'Wij laten eigenheid van iedere cultuur in zijn waarde'
Tweeduizend jaar geschiedenis
pal onder het maaiveld'
Leusder Krant.
CULTUUR
Bahai's maken zich op voor viering eeuwfeest
Archeologische vondsten in nieuwbouwwijken van Amersfoort
Woensdag 4 november 1992 Paginal!
AMERSFOORT - Op 11 no
vember zal de Baha'i Gemeen
schap om 9.30 uur de stad
Amersfoort een boom aanbie
den. Dat gebeurt in verband
met het Heilig Jaar. Het is dan
100 jaar geleden dat de pro
feet-stichter. Baha'u'llah,
stierf. In de middag zal er een
kleine besloten receptie zijn.
behalve enkele instellingen be
horen ook burgemeester en
wethouders tot de genodigden.
Tijdens deze gelegenheid zal
aan de genodigden een boekje
worden uitgereikt waarin een
korte introductie op het leven
en werk van Baha'u'llèh. Deze
introductie geeft een beeld van
het vertrouwen waarmee de
Baha'is over de hele wereld de
toekomst van onze planeet en
de mensheid bezien. Het Bahè'i
Geloof is een van de snelst
groeiende onafhankelijke reli
gies en heeft in \rijwel ieder
land van de wereld haar volge
lingen.
Ondanks het feit dat deze reli
gie in de vorige eeuw ontstond
is het op vele punten ook nu
nog een vooruitstrevend ge
loof. De stichter van deze gods
dienst werd in 1817 in Iran ge
boren Het centrale thema van
Bahè'u'llèhs boodschap is dat
de mensheid èèn enkel ras
vormt, en dat de aarde èèn land
is en de mensheid haar burgers.
Een universele beschaving kan
pas bestaan wanneer kunst
matige barrières als. rassen,
klassen, stammen en naties af
gebroken zullen zijn
„Toch is het zo dat wij ook de
eigenheid van iedere cultuur in
zijn waarde laten Een papoea
kan bijvoorbeeld Baha zijn en
daarin toch zijn eigen cultuur
meedragen", vertelt Margriet
van Ommen, zelf ook Bahè'i
De boodschap van Baha'u'llah,
zo geloven de Baha'is, verte
genwoordigt het hoogtepunt
van het werk van Boeddha.
Chnstus, Mohammed en de
stichters van andere religies.
Behalve eenheid van de mens
heid zijn er ook andere begin
selen in het geloof van belang
Beginsel
Sommige van die beginselen
onderscheiden zich duidelijk
door hun sociale aspecten van
andere godsdiensten. Uitslui
ting van iedere vorm van voor
oordeel, de verwerkelijking
van gelijke rechten en privile
ges voor vrouwen en mannen,
het afschaffen van uitersten
tussen armoede en rijkdom, er
kenning van dezelfde bron en
de essentiële eenheid van alle
wereldgodsdiensten. ,,Een an
der belangrijk beginsel in onze
religie is dat de godsdienst in
overeenstemming moet zijn
met wetenschap en rede
,,Bij de huidige discussie
over de poliogevallen, zouden
wij dus absoluut geen moeite
hebben om een arts in te scha
kelen, dus om te vaccineren",
vervolgt Margriet van Ommen.
Bovendien is een ander be
langrijk principe de indivi
duele verantwoordelijkheid
om onafhankelijk naar de
waarheid te zoeken", vertelt
Mojgan Bloemberg. Ze is zelf
geboren in Iran en heeft een
Baha'i-opvoeding genoten.
Dat ze nu zelf ook nog Bahè'i
is, is niet vanzelfsprekend.
,,Wij dopen onze kinderen, niet,
maar geven ze natuurlijk wel
dingen mee in de opvoeding,
toch moeten ze als ze een jaar
of vijftien zijn zélf die keuze
maken", vervolgt Mojgan
Bloemberg Een ander opval
lend iets aan het geloof is dat
het geen hiërarchie kent, er be
staan wel zogenaamde raden,
die gekozen zijn zonder kandi
daatstelling, nominaties of
verkiezingscampagnes
De Bahè'i wereldgemeenschap
is een van de meest wijdver
spreide organisaties in de we
reld. Ze vertegenwoordigt
meer dan 2100 etnische groe
pen en vrijwel elke sociale of
economische klasse. Er zijn
ongeveer vijf miljoen Bahè'is,
en hun literatuur wordt ge
drukt in meer dan 800 talen. De
Bahè'is zijn verbonden door
een internationaal netwerk
van vrij gekozen plaatselijke
en nationale bestuursorganen.
