leusder Krant.
Voorjaarswandeling door de buurtschap Heil
fl
Uitnodiging voor
sen natuurwandeling
r
iensdag 4 maart 1992
De dagen worden al wat langer. De vogels laten zich horen. Er zijn alweer kieviten
«ien. De elzen en de hazelaars bloeien. Menige natuurliefhebber krijgt de kriebels om
eerste voorjaarstekenen op de voet te gaan volgen. Met een weekje voorjaarsvakantie
ihet vooruitzicht wil ik u uitnodigen voor een flinke wandeling door één van de mooiste
™;jes van de Gelderse Vallei, namelijk de buurtschap Heil. Langs de route liggen
venoude boerderijen en in de houtwallen bloeien veel elzen en hazelaars. Boven de
icnbosjes kringelt de buizerd. Nee, deze keer geen boswandeling, maar een fijne tocht
het onbedorven boerenland.
_J Tussen Nijkerk en Putten, iets ten zuiden van kasteel Oldenaller, ligt de buurtschap
[ell- Op een oude kaart van 1850, waarop de spoorlijn Amersfoort-Zvvolle nog ontbreekt,
mjdt deze buurtschap al aangegeven. De naam is afkomstig van de boerderij Groot Heil,
Min 1603 werd gebouwd. Ook staan de boerderijen Tinteler, Blankevoort, Groot
bttenburg en Deuverden op de oude kaart vermeld. Interessant is dat het wegenpatroon
inds die tijd nauwelijks is veranderd. Het nog ongeschonden karakter van de buurtschap
[ell is van grote betekenis. Ongetwijfeld dragen de verschillende zandwegen ertoe bij dat
it gebied nog steeds behoort tot de fraaiste hoevenlandschappen van Nederland. Hoge
Bcrs worden afgewisseld door lage weilandjes. Veel landerijen hebben nog de oor-
m>nkelijke vorm. Opvallend zijn de vele houtwallen en hakhoutbosjes. Ook liggen er
—jrschillendc dennenbosjes in het gebied. Nu de bomen kaal zijn steken de groene kruinen
an de grove dennen extra mooi af. Boven de bossen is ongetwijfeld de balts van de
Berd te zien en tegen de avond lopen er reeën in de weilanden.
Door de buurtschap Heil stromen verschillende kleine beken, onder andere, de Schui-
nbeek, de Veldbeek en de Groothellerbeek. Nu stromen die beekjes volop, maar in de
Pagina 11
7. De fleurige boerderij Groot Rottenburg aan de Hoogesteeg
ier staan ze vaak droog. Ze behoren niet tot het stroomgebied van de Eem. zoals de
ste beken in de Gelderse Vallei, maar ze wateren af naar het Veluwemeer.
De wandeling is ruim zes kilometer lang. Zelf liepen we er een uur en drie kwartier over.
grootste gedeelte is zandweg. Loop op de verharde wegen links van de weg. Interes-
is misschien dat de route deze keer ook per fiets is af te leggen. Vanaf Barncveld, heen
rug plus de route: totaal 33 kilometer. Fijne wandeling op Heil.
jeginpunt van
de wandeling
It beginpunt van de wan-
lg is als volgt te bereikenu
van Barneveld via Voort-
W over de Overhorster-
len later de Nieuwe Voort-
prweg, richting Nijkerk,
aan het eind van die
jsrechte weg, nèt voorbij de
derij Ash Loh, rechtsaf de
myerdenseweg op Blijf deze
|volgen tot het een zand-
iwordt. Parkeer uw voer-
Jlangs de Donkeresteeg of
1 in de buurt. Zorg ervoor
niemand er last van heeft,
fik de situatie op het
Zie zo. de tocht kan
de zandweg bloeien
Sommige elzen zijn al
uitgebloeid, andere
;en nog beginnen. Let ook
fraaie kleuren van de
verschillende elzekatjes Al
spoedig komt de Schuitenbeek
in zicht. Het is hier nog een
smal stroompje, toch is het
water al minstens vijf kilome
ter onderweg Verderop moet u
rechtsaf, de Tintelersteeg op.
2. Tintelersteeg
De Tintelersteeg is genoemd
naar de verderop gelegen boer
derij Tinteler. De weg is hier
wat opgeknapt, evenals het
beekje Ook zijn er een paar
stuwen in aangebracht om het
water wat vast te houden.
Steek de Meskampersteeg
schuin over en dan volgt de
weg vanzelf. De eerstvolgende
boerderij is gebouwd in 1933.
maar het bakhuis is zo te zien
veel ouder. De geiten zullen
wel weer op het dijkje staan
Achter het dijkje stroomt de
Schuitenbeek Let ook op die
dennenbosjes
3. Tinteler
De boerderij Tinteler is eeu
wen oud. Het is één van de ze
ven boerderijen van het land
goed Oldenaller, dat sinds 1971
eigendom is van Natuurmonu
menten Door de steeds hoger
wordende heg kun je de boer
derij tegenwoordig niet zo
goed meer zien De boer van
Tinteler moet volgens de regels
van Natuurmonumenten mi
lieuvriendelijk boeren, zodat
dit oude cultuurlandschap be
houden zal blijven voor het na
geslacht.
4. De eik van Tinteler
Op de plek waar de hoog
spanningsdraden de Tinteler
steeg kruisen staat, in de brede
houtwal aan de rechterkant
van de weg, een enorme eik. De
boom valt nu niet op tussen dat
hoge hakhout. Het zal binnen
kort wel weer gekapt worden.
