'De hele wereld is vuil'
O
Leusder Krant
let weer in eigen regio
Winters sfeertje
Overwinteren
Leusdense ingenieur gaat bodemvergiftiging te lijf
e
1
mpÉB
B
uu
1AJ
'Dit is toch
wel erg link'
-ursus KvK:
Jgen bedrijf'
Fusie in voortgezet katholiek onderwijs
■hmULW--
oensdag 22 januari 1992
agi
Pagina 7
LEUSDEN - Als ingenieur Paul van Maaren een reclameleus
voor zijn onlangs opgerichte bedrijf Maatschappij voor Bodem
onderzoek en Sanering moet kiezen, zal dit waarschijnlijk 'De
hele wereld is vuil' worden. Hij bedient zich tijdens het gesprek in
zijn werkkamer van zijn woning aan de Rozenhaag diverse malen
van deze uitspraak. De metallurg (deskundige op het gebied van
metalen), voormalig researchleider bij Hoogovens is inmiddels
afgestudeerd milieukundige. Zijn devies lijkt op het eerste ge
zicht een pessimistische visie weer te geven, maar de gedreven
milieu-ondernemer drukt er ook een zonnige kijk op de toekomst
mee uit.
n Maaren op zijn werkkamer achter zijn microscoop.
(Foto: Jan Pit)
iet is eigenlijk een variant
het gezegde 'De een z'n dood
le ander z'n brood'. Het mi-
is zo vervuild, dat Van
iaren de komende jaren het
>ruitzicht heeft op een dik
egde boterham. Met zijn rij-
nd labaratorium zal hij bin-
ikort stad en land afreizen
het ene naar het andere
jjtiilde terrein. Zijn appa-
;uur en kennis maken het
igelijk binnen enkele uren de
achtgever te vertellen
HBf vuiligheid er in zijn
ind zit en op welke manier
!t er weer uitgehaald kan
•rden
De snelheid en de lage kosten
n zijn methode maken deze
fs uitermate geschikt voor
productie op een nog onont-
pnen markt, namelijk die
i.-voormalige Oostbloklan-
„Voor de bestrijding van
Slieuvervuiling, die daar nog
1 erger is dan hier, is geen
ld beschikbaar", legt Vah
laren uit ,,De investeringen
tujn labaratorium zijn wel
vaar hoog - de auto met ap-
Vatuur kost 2,5 miljoen -
maar de uiteindelijke kosten
blijven laag".
,,Dat komt omdat ik ter plek
ke de analyses uitvoer De
monsters hoeven niet eerst
naar een labaratorium elders.
Verder ben ik bezig met de ont
wikkeling van verschillende
methodes om de vervuilde
grond ter plekke te saneren. De
grond hoeft niet eerst afge
voerd te worden om te worden
gereinigd. Een voorbeeld daar
van is het schoonmaken van
vervuilde klei. Dat kan gewoon
in bouwcontainers gedaan
worden. Dat is zeer goedkoop".
Hij overweegt om octrooi aan
te vragen voor zijn methode.
De inventiviteit van Van
Maaren heeft inmiddels de be
langstelling getrokken van en
kele Poolse collega's van de
universiteit van Poznan Die
willen hem nu betrekken bij de
sanering van 17 benzinesta
tions in Tsjecho-Slowakije,
waarvan de omliggende grond
ernstig vervuild is. Het project
wérd hem min of meer bij toe
val in de schoot geworpen ,,In
Polen zijn ze echt bezorgd om
de toenemende milieuvervui-
T
Ontwerp van het nieuwe labaratorium van
Van Maaren. Op dit moment wordt er hard
gewerkt om de truck operationeel te maken.
MAN
&SC5lliirfj
1
au au
Het werk van Van Maaren is niet zonder veiligheids- en"
gezondheidsrisico's. Hij komt immers regelmatig in aanra-"
king met zeer giftige of explosieve stoffen. Zelf reageert hij
laconiek op de vraag of hij nooit bang is en of hij een klus
niet accepteert omdat het ook voor hem te link is.
„Wij dragen altijd handschoenen en je moet natuurlijk
wel weten waar je mee bezig bent", zegt hij. De Leusdense
milieu-ingenieur laat tabellen over de giftigheid van be
paalde stoffen zien, waarbij je (leken)haren te berge rijzen.
