„Je kunt met
email een heel
leven bezig zijn"
Leusder Krant.
Eindexamen
Ontwerpen
Arbeidsintensief
Dekkende kleuren
Nan Schepers maakt kunstwerk van de maand
Inschrijfbon
De Leusdense kunstenares Nan Schepers
gaat het kunstobject voor de maand april
maken. Het betreft een geëmailleerd voor
werp Dat als sieraad, totaal of in vier onder
delen of combinaties daarvan, kan worden
gedragen Of als object, liggend in een spe
ciaal daarvoor bestemd doosje, bijvoorbeeld
in een vitrine kan worden toegepast
Twintig jaar geleden kwam Nan Schepers
in Leusden wonen. Vanuit Leusden bezocht
ze de avondacademie in Utrecht Nu de Ho
geschool voor de Kunsten. Ze koos er voor de
afdeling Monumentale Vormgeving Omdat
deze afdeling een breed scala aan disciplines
bevatte. Een jaar volgde ze beeldhouwen, een
jaar modeltekenen. Bepaalde vakken liepen
in latere jaren nog door. In het derde jaar
moest ze een keuze maken. Moest ze beslissen
wat haar het beste lag.
Eén van haar docenten, Louis Dusée, die
vormleer gaf, deed dat zó boeiend dat Nan
daar in het bijzonder door gegrepen werd.
Hij beoefende bovendien het emailleren, en
>af daar ook les in. Door hem ontstond Nans
interesse voor emailleren. Dusée doceerde en
instrueerde op een voor haar zeer aanspre
kende manier. Nan geeft toe dat keuzes ge-
ivoon persoonsgebonden kunnen zijn. Ze kon
d met Dusée opschieten. Ze had echt iets
ian hem als docent (wat een student nu een-
naai helaas niet bij iedere docent vindt!).
,ouis Dusée inspireerde haar. Bracht haar de
ïefde voor het emailleren bij
Door haar sympathie voor Dusée's vak en
manier van lesgeven, en door de produkten
die ze van ouderejaars vooral op de eindexa-
mententoonstelling onder ogen kreeg, raakte
:e intens geboeid door het vak Ze beaamt dat
iet belangrijk is dat de mens in zijn leven
emand tegenkomt die hem op een bepaald
poor zet. In het volgend jaar besloot ze te
:ien of haar affiniteit zich zou omzetten in
iet willen doorgaan in dit vak.
iVat boeide haar zo geweldig in het emaille-
ingsprocéde?
„Licht en kleur. Daar ging het om. Wat het
icht betreft: eigenlijk het weerkaatsen van
iet licht Email pakt het licht, en kaatst het
erug. Dat geeft een heel eigen extra dimen-
ae Ook de strakke vormgeving, die je kunt
jebruiken, sprak me aan Het voorbewerken
n koper is een stukje ambacht, dat mij heel
rg aan stond. Het werken met zo'n plaat
toper vond ik meteen prettig. Ik zaag Doe
ille voorbereidingen zelf. Niets is voorge-
itansd of zo."
„Er zijn nóg enkele prettige aspecten aan
imail verbonden. Duurzaamheid bijvoor-
leeld Je kunt email ook buiten gebruiken.
Wat een aantrekkelijk element is voor toe-
Jassing in monumentale vormgeving De
jrotere stukken kun je dan natuurlijk niet
neer zelf maken in je kleine oventje. Maar je
tunt bijvoorbeeld ook stukken in het water
eggen. Ze blijven de mooie kleur behouden."
Nan Schepers deed eindexamen Monu
mentale Vormgeving. De noemer dus waar-
inder de toegepaste kunst op de academie
erd aangereikt en beoefend. Er werd ge-
erkt met ruimte, architectuur, het vertalen
ran opdrachten, het aanpassen van het werk
ian de opdracht. Het uiteindelijk produkt
:ou iets kunnen zijn in email, plastic of een
indere stof Eén van de materialen waarmee
fan werkt, ook als ze voorzichzelf bezig is,
terd zodoende het email.