Deze werken onder de leiding
van een internationaal be
stuursorgaan-bekend als het
Universele Huis van Gerech
tigdheid-dat zetelt in Haifa, Is
raël
Wijdverspreid
Het geloof kent geen geeste
lijke stand, ieder individu
heeft de mogelijkheid om de
gemeenschap te dienen als deel
van het Bahè'i bestuursstelsel.
Op persoonlijk niveau bena
drukken de Bahè'ileringen het
belang van dagelijks gebed en
meditatie Het gebruik van al
cohol en drugs is niet toege
staan, tenzij het door een arts
wordt voorgeschreven. Pro
jecten van sociale en economi
sche ontwikkeling vormen een
belangrijk deel van de Bahè'i-
activiteiten.
In de afgelopen jaren hebben
Bahè'i-gemeenschappen meer
dan 1500 ontwikkelingspro
jecten opgestart. Deze lopen
uiteen van eenvoudige scholen
tot academische instellingen,
van landbouwprojecten en ge
zondheidsvoorlichtingspro
gramma's in dorpen tot deel
name aan grootschalige herbe-
bossingsprogrammas. ,,Het is
niet voor niets dat wij ons in
tensief bezig houden met bij
voorbeeld de Derde Wereld
,,Als je uitgaat van de een
heidsgedachte is de idee dat
wij het in het Westen goed heb
ben terwijl men in bijvoor
beeld Afrika honger lijdt, met
goed te verdragen," zegt Mar
griet van Ommen. ,,Wij werken
soms ook samen met organisa
ties die zich met dergelijke
problemen bezig houden, orga
nisaties als Amnesty, Vrouwen
voor Vrede. Raad van Kerken,"
vervolgt Mojgan Bloemberg.
Bij al hun activiteiten wordt
van de Bahè'is verwacht dat zij
volkomen eerlijk, betrouw
baar, mededogend en
rechtvaardig zijn
Milieu
En hoewel zij niet-partijge-
bonden regeringsposten of be
noemingen mogen accepteren
en mogen stemmen in verkie
zingen, dienen ze zich wel af
zijdig te houden van partij-po
litiek. ..Dit komt vooral omdat
de ene partij vaak tegen de an
dere partij is en dat strookt met
onze eenheidsgedacht", zegt
Margriet van Ommen. Als
ganisatie nemen de Baha
deel aan activiteiten op het g 5
bied van vrede, mensenrec
ten. ontwikkeling van vro
wen, onderwijs, gezondheid
milieu. Ze is erkend als no
gouvernementele organisa
bij de Verenigde Naties
heeft ze raadgevende status
de Economische en Soci;
Raad van de VN, en bij Uï
CE F. Ook heeft ze een werk]
latie met de Wereldgezon
heidsraad en is verbonden n
het Milieuprogramma van
VN.
Op 11 november biedt de E|s
ha'i Gemeenschap de sl
Amersfoort om 9 30 uur
boom aan. Iedereen die in
resse heeft is welkom op
speelweide bij landgi j-
Schothorst. (tegenover Bo
denj RWA Schothorst) aan
kant van Hoogland.
Marian Vinei
derijen, gevonden aan het Zo-
cherpad, is een complete haard
van basaltlava gevonden. Het
is een krans van stenen die in
zijn geheel in de boerderij is te
zien Een heel bijzondere
vondst. Het woongedeelte was
zéér klein, 4x4 meter. De rest
van de boerderij was stal. Zo'n
18 meter. De ingang was aan de
lange zijde.
Oud Leusden en Soest
Amersfoort-Noord is het cen
trale onderwerp van de expo
sitie. Om een en ander in een
wat breder kader te plaatsen,
en omdat de direkte omgeving
ook mooie vondsten opleverde,
is de expositie die een doorlo
pend beeld wil geven van het
Paleolithicum tot 1200 na
Christus met vondsten uit de
direkte omstreken verder 'aan
gekleed' Zo zijn er ook vond
sten te zien uit Oud Leusden en
Soest. In Oud Leusden zijn in
teressante vondsten gedaan
een slagtand, veel ijzer en zil
ver, wapens, zwaarden,
schildknoppen, lanspunten
Ook sieraden ingelegd met glas
en email. Het materiaal is af
komstig uit het terrein dat door
de archeologen werd onder
zocht vóórdat de A28 werd
aangelegd Er werden enkele
huisplattegronden uit de IJzer
en de Romeinse tijd gevonden
Bij boerderij De Oude Hof
die aan de Schothorsterlaan
stond heeft men bij het graven
vondsten uit de Karolingische
tijd gedaan. In de 8e, 9e eeuw
was daar bewoning. Uit de
12de eeuw is een waterput ge
vonden. Onderin lagen vier le
ren schoenen van een heel pri
mitief model. Een lap leer werd
samengeregen rond de voet
Waarschijnlijk gewoon thuis
gemaakt. De Rijksdienst voor
het Oudheidkundig Bodemon
derzoek heeft er voor de ten
toonstelling een reconstructie
van gemaakt.
