DE LAATSTE
KNALLERS
VAN HET JAAR!
12
698
469
149
99
698
169
149
215
119
WIE SPAR
Raad i fcDaad
Leusder Krant
Fraai winterweer
Carte Blanche
Mousserende
Appelcider
Ve'^»a,enc,eri
i
ir y«
I
0 Pils
1435
95 Mora Mini Mix
0 Zeebanket
565
Bieze Salades
0 Tarwebloem
Gemengd Gehakt
0 Zonnebloemolie
Ijsbergsla
Pepsi Cola
Magere Yoghurt
Van Nel Ie Supra Koffie
Meergranen Vloerbrood
Het weer in eigen regio
Maretak
145
209
Q
Woensdag 30 december 1992 Pagina 6
De Maretak is geen plant
die we dagelijks zullen te
genkomen. Het is een ui
terste zeldzaamheid als we
de Vogellijm, zoals hij ook
wel wordt genoemd, er
gens anders dan in Zuid-
Limburg zien. En ook daar
is een sterke achteruitgang
geconstateerd. Toen er nog
hoogstam boomgaarden
waren kwam de Maretak
veel voor op appelbomen.
Het is namelijk een para
siet, of juister, een halfpa-
rasiet die zijn voedsel ont
trekt aan een gastheer. Nu
er bijna geen appelbomen
meer zijn, is de voornaam
ste gastheer de Zwarte po
pulier en de Canada popu
lier. Vandaar dat de Ma
retak minder gewaardeerd
wordt door de bosbouwer
dan door de florist of folk
lorist.
Dat we het ditmaal heb
ben over een plant die niet,
of heel uiterst zelden in
onze omgeving voorkomt,
is dat de Mistletoe, vooral
in de Angelsaksische lan
den, maar ook hier meer en
meer, wordt gebruikt als
kerstversiering. In meer
dan een opzicht spreekt de
plant tot de verbeelding;
aan de aarde onttrokken,
altijd groen en volgens een
regelmatig gaffelpatroon
gebouwd. Van oudsher
kende men de plant een
godsdienstige, later een
folkloristische betekenis
toe. De gaffelvorm symbo-
liseerd de geboorte: twee
uit één, en vandaar dat de
maretak werd verbonden
met het Kerstfeest.
De Maretak is een altijd
groene, tweehuizige
dwergheester, die op tak
ken, hoog in de kroon van
de bomen woekert en in het
voorjaar bloeit, als de bo
men nog niet in blad staan,
met geelgroene bloemen in
groepjes, rijk aan nectar en
geurig. Ze worden graag
door bijen en vliegen be
zocht die voor de bestui
ving zorgen, hoewel de be
stuiving ook wel door de
wind geschiedt. Pas aan
het einde van het jaar rij
pen de vruchten met een
kern, omgeven door wit,
taai en slijmerig vrucht
vlees. Ze worden vooral
door lijsters gegeten.
De vogel kan de vrucht
in zijn geheel opeten waar
na de pit het darmkanaal
van de vogel passert zon
der verlies van kiemkracht
en kan dan met de uit
werpselen op een tak te
rechtkomen. Het komt
echter vaker voor dat de
vogel het vruchtvlees van
de kern pikt en met zijn
snavel de pit aan een tak
afstrijkt, waarop deze. met
het restant van het kleve
rig vruchtvlees, vastplakt.
De ontkiemde plant dringt
met de slechts matig ont
wikkelde wortels door tot
het vaatstelsel van de gast
heer en onttrekt aan hem
de nodige voedingsstoffen.
De schade die zij de
boom berokkenen blijft
echter zeer beperkt omdat
ze zelf het bladgroen be
zitten om de zonnestraling
in energie om te zetten.
Reeds eeuwenlang is de
Maretak bekend als tover
kruid en geneeskrachtige
plant. Ook nu nog wordt ze
gebruikt in de reguliere ge
neeskunst tegen hoge
bloeddruk. Tweeduizend
jaar geleden sneden de
druïden, de germaanse
priesters, met een gouden
snoeimes de plant van de
heilige eik voor hun heilige
riten en nu nog is het kus
sen van een meisje onder
de Mistletoe een restant
van een eeuwenoud ma
gisch gebruik.
B'i aankoop
fles 0,75 liter
179
krat 24 flesjes a 30 cl.
normaal of oriëntaal
doos 36 stuks
doos 250 gram
kip-kerrie, garnalen-ei of prei-ham
schepvers, 100 gram
kilopak
kilo
literfles
per krop
regular, light of cafeïnevrij light
fles 1,5 liter
literpak
snelfiltermaling
pak 500 gram
heel
Aanbiedingen geldig t/m zaterdag 2 januari
Prijs- en assortimentswijzigingen en/ot
uitverkocht voorbehouden Weeknr 53-'92.
Vers vlees alleen verkrijgbaar in winkels met een
ambachtelijke slagerij
De Kerstdagen verliepen
uiterst somber en kil. De
temperatuur ging op de
eerste dag geleidelijk da
len en zaterdag kwam het
kwik op veel stations niet
meer boven het vriespunt.
Na een afwezigheid van 9
dagen, brak het zonnetje
maandag eindelijk door in
onze regio. We liepen de
zonneschijn van zondag
mis, maar eergisteren was
het overal een fraaie win
terdag. Overdag bleef de
temperatuur op een enkele
plek juist beneden het
vriespunt. Gisternacht
was het kraakhelder en de
wind viel grotendeels weg.
