„De verantwoording is
best groot Met een
eiken kabinet kan je
niet gaan donderjagen"
Leusder Krant
Mark van der Marei maakt en restaureert meubelen
Bouwdoos
Mond-op-mond reclame
Woensdag 31 maart 1993
Pagina 9
LEUSDEN - De gemeente Leusden, in oppervlakte één van de grootste van de provincie Utrecht,
is in de afgelopen twintig jaar explosief gegroeid. Het aantal inwoners is met enkele
tienduizenden gestegen, waarbij de concentratie heeft plaats gehad in het centrum van het
voormalige, charmante agrarische dorp Hamersveld.
Maar de dagen van historische herinneringen en nostalgie liggen (helaas) achter ons. De
realiteit van alledag is daar. Bedrijven kwamen, bedrijven gingen. Oude, sterk op de agrarische
wereld gerichte bedrijven maakten plaats voor moderne industrieën.
Het ondernemersklimaat blijkt gunstig in het snel gegroeide Leusden. De centrale ligging blijkt
in veel gevallen een belangrijke rol te hebben gespeeld bij de keuze van de plaats van vestiging.
Het bedrij venbestand binnen de gemeente wordt overkoepeld door de Bedrijvcnkring, waarbij
enkele tientallen bedrijven zijn aangesloten. Circa de helft daarvan is werkzaam in de sector van
de commerciële dienstverlening. Daartoe behoren onder meer de banken, de advocaten-, notaris-
en makelaarskantoren, de accountants, adviseurs, de administrateurs en restaurateurs.
In de Leusder Krant wordt regelmatig aandacht besteed aan één van de Leusdense bedrijven.
De lezer wordt meegenomen binnen de muren, om te zien wat zich achter die soms sobere, soms
uitbundige facades afspeelt.
De werkplaats aan de Klokhoek 16a ligt
verscholen en is klein. Hij staat barstensvol
meubelen, werkbanken, dikke houten plan
ken. Houtkrullen, houten schaven, veel heel
veel houtklemmen, beitels Wemig metalen
gereedschap, al ontbreekt de zaag- noch de
boormachine. Hier heerst de sfeer van het
oude ambacht De meubelmaker is onver
wacht jong Mark van der Marei is 26 jaar en
heeft niets van het standaard geitewollen-
sokken type, voorzien van grijze baard en
hang naar nostalgie. Hij koos dit ambacht om
het hout onder zijn handen te zien groeien tot
een 'eerlijk' meubel.
Mark van der Marei heeft een voorkeur om
van niets iets te maken. Een antieke kast
waarvan de achterkant gescheurd is, laden
die hun bodem missen, handgrepen die ver
dwenen zijn en glans die verbleekt is. Van der
Marei kan ervoor zorgen dat het weer in oude
luister hersteld wordt Op dezelfde manier
als de meubelmaker minstens honderd jaar
geleden deed bij dezelfde kast. Maar ook voor
een moderne kast, een bureau of een tafel
draait Van der Marei zijn hand ook niet om.
Het liefst maak ik iets zelf. Beginnen met
het bouwen van het geraamte, daarna de
bekleding en tenslotte de afwerking. Dat is
mooi", zegt hij
Echt een timmerman vanaf zijn geboorte
was hij niet Van der Marei: „Ik was denk ik
een jaar of negen of tien toen ik mijn vader
mocht helpen bij het aftimmeren van de sau
na. Dat vond ik leuk maar of dat nou de reden
is om dit te gaan doen, dat weet ik met Ik ben
wel altijd handig geweest. Zodra ik de meu
belmakersvakschool in Amsterdam bezocht,
na de MAVO, wist ik het. Daar wilde ik heen
en dat wilde ik worden
Wat hem nou precies zo trok aan die school
is moeilijk onder woorden te brengen. „Een
school in Amsterdam, zo'n oud gebouw met
grote gangen waar de helft van de lessen uit
meubelmaken bestond. Het had iets, een be
paalde sfeer, het was meer dan zomaar een
opleiding Daar werd een vak geleerd."
Na geslaagd te zijn trok hij de wereld in.
Hij werkte in Londen en Rome en kon een
maal terug in Nederland in Amersfoort be
ginnen „In Londen wordt veel gerestaureerd
en op de oude manier, met houtverbindingen,
gemaakt Daar werk je in een bedrijf vaak
gespecialiseerd De één doet het binnenwerk,
de ander staat iedere dag te politoeren. In
Italië doe je wel alles zelf maar besteden ze
niet zoveel aandacht aan het geraamte De
buitenkant is mooi maar binnenin zit zacht
hout vastgespijkerd met zwarte nagels. Bij
het restaureren van zo'n meubel behoor je
dezelfde soort hout en spijkers te gebruiken.
Alleen een expert mag kunnen zien wat er
aan de hand geweest is
De meubelmakerij in Amersfoort was in de
begintijd nog een soort Malle-Pietjeswinkel
Daar werd van alles opgeknapt. Stoelen uit
grootmoederstijd en ander half antiek spul.
Ik leerde er vindigrijk te zijn. Daar heb ik nu
veel plezier van Hier werk je tenslotte an
ders dan in een meubelfabriek waar je iedere
dag hetzelfde moet doen Hier sta je er alleen
voor. Hier moet je de problemen zelf zien op
te lossen en van vier lijnen die iemand op
papier zette iets weten te maken. Mensen
komen naar mij toe omdat ze in de winkels
iets niet kunnen vinden of omdat ze een kast
of bureau precies passend op een plek willen
Ze hebben een vaag idee hoe het zou moeten
worden maar laten de uitvoering aan mij
over. Dat is spannend."