Zichtbaar bewijs van hoe gevaarlijk het spul is. waar hij mee
omgaat, is bijvoorbeeld een foto uit een boekje van TNO.
Daarop een meisje wiens gezicht is aangetast door aanra
king met een giftige stof.
Sommige stoffen kunnen de reukorganen aantasten en de
ademhaling verlammen. Van Maaren laat zich er niet door
weerhouden zijn werk te blijven doen. Toch weet hij zich
twee opdrachten te herinneren, waarbij zijn zenuwen door
de keel gierden. „Voor de Franse kust waren van een schip
een paar vaten gevallen met een zeer gevaarlijke stof. Als er
water bij zou komen, zou er ontploffingsgevaar kunnen
ontstaan".
„De vaten zijn voor de Nederlandse kust uit zee gehaald.
Wij moesten kijken of er water bij gekomen was en of de
grondstof nog bruikbaar was. Wij hadden daarom een me
thode ontwikkeld om het goedje uit de vaten te halen. Toen
wij aan de slag gingen, heb ik wel een moment in de rats
gezeten". Een tweede geval speelde zich af op de Maasvlak
te. Daar waren enkele vaten met het uiterst gevaarlijke
acrylnitriet gaan lekken. „Ook toen heb ik wel even gedacht:
dit is toch wel erg link".
ling en ze willen daar ook echt
iets aan doen. Het ontbreekt er
helaas aan kennis en geld. Die
kennis is er wel in het Westen
en het is ook niet nodig om het
wiel nog eens uit te vinden".
„Daarom ben ik door de uni
versiteit van Poznan gevraagd
samen met een tolk te helpen
bij de vertaling van de Neder
landse milieuwetgeving in het
Pools", vertelt Van Maaren, die
met een studie van milieu
rechten zijn specialiteiten aan
het uitbreiden is. „Van het een
kwam het ander en door ge
sprekken over mijn werk, kwa-
■niERSFOORT - Om te
div orkomen dat een jonge on-
Axnemer vroegtijdig strandt,
en ganiseert de Amersfoortse
te limer van Koophandel sa-
e aen met het Instituut Midden-
nali Kleinbedrijf de cursus 'Een
dgen bedrijf beginnen' Te
n bak nog maken startende on-
iverrnemers fouten die ze een-
vraaidig hadden kunen vermij
den. Van de cursisten wordt
verwacht dat zij een concreet
plan of bedrijfsidee hebben.
Onder deskundige begelei
ding werkt men het plan ver
der uit. De deelnemer bouwt
dus aan het eigen onderne
mingsplan. Als dit aan het
eind van de cursus af is kan
men gefundeerd beslissen om
te starten of niet.
Voordat het plan af is, zitten
er zes intensive cursusdagen
op. Verschillende adviseurs
bespreken de commerciële en
financiële aspecten van het
plan. Ook de juiste verkoop
techniek en een stuk training
komen aan de orde. Men krijgt
opdrachten mee naar huis om
het plan verder uit te werken.
Op de laatste dag worden alle
plannen gepresenteerd.
Voor de cursus is een beperkt
aantal plaatsen beschikbaar.
De eerste bijeenkomst is op za
terdag 8 februari. De cursus
dagen duren van 10.00 tot
16.00 uur. Geïnteresseerden
kunnen contact opnemen met
de Kamer van Koophandel,
afdeling handelsvoorlichting,
telefoon 033-612964. De kosten
bedragen 400, - per persoon,
inclusief verzorging en cursus
materiaal.
men ze in Polen iets te weten
over mijn bedrijf. Zij werden
gevraagd voor het Tsjechische
project en dachten daarbij on-
middelijk aan mij".
De meeste Nederlandse on
dernemers zijn nog wat huive
rig om zich op de 'Oostblok-
markt' te storten, maar de
Leusdense milieu-ingenieur
ziet voor zichzelf en zijn be
drijf grote mogelijkheden weg-'
gelegd. Maar ook op de Neder
landse markt dienen zich onge
kende mogelijkheden aan. Het
bedrijf is officieel pas medio
dit jaar operationeel, maar nu
al heeft Van Maaren tot 20
miljoen gulden aan orders in
portefeuille. Als hij over enkele
maanden aan zijn eerste op
dracht begint, kan hij zich ove
rigens beroepen op de erva
ring, die hij eerder opdeed
Drie jaar geleden begon hij
met zijn eerste onderneming.
