igen, donder en bliksem
yctreem warme mei
Leusder Krant
Rankende helmbloem
sdag 3 juni 1992
Op ons landelijk ïnsti-
uut in de Bilt, gaat men er
ïan uit dat mei een gemid-
lde etmaaltemperatuur
de wacht heeft gesleept
van ongeveer 15 6 graden,
aarmee is het eeuwre-
Ord van 1947 aan flarden
tscheurd (15.1) Het re-
ord aller tijden, althans
inaf 1849. staat op naam
'an de historische mei-
Baand van 1889 en be
haagt 16 0 graden. Als de
^rste tien dagen een
eentje meer hadden bij
dragen, was die waarde
Bnnen handbereik geko-
en Mei 1992 gaat dus de
sschiedenis in als ex-
ecm warm, maar ook als
ier zonnig. Hoewel de
jfers uiteraard voorlopig
)]n en de definitieve sco-
K pas in het officiële
'aandoverzicht zullen
"laan, heeft de Bilt 289 4
r^n zon gescoord, tegen
'02 normaal. Daarmee is
de afgelopen maand de op
'ee na zonnigste bloei-
aand van de eeuw gewor-
Alleen 1989 en 1919
aren zonniger. Er konden
aar liefst 12 zomerse da-
n in de klimaatboeken
arden bijgeschreven, ook
wr een absoluut record
dert 1706. Tot heden wa
ren koplopers 1865 en 1868
9 zomerse dagen.
Mei 1992 zal nog lang
onderwerp van gesprek
blijven, zeker als de zomer
dit jaar niet al te best zou
uitvallen Dit presentje
hebben we in ieder geval al
vast meegenomen. In
Leusden kwam de gemid
delde etmaaltemperatuur
op 15.7 graden. De derde
tien-daagse periode had
een extreem hoog gemid
delde Het werd ruim 20
graden. Er waren de afge
lopen maand in onze
woonplaats 18 warme da
gen van 20 graden of meer.
15 zomerse dagen van 25
graden of meer en op een
dag wist het kwik tot 30
graden te stijgen en dan
spreken we van een tropi
sche dag. Op de valreep
werd er afgelopen zater
dag/zondag lokaal in ons
land nog een waterballet
op poten gezet. Vooral in
een strook langs de IJssel,
IJsselmeer en Veluwe viel
veel water De grootste af
tapping die in binnen
kreeg. kwam vanuit De-
venter-de Worp, daar viel
in 24 uur tijd maar liefst 61
mm regen. Bij ons bleef de
schade beperkt tot 16 mm
in Achterveld Er viel to
taal over mei in Leusden
49.6 mm regen, in Achter
veld werd 54 mm opgevan
gen. De meteorologische
zomer van 1992 is maan
dag stijlvol van start ge-
Pagina 7
gaan Het werd opnieuw
een zomerse dag, de zo
veelste uit de reeks. Toch is
het met de stabiliteit in de
atmosfeer nu tobben ge
blazen en dat bleek tegen
maandagavond Een
zwaar onweerscomplex
lag rond 18.30 uur over de
lijn Amsterdam-Hilver-
sum-Amerongen-Lobith
en in Soesterberg werd 20
mm afgetapt, tegen slecht
5 in Achterveld. Ook de
Bntse Eilanden hebben de
afgelopen dagen flink wat
water om de oren gehad
Een kleine depressie, af
komstig uit het zuiden van
Frankrijk en omgedoopt
tot onweersstoring, kwam
praktisch over ons heen te
liggen en dat bevorderde
de stabiliteit bepaald niet
Er moet ook morgen op
buien worden gerekend,
die lokaal vergezeld gaan
van onweer en windstoten.
De depressie koestert be
langstelling voor de
Noordzee, waardoor de
wind de neiging vertoont
de noordwesthoek te gaan
bezoeken Dat geeft zicht
op een lichte daling van
temperatuur in de tweede
weekhelft Het kwik zakt
terug naar waarden tussen
18 en 21 graden en dat is
ongeveer normaal voor de
eerste dagen van juni
was geweldig Mensen in Leus
den-Zuid ontruimden spon
taan hun garages, zodat klets
natte groepen daar voor het
ergste onweer konden schui
len. Andere groepen vonden bij
boeren onderdak Ik wil na
mens de organisatie iedereen
die spontaan zijn hulp aan
bood hartelijk bedanken, we
zijn die mensen daar zeer er
kentelijk voor"
De onverwachte weersom
standigheden zorgden ook
voor de nodige problemen bij
de organisatie Lablans Door
het voortijdig afblazen van de
eerste tocht, is de administra
tieve afwikkeling niet hele
maal goed verlopen. Er zijn
nog een hoop kaarten blijven
liggen. Maar dat breien we de
komende dagen wel recht In
ieder geval beschouwen we de
eerste tocht als gelopen. We
hebben nog even overwogen de
vierdaagse een dag langer te
laten duren dan de bedoeling
was om de eerste dag in te ha
len, maar daar zijn we vanaf
gestapt."