De fraaie eik staat dan weer
helemaal vrij. Bekijk hem even
van dichtbij. Let op de mooi
getekende schors. Er zitten een
paar gebroken takken in de
kruin. De boom heeft een stam-
omtrek van 350 centimeter en
is ongeveer 150 jaar oud.
5. De es van Blankevoort
Nadat u de spoorlijn bent
overgestoken volgt weer zo'n
mooie boerderij, Blankevoort
genaamd. Ga hier even een
meter of tien linksaf en u staat
bij een indrukwekkende es.
Persoonlijk vind ik dit het
mooiste van de hele wandeling,
maar dat komt omdat ik van
bomen houd. De es is een in
heemse boom en heeft een
gladde stam. Alleen als hij heel
oud is wordt de stam ruw en
dat is hier het geval Het is een
schitterende boom. 't Lijkt wel
een eik. Aan de zwarte knop
pen van de takken onderaan de
stam kun je zien dat het een es
is. Nu weer terug. Om de boer
derij staan veel hazelaars
6. Schuitenbeek
De Schuitenbeek is hier be
hoorlijk breed. Dat komt om
dat de Veldbeek en de Groot
hellerbeek erbij zijn gekomen.
In de tweede knotwilg voorbij
de beek groeien een paar pol
letjes grootbloemmuur Dat
zou je eens in bloei moeten
zien In de verte komt de vol
gende fraaie boerderij in zicht
Loop maar links van de weg,
dat is veiliger.
7. Groot Rottenburg
Op Groot Rottenburg hou
den ze van rood. Het hondehok,
het bakhuis en de hekjes, alles
rood Al sinds mensenheugenis
heeft de boerderij deze kleur.
Mooi dat kleine bakhuisje. Aan
de andere kant van de weg is
een grote groeiplaats van groot
hoefblad, dat altijd heel vroeg
bloeit Het zal niet lang meer
duren of de paarse punten ko
men boven de grond.
8. De Hooge Steeg
De weg waarop u loopt is
genoemd naar de gemoderni
seerde boerderij, rechts in het
landschap. Links ligt de boer
derij De Heetkamp met drie
hooibergen; en openhaard
hout. Ook deze boerderij is van
het landgoed Oldenaller. Bij de
volgende boerderij met de rode
hekken zal de hond wel weer
blaffen veel geschreeuw, wei
nig wol Verderop een goed on
derhouden schaapskooi, maar
wat wil je met zo'n eigenaar
9. De Veldbeek
De Veldbeek heeft er hier al
heel wat kilometers op zitten.
Hij is als klein stroompje iets
ten noorden van Voorthuizen
begonnen. Jaren geleden stond
hier een dikke wilg langs de
beek. Een gedeelte van de stam
is nog te zien. Verderop bij dat
dennenbos rechtsaf de Donke
resteeg op. Naast de buizerd
broedt ook de torenvalk graag
in die bosjes.
10. Groothellerbeek
Links ziet u een klein beekje
met vier betonnen paaltjes.
Dat is de Groothellerbeek In
de verte ligt de boerderij Groot
Heil. Iets terug had u de witte
voorkant van de boerderij kun
nen zien. Hier is de hele streek
naar genoemd. Het beekje gaat
onder de weg door en komt uit
in de Veldbeek Voorbij het bos
van Groot Heil ziet u vier vrij
staande eiken midden op het
bouwland De tweede boerde
rij rechts is de boerderij Klein
Heil.
11. Gladde es
De Donkeresteeg wordt
zandweg. Stop hier even. Links
"op de hoek van de wei staat een
pol elzen. Daarnaast een es. De
stam is nog vrij glad. maar zal
op den duur steeds ruwer gaan
worden Let op de zwarte
knoppen In de wei staat een
eik die te lijden heeft van de
vastgetrapte grond door het
vee. Om zo'n boom zou een
hekje moeten komen Verderop
komt u tussen de twee monu
mentale schaapskooien van de
boerderij Rookhuizen door.
Helaas met een dak van blik
ken platen
12. Veldhuizen
Plotseling bent u weer in een
hele andere omgeving. In de
verte de eeuwenoude witte
boerderij Veldhuizen Het lijkt
hier wel een klein dorpje. Zie
eens wat een mooie wal met
eiken tegenover de huizen De
Merel en De Lijster Je zult
maar mogen wonen in zo'n
prachtige omgeving. Verderop
ziet u weer de borden van Na
tuurmonumenten
13. Boerderij Deuverden
Het eind van de wandeling
komt in zicht. We komen nu
over het erf van de oude boer
derij Deuverden, met een mooi
bakhuisje ernaast. De schaaps
kooi, links, staat een beetje in
de verdrukking. Op Deuverden
gaan ze met de tijd mee, maar
men probeert ook het oude te
behouden Verderop steekt u
de Schuitenbeek weer over,
ook hier weer met een stuw
erin. Dat was nog eens een
mooi stuk Gelderse Vallei. U
hebt 6600 meter gelopen om
precies te zijn. Maak eind april
dit rondje nog maar eens, want
dan bloeien de bosanemonen
en het speenkruid. De buurt
schap Heil zult u vast nooit
meer vergeten
TEKST EN FOTO'S
GERRIT DE GRAAFF
5. De oude es bij Blankevoort.
De Veldbeek, rechts de mooie schaapskooi
13 Stuw in de Schuitenbeek
