leusder Krant.
Van de ene ruzie naar de andere
WVC wil wettelijke
regeling caravans
Het weer in
Daling
inwoners
Schaakgenootschap Amersfoort bestaat honderd jaar
Hond bijt jogger
Inbraak
Torenvalk
^öëns3a^^ëBaIS^W9T
AMERSFOORT - Op 3 februari
1993 viert het Schaakgenoot
schap Amersfoort (SGA) haar
honderdjarig bestaan. Ter ge
legenheid hiervan dook Ger
hard te Winkel in de archieven.
Uit dit historisch onderzoek is
het boek 'Voor de punten of
voor het plezier' ontstaan. De
ondertitel van dit boek luidt:
Geschiedenis van het Schaak
genootschap Amersfoort. De
titel van het boek beschrijft
meteen al de tweedeling bin
nen de schaakvereniging. Door
middel van brieven, notulen en
anecdotes laat Te Winkel het
reilen en zeilen van de Amers-
foortse schaakvereniging in
honderd jaar zien.
Gerhard te Winkel, redacteur
van het poëzie-dagboek 'Het
woord dat ik bedoel.. en
mede-auteur van het boek
'Kom mee in het ritme', ge
schreven door diens vader Jan
te Winkel, heeft zich in zijn
boek 'Voor de punten of voor
het plezier', als historicus kun
nen uitleven In korte tijd heeft
hij zich een weg weten te banen
door de archieven en notulen
van het Schaakgenootschap
Amersfoort (SGA). In april
1992 werd hem door Peter Son-
der van het jubileumcomité ge
vraagd of hij een boek wilde
schrijven over het SGA.
Toen hij ja zei wist hij niet
hoe kort dag het was want de
jubileumdatum was hem voor
alsnog onbekend. Voordat hij
begon met het onderzoek heeft
hij eerst vergelijkbare boeken
doorgewerkt om te zien wat hij
er wel of niet leuk aan vond en
merkte toen al snel dat de
vraagstelling in de meeste ge
vallen was 'Wat is er in de loop
van de jaren gebeurd?' Zelf is
hi] niet zozeer geïnteresseerd
in het wat alswel in het 'waar
om'
„Ik wilde erachter komen
wat de drijfveren van iemand
zijn om bij een schaakclub te
gaan. Ook leek het ons aardig
om buitenstaanders te inter
viewen. Hoe kijkt bijvoorbeeld
de vrouw van een fanatieke
schaker tegen dat alles aan
Anke Gerritse die zelf vierde
werd bij de Olympische Spelen
voor het onderdeel zwemmen
is getrouwd met een fanatieke
schaker. Als hij thuiskomt legt
hij de hele partij aan z'n vrouw
uit terwijl ze zelf niet kan scha
ken."
Archief
,,Een en ander werd wel be
moeilijkt doordat het archief
LEUSDEN - Het ministerie
van WVC zal er alles aan doen
om ervoor te zorgen dat de
sta-caravans in het Asielzoe
kerscentrum aan alle wettelij
ke eisen voldoet. Eerder bleek
dat de gemeente geen moge
lijkheid heeft een bouwver
gunning aan het ministerie te
verlenen voor de plaatsting
van de caravans, waarin geen
afzonderlijke keukens zijn
aangebracht. Omwonenden
van het Asielzoekerscentrum
wisten om die reden met succes
de verlening van de bouwver
gunning bij de Raad van State
aan te vechten.
Volgens hen zou het ontbreken
van een keuken inhumaan zijn
ten opzichte van de asielzoe
kers. De gemeente kon deze re
denering niet ondersteunen en
kondigde aan niet te zullen
optreden tegen het centrum,
maar de caravans te gedogen.
Overigens vernietigde de Raad
van State de bouwvergunning
op strikt juridische gronden.
De vernietiging van de
bouwvergunning was voor een
aantal omwonenden aanlei
ding de kosten, die zij voor de
procedure bi] de Raad hadden
gemaakt, op de gemeente te
verhalen. Deze zaak is op dit
moment in behandeling bi] de
rechter.