Start
Maandag om 17.30 uur liep
Leusden massaal uit vor de
start van de Vierdaagse. Er
ontstonden files van de Wo
ningstichting op de Burge
meester De Beaufortweg tot
aan het sportpark en van de
Groene Zoom tot aan het
zwembad. Veel vaders en moe
ders wilden blijkbaar hun kind
tot aan de start brengen De
paaltjes waarmee de organisa
tie aangaf waar de verschillen
de scholen zich dienden te ver
zamelen, werkten perfect.
Vanaf het moment waarop de
groepen zich verzamelden, tot
het moment van vertrek bleef
de massa geordend.
In de Roda-kantine schreven
zich op het laatste moment nog
ongeveer 70 liefhebbers in,
waarmee het totaal aantal
deelnemers de magische grens
van 2.000 deelnemers passeer
de en op ongeveer 2.050 uit
kwam. Lablans: ,,Ik schat dat
de officieuze hoeveelheid lo
pers nog eens 300 tot 400 hoger
uitkomt, omdat er altijd een
groep 'zwartwandelaars' mee
doet."
Exact volgens de dienstre
geling konden de eerste groe
pen om 18.00 uur van start
gaan en 25 minuten later ver
liet de laatste deelnemer het
Burgemeester Buinmgpark
Optimistich gestemd, hoewel
hier en daar toch wat schichtig
naar de betrekkende hemel
werd gekeken. De meeste wan
delaars waren gekleed in korte
broek en T-shirt. In het rug
zakje zaten slechts appels en
komkommerschijfjes; géén re
genkleding.
De eerste groepen waren
Leusden-Zuid nog niet uit,
Hoewel de helmbloemen
verwant zijn aan de klap
rozen, vertonen ze toch
zoveel bijzondere ken
merken dat ze. samen
met de duivekervels, ook
wel tot een aparte fami
lie worden gerekend.
De rankende helmbloem
is een tere, grasgroene,
sterk vertakte eenjarige
plant die groeit op zo
genaamde lichtere gron
den. zoals zand en zandig
veen, vooral op een zure.
kalkarme bodem.
Na het ontkiemen van
het zaad in de lente,
vormt de plant kluwen
van liggende stengels die
later, met behulp van tal
rijke hechtranken, langs
andere planten omhoog
klimmen. Die ranken
winden zich als spiraal
tjes om de twijgen en zo
kunnen ze zich wel tot
zestig centimeter in het
kreupelhout omhoog
werken. Meestal dienen
afgestorven takken en
twijgen als steun om
langs omhoog te groeien,
want dan wordt ze het
licht niet door ander lo
ver ontnomen
Ze verdragen felle zon
slecht en daarom vinden
we ze veel in houtwallen,
boszomen, hakhoutbos
jes en struwelen langs de
wegen en spoordijken.
Helmbloemen hebben
geen melksap en worte
len zeer ondiep
De plant bloeit van het
begin van de zomer tot
diep in de herfst. De bloe
men zijn nog geen centi
meter lang en geelwit. Ze
vormen een soort buisje
dat door de bloemsteel
horizontaal wordt gehou
den. De bovenste kroon-
bladeren vormen kleine
en zakvormige sporen.
Hierin bevindt zich de
nektar. Ze worden echter
weinig door insekten be
zocht en meestal treedt
zelfbestuiving op De
plant vormt een zo
genaamde doosvrucht
waarin zich twee of drie
zwarte, glanzende en ge
groefde zaden ontwikke
len.
Vooral op kapvlakten
kunnen ook planten in de
herfst ontkiemen Bij
zacht weer overwinteren
ze dan en kunnen in het
voorjaar bloeien. Meestal
blijven deze planten
klein en komen ze, door
gebrek aan hoger op
schietende planten, niet
tot klimmen.
Net als andere bosplan
ten van de zure grond
neemt de rankende helm-
bloem stikstof op in de
vorm van ammonium
Door het inwaaien van
ammoniak breidt de
plant zich in de bossen
vaak sterker uit in de
buurt van bio-indu-
strieën. Ook dr 'zure re
gen' is een oorzaak van
sterke uitbreiding van de
soort. De geslachtsnaam
Corydalis is afkomstig
van het Griekse woord
korydalos, waarmee de
Kuifleeuwerik werd aan
geduid. Koris betekent
kuif De bloem zou gelij
kenis vertonen met de
kuif van deze vogel Zelf
heb ik die gelijkenis
nooit kunnen ontdekken.
In de geneeskunst en het
volksgeloof heeft de ran
kende helmbloem nooit
een rol van betekenis ge
speeld.
