.Leusder Krant,
Prima septemberweer
Sa!!in!,,!Hes!enweg, Monument voor verzetsheld
(rakhorst cultureel centrum?
flit
Blauwe knoop
L E U S D E N
Weningen
Ruit vernield
Seen weg door de
>choolsteegbosjes!
Braderie
Opengebroken kruising
een grote ergernis (2)
Autoradio
gestolen
Pippi Langkous
Avond voor
alleenstaanden
Jazz-concert
I
I i M
Voensdag 23 september 1992
Pagina 7
JCUSDEN - Het gemeentebe-
tuur is van plan een deel van
e Hessenweg te reconstrue
er», om een veilige oversteek-
laats voor het fietsverkeer te
reëren. Het gaat om het deel
abij het sportpark in Achter-
eld, waar fietsers in de rieh-
ing Barneveld de Hessenweg
loeten oversteken om op het
:tspad te komen,
r zal onder meer een vlucht-
juvel worden aangelegd, om
snelheid van het autover-
eer af te remmen. Achter de
vluchtheuvel zal een over
steekplaats worden aangelegd
Met de maatregel is een inves
tering van 125.000,- ge
moeid.
De maatregel is nodig omdat
Barneveld recent op eigen
grondgebied een fietspad langs
de Hessenweg heeft aangelegd.
Bij Achterveld moeten fietsers
in de richting' Barneveld de
weg oversteken om dat fiets
pad aan de andere kant van de
weg te bereiken.
£USDEN - De gemeente gaat
«kijken in hoeverre het mo-
elijk is boerderij Groot-Krak-
iorst om te bouwen tot een
ultureel centrum. De Cultu
re Raad Leusden pleit al eni-
tijd voor de komst van een
ergelijk centrum in de ge-
jeente. Het voorstel van de
RL om de nieuwbouw van de
ibliotheek daarvoor te be-
lemmen. haalde het echter
liet.
Daarnaast zal het beheer van
le sociaal-culturele accom-
lodaties in de gemeente nader
ider de loep genomen wor-
en Daarbij is het niet uitge-
oten dat de rol van Soccle, de
ichting die die accommoda-
es beheert, aanzienlijk zal
rorden teruggedrongen.
Met name De Til, De Moes-
ot in Achterveld en De Woeli-
Hoek in Leusden-Zuid lij-
en efficiënter en beter te kun-
en worden geëxploiteerd zon-
er de bemoeienis van Soccle.
De gemeente wil rechtstreeks
zaken gaan doen met de hoofd
huurders van die accommoda
ties.
Voor de stichting Soccle rest
in dat model nog slechts het
beheer en de exploitatie van
Groot-Krakhorst. Overigens
benadrukt de gemeente dat het
sociaal-culturele karakter van
de genoemde accommodaties
met mag worden aangetast.
f63Ct'G^
1 0r,eCe,e ^emebnevenz"
?WSémand verdwr" R"even
LEUSDEN - Onbekenden heb
ben in de nacht van zondag op
maandag bij een kapsalon in
De Hamershof een ruit inge
gooid. De omvang van de scha
de kon nog met exact worden
vastgesteld. De daders ont
kwamen.
we,ge,en Ano™e™ u... a „e„
„e Pru'le R^,en naai Redact,e jT
Leusden
:t college houdf in het kader
het verkeersplan een pa-
illelweg door de Schoolsteeg-
isjes nog steeds als optie
«n. De afdeling Leusden van
Eerste Nederlandse Fietsers
ond (ENFB) vindt dat alter-
itief volstrekt onaanvaard-
m eventuele weg door de
choolsteegbosjes zorgt niet
nor een zogenaamde ring om
ïusden (art. L.K. 16 sept.).
enmerk van een ring om een
ad-dorp is, dat deze om de
bouwde kom heen gaat.
oordeel is dan, dat langzaam
rkeer niet/veel minder met
itoverkeer geconfronteerd
ordt. Een eventuele weg
»r de Schoolsteegbosjes
ümt uit op de Burgemeester
Van de Post laan langs de Korf
en het gemeentehuis. Deze
route leidt automobilisten
naar de Noorderinslag en de
Middenweg of omgekeerd en
deze wegen lopen dwars door
Leusden en niet er omheen.