„Het mooiste wat ik ooit gedaan heb. is een
Biedemeierkast, die als een bouwdoos bin
nen kwam. De achterkant was uit zijn voe
gen Daarmee ontbrak de ruggegraat van het
meubel Op zoiets ben ik echt verkikkerd. Ik
moest alles doen, van constructie tot snij
werk. Hij is weer prachtig." Het fraai gelukte
resultaat is te zien in zijn folder
Van der Marei: „Het restaureren is vor mij
het belangrijkste Daarmee heb ik de meeste
ervaring. In het buitenland heb ik aan hele
mooie, dure dingen gewerkt. Wanneer je
daarna in Nederland voor jezelf begint, krijg
je te maken met een ander niveau meubels Ik
restaureer nu veel dingen met persoonlijke
waarde voor de eigenaars. De variatie is
groot. Van nieuw bureau als stijlmeubel, via
mooie kast van grootmoeder, tot de inte
rieurbetimmering van een boot naar het res
taureren van een Empiremeubel. En iedere,
stijl stelt eigen eisen."
„Tijdens mijn verblijf in Engeland en Italië
heb ik de meeste stijlen van binnen en buiten
onder handen gehad en leren kennen. Maar
bij ieder meubel blijft het anders. De verant
woording is groot Met een eiken kabinet mag
je niet donderjagen."
Bij zijn respect voor antiek en het oude
ambacht lijkt zijn leeftijd soms een nadeel te
zijn „Ik moet vaak praten als brugman om
mensen ervan te overtuigen dat het goed kan
op de oude manier Het verschil tussen op
knappen en terugbrengen in oude stijl. Men
sen verwachten deze instelling vaak alleen
bij mannen van boven de vijf en veertig,
voorzien van een volle grijze baard en een
tuinbroek."
Sinds hij twee jaar geleden aan de Klok
hoek begon, op 1 december 1991. druppelen
de opdrachten in toenemend aantal binnen
Zijn naam gaat rond bij mensen die zijn werk
eenmaal gezien hebben. Tevreden klanten
vertellen hun ervaringen met Van der Marei
aan hun antiquair. Deze op zijn beurt heeft
daarmee een adres om de volgende klant met
een probleem naar door te verwijzen. Af en
toe vindt Van der Marei iets tussen oude
spullen. „Zoals het geraamte van een prach
tige stoel. Hij stond in een kelder, onder volle
vuilniszakken en tussen troep. Die wilde ik
hebben Sommige dingen, daar ga je voor
Niet dat ik echt op zoek ga. Ik laat het op me
afkomen."
De oude stoel opknappen kost tijd en mate
riaal uit eigen voorraad. „Ik heb een paar
dingen staan waar ik dolgraag aan zou willen
beginnen. Die stoel en een Willem 3 cylinder-
bureau zonder interieur. Niet om te verkopen
maar voor mezelf, voor het mooie werk
„Een meubelmaker is per definitie niet
commercieel Daarom werk ik ook met voor
veilinghuizen. Ik weiger om vlug om te zet
ten, snel iets voor het oog te maken om daar
na hetzelfde meubel weer onder handen te
krijgen om het goed te doen Daar heb ik geen
zin in. Zoiets gaat ten koste van jezelf
De meeste klanten bellen hem op met een
omschrijving van het meubel en vaak een
vaag vermoeden wat er aan zou moeten ge
beuren. „Door de telefoon schat ik in wat er
staat en of het zinvol is te gaan kijken Bij
kleine meubels raad ik de mensen aan om
naar Leusden te komen. Soms willen ze eerst
hier in de werkplaats rondkijken om te zien
hoe ik werk. Wanneer het meubel eenmaal
hier is, blijkt er vaak veel meer aan de hand te
zijn dan je op het eerste gezicht zou zegggen.
Een deurtje zit scheef, de la klemt, er zit een
barst in het hout, een paneel is kapot, het
lijstwerk is weg, snijwerk is afgebroken en of
het fineer laat los. Of ik tot restaureren be
sluit hangt af van de waarde van het meu
bel Want hij blijft eigenwijs. Van der Ma-
rel: „Ik doe liever een paar stappen terug op
financieel niveau, dan dat ik inlever op het
plezier in mijn werk. Ik wil mijn eigen weg
zoeken met behulp van de oude ambachtelij
ke technieken Het valt niet mee om daar een
boterham in te verdienen Je moet het van
hard werken, vakmanschap en mond-op-
mond reclame hebben. Concurrentie speelt
nauwelijks in dit vak. Je moet maken voor
wat je waard bent
Langzaam maar zeker groeit hij uit zijn
Leusdense werkplaats. Hij zou wel iets gro-
ters willen: „Een atelier vergelijkbaar met
werkplaatsen zoals die 120 jaar geleden be
stonden. Dezelfde sfeer, hetzelfde licht Met
een kleine showroom voor een paar mooie
dingen. Niet zozeer om te verkopen, meer om
te laten zien wat mogelijk is voor en na res
tauratie", droomt hij Om direct daarna te
verzuchten dat hij een hoop wil en daar hard
voor zal moeten werken. „Ik zit in een roei
boot met veel riemen Steeds opnieuw moet
•ik kiezen welke ik moet gebruiken om boven
water te blijven en vooruit te komen
Marianne de Valck