Ook in Leusden kon hij aan de
slag en met die opdracht haal
de hij zelfs het Vara-televisie-
programma 'Vroege Vogels'.
De Leusdenaar reed met zijn
labaratorium naar het Roda-
terrein, waar bij de kantine een
olietank had gelekt Met zijn
apparatuur wist hij de vervui
ling vast te stellen en kon hij
wethouder Corn Verduin ter
plekke vertellen hoe die opge
ruimd zou moeten worden
Trots laat hij een videofrag
ment van de bewuste uitzen
ding zien. De truck, die hij toen
tot zijn beschikking had is een
kleinere versie van de auto. die
hij binnenkort geleverd krijgt
van het Heerenveense bedrijf
A.P van de Berg Dat bedrijf
levert (vracht)auto's, die ge
schikt zijn voor veldonder
zoek.
Voor de onderneming van
Van Maaren wordt een speciale
truck ontwikkeld, die zonder
problemen vrijwel elk terrein
de baas kan. Ook daarvan heeft
Van Maaren een videofilm. De
auto is uitgerust met speciale
rupsbanden, die zich met het
grootste gemak door modder
en oneffenheden baant. Dat is
niet de enige verdienste van het
nieuwe labaratorium „Ik heb
de beschikkinfg over gekop
pelde apparatuur, waarmee ik
allerlei onderzoeken kan doen,
die eerst niet mogelijk waren"
De uitleg, die volgt doet een
leek door de vele technische
termen duizelen. Voor de ken
ners. het gaat om isotope dilu
tion - ïonchromatograaf - in-
ductiegekoppeld plasma-mas-
saspectrometer en een ga-
schromatograaf, gekoppeld
aan een hoge resolutie mag-
neetsectormassaspectrometer
En daarmee bereikt Van Maar
en volgens eigen zeggen een
technisch hoogstandje die zijn
concurrenten voorlopig op een
fikse achterstand zet Volgens
hem is de techniek nog zo
nieuw, dat hij de krant er een
primeur mee bezorgt.
Wat duidelijk wordt, is dat
het gaat om een veldlabarato-
rium van de derde generatie
Dat wil zeggen dat de vorige
twee uitvoeringen minder gea
vanceerd waren. De auto kan
niet alleen in de meest onherg-
bergzame gebieden komen,
maar kan ook exact waterpas
gezet worden. Voor een aantal
proefnemingen is dat een on
ontbeerlijke mogelijkheid
Verder is de wagen uitgerust
met sondes, die met grote snel
heid de grond ingedreven wor
den „Als dat is gebeurd, kun
nen wij de grondmonsters, die
naar boven gehaald moeten
worden, met stikstof bevrie
zen. Dat is nodig als het gaat
om vervuilingen door vluchti
ge stoffen, zoals benzine-ach-
tige produkten Door de be
vriezing gaat er niets verloren
en kunnen onze analyses heel
precies worden uitgevoerd",
legt Van Maaren uit. Die
nauwkeurigheid is nodig, om
dat er vaak meerdere stoffen in
de bodem zitten, waarvan de
ene giftiger is dan de andere.
Die moeten allemaal 'herkend'
worden.
Zijn eerste onderneming
heeft hij kortgeleden verkocht
aan Rise, waarin ondermeer
Smit International in deel
neemt. Voor zijn nieuwe be
drijf heeft hij een financier ge
vonden, die belang heeft bij de
werkzaamheden van Van Maa
ren. Het gaat om een aanne
mingsbedrijf, dat regelmatig te
maken heeft met vervuilde
bouwterreinen. Die heeft ook
gezorgd voor de meeste orders,
waarmee Van Maaren aan de
slag kan Dat hij nu al zo suc-
cesvcol is, komt volgens hem,
omdat hij goedkoper en sneller
is dan de gevestigde bedrijven,
waarmee hij de concurrentie
aangaat.