Het ministerie van WVC
schrijft in een brief aan de ge
meente, dat zij het onbevredi
gend vindt, dat er voor de car-
vans geen vergunning verleend
kan worden. Het ministerie
heeft de zaak daarom voorge
legd aan het ministerie van
VROM, die gevraagd is te on
derzoeken of er voor het Leus-
dense asielzoekerscentrum
vrijstelling verleend kan wor
den. WVC benadrukt dat er
volgens hem geen sprake is van
een inhumane situatie in het
centrum.
„In meerdere asielzoekers
centra wonen honderden men
sen in deze caravans", schrijft
het ministerie aan de gemeen
te. „Van de zijde van asielzoe
kers zijn nooit klachten ont
vangen over het ontbreken van
een afzonderlijke keuken of de
oppervlakte van de woonka
mer. Integendeel, betrokke
nen, doorgaans gezinnen met
kinderen, tonen zich tevreden
over de huisvesting in sta-ca
ravans, omdat zij hierdoor over
een eigen privé-ruimte be
schikken," staat in de brief aan
de gemeente
in de Tweede Wereldoorlog
was afgebrand Tot 1946 was er
nog maar één ordner over. Ge
lukkig was er wel nog een no
tulenboek. De Amersfoortse
Schaakvereniging (ASV) is in
1903 opgericht, en was, zeker
voor de oorlog, een heel sjieke
club. Een gedeelte van de club
had tot doel zo goed mogelijk te
schaken en de andere helft wil
de de club meer op een sociëteit
doen lijken. In 1934 degradeer
de het team, op dat moment is
er iets in gang gezet wat van
belang was voor de club. De
vraag wat nu te doen - degra
datie werd gezien als schande -
werd van groot belang. De club
had altijd veel pretenties.
„Diegenen die de club meer
op een sociëteit wilde doen lij
ken hadden het idee om uit de
bond te stappen zodat ze ook
niet meer konden degraderen.
De anderen wilden juist hard
studeren om op die manier de
grootste club van Nederland te
worden. In 1937 is één van de
meest prestatiegerichte leden
uit de club gestapt en heeft een
andere club opgericht Dit was
Albert Huisman, hij ging met
ruzie weg en richtte vervolgens
de ASVA op. De ASV vond dit
veel te veel op de naam van hun
eigen club lijken en tekende
dan ook protest aan
„Huisman reageerde triom
fantelijk dat ze niet moesten
zeuren omdat ASVA stond
voor 'Altijd schaken vol ani
mo'. In 1943 kreeg de ASV ru
zie op de ledenvergadering,
midden in de oorlog dus, over
de manier waarop de ranglijst
was samengesteld. Toen dacht
Huisman in 1944, dan ga ik
weer terug. Hij vroeg de ASV of
hij weer lid mocht worden.
Midden in de hongerwinter
werd een ballotagecommissie
opgericht Er werd besloten
dat hij niet terug mocht komen.
In 1945 fuseerde de club van
Huisman met de Pion. Ze
noemden zich APC. In 1946 fu
seerde de APC weer met de
ASV „Hollander, van de
ASV wilde net als Huisman een
goteclub Samen hebben ze dat
doorgedrukt. Hollander werd
vervolgens voorzitter en Huis
man secretaris. Binnen een
jaar liepen er honderd leden
weg. Er brak een heuse klasse-
strijd uit binnen de vereniging
want het waren voornamelijk
intellectuelen en arbeiders die
wegliepen. Het middenkader
bleef. De arbeiders richtten
vervolgen eerst 'Onder ons' op
en later 'Denk en zet', en de
intellectuelen richtten 'Ludus
et Seria' op."
Twee bedrijven
„In 1961 spatte de club bijna
weer uit elkaar en weer door de
dezelfde tweedeling. De vraag
was weer als vanouds, moeten
we presteren of moet het ge
woon leuk blijven. Er zijn al
tijd twee bedrijven verbonden
geweest met de club, de Levob
en Intradal Huisman en Udink
werkten bij de Levob en West-
strate, die ook in het bestuur
zat, werkte bij Intradal
„Huisman en Uding verte
genwoordigde de harde lijn en
Weststrate de wat meer men
selijke. In die tijd had iedereen
ruzie met elkaar maar uit de
notulen blijkt niet waarover.