Langzaam verkeer in het
grootste deel van Leusden
blijft dus geconfronteerd wor
den met autoverkeer.
Bovendien is de ENFB-afd.
Leusden van mening, dat de
pijn, die we ondervinden van
het autoverkeer niet moet
worden weggenomen door een
weg aan te leggen ten koste
van een natuurmonument.
ENFB, afdeling Leusden,
p/a secretariaat,
Rosmolcnstraat 87,
Leusden.
LEUSDEN - Er komt in Leus
den een monument om het ver
zetswerk van voormalig ge
meentesecretaris Brouwer en
zijn TD (Tweede Distributie)
groep te herdenken. Dat
maakte burgemeester Panis
vorige week woensdag op het
gemeentehuis tijdens de
plechtige uitreiking van de de
onderscheiding aan Karei
Brouwer en echtgenote be
kend. De uitwerking van het
plan is overgedragen aan de
stichting 'Kunstkwartier'.
Met de bouw van een monu
ment gaat een wens van de
Joodse onderduiker Harry
Theeboom in vervulling. Thee
boom nam eveneens het initia
tief tot het voordragen van het
echtpaar Brouwer en Adolph
Hendriks voor de hoge Israëli
sche onderscheiding 'Yad Vas-
hem'. Zij kregen deze voor het
opnemen van (Joodse) onder
duikers in eigen huis en het
opzetten en uitdragen van
systemen waarmee onderdui
kers voorzien konden worden
van 'echte' papieren, voorzien
van verifieerbare, maar valse
gegevens
Na afloop van de plechtig
heid, maakte burgemeester Pa-
nis in zijn slotwoord het voor
nemen om een monument te
plaatsen in Leusden, ter herin
nering van het TD-verzets-
werk bekend. In de gemeente
Leusden zijn inmiddels twintig
monumenten ter herinnering
aan de oorlog.te vinden.
Marcel Pellikaan, bestuurs
lid van 'Kunstkwartier', is
druk bezig met het bijeenbren
gen van het geld. De gemeente
heeft inmiddels 15.000,- be
schikbaar gesteld. Dit geld was
gereserveerd voor de beelden
die volgens planning om de
twee jaar in Leusden geplaatst
moeten worden Daarbij komt
nog 5.000,- die beschikbaar
is gesteld door H. Theeboom.
Volgens Pellikaan moet het
resterende bedrag komen van
provincie, rijk en fundraising
Pellikaan: ,,Het werk van de
TD-groep overstijgt het lokale
belang. Daarom mogen rijk en
provincie best een flipke steen
bijdragen We verwachten dat
ze bereid zullen zijn dit te
doen. Want we willen een groot
beeld. De kosten zullen zeker
100.000,- bedragen."
Over de plek waarop het mo
nument moet komen, wordt
nog hard nagedacht. Verschil
lende locaties zijn mmiddels de
revue gepasseerd. Zoals de om
geving van restaurant 't Ros
Beyaart, bij het oude of nieuwe
gemeentehuis, op het plein van
het nieuwe winkelcentrum of
bij de fontein van het oude. De
één vindt het een monument
waarbij men stil moet blijven
staan met diepe gedachten, de
ander wil het vooral bereik
baar maken met daarbij spe
lende kinderen op de koop toe
nemend. De plannen verkeren
in een pril stadium Desalnie-
temin hoopt men eind 1993 het
beeld te kunnen onthullen.
De raadszaal was vorige
Karei en Rita Brouwer krijgen de Israëlische Yad Vashem-onderscheiding voor hun verzetswerk in
de oorlog, (foto: Jan Pit
week woensdag, tot de nok toe
gevuld bij de plechtigheid rond
de onderscheiding. Veel Joodse
mensen, leden van de TD
groep, onderduikers en fami
lieleden woonden de plechtig
heid bij. Avro Televizier
maakte opnamen voor de ac
tualiteitenrubriek van afgelo
pen donderdagavond De aan
wezigheid van journalisten
van landelijke media maakte
duidelijk dat het in Leusden
bedachte verzetswerk bijna
vijftig jaar na dato landelijke
nieuwswaarde kreeg.