Daardoor kon de tempe
ratuur stevig dalen en op
diverse plaatsen kwam
matige vorst voor. Op de
vliegbasis Soesterberg
werd het zelfs bijna -10
graden en dat is de grens
van strenge vorst Ik denk
dat veel mensen er voor
zouden tekenen als het
verdere winterverloop een
dergelijk weerbeeld zou
opleveren, al zouden
schaatsers de vorst liever
nog wat zien toenemen. Of
er een langdurige vorstpe
riode in de maak is nog niet
helemaal zeker, want
daarvoor staan de groot
machten op de weerkaart
niet echt gunstig. Er ligt
een krachtig hogedrukge-
bied boven Duitsland,
maar dat vertoont later in
de week de neiging wat in
zuidelijke richting te trek
ken. De oostenwind draait
daardoor geleidelijk naar
zuid en later waarschijn
lijk naar zuidwest, zodat er
eerder een verzachting dan
een verscherping van de
kou in zit. Ik teken hierbij
wel aan, dat hogedrukge-
bieden boven het Conti
nent in de regel zeer kop
pig kunnen zijn, zeker als
het vasteland steeds verder
afkoelt. Het is dan een
groot probleem om de kou
de luchtlaag te verdringen.
Het zal met de eerste keer
zijn dat een dergelijk pa
troon uitliep op schaatsijs,
terwijl dooi was aange
kondigd. De computermo
dellen staan de laatste tijd
toch al bloot aan gezwab-
ber, zodat voorzichtigheid
is geboden. In de eerste
twee nachten is lichte,
plaatselijk matige vorst te
verwachten en overdag
kruipt het kwik slechts
heel langzaam naar het
vriespunt. Tot en met mor
gen lijkt de zon een belang
rijke rol te kunnen opeisen,
maar de kans op mist
wordt wel groter. Het ziet
er dus naar uit dat we een
redelijk rustige jaarwisse
ling tegemoet gaan, waar
bij de kans op neerslag te
verwaarlozen is. Of het
daarna gedaan is met dit
wintertje is even afwach
ten, maar de meest recente
kaarten van dinsdagoch
tend wezen in de richting
van aanhoudend winter
weer. Echte kou stroomt
als maar uit in de richting
van de Balkan en Grie
kenland In het oosten van
Turkije is het bar winter
weer met erg veel sneeuw.
Die kou kan ons onmoge
lijk bereiken, tenzij een
hogedrukgebied dat later
in de week zijn tong uit
steekt vanuit Rusland,
meer belangstelling voor
Scandinavië zou krijgen.
De barometer wees maan
dag 1045 millibar aan, een
zo hoge stand van het
weerglas was in onze regio
niet meer opgetekend
sinds januari 1989. Die
hoge waarden komen in de
winter eerder voor boven
het verre Siberië. Op 31 de
cember 1968 werd op een
weerstation aan het Aga
tha meer iri Siberië zelfs
een luchtdruk gemeten van
1083.9 millibar, uiteraard
gereduceerd tot zeeniveau.
Inmiddels is de barometer
flink gedaald, een teken
dat het hogedrukgebied
zich langzaam naar het
zuiden laat afzakken.
Raad en Daad>vragen uitsluitend
schriftelijk naar rubriek Raad en Daad^
t.a.v. Teus van de Kuilen,
Postbus 67, 3770 AB Barneveld
DE WEG KWIJT - Welke
weg is er bedoeld met ,,Zo oud
als de weg naar Rome"?
Antwoord: Onze verre voor
vaderen vonden in hun tijd, dat
de weg naar Rome wel de oud
ste weg moest zijn, want het
waren de Romeinen die vol
gens de geschiedenisboekjes de
eerste heerbanen aanlegden
voor hun troepen, en het waren
Romeinse legioenen die al 50
jaar vóór Christus langs zo'n
verharde weg via Coloma
Claudia Ara Agrippinensis (nu
Keulen) naar Ulpia Novioma-
gus (Nijmegen) kwamen. Die
weg werd daarop verlengd
door Arenacum (Arnhem) en
Ultrajectum Batavorum
(Utrecht) en dan langs de Oude
Rijn met Albinia (Alphen) en
Praetoria Agrippinae (bij Lei
den) naar de sterkte Britten
burg. waarvan de bouwvallen
nog in de 19de eeuw bij eb aan
de (oude) Rijnmond zichtbaar
waren. Een later aangelegde
weg voerde vandaar langs Fo
rum Adriam (Voorburg) en Ta-
blae (Alblas) terug naar Nijme
gen. De Romeinen begonnen al
in de vierde eeuw vóór Christus
met de aanleg van verharde
wegen. De eerste, de nog be
staande Via Appia, van Rome
door de Pontijnse moerassen
naar Capua, werd al voltooid
in 312 v. Chr.
ADRES KERSTMAN -
Amerikaanse kinderen die in
de kerstman geloven, kunnen
hem brieven met hun verlang
lijstje sturen. Maar wat is dan
zijn adres?
Antwoord: Die internatio
naal erkendeechte kerstman"
woont in Lapland en zijn adres
luidt. 96.930 Napapiiri,
999.999 Korvantuntun, Suomi
- Finland. De postzegels van
die circa 500.000 brieven en
kaarten worden door zijn lepe
helpers bij opbod ver
ten bate van Unicef.