Ze studeerde ook in Textiele Vormgeving
f Ze had les van Liesbeth van den Akker
■laakte objecten in plastic. Het emailleren en
Ie textiele vormgeving kwamen op een gege-
en moment voor haar dicht bij elkaar te
'ggen. Ze zegt dat je de textiel heel ruim
Roet zien Ze is in het vak afgestudeerd op
en grote fotoserie waarvoor ze met zand en
eren werkte Het zand en de sporen in het
and kun je terugvoeren naar email, waar je
'P een koperplaat emailpoeder strooit.
„Je zou kunnen zeggen dat het emailpoe-
ler in principe gelijk is aan het zand Hoewel
'et in samenstelling natuurlijk verschillend
s. Maar in beide materialen kun je tekenen
'oen ik met het eindexamen begon zat ik met
Ie vraag dat ik met twee verschillende disci
plines van doen had. Op zeker ogenlik kwa
len die toch bij elkaar terecht Het één liep
n het ander dóór
Ik zag ook wat in de tegenstelling hard-
echt. Het email met metaal en glas dat uit
gesproken hard is. Het textiel dat zacht is.
Voor mij zat daar een soort evenwicht in
Uitersten die elkaar raken. In die tijd zag ik
dat heel duidelijk."
Momenteel doet Nan Schepers niets meer
in textiel. Ze heeft de definitieve keuze ge
daan voor het ontwerpen en werken in email
Dat houdt in dat ze ook schildert, aquarellen
en pastels maakt. Waarin ze haar thema's en
ideeën voor het emailwerk uitwerkt. Als ze
met het koper en het email aan de gang gaat
vereist het procédé dat ze op dat moment
precies weet hoe het werk eruit zal gaan zien
Ze zegt dat ze die of die handeling niet kan
doen, vóórdat ze weet wat haar volgende stap
is. Met schilderen kun je je laten meevoeren
door je gevoelens, de esthetiek. Of je kunt
jezelf erin verliezen. Met email kun je jezelf
niet verliezen. Je moet exact weten wat je
doet.
„Als je weet wat je gaat maken ga je dat in
de techniek vertalen. Een schilderij blijft
vlak. Daar kun je normaliter niet in snijden
Met email kun je bepaalde delen openmaken.
Je kunt bij een wand-email gebruik maken
van de muurvoeg die erachter zit. Je kunt een
bepaalde schaduwval benutten als je het stuk
iets meer naar vorenhaalt. Er zijn veel moge
lijkheden eigenlijk. Hoewel je in feite door de
emailleer-techniek beperkt bent, heeft je
werk in de uiteindelijke uitwerking door be
paalde technieken, die je niet in de boekjes
vindt maar zélf uitvindt - het is echt een
doe-vak - veel mogelijkheden Dan ga je daar
in dóór. Elke keer komen er ook elementen
terug. In nieuw werk zie je ineens dat je
teruggrijpt op een werkwijze, die je al een
keer toepaste, een jaar of vijf geleden, en die
je dan op een andere manier verwerkt
Is het niet moeilijk om, door de (techni
sche) voorbereidingen heen, het uiteindelijk
resultaat in het oog te houden? Geduld te
oefenen tot het zo ver is?
Nan Schepers zegt dat emailleren een zeer
arbeidsintensief werk is. Vaak ook is een
bepaald resultaat niet gerelateerd aan de
duur dat ze met een werk bezig is Het hoeft
niet zo te zijn: ik ben er zó lang mee bezig
geweest, dus dat is goed. Nee, zegt ze, al ben
je er drie maanden of een half jaar mee bezig
geweest, dan denk je soms: het kan tóch nog
beter.
Eén van de materialen waarmee Nan Sche
pers op dit moment ook bezig is is glas. Email
is in principe gebrand glas. De laatste tijd is
ze zeer geïnteresseerd in gekleurd glas Na
tuurlijk ook naar aanleiding van de grote
Copiertentoonstelling Resten glas, die een
glazenier overhoudt, haalt ze bij hem op. De
stukken glas brandt ze tijdens het emaille-
ringsproces méé. Ze verwerkt stukken glas in
haar monumentale composities Ze maakt
ook sieraden met glas
„Het is af en toe heel leuk als je geboeid
wordt door een ander materiaal. Zo was dat
bij mij met glas. Je gaat er wat meer over
lezen. Je komt wat tegen op een rommel
markt Je denkt: zou dat een Meijdam zijn?