Voordat tot uitreiking van de
onderscheiding werd overge
gaan kregen vele sprekers het
woord Rabbijn Lilienthal van
de Liberaal Joodse Gemeente
te Amsterdam bedankte Brou
wer. Dankzij het verzetswerk
kon het geschaadde Joodse
vertrouwen in de mensheid
zich redden. ,.De TD groep be
wees dat zodra mensen gewe
zen werd hoe ze de Duitse ter
reur konden dwarszitten, ze
het ook deden De voorzitter
van de Historische Kring Leus-
den. Polak, sprak weinig over
het historisch perspectief De
aanwezigen die gehoopt had
den iets meer over de beleving
van het verzet in het toenmali
ge Hamersveld-Achterveld te
horen, werden teleurgesteld
Polak wilde als zoon van een
door Brouwer van papieren
voorziene onderduiker spre
ken als de tweede generatie.
,,A1 weet een mens nooit waar
om hij in de geschiedenis geïn
teresseerd is." Nietemin stelde
hij als historicus de grens vast
waarop het verzetswerk in
Leusden zowel als elders ont
staan is: ,,Op het moment van
een acute hulpvraag wordt een
besluit genomen om wel of niet
te helpen
Eén van de schrijvers van de
scriptie 'Het geruisloze verzet'
drs. Haes schonk aandacht aan
zijn speurtocht waarmee het
werk van de TD-groep duide
lijk werd De betrokkenen
hadden zelf nooit voor publi
citeit gekozen. De rehablitatie
in deel 15 van de officiële ge
schiedschrijving, niet geschre
ven door L. de Jong maar door
de redactiecommissie die hem
adviseerde, werd nadrukkelijk
aangehaald.
Daarna volgde in moeizaam
maar dapper Nederlands de
toespraak voorafgaand aan het
verlenen van de onderschei
ding. Mevrouw F. Yovel, cultu
reel attaché van de ambassade
van Israël sprak van 'helden
daden die nooit geëvenaard
kunnen worden door welke
soldaat of welk front dan ook
Onder het motto dat hij die een
mensenleven redt, de wereld
heeft gered, werden achtereen
volgens Dolph Hendriks pos-
thuum, Karei en Rita Brouwer
opgenomen in Yad Vashem,
'ons huis' Daarmee is hetgeen
zij in de tweede wereldoorlog
gedaan hebben, opgenomen in
het nationaal geheugen van Is
raël.
Bij de onderscheiding hoort
een medaille met mscripte, ge
vat in een houten doos Boven
dien heeft de ontvanger het
recht om in 'De Laan der
Rechtvaardigen' in Israël, een
boom te planten. De namen
zullen bovendien in de daar
voor opgerichte muur gegrift
worden.
Anoniem
In restaurant Ros Beyaart
ontmoetten mensen elkaar
vaak voor het eerst na bijna
vijftig jaar Aan de wanden
hingen foto's uit die tijd in
Leusden. mensen voor het ver
hriftftliiKC fC3Ct'CS
dwenen distributiekantoor dat
tegenover het toenmalige
raadhuis heeft gestaan, foto's
van onderduikers in die tijd en
persoonsbewijzen. Zes Joodse
onderduikers die in Leusden
een onderkomen hadden ge
vonden, waren aanwezig. Via
videobanden brachten mensen
uit de Verenigde Staten en Is
raël hun onverwachte groeten
over. Onder de aanwezigen
niet de minste uit onze samen
leving. (Voormalig) burge
meesters van Zaandam en an
dere gemeenten waar het TD
werk in de oorlog werd ver
richt, bestuurders en (rijks
ambtenaren die altijd ano
niem en in de schaduw zijn ge
bleven Allemaal waren ze te
gen geweld en tegen het verval
sen met lapmiddelen geweest.
Doordat orginele papieren ge
bruikt konden worden met be
staande gegevens van mensen
die nog leven en geleefd had
den, bleek de gevolgde metho
de waterdicht en geruisloos.