„Die nemen eerst monsters,
die zij elders laten analyseren.
Dat kost tijd en geld". Dat die
bedrijven niet zijn manier van
werken gebruiken, komt vol
gens hem door de bestaande
machtsverhoudingen, die tot
nu toe veranderingen niet
noodzakelijk maakten „Sane-
nngsbedrijven als Mourik
spelen de bal toe naar inge-
nieursbureau's als Tauw als
het gaat om het verrichten van
onderzoek Dat is al jaren zo"
Het 'gat in de markt' dat op
die manier kon ontstaan,
wordt door Van Maaren dank
baar gevuld
AMERSFOORT - Na een in
tensieve voorbereiding is met
ingang van 1 januari 1992 de
Stichting R.K. Voortgezet On
derwijs Amersfoort en Om
streken opgericht. De Stich
ting heeft de scholen Amerij,
Don Bosco, het Eemland Col
lege (Eemland en MAVO Ter
Eem), 't Hooghe Landt College
en Mavo Muurhuizen onder
haar hoede.
De voormalige besturen heb
ben deze vorm van samenwer
king gezocht om de verande
ringen die het voortgezet on
derwijs binnenkort te wach
ten staan beter het hoofd te
kunnen bieden. Vooral op het
gebied van onderwijsinhoude
lijk en financiering staan de
scholen aan de vooravond van
een aantal ontwikkelingen,
zoals de basisvorming en het
formatiebudgetsysteem.
Het aantal leerlingen op de
scholen bedraagt circa 3200 en
het aantal personeelsleden
350.
Het bestuur zal worden onder
steund door een vijftal advies
commissies: onderwijs, perso
neel, financiën, huisvesting en
identiteit Voor elke afzonder
lijke school zijn twee contact
personen aangesteld die te
vens zitting hebben in het al
gemeen bestuur.
Door deze fusie wordt de mo
gelijkheid gegarandeerd voor
een zo breed mogelijk onder
wijspakket van hoog niveau
variërend van lbo tot vwo. uit
gaande van een katholieke
identiteit
Het samenspel tussen een
krachtig hogcdrukgebied,
met centrum boven het
zuiden van Zweden en een
'ln(j kleine depressie, die via
gir Duitsland naar de Alpen is
getrokken, heeft bij ons
een winters sfeertje mge-
t luid. Heel geleidelijk
kroop het kwik maandag
in de richting van het
vriespunt, waarbij een ste
vige noordooster het bui
ten niet aangenaam
maakte. Met de zon viel het
die dag nog wat tegen,
want de opklaringen wa
ren grotendeels actief in
noordelijk Nederland.
Toen het echter helder
werd, daalde de tempera
tuur snel Gisternacht
werd op de meeste plaat
sen matige vorst geno
teerd Terwijl het bij ons
een stuk kouder is gewor
den. liep het kwik in het
noorden van Noorwegen
en Zweden flink op. Zo
werd in Lapland eerder
deze week lokaal 5 graden
gemeten, in de plus wel te
verstaan De oorzaak was
een diepe depressie, die
aan de voorzijde warme
lucht naar het hoge noor
den transporteerde Ook
op IJsland wijzen de ther
mometers soms 'voorjaars
achtige' waarden aan. niet
ongebruikelijk als zich in
West Europa een winters
offensief ontplooit Ik zag
maandag op het ruige ei
land temperaturen van bij
na 10 graden en vorige
week noteerde het station
Dalatangi zelfs 18 graden,
een record voor de winter
sedert 1924 De grote vraag
is natuurlijk in hoeverre
deze wat koudere periode
gaat duren. Is het een tij
delijke bevlieging of wordt
het menens, nu de winter
aan de tweede helft is toe
gekomen. Het antwoord is
heel moeilijk te geven,
aangezien de computer
modellen de grootste pro
blemen hebben met de be
paling van de uiteindelijke
bestemming van het hoge-
drukgebied Het meest
waarschijnlijk is het
voortduren van de oostelij
ke stroming tot aan het ko
mende weekeinde. Inclu
sief morgen, zal het schraal
zijn met af en toe zon en
een temperatuur overdag
dichtbij het vriespunt. In