Crematieresten
Uit de Romeinse tijd zijn cre
matieresten gevonden Men
kende in die periode een be
grafenisritueel waarbij de
dode werd verbrand. Men nut
tigde misschien een begrafe
nismaal. De potjes die daar bij
werden gebruikt werden vaak
op het vuur geworpen. De res
ten die op het vuur lagen wer
den in een kuiltje gegooid Of
het zijn bijgiften die men ook
verbrand heeft Of het kunnen
resten van zo'n begrafenismaal
zijn. Bij de verbrande botres-
ten zijn scherfjes gevonden.
Resten van kettingen ook,
kralensnoeren Sommige van
de gevonden graven behoorden
aan vrouwen toe
Moniek Krauwer: ,,In één
geval waren die resten van de
brandstapel in een urn gestopt.
Een pot van terra sigillata. Dat
is heel mooi Romeins aarde
werk. Glad. rood. technolo
gisch hoogstaand. Dat moet
iets totaal anders zijn geweest
dan wat de bewoners daar zelf
produceerden. Die maakten
Frankfurt, Germany, Europe.
Wllmette, Illinois, USA - National Landmark. Panama City, Panama, Central America.
Baha'i Houses of Worship - four of the seven in the world.
Apia. Western Samoa, Pacific Region.
mensen woonden, wat ze de
den, of er huizen stonden.
Zo werd afgelopen zomer op
De Hof en bij de Breestraat ge
graven Bij de Breestraat kon
niet diep worden gegraven om
dat het water snel naar boven
kwam. De archeologen konden
daar helaas niet veel onderne
men. Op het Stadhuisplein
echter werd een 16e eeuwse be
graafplaats opgegraven die bij
het Observantenklooster hoor
de. In Amersfoort-Noord werd
op veertig centimeter onder het
maaiveld een mooie terra si
gillata kom gevonden Daar zit
tweeduizend jaar terug nota
bene pal onder het maaiveld!
Begin 1993 zal onderzoek wor
den gedaan in Nieuwland.
Graven
Stadsarcheologe Moniek
Krauwer vertelt over de grote
akkers en graslanden die in het
buitengebied opengelegd
moeten worden. Eerst worden
sleuven gegraven op de plaats
waar is gezocht en scherven
zijn gevonden. In de sleuven
wordt gespeurd naar grond
sporen van boerderijen en
grafvelden. Soms is men tien
tallen meters met proefsleuven
bezig voordat men echt iets
vindt
,,Dat kost veel tijd Als je
tenslotte iets gevonden hebt
kost het ook veel tijd omdat het
in buitengebieden om minu
tieus werken gaat Als we zo'n
prehistorische boedenj opgra
ven moeten we heel behoed
zaam alle sporen bestuderen.
De palen die in de grond ston
den zijn verrot of uitgetrokken
en laten een verkleuring ach
ter. Die verkleuring gaan we
onderzoeken. Aan de verkleu
ring zie je hoe de paal in de
grond is gezet. Daar vind je
scherven bij waaraan je kunt
dateren. Van al die paalgaten
moet je stuk voor stuk een
doorsnede maken Dat is zeer
arbeidsintensief."
,,De grafvelden die we heb
c,lr
JEA
ook wel aardewerk, maar
was veel primitiever Het
er ook minder verfijnd uit
zal ook wel één van de red»
zijn geweest dat men het
voor een begrafenis gebra
Men hechtte waarschiji
een speciale waarde aan
Romeinse aardewerk en
Er zijn ook minuscule sti
groen glas gevonden. Het
bijzondere vondst. Zo'n
veld met Romeinse voni
boven de Rijn is alleen ma;
twee andere plekken in
derland gevonden In Putti
in Overijssel.'
Op de expositie wordt
video getoond over het pw
bakken in de Ijzertijd U
gevonden' scherven kan
zien dat de potten zijn
bouwd uit rolletjes klei
rolletjes werden op elkaar
gebracht en aangesmeerc
pot werd uitgeknepen Aa
verse vingerafdrukken
potten kon vrij nauwki
worden vastgesteld hoi
potten werden gemaakt l U1
deo is vervaardigd in het E
rimenteel Centrum voor
cheologie in Eindhoven
De expositie 'Oude Sf
onder Nieuwbouw' in Mn
Flehite alsmede de begelc
de brochure werden finar
mogelijk gemaakt door bi
gen van de Stichting Arch
gie Amersfoort, de Stic
Centrale Woningzorg
bouwbedrijven Van Pl31»^
gen, Van der Hoek. Smii p"ar!
Knol
Anco Mali
so
:elt
de
Irvr.