Aarts kon niet goed opschieten
met Huisman, dat blijkt uit
brieven die over en weer wer
den geschreven. Huisman wil
de dat mensen uit het eerste
konden worden gegooid, maar
door een bestuursmeerderheid
werd dit tegengehouden Men
wilde de mensen niet nodeloos
kwetsen.
„In juni 1961 werd in de be
stuursvergadering erover be
slist hoe men de teams zou op
stellen. Er ontstond een ver
schrikkelijke ruzie waarbij ze
ven bestuursleden, die van de
zachte kern, opstapten Udink
bleef zitten met Huisman om
dat Udink geld van zijn bedrijf
in de club stopte Er kwam toen
een officiële persverklaring
dat ze het de achterblijvers niet
moeilijk zouden maken. Hol
lander was inmiddels twee jaar
dood, hij was degene die altijd
iedereen bij elkaar had gehou
den ook al hoorde hijzelfbij de
harde lijn.
„De drie achterblijvers pro
beerden er nog wat van te ma
ken. Aarts stuurde toen een
brief dat je met minstens vijf
bestuursleden moest zijn dus
dat zij nu onwettig waren.
Toen traden de laatste drie ook
af. Huisman was uiteraard
woedend, in de krant gingen
hij en Aarts dan ook flink tegen
elkaar tekeer. Vervolgens werd
er een noodbestuur gevormd
die een ledenvergadering uit
schreef maar er kwam geen
mens.
„Uiteindelijk werd er een
nieuwe vergadering gepland
en kwam er ook een nieuw be
stuur met Cees van Buren. De
eerste voorzitter na Aarts was
Verhoeven, deze verongelukte
en toen kwam Blom. Deze
schreef altijd min of meer po
litieke verhalen over bijvoor
beeld Churchill of het huwelijk
van
prinses Margiet In mei '67
schreef hij over de oorlog met
de conclusie dat vrijheid het
kostbaarste bezit was Zijn
verhalen trok hij altijd door
naar de schakers. In die tijd
vermoedt hij de neergang van
het IJzeren Gordijn, iets dat
volgens hem komt door de in
spanningen van de schakers
Spaarvarken
„Meneer de Groot, de toen-
Februari is met over
vloed aan zon uit de start
blokken gekomen. Het was
maandag dan ook een pui
ke winterdag, die uitlokte
tot een wandeling of een
fietstocht. Veel minder
aangenaam was het weer
op die dag in het zuidwes
ten van het land, waar in
de ochtend vochtige lucht
binnendrong en het in
Zeeland sterk nevelig en
later zelfs mistig werd. Het
was daar waterkoud bij -1
graad en dat was zichtbaar
tijdens de herdenkings-
plechtigheden van de wa
tersnoodramp van 1953
Het rustige winterweer
hadden we te danken aan
een bolwerk van hogedruk,
dat zich nestelde op het
Continent en verantwoor
delijk was voor een droge
oostelijke stroming. Als
het hogedrukgebied honk
vast zou zijn, of de zetel
had ingenomen boven
Scandinavië, zouden de
liefhebbers van natuurijs
de ontwikkelingen met
veel plezier gadeslaan Nu
echter voorzien de com
puters dat de kernen van
hogedruk zich verplaatsen
naar het zuidwesten van
Europa en dat betekent
een westelijke stroming op
termijn In de tweede
weekhelft wordt de
nachtelijke uitstraling
vrijwel volledig getemperd
en dat geeft een verzach
ting te zien. De kans op een
gedegen ijsvloer is dan ook
klein, zodat de schaatsen
wellicht in het vet blijven.
De Oceaandepressies blij
ven echter op grote af
stand, zodat de kans op
neerslag vrij gering is.
Daarnaast houdt de wind
zich veelal afzijdig, zodat
het rustig, maar enigszins
nevelig weer wordt.