Dat hoop je dan maar' Ik heb het gevoel dat
ik er steeds meer van kan herkennen. Het
transparante van glas trekt mij enorm aan.
Iemand die ik in het glas heel erg bewonder is
Boris Sibek."
In haar werk gebruikt Nan Schepers voor
al dekkende kleuren In één tableau verwerkt
ze diverse technieken Ze schildert met het
email, strooit, krast, past de oude Chinese
cloisonné-techniek toe Het email wordt
daarbij aangebracht binnen vakjes van ge
soldeerde draadjes. Ze heeft een eigen tech
niek ontwikkeld die ze 'cloisonné verkeerd'
noemt. Ze werkt op filigrain-achtige manier,
geheel open, met metaaldraadjes In haar
Venetië-serie heeft ze in die open techniek
veel kleine objecten gemaakt.
Van grote tweedimensionale tableau's stapte
ze in het driedimensionale. Als experiment
wat kan ik meer dan werken in het platte
vlak? Ze ging de koperplaat buigen Als ze
met filigram werkte was het nodig dat be
paalde stukken los van de wand kwamen Die
gaven dan een mooie schaduwwerking. Ver
Pagina 13
Voor sieraden kiest Nan Schepers vrijwel
altijd primaire kleuren. Die vindt ze het
mooiste uit komen Zo maakte ze voor Japan
een kleurige serie met de zon als thema. Ze
was met het filigram bezig, bracht stukjes
koper op, die ze kleurde Ging in een volgend
stadium aan de draden glazen kralen rijgen.
In Parijs en op markten elders kocht ze oude
glazen kralen. De sieraden brengt ze in pri
maire vormen Primaire vormen spreken
haar aan Omdat ze bij sieraden denkt aan
draagbaarheid, combinatie-toepassingen
Haar sieraden gaan naar Japan, Barcelona,
Duitsland, Frankrijk.
Ieder jaar in de zomer organiseert Kunst
hal Almelo een expositie Porselein, kera
miek, glas zijn al aan de beurt geweest. Dit
jaar, van 10 juli tot 26 september, komt het
email aan de beurt. Voornamelijk van Ne
derlandse emailleurs. Aangevuld met email
uit Belgie. Israël, Griekenland, Engeland en
Duitsland. Nan vindt het een goede impuls
om het email wat meer bekendheid te geven
bij het Nederlandse publiek
Email als kunstvorm dateert al uit de
Bronstijd Werd toen met hars aangebracht.
Via de Grieken, die het over bladgoud aan
brachten, en Byzantium waar het als cloison-
né werd verwerkt, kwam het na 1600 in
West-Europa op gang Als champlevé, waar
bij diepten in koper of brons met glaspoeder
werden opgevuld en gebrand.
Cloisonné en champlevé werden in de Chi
nese oudheid reeds gehanteerd. Met hoogte
punten in de Ming-periode.
In de 12de en 13de eeuw werd het email in
Europa toegepast in de Rijn- en de Maas
streek. In Limoges werkte meester Limosin.
voornamelijk op de manier van handbeschil-
dering van platte of gebogen metalen Musée
Cluny aan de Boulevard Saint Germain in
Parijs heeft daar fraaie voorbeelden van in
zijn collectie.