Bij de bezoekers werden op
merkingen gehoord als ,,Dit is
jouw oma toen ze jong was"
,,Ben jij misschien een kind
van" ,,Een toen zei hij tegen
de moffen" gevolgd door ge
fluister en een hard gelach
maar ook ,,Nee ik blijf bij de
deur zitten want ik moet altijd
-een vluchtroute hebben, nog
steeds" en ,,de opmerking dat
we altijd onze tas dicht bij ons
houden, klopt als een zwerende
vinger."
Het leek wel een reünie vori
ge week in 't Ros Beyaart De
gelegenheid was feestelijk
maar toch overheerste met de
vrolijkheid. De oorlog was be
klemmend voelbaar en alle
aanwezige generaties konden
zich daar niet aan onttrekken
Marianne de Valck
Meneer Burger maakt zich
boos over het feit dat in de
Leusder Krant niets te lezen
was over het houthakkersfeest.
dat de middenstand in Leus
den-Zuid organiseerde.
Geachte redactie.
Uw krant van 16 september
goede nota van genomen.
Helaas, voelde de schrijfster/
er van Sissertjes, zich genood
zaakt al dan niet hatelijke op
merkingen te plaatsen over
het gebeuren in en rond Leus
den.
Wat ik nu echter mis in uw
krant, al zou het maar een heel
klein verslag zijn, de braderie
en houthakkers gebeuren, in
Leusden Zuid.
Of is dit misschien iets, wat op
zeer goede manier georgani
seerd door de middenstand in
Leusden Zuid, te positief voor
de sissertjes!'!
Ook zou de mogelijkheid be
staan dat de redactie van de
Leusder Krant dit geen plaat
selijk gebeuren vindt!'
Mijn complimenten gaan in ie
der geval naar de Midden
stand in Leusden Zuid en zou
de wens willen uitspreken,
"doe het nog eens, prima zo."
J.B. Burger,
Anna van Sakseniaan 2,
Leusden-Zuid.
Naschrift redactie: In elke or
ganisatie waar gewerkt wordt,
worden fouten gemaakt. En
helaas is hier iets behoorlijk
fout gegaan Uiteraard had de
Leusder Krant op dit feest niet
mogen ontbreken Wij sluiten
ons overigens van harte aan bij
de wens van de briefschrijver
dat de organisatie dit initiatief
van een vervolg zal voorzien.
Overigens, de ironische com
mentaartjes in de rubriek
Sisssssers hadden vooral be
trekking op zaken die in Leus
den allemaal niet doorgingen
Onnodig te zeggen dat het
Houthakkersfeest niet in die
categorie thuishoort.
De werkzaamheden aan de
kruising Asschatterweg/Mid-
denweg blijven de tongen los
maken. Vorige week stond op
deze plaats een brief van An-
nelies Heuvelink, die haar we
derwaardigheden als fietsende
moeder op gewraakte kruising
beschreef. De brief lokte een
instemmende reactie uit van
Gerrit Jansma.
Natuurlijk heeft Annelies
Heuvelink volkomen gelijk.
De ergernis van de kruising en
de wegwerkzaamheden duren
nu al weken van voor en na de
bouwvakvakantie. De fiets is
in ons land een heel normaal
vervoermiddel om veilig van
hier naar daar te fietsen. Maar
wij willen dan ook een kru-
siing met wegwerkzaamheden
veilig kunnen passeren. En
dat is daar echt niet het geval.
Twee weken geleden werden
we met een pijl vanaf richting
Achterveld naar de overkant
verwezen. Tussen de auto's
door kom je dan bij de krui
sing om te moeten merken: je
kunt hier niet oversteken, af1
gesloten, teerwagens, hekken
en nog meer rommel
En ik zeg tegen een wegwer
ker hoe nu verder? Het ant
woord was kort en bondig. Je
bekijkt het maar. Erg netjes
zo'n opmerking.
Dan over de troep (nog zonder
lekke band) weer tussen de au
to's door. Want je moet toch
die kruising over. En het
rechte fietspad bestaat al lang
niet meer. Terwijl je tussen de
auto's door wurmt wijst een
automobilist op zijn voor
hoofd. Met andere woorden
ben je gek geworden.