We duiken nog even in de
oude winterdoos. In het
seizoen van 1963 werd de
vorst bij het inluiden van
februari weer verscherpt
Het vroor in de nachten
meest streng en overdag
was de vorst licht tot ma
tig. Uit die periode kan ik
mij herinneren dat ik het
schaatsen langzamerhand
beu werd Geen wonder,
want vanaf de Kerstdagen
hadden we vrijwel onafge
broken op de ijzers ge
staan. Immers de dooi stel
de nauwelijks iets voor. De
januarimaand van 1993
maakt geschiedenis door
een extreem karakter. De
maand begon puur winters
met matige tot strenge
vorst en prachtig schaats-
weer. Op de 5e viel de dooi
in zonder een sneeuwvlok
of ïjzel en daarna ging de
louwmaand op de voor
jaarsachtige toer. De ge
middelde etmaaltempera-
tuur lag op veel stations
ruim 2 graden boven nor
maal, terwijl we met een
achterstand van 8 graden
op de 6e begonnen De
maand is ook nat gewor
den. In Achterveld viel 118
mm neerslag, tegen 70 nor
maal Maandag was het
precies 40 jaar geleden dat
het zuidwesten van het
land werd geteisterd door
een enorme watersnood
ramp. Er stak een zware
noordwesterstorm op, die
extreem lang aanhield.
Ook op 1 februari nam de
wind nauwelijks in kracht
af en in combinatie met
springtij werd het water
hoog opgezwiept. Zeeland
kreeg zware klappen,
evenals de Zuid-Hollandse
Eilanden en westelijk Bra
bant. Al op 29 januari wa
ren de eerste aanwijzingen
zichtbaar, dat er aan een
warmtefront, dat zich naar
Schotland uitstrekte, een
aparte storing zou ont
staan. Later is gebleken
dat die storing tot een de
pressie zou uitgroeien, die
de noodlottige stormvloed
van 1 februari 1953 ver
oorzaakte.
LEUSDEN - Doordat in Leus
den weinig wordt gebouwd,
trekken mensen weg uit de ge
meente. Deze conclusie valt te
trekken uit de ontwikkeling
van het inwonertal. Op 1 ja
nuari 1993 had de gemeente
Leusden 27.643 inwoners. Dat
is 52 inwoners minder dan in
november vorig jaar. Deze da
ling is te wijten aan het feit dat
veel mensen wegtrekken uit
Leusden.
Voor het komende jaar wordt
een verdere daling van het
aantal inwoners verwacht, om
dat ook dit jaar niet veel
nieuwbouw plaatsvindt in
Leusden. Duidelijk is, dat
waar gebouwd wordt, nieuwe
inwoners worden aangetrok
ken.
Pas vanaf 1994 zal het aantal
inwoners weer gaan stijgen,
doordat de woningmarkt in die
tijd nieuwe perspectieven
biedt in 't Vliet en H2.
LEUSDEN - Op de Liniedijk
werd vrijdagmorgen een on-
fortuinelijke jogger door een
hond gebeten. De jogger
werkte op de Liniedijk aan zijn
conditie toen hij de aandacht
van een loslopende Drentse
Patrijs trok. De hond zette de
achtervolging in en beet de
hardloper. Van de hond en zijn
eigenaar ontbreekt ieder
spoor.
LEUSDEN - Op de Tiendvrij
werd zondag 31 januari inge
broken. De achterdeur werd
geforceerd. Uit het huis werd
een jack, een portefeuille, een
draagbare telefoon, drank en
sieraden ontvreemd.
malige voorzitter heeft in 1987
aan fondswerving gedaan. Hij
heeft een groot spaarvarken in
de club gezet waar iedereen
steeds een kwartje in moest
doen. Als niet iedereen dit deed
ging hij brieven schrijven na
mens het spaarvarken Zo'n
brief opende hij dan met de
woorden: 'Hallo mijn naam is
Knor'.
