h' !-
ft 1 i '■(CTïfc
- .y
SCHOLt^TCR
volgt steeds sneller op el
kaar en eindigt in een
lange, fluitende triller.
Het nest is een eenvoudig
kuiltje, spaarzaam be
kleed met. of omringd
door wat schelpjes of
steentjes, vaak op wat
hoger gelegen plaats en
soms met wat meer uitge
breide verzameling plan
tedelen. Er wordt door
beide seksen heel wat
kuiltjes gedraaid voor
uiteindelijk de keus van
het wijfje is gemaakt.
Meestal worden drie eie
ren gelegd, een enkele
maal twee of vier.
Dan begint het broeden
wat bijna vier weken
duurt en voor het groot
ste gedeelte door het
wijfje wordt gedaan. Als
ze wordt gestoord rent ze
in gebukte houding van
het nest, om dan vaak
neer te hurken, alsof ze
op eieren gaat zitten. Een
ander afleidingsgedrag is
om voor de indringer uit
te lopen met half uitge
slagen vleugels en wijd
uitgespreide staart
De kuikens hebben een
schakering van grijsgeel,
bruinzwart en wit dons.
Al na één of twee dagen
verlaten ze het nest om
nog drie tot vier weken
door beide ouders te wor
den verzorgd.
G van Leeuwen