Natuurlijk word je hier niet
goed van. Rustig maar denk ik
want ik ben nog geen 70 jaar
en die van Annelies nog mis
schien geen 7 jaar. Maar die
moeten er ook overheen of
moeten er eerst slachtoffers
vallen. Wie is dan verantwoor
delijk. Misschien de burge
meester en wethouders wel.
Gerrit Jansma.
Heggerank 3,
Leusden.
LEUSDEN - Bij een inbraak
uit een auto aan de Spinnerij is
in de nacht van vrijdag op za
terdag een radio/cassette
recorder weggenomen. De in
brekers kwamen de auto bin
nen door de linkerportierruit
in te gooien.
September schotelde ons
de eerste twee dagen van
de nieuwe week een prima
weerbeeld voor. Welis
waar was het vooral maan
dagochtend sterk nevelig,
maar dat hoort nu eenmaal
bij de tijd van het jaar. Im
mers gisteravond om pre
cies zeventien minuten
voor de klok van negen uur
was de astronomische
herfst een feit De nachten
worden langer en als de
lucht vochtig genoeg is kan
er vrij gemakkelijk mist of
nevel worden gevormd.
Toen de zon er gistermid
dag eenmaal goed bij
kwam, steeg de tempera
tuur tot boven de 20 gra
den De oorzaak van dit
presentje was een zuid
oostelijke stroming, die in
stelling werd gebracht tus
sen een hogedrukgebied
boven Scandinavië en een
depressie die vanuit En
geland op pad werd ge
stuurd naar het noorden
van Frankrijk. Uiteraard
sleept een dergelijke sys
teem ook fronten mee en
daardoor was het gisteren
in de zuidwestelijke helft
van ons land zeker met
zulk aangenaam weer als
bij ons Er viel daar regen
en lokaal werden buien ge
meld, ook met onweer. Die
buien trokken verder
noordwaarts en kunnen
later op dinsdag ook onze
regio hebben bereikt. Ook
donderdag is er nog een
kans op een enkele bui.
maar de vooruitzichten
voor de rest van de week
zijn zeker niet slecht te
noemen. De depressie
maakt zich uit de voeten en
een volgend hogedrukge
bied boven het Continent
neemt de weerzaken in
handen. Dat geeft wel een
lichte daling van de tempe
ratuur te zien, maar we
krijgen er meer zon voor
terug. Dan moeten we even
afwachten wat de verdere
gedragingen zullen zijn
van de tropische cycloon
Bonnie. Die lag dinsdag
vrijwel stationair op de
Oceaan, ongeveer op 40
graden NB en 53 WL. Ver
wacht wordt dat zij de ko
mende dagen zal worden
ingevangen in de westelij
ke stroming en uiteindelijk
als een gewone depressie in
onze omgeving zal komen
opdraven. De tweede
tien-daagse periode van
september verliep duide
lijk zachter en droger dan
de eerste decade De ge
middelde etmaaltempera-
tuur bedroeg in Leusden
14,3 graden ongeveer nor
maal. Er werden twee war
me dagen bijgeschreven,
dat wil zeggen dagen met
een maximumtemperatuur
van 20 graden of hoger. Er
viel totaal 115 mm, in
Achterveld werd 9 mm af
getapt in de tweede deca
de. Het totaal over de
maand is daar nu al opge
lopen tot 49.5 mm. Er
wordt nog wel eens over
onweer gesproken en ge
schreven. Gemiddeld
wordt er op 107 dagen per
jaar ergens in ons land on
weer gehoord In de meteo
rologie is het aantal dagen
met onweer per jaar, het
zogenaamde ïsokerauni-
sche niveau, een maatstaf
voor het voorkomen van
onweer in een bepaald ge
bied. Men gaat dan uit van
onweersmeldingen, die
tenminste n donderslag
behelzen op de diverse
waarnemingsposten in Ne
derland en Europa Per
land verschilt het optreden
van onweer enorm. Zo
komt er in Noorwegen en
IJsland nauwelijks onweer
voor. terwijl Frankrijk en
Spanje meer dan 30 on-
weersdagen per jaar heb
ben. Op het eiland Java zou
men zelfs 300 onweersda-
gen in een jaar hebben
waargenomen.