„Begin jaren tachtig gmg het
slecht met de club. Er was een
sterk team, erg prestatiege
richt Meneer van Buren was
heel streng. Op een gegeven
moment werd er een partij ge
speeld tussen Groningen en
Amersfoort, met de klok. Me
neer Baljon uit Groningen
kwam in tijdnood. De scheids
rechter van de KNSB maande
Baljon dat hij zijn zetten moest
noteren. Enkele heren uit
Amersfoort stonden er wat
treiterig omheen en zeiden te
gen de scheidsrechter dat Bal
jon zijn zetten niet noteerde.
„Daarop zei de scheidsrech
ter toen dat Amersfoort had
gewonnen. Natuurlijk brak er
onmiddellijk ruzie uit. De Heer
van Buren die niets had gezien
kwam erbij en zei dat Amers
foort met 8-0 had gewonnen.
Groningen ging toen kwaad
naar huis en liet de bond het
hele geval uitzoeken. Ze namen
de klok mee om aan te tonen
dat ook voor Amersfoort het
vlaggetje al gevallen was.
Daarop ging van Buren naar de
politie om aangift te doen van
de 'gestolen' klok. Uiteindelijk
is de hele handel naar de bond
gegaan die een commissie heeft
opgesteld Die hebben vervol
gens een rapport van 100 pagi
na's samengesteld over die ene
partij. De partij moest toen op
nieuw worden gespeeld maar
Amersfoort kwam niet opda
gen en heeft dus verloren,"
vertelt Gerhard te Winkel.
Honderd jaar
„Blijft de vraag bestaan hoe
het kan dat de club in 1903 is
opgericht en toch honderd jaar
bestaat In 1952 toen men het
50-jarig jubileum voorbereid
de is een en ander aan het licht
gekomen. Normaliter was het
,zo dat alle festiviteiten werden
gehouden in de plaats waar het
jubileum was. Omdat de keuze
hiërarchisch werd bepaald, als
een club zestig jaar bestond,
ging die voor de club die bij
voorbeeld vijftig jaar bestond,
was het dat jaar niet in
Amersfoort
„Hollander, de voorzitter
van de regionale bond wilde
graag dat de festiviteiten in
Amersfoort werden gehouden.
Men heeft toen in de archieven
gesnuffeld en het bleek dat de
club al in 1893 was opgericht
Een en ander moest alleen nog
door de KNSB worden goedge-
De bekendste roofvogel
en ook de meest voorko
mende is ongetwijfeld de
torenvalk. Het merendeel
van onze torenvalken blijft
ook buiten het broedsei-
zoen in ons land. Een klein
gedeelte, meest jonge vo
gels, zwerft in de herfst
alle richtingen uit. De laat
ste decennia heeft de vogel
zich goed hersteld van de
schrikbarende afname in
de voorafgaande tijd, ver
oorzaakt door vergiftigin
gen met landbouwvergif.
Nu wordt alle mogelijke
moeite gedaan om het deze
nuttige roofvogel zo goed
mogelijk naar de zin te ma
ken.
Het voorkomen van de
torenvalk wordt nu nog
hoofdzakelijk bepaald
door de aanwezigheid van
goede nestgelegenheid. De
torenvalk is van oorsprong
een bewoner van kliffen,
zoals nu nog in het buiten
land. In ons land moet hij
genoegen nemen met ri
chels en holtes in hoge ge
bouwen en in bomen. Bij
gebrek daaraan neemt hij
genoegen met oude, ook
wel veroverde nieuwe
nesten van allerlei grotere
vogels, voornamelijk
kraaiachtigen.
Met het plaatsen van
nestkasten op palen kan de
torenvalk als broedvogel
aangetrokken worden in
voor het broeden ongunsti
ge terreinen, zoals boomlo
ze polders. De torenvalk
maakt graag gebruik van
die kunstmatige nestgele-
genheid, want als er keuze
is tussen een oud kraaien
nest en een kast, wordt
meestal de kast betrokken.
Veel werk wordt er niet
gemaakt van het nest. Het
is een samenraapsel van
het reeds aanwezige mate
riaal, er wordt geen nieuw
materiaal aangedragen.