Kwarts, veldspaat, borax, soda, pijpaarde,
potas. salpeter en oxyden worden in een dun
ne pasta aangebracht en tot een glazuur ge
brand rond 800 graden Celsius gloeihitte Uit
een tekort aan edelstenen of halfedelstenen
zou de techniek zich ontwikkeld hebben Het
email nam de plaats in van het malachiet, de
turkoois, het lapislazuli. De Art Nouveau of
Jugendstil, met zijn grote belangstelling voor
vlak en lijn, was een uitgelezen stijl om in
email om te zetten De emailleur bewoog zich
toen voornamelijk op het vlak van de toege
paste kunst In de 20ste eeuw proberen kun
stenaars het email als autonoom uitdruk
kingsmiddel te gebruiken. Waarbij het ook
mogelijk is geworden om ontwerpen van zeer
groot formaat, met behulp van fabnekso-
vens, te realiseren. Dergelijke formaten vin
den hun toepassing m de architectuur
Het kunstwerk van de maand wordt, zoals
gezegd, een email object, bestaande uit vier
elementen. Je kunt ze afzonderlijk, of in com
binatie, als broche dragen Je kunt ze als
alternatief ook in het doosje laten. Als sier-
objekt Nan heeft series paletten als sieraad
gemaakt. Het idee van de legpuzzelstukjes is
daarop gevolgd. Daarmee wijkt ze af van de
moderne rechte vormen Vanuit het verha
lende van de paletvorm kreeg ze het idee van
de puzzelstukjes. Vormen die ze heel goed
kon combineren met haar primaire kleuren
Die puzzelstukjes dragen gevoel voor hu
mor in zich. Als je alleen het 'frame' draagt is
de stof van de trui of jurk het 'broche'. Heel
geestig is ook om het frame aan de ene kant,
het bijpassende broche-puzzelstukje aan de
andere kant van trui of jurk te dragen Ook is
het aardig om frame en puzzelstukje in el
kaar te dragen. Zo zijn veel combinaties mo
gelijk Iedereen kan zelf met het positief en
het negatief variaties bedenken
Het broche is op een reeds geëmailleerde
onderkant ingelegd met kralen die tegen el
kaar aan geplaatst en gesmolten zijn Het
vereist een zeer nauwkeurig zagen, zodat de
onderdelen feilloos in elkaar passen. Alle
vier stukken zijn op talloze manieren uitwis
selbaar.
Waaraan moet volgens Nan een goed sie
raad voldoen?
„Het moet bij je passen Dat vind ik essen
tieel. De kleur moet je aansprekenMoet goed
te combineren zijn. Het sieraad moet goed
draagbaar zijn. Het mag best wat opvallen.
Het moet iets verrassends hebben."
Afgestudeerd in monumentale vormge
ving, en dan toch maker van sieraden?
„Dat komt zo. Voor mijn grote tableau's,
waarin ik nieuwe exponenten verwerk, maak
ik eerst een ontwerp èn allerlei proeven om te
zien hoe ik problematieken ga oplossen Als
ik straks een grotere plaat heb, wat kan ik
daarmee? Leg ik daar of daar een draad9 Hoe
doe ik dat? Als ik die kleur over die kleur zet,
wat gebeurt er dan9 Wat doet die of die kleur?
Ik maakte sowieso altijd proefplaatjes
„Zo zat ik met series kleine proefplaatjes
die op zich kleine objectjes vormden Ieder
een die in mijn atelier kwam vond die proef
plaatjes mooi Zo kwam ik op het idee om er
iets mee te doen. Ik ging verder, en kwam
toen op broches Dat is een hele ontwikkeling
geweest. De meeste mensen beginnen daar
mee. Maar bij mij is het andersom. Is er op dit
moment dus een wisselwerking tussen de
grote tableau's en de sieraden."
Nan Schepers begeleidt een aantal mensen
die op De Hof les gehad hebben van Sjaron
Kranse die naar Amerika ging en die haar
vroeg of zij enkele mensen wilde begeleiden
bij het ontwerpen. Nan komt eens in de drie,
vier weken met hen bijeen. Praat met hen
over de ontwerpen. Over het werk dat ze
maken Iedereen mag zeggen wat hij ervan
vindt. Voor Nan is het aantrekkelijk om over
hun werk na te denken, en te zien hoe zij dit
of dat probleem zouden kunnen oplossen. Ze
vindt het werk om te analyseren en formule
ren heel leuk om te doen. Een van deze men
sen deed ook mee aan de expositie in Limo
ges. Ook voor Almelo ziet Nan mogelijkhe
den voor hen Het contact met deze mensen
stelt ze zeer op prijs. Per slot van rekening is
ze heel veel in haar eentje bezig Emailleren
is zeer solistisch.