LEUSDEN - In De Blijhof
wordt zaterdag 26 september
de speelfilm 'De nieuwe avon
turen van Pippi Langkous'
vertoond. Er zijn twee voor
stellingen, te weten om 10.30
uur en om 14.30 uur. In de pau
ze is er gratis limonade. De film
wordt vertoond in het gebouw
van de vereniging aan de Lisi-
dunalaan. Voor meer informa
tie kunnen belangstellenden
bellen met: 946186
AMERSFOORT - De NVSH,
afdelmg Amersfoort/'t Gooi,
houdt zaterdag 26 september
een avond voor alleenstaan
den. De bijeenkomst wordt ge
houden in het gebouw van de
vereniging, Curacaolaan 49 in
Amersfoort. De avond begint
om 21 00 uur. Voor meer infor
matie. 622226 of 62221? (vrij
dags na 20.00 uur).
LEUSDEN - Als seizoensope
ner heeft de Jazz-Sociëteit
Leusden zondag 27 september
een concert gepland van de
groep 'Mistura'. De groep is ge
specialiseerd in Braziliaans
getinte muziek, waarbinnen
jazz, latin en funk sleutelwoor
den zijn De groep bestaat uit.
Jolanda de Wit (zang), Marjan
Brave (percussie), Ian Boelens
(gitaar), Victor van Kampen
(gitaar). Alex Oele (bas) en
Martin van Gastel (drums).
Het optreden begint om
14.30 uur. Leden van de socië
teit hebben gratis toegang, an
deren betalen 7,50 entree
Plaats van handeling is De
Hakhorst.
WW:
Nee, deze plant heeft niets
te maken niet drankbe
strijding. maar dankt zijn
naam aan de blauwe kleur
en de half bolvormige
vorm van het bloem-
hoofdje. Die vorm doet
denken aan een ouder
wetse knoop of een uni-
formknoop. De blauwe
kleur wil ook wel eens
overhellen naar de rossige
kant en zelfs witte exem
plaren zijn geen zeldzaam
heid. De halfronde vorm
wordt, tegen de tijd dat de
bloem is uitgebloeid, vrij
wel kogelrond.
De plant bloeit pas laat in
de zomer tot in de vroege
herfst en groeit soms mas
saal in vochtige weilan
den. langs de wegbermen
en bosranden en op voch
tige heide. De stengels zijn
weinig vertakt met
slechts enkele, tegenover
staande bladeren. Ze wor
den vijftien tot vijftig cen
timeter hoog.
De van buiten zwartach
tige wortelstok sterft in
de loop van de tijd vanaf
de onderkant af en ziet er
dan uit alsof hij is afgebe
ten. Dat heeft de plant in
verschillende streken de
naam bezorgd van Dui-
velsbeet. Reeds in de Mid
deleeuwen is die naam be
kend als Duvelsbiten de
in de apotheek verkrijg
bare wortel droeg de
fraaie naam Radix mor-
sus diabolo'.
Lang geleden had de dui
vel macht over het kruid
en haalde daar veel nare
streken mee uit. Daarom
werd hem die macht ont
nomen en werd het kruid
voor betere doeleinden be
steed. Uit nijd beet de dui
vel een stuk van de wortel
af-
Petrus Hispanus vertelt
dat Bonifatius van een en
gel de raad kreeg om de
plant te gebruiken toen
hij aan keelpijn leed
Daarom werd de plant
aangewend bij ontstoken
amandelen. Tot in de acht
tiende eeuw werd het
kruid nog aanbevolen bij
keelontsteking en ver
schillende kinderziekten.
Uitwendig genas het
schurft en andere huidge
breken, zo ook de pijn bij
aambeien. Men was ge
vrijwaard tegen alle vor
men van ontsteking, wor
men en betovering als
men in de nacht, vooraf
gaande aan Sint-Jan, een
wortelstok opgroef die
nog niet door de duivel
was afgebeten en die dan
bij zich droeg.
Behalve door bijen wor
den de bloemen ook veel
door vlinders en zweef
vliegen bezocht. Als an
dere planten goeddeels
uitgebloeid zijn vormt de
blauw knoop voor veel in-
sekten nog een welkome
voedselbron.
G. van Leeuwen
560*
■s I:
v 1 I
ii