de nacht mag op lichte tot
matige vorst worden gere
kend Mogelijk dat het ho-
gedrukbolwerk in het
weekeinde langzaam weg
kruipt in de richting van de
Balkan en dan gaat de
stroming zuidoostelijk
worden Vooral de boven
lucht wordt aangewarmd
en dat geeft zicht op neve
lig, misschien zelfs wel
mistig weer bij iets oplo
pende temperaturen. Hele
maal onmogelijk is het niet
dat we rond die tijd hier en
daar een schaatser in het
vizier krijgen en dat zou
wat vroeger zijn dan verle
den jaar. toen de ijzers pas
in februari uit het vet kon
den Weer eens is aange
toond, dat de natuur snel
weet om te schakelen op
een ander, in dit geval kou
der ritme. De tweede tien
daagse periode van deze
maand gaf in Leusden een
gemiddelde etmaaltempe-
ratuur te zien van 3.6 gra
den en dat is ruim 1 graad
te warm Erg nat was het
niet, want er werd slechts 5
mm afgetapt. In Achter
veld is het totaal over de
maand nu opgelopen tot 47
mm, waarvan er 46 in de
eerste decade werd opge
vangen. Erg nat is de
maand tot op heden dus
nog niet en ook de komen
de dagen zit er geen neer
slag in het verschiet.
Verschillende planten en
dieren hebben ook ver
schillende manieren om
de winter te overleven
Er zijn planten die deze
tijd doorkomen als bol of
knol. andere doen dit
door verdikte wortels
waarin de energie ligt op
geslagen en weer andere
overwinteren als zaad in
de grond Veel vogelsoor
ten nemen de wijk naar
warmere landen en som
mige zoogdieren, waar
onder de egel. gaan in een
winterslaap
Maar hoe overleven in-
sekten de barre koude?
Dat is voor elke soort
weer anders en gebeurt
zowel als imago (volwas
sen insekt), als pop, als
rups of als eitje.
Mug. gaasvlieg, colorado
kever en lieveheers
beestje bijvoorbeeld
overwinteren als imago.
In de herfst zoeken ze be
schutte plaatsen in kie
ren en gaten. Muggen
doen dat graag in de
kruipruimte onder vloe
ren. Verschillende kever
soorten graven zich in.
Lieveheersbeestjes, van
verschillende soorten,
kan men vaak met tien
tallen bijeen achter een
los stuk boomschors aan
treffen Laat ze maar met
rust want zogauw de
lente komt komen ze
weer tot leven om ons te
helpen bij de bestrijding
van bladluizen.
Ook verschillende soor
ten vlinders overwinte
ren als imago De dag
pauwoog en de kleine vos
kunnen we vaak aantref
fen op zolder, garage,
schuur of berging Men
zou menen dat ze dood
zijn. doch laat ze maar
rustig zitten; als de tem
peratuur weer hoog ge
noeg is komen ze tot
leven en fladderen vro
lijk de natuur in. Ci
troenvlinders overwinte
ren ook als imago, maar
doen dat in de bossen, in
boomholten en spleteii.
Vandaar ook dat men de
RuPi P.itruiu
Z RuP<- T*cisuoavi.HtOi£*A
3 KwCifne. voci
DACPiAüvJOOq
citroentjes meestal als
eerste ziet.
Weer andere vlinders, als
koolwitje en oranjetip
brengen deze tijd door als
pop. Voor ze zich inpop-
pen zoeken ze een droge
en beschutte plaats in de
begroeiing Pijlstaarten
en verschillende uilvlin
ders brengen als pop de
winter door onder de
grond
De soorten, die als rups
het voorjaar afwachten,
kruipen op een beschut
plaatsje tussen afgeval
len bladeren en afval. De
rupsen van de tienuurs-
vlinder en de rietuil zoe
ken de holle stengels op
van de bereklauw.
Daarin wordt een gaatje
geknaagd en de winter-
behuizing is gereed.
Tenslotte overleven ook
diverse soorten als ei. De
eieren van insekten kun
nen zeer lage temperatu
ren overleven.
Zo wacht ieder op zijn
manier de lente af en dat
een strenge wiriter nade
lig zou zijn voor insekten
is gewoon een sprookje.
G. van Leeuwen