AMERSFOORT - Onder de ti
tel 'Oude Sporen onder Nieuw
bouw' zijn in Museum Flehite
de resultaten te zien van de op
gravingen in Amersfoort-
Noord. Met name in Zielhorst
en Kattenbroek. Ook worden
vondsten uit Oud-Leusden en
Soest getoond. De expositie
duurt tot en met 6 december.
Museum Flehite is open van
dinsdag tot en met vrijdag van
10.OU tot 17.00 uur, op zaterdag
en zondag van 14.00 tot 17.00
uur.
Het wordt van wezenlijke be
tekenis geacht om het eigen
verleden te kennen. Te weten
wat zich in en rond de eigen
woonplaats heeft afgespeeld.
Waar nieuwbouw wordt ge
pleegd dient dan ook het bode
marchief door archeologen te
worden gelezen vóórdat de eer
ste bulldozer de grond gaat
verplaatsen en alles wat aan
historische lagen in de grond
zit vernietigt. De archeologen
kunnen daardoor aan de weet
komen in welke tijd op die plek
Alle gevonden paalgaten van een huisplattegrond aan het Zo-
cherpad in Kattenbroek zijn te dateren in de Ijzertijd (foto:
Museum Flehite).
ben opgegraven zijn ook vrij
arbeidsintensief. Aan de Emi-
claerseweg vonden we een Ro
meins graf met een terra sigil
lata kom, roodkleurig Romeins
aardewerk. Daar waren acht
crematiegraven. En er was een
grafveld bij het Zocherpad.
Dat is een grafveld uit de Ij
zertijd Daar hebben we twin
tig crematiegraven gevonden.
De grond moet uitgeschept
worden en gezeefd Het zijn
kuiltjes waar de crematieres
ten in zitten met scherven en
bijgiften. Die moet je er alle
maal met de zeef zien uit te
krijgen
Tentoonstelling
De tentoonstelling in Flehite
geeft een beeld van Amers
foort-Noord over verschillen
de perioden. Tot aan 1200. De
oudste vondst is uit de Oude
Steentijd. Dat is maar één
vuurstenen werktuig Het is
wel een bijzondere vondst die
in Nederland niet zo veel vóór
komt Het werktuig is gevon
den door de Archeologische
Werkgemeenschap Nederland
die het terrein 'belopen' heeft.
Als eerste onderzocht om te
zien of en waar het belangrijk
zou zijn om te gaan graven.
Uit de Midden Steentijd zijn
kleine stukjes vuursteen af
komstig Ook uit het Neolithi-
cum of de Nieuwe Steentijd
zijn vondsten te zien De
Steentijd loopt tot 1700 vóór
Christus. Uit de Bronstijd
(1700 tot 700 vóór Christus)
dateren de grafheuvels op de
Leusderheide die urnen met
crematieresten bevatten.
Uit de Ijzertijd (700 vóór
Christus tot het jaar 0) is er vrij
veel aanwezig. In die tijd is het
gebied druk bewoond geweest
Er zijn op een aantal plekken
huisplattegronden gevonden
Door middel van maquettes
wordt op de expositie duidelijk
gemaakt welke bewoning zich
tijdens de Ijzertijd afspeelde
aan de rand van de dekzand-
Deze haard
van basaltla-
vastenen
kwam tevoor
schijn bij een
huisplatte
grond aan het
Zocherpad in
Kattenbroek,
(foto Museum
Flehite).
ruggen Dé hoge ruggen, ont
staan in de laatste Ijstijd,
vormden een droger gebied. Op
de grens van het hogere droge
en het lagere natte terrein ging
men wonen. Men bouwde er
boerderijen, had de akkers op
het hogere droge deel en de
weilanden op het natte lagere
deel.
Verkoold
Op de expositie ziet men geluk
kig niet al te veel toch maar
weinig zeggende scherven. De
echt mooie' dingen worden er
tentoongesteld. De vuurstenen
werktuigen uit de Steentijd
Uit de Ijzertijd dateert een kuil
met verkoolde eikeltjes Zak
ken vol zijn ervan gevonden
Waarschijnlijk vormden de
calorierijke eikeltjes een aan
vulling op het voedsel Ze zijn
nog helemaal als eikeltjes te
herkennen. Mogelijk was een
bepaald proces van roosteren
mislukt en zijn de eikels toen
maar weggegooid.
Het hoogtepunt van de expo
sitie wordt gevormd door een
volgens de gevonden platte
grond nagebouwde boerderij
15 m2 is daarvan nagebouwd.
Het geheel is opengewerkt zo
dat men de constructie kan
zien. Het gebruikte materiaal
is authentiek. De boerderij is
opgebouwd uit eikenhouten
stammetjes met door leem aan
gestreken wanden van ge
vlochten wilgentenen en een
rieten dak.
In één van de IJzertijd-boer