In december vorig jaar begon de
Leusder Krant in samenwerking
met een select aantal professionele
kunstenaars uit Leusden een
uniek project met als doel kunst
bij een breed Leusdense publiek te
brengen. Iedere deelnemende
kunstenaar zal speciaal voor deze
actie een kunstwerk ontwerpen.
Tot en met juni/juli van dit jaar zal
de Leusder Krant ruim aandacht
besteden aan de kunstenaar en het
kunstwerk dat aan de beurt is.
Het kunstwerk is te bezichtigen
in het kantoor van de Leusder
Krant, Asschatterweg 19. Vanaf
de eerste maandag na het verschij
nen van de eerste publicatie in De
Leusder Krant kunnen belang
stellenden vanaf 14.00 uur in
schrijven op het kunstwerk. Die
zal voor een vast bedrag van
200,-- verkocht worden.
Het kunstobject wordt in een
beperkte oplage van 14 stuks ge
maakt. Daarna is het object niet
meer beschikbaar. Wie vanaf
maandag 8 februari vanaf 14.00
uur de bon, die op deze pagina is
afgedrukt, ingevuld inlevert op
het kantoor van de Leusder Krant,
hoort tot de kanddiaten. die het
kunstwerk kunnen kopen. Voor de
duidelijkheid: het principe 'Wie
het eerst komt, die het eerst maalt'
zal bij de verkoop van de 14 exem
plaren gehanteerd worden.
Ik schrijf in voor het Kunstwerk van de
maand februari van de Leusder Krant Ik
ga akkoord met de prijs van 200,— en
met de voorwaarden, zoals die in de Leus
der Krant van 25 november 1992 en 3
februari 1993 vermeld zijn.
Naam:
Adres:
Telefoon:
Wel/geen abonnee: J/N (doorhalen wat
niet van toepassing is
(/oensdag 7 april 1993
schillende van die objecten kregen een plaats
op de bekende email-expositie in Limoges.
Ze ging door met de objecten. Maakte ze
groter. Werkte met het thema muziek en or
kesten, waar ze nu nóg mee bezig is Er ont
stond ook een erotische serie, waarin het
vooral ging om het effect van 'de zachte scha
duw'. De lijnen van een mensfiguur werden
uitgezaagd uit de harde bovenlaag. Het ge
heel werd geëmailleerd. Als boven op het
object licht valt ontstaat een heel zachte en
veel grotere schaduwfiguur die het erotische
belichaamt. De zachtheid, het kwetsbare,
van de mens bevindt zich ónder het object. Er
is een daadwerkelijk kunstwerk, maar de
schaduw ervan is het belangrijkste. Nan
noemt dit haar oudere werk Het dateert uit
begin 1989
Lachend zegt ze: Telkens vind je nieuwe
dingen. Toen ik op een gegeven moment zó
met die schaduw bezig was dacht ik nu is het
email met meer belangrijk, terwijl dat toch
zéér belangrijk is Het werken met schaduw
is voor een tijdje wel leuk, maar in principe
kun je dat ook met andere materialen Daar
voor heb je niet specifiek het email nodig. Ik
heb dat schaduw-effect toen op deze manier
gevonden, maar ik moet het nü laten liggen.
Het is wèl een idee waarvan ik denk: als ik
een opdracht zou krijgen hèb ik daar iets
aan."
Toen ze voor zichzelf met de muziekserie
bezig was kreeg ze de opdracht voor de 'ge
denksteen' van de openbare bibliotheek in
Leusden. Deze hangt in de hal rechts bij de
ingang aan de zijde van de HEMA Het is een
opengeslagen boek, waarin tekens en strofen
voorkomen die te maken hebben met de taal
Het gaat om stijl, hiërogliefen, Chinese te
kens, Griekse letters, Latijnse woorden. Dus
danig gegroepeerd dat ze herkenbaar zijn, en
het geheel herkenbaar is als boek. Met ko-
lomindehng en plekken waar foto's geplaatst
zouden kunnen zijn Aan de bovenzijde
waaieren de bladzijden uit. Het aardige is dat
het perspectief zó is gekozen, dat de persoon
die het boek in handen heeft zich in de muur
bevindt.