De broedtijd is van april
tot juni. Doorgaans zijn er
vier of vijf roodbruin ge
vlekte, vuilwitte eieren. De
broedduur is ongeveer vier
weken. Tijdens het broe
den door het wijfje en in de
eerste tijd na het uitkomen
van de jongen, wordt het
voedsel door het manne-tje
aangevoerd, later gaan
beide ouders op jacht om
de jongen te voeden.
De jongen verlaten na
een week of vier het nest.
Het nest wordt vaak meer
dere jaren achtereen ge
bruikt. Doordat hun voed
sel hoofdzakelijk uit veld
muizen en grotere insekten
bestaat, worden ze tot de
zeer nuttige vogels gere
kend. Van groot belang
voor hun manier van jagen
zijn open, met korte vege
tatie begroeide terreinen.
Ze jagen door vanaf een
keurd. De club kreeg toen de
status van 60-jaar oud. Vol
gens Gerhard is de club inder
daad in 1893 opgericht maar
heeft hij slechts vier jaar be
staan. Met het gat van zes jaar
is toen wat gesmokkeld. Van
daar dat men nu, op 10 februari
toch het 100-jarig bestaan kan
vieren."
Wilt u meer informatie over
het boek; 'Voor de punten of
voor
het plezier' van Gerhard te
Winkel dan kunt u contact opM
nemen
met Peter Sonder tel. 80856ifl
W. Lamme tel. 751168 of G. ri
Chatinier tel. 724301
Wi
Marian Vinckeze 1
hoge post het gebied af te
speuren naar prooi, maar
vaak ook vliegend op ge
ringe hoogte boven het ter
rein.
Daarbij staan ze telkens
in de lucht stil met snels-
laande vleugels en met uit
gespreide staart. Men
noemt dat 'bidden' of 'wie
kelen'. Is de prooi ontdekt
dan wordt deze met een
stootduik bemachtigd.
Wanneer er schaarste be
staat aan de favoriete veld
muis worden ook wel an
dere muizesoorten gesla
gen en in het uiterste geval
wel mussen, pas uitgevlo
gen spreeuwen of nog niet
vliegvlugge weidevogels.
De laatste tijd zien we ze
ook heel vaak langs de
snelwegen waar ze dank
baar gebruik maken van
verkeersslachtoffers.
Niettemin wordt de toren
valk als een graaggeziene
gast beschouwd door alle
land- en bosbouwers.
G.van Leeuwen
coholgehalte had van 635 mi
crogram, bijna drie keer meer
dan de maximaal toegestane
220 microgram. De man ver
klaarde dat hij bier had ge
dronken in het café na een ru
zie met zijn vrouw. "Ik heb
niet aan de gevolgen gedacht,
maar alleen aan mezelf en de
omstandigheden", aldus de
man.
Officier van justitie mr. M.
Timmers wees erop dat de ver
dachte in 1991 nog een waar
schuwing had gekregen voor
LEUSDEN - Wegens rijden
onder invloed is een 34-jarige
Leusdenaar woensdag door de
Utrechtse politierechter ver
oordeeld tot 1500 gulden boete
en een rijontzegging van een
half jaar, waarvan de helft
voorwaardelijk mits de ver
dachte de alcoholverkeerscur-
sus volgt.
De verdachte werd in novem
ber aangehouden op de Rand
weg in zijn woonplaats. Uit de
ademtest bleek dat hij een ai
de)
gel
afg
de 1
een zelfde delict. Zij eisihoe
naast de boete een geheel o:vro
voorwaardelijke rijontzejue!
ging van een half jaar. nje{
Omdat de verdachte zich
had aangemeld voor de alc
holverkeerscursus en omd;Y?n
hij zijn rijbewijs nodig heeM^ë
voor zijn werk, besloot recht: P<
mr. J. Sijbrandij tot een deeken
voorwaardelijk rijverboze
Aangezien het rijbewijs diredoei
na de aanhouding was ingenjaar
men, krijgt de Leusdenaar
over ruim twee weken terug.
let
in d
-als
Toar_H vack