G. van Leeuwen
Bewoners van huizen aan de Roo van Alderwereltlaan stelden spontaan hun garages en andere bijgebouwen beschikbaar
Slechts de dapperen bleven doorlopen. Hier een aantal moedige doorstappers op de Tabakssteeg
(foto Hans Verhorst)
toen om 18.30 uur precies de
plensbui begon. Het onweer
zat precies boven de wande
laars. Het vijf kilometer lange
lint van wandelaars, waaron
der 750 kleuters, strandde ter
hoogte van Pon Veel kinderen
waren bang; in vijf minuten
veranderden groepen stoere
wandelaars in huilende, natte
hoopjes.
Aan het einde van de Ta
bakssteeg stonden leden van de
ouderraden leerlingen van de
school op te wachten vor het
aanbieden van een versnape
ring. Op tafels stond de limo
nade ingeschonken en lagen
biscuitjes voor het grijpen Al
snel werd er her en der be
treurd dat de siroop voor de
limonade inmiddels was aan
gelengd. Door de regen
stroomden de bekers nu over
en bleef er van het kostelijke
vocht weinig drinkbaars meer
over. De eerste wandelaars
trokken de ravitaillenngspost
nat, maar nog vrolijk voorbij.
De bliksemschichten, onmid-
delijk gevolgd door krakende
donderslagen, leken de bomen
langs het pad over de weilan
den als mikpunt te kiezen
Zodra de eerste groepen over
de Tabakssteeg kwamen, waar
elke vorm van natuurlijke be
schutting ontbreekt, was dui
delijk dat het niet verantwoord
was om verder te gaan De kin
deren keken niet langer waar
ze liepen Timide en met inge
trokken hoofdjes pakten ze,
bescherming zoekend, eikaars
hand. Ze werden over de Ha-
mersveldseweg teruggeleid.
Tussen de auto's door die in de
stromende regen kns-kras
probeerden hun kinderen op te
pikken, te draaien of alsnog
een goede plek te kiezen voor
het maken van video-opna
men
Eenmaal terug in de Roda-
kantine kon de warme choco
lademelk niet worden aange
sleept. Maarten Mulder (6) zit
te bibberen op pappa's schoot
,,Het was met leuk Ook hij
had het zich iets anders voor
gesteld Shannon Esveld (7) is
inmiddels getroost, maar wel
geschrokken. Ze weet nog niet
of ze morgen wel zal gaan.
Druipnatte kinderen wach
ten op hun ouders. Sommigen
mee dan een uur. Logisch, de
ouders hadden ze pas om acht
uur, half negen terugverwacht
Ze waren onwetend van wat
achteraf toch wel een spannen
de belevenis was. Peter La
blans. ..Nadat we de tocht heb
ben afgeblazen, hebben we
contact gezocht met de bond.
Daar bleek dat dit de eerste
afgelasting in veertig jaar
was."
et begin van de Tabakssteeg wierp de politie een blokkade op De tocht werd vroegtijdig
igd in verband met het gevaar, (foto Hans Verhorst)
DEN - De eerste avond
le tweede Leusdensc
vierdaagse is geëindigd
I chaos. Een zwaar on-
Mjarste vlak na de start
flc tweede groep boven
-n los en zette het par-
I n no-time blank. Kinde-
s verzopen katjes, hui-
n hun moeder, bang voor
chtende lichtflitsen en
nde donder van het tro-
p noodweer.
irganisatie besloot na het
f ten van het noodweer
enement meteen af te
n. Voorzitter Peter La-
,,We werden door het
ge (vervallen. Rond de start
eigenlijk nog niets aan
id. Kort na het vertrek
het weliswaar iets te
ren, maar als je in de
ïg van Leusden-Zuid
eek de lucht alweer op te
De ernst van het on-
;wam voor ons als een
;en verrassing."
de weergoden zich een
van hun zwartste kant
zien, besloten de organi-
n onmiddellijk in te gnj-
het evenement te sta-
.ablans: ,,Ik ben onmid-
in de auto gesprongen
c r de Coöperatie gereden
^eerste groep (de 10 kilo
wandelaars) op te van-
e politie heeft bij de Ta-
eg de kinderen opge-
en tegengehouden
aniek had echter her en
oegeslagen. Ouders pro-
n met de auto hun kin-
an de weg te halen, ter-
oepsleiders hun handen
dden om kleintjes te
n en rustig te houden.
De start van de 4-daagse: nietsvermoedende wandelaars gaan
monter op weg Kort na aanvang werden de ruim 2000 tippelaars
door zware regen en onweer gedwongen de tocht te staken, (foto
Hans Verhorst)
Omdat het grootste deel van de
wandelaars zich nog in de be
bouwde kom van Leusden be
vond, waren schuilplaatsen
ruim voorhanden. Lablans.
,,De reactie van omwonenden
