„Dansen geeft rust en geestelijke vreugde"
.Leusder Krant.
Ter zake
Het weer in ei
Labrijn-reeks
Fitis en Tjiftjaf
L E U S D E N
Kitty Verbeek nodigt Indiaase danseres uit voor optreden in De Korf
Bibliotheek verkocht boeken en plat
rms
Woensdag 7 april 1993
Pagin
LEUSDEN - Ghita Joeglal
komt op 17 april naar De Korf
om te dansen. De middelbare
scholiere uit Amersfoort be
haalde vorig de titel Kumari in
India. Dit is de titel bij de er
kenning door de deskundigen
van de Bharat Natyam dansen
zoals door haar uitgevoerd. Ze
is uitgenodigd door Kitty Ver
beek. Mevrouw Verbeek wil in
de eerste plaats haar reisvrien-
den en vriendinnen plezieren
met een vleugje India waaraan
zij goede herinneringen be
waart. Daarbij gunt ze ieder
een een kennismaking met
deze dansvorm, voortkomend
uit een religie en een mens
beeld waarin inzicht en bele
ving centraal staan.
Kitty Verbeek ontmoette
Ghita Joeglal na het lezen van
een interview gemaakt door
Anco Mali en verschenen in
deze krant en de Stad Amers
foort.
Verbeek Daarin werd duide
lijk dat zij zowel verstand als
gevoel voor dit dansen had. Bo
vendien danst ze de dansen uit
de streek waar ik vijf en half
jaar gewerkt heb De plaatsna
men die ze noemde, zoals Chi
dambaram, ken ik. De tempel-
dansen die zij beheerst komen
uit het gebied rond Belur en
Halebid, grote tempel'steden',
waar ik in de buurt woonde
Ik vroeg haar eens met mij te
willen komen praten en daar
uit groeide een leuk contact.
Sinds ik niet meer werk heb ik
een aantal grote reizen ge
maakt, voornamelijk naar het
verre oosten. Voor de mensen
uit de reisgezelschappen waar
mee ik contact heb gehouden
en voor mijn familie leek een
avond mét Ghita Jöeglai mij
leuk om te organiseren. Ik heb
tenslotte altijd van organise
ren gehouden. Toen bleek dat
het huren van De Korf niet
duurder is dan het huren van
een ruimte in een schooltje, be
sloot ik iedereen de gelegen
heid te geven zoiets eens mee te
maken. Want Ghita is verruk
kelijk."
Kitty Verbeek was, voordat
zij aan de basis stond van de
hogeschool voor de gezond
heidszorg. waarvan ze tot juni
1984 directrice was, ruim vijf
jaar werkzaam in India. In
Bangalore richtte zij in op
dracht van de World Health
Organization een vervolgop
leiding op voor psychiatrisch
verpleegkundigen. De manier
waarop ze dit deed, heeft alles
met haar eigen belangstelling
voor mensen in het algemeen
en patiënten in het bijzonder te
maken. De komst van Ghita
naar Leusden is daar mede een
gevolg van.
Veel meer dan de verzorging
trok haar de begeleiding van
mensen. Steeds opnieuw vroeg
zij zich af hoe gevoelens
werken en wat de mens be
weegt om te doen wat hij doet.
Daarvoor ging ze toen al, bijna
veertig jaar geleden, uit van de
eenheid van lichaam en geest.
Een mens kan door zich onge
lukkig te voelen, lichamelijk
ziek zijn en andersom door vre
de met zich zelf te krijgen, zich
beter voelen.
In Nederland moet haar
warme belangstelling voor de
beweegredenen van mensen
opmerkelijk zijn geweest. An
ders is niet te verklaren hoe zij
op jonge leeftijd zo veel vrij
heid kreeg om initiatieven te
ontplooien waarvan nu de ge
volgen algemeen te zien zijn. In
plaats van bestrijding van de
hinderlijke uitingen, het zoe
ken naar de diepere oorzaken
daarvan met de bedoeling van
daaruit naar verbetering toe te
werken. Daarvoor is niet alleen
warme belangstelling nodig
maar vooral tijd om achter de
denkwijze van de patiënt te ko
men.
Ze wist mensen in hun recht
te laten en terug te brengen
door begrip voor de emoties en
ervaringen Daardoor werd de
opleiding tot psychiatrisch
verpleegkundigen boeiender
en hoger gewaardeerd. Pa
tiënten kregen niet langer uit
sluitend mensen aan 'hun bed'
die verzorgden en behandelden
maar betrokken verpleegkun
digen.
Haar visie en aanpak leidde
tot de uitnodiging voor een toe
spraak in 1953 op een sympo
sium van de WHO in Beiroet.
Ze was 34 jaar en de eerste
vrouwelijke) verpleegkundige
die mocht spreken voor artsen
en specialisten op dit niveau.
Bovendien was het de eerste
maal dat de WHO aandacht
wilde besteden aan de psy
chiatrische patiënt. Tot dan toe
had men zich bijna uitsluitend
op het bestrijden van infectie
ziekten gericht.
Hoe serieus men haar nam was
te merken aan de daarop vol
gende opdracht om in India een
vervolgopleiding voor ver
pleegkundigen A op te zetten,
Kitty Verbeek, (foto: Hans Verhorst)
speciaal gericht op de psy
chiatrie ,,Bij de faculteit waar
ik kwam, werkten veel Indiërs
die een opleidmg in Engeland
gevolgd hadden. Gezien het
koloniale verleden van India is
dit goed te begrijpen De voer
taal was engels en alle ver
pleegkundigen spraken engels.
Maar in Engeland, waar ik ook
gewerkt heb. kende men de
psychiatrische verpleegkunde
nog niet. Bij het All-Indian
Institute of Mental Health wa
ren veel patiënten opgenomen
die zichzelf volkomen terug
getrokken hadden uit de we
reld Om deze mensen te kun
nen helpen heb ik veel met de
mensen daar gesproken en me
verdiept in de cultuur, het ge
loof en de levensinstelling
,,Het werden de rijkste jaren
van mijn leven. Ik heb heel veel
kunnen doen maar vooral heel
veel geleerd en gezien. Ik ben er
beslist rijker vandaan geko
men dan ik er heen ging en dan
bedoel ik niet in financieel op
zicht. Het Hindoeisme is daar
bij heel belangrijk
,,Ruim 90% van de Indiërs is
Hindoe. Het Hindoeisme staat
voor een rijke filosofie. Men
kent weinig regels maar hoge
normen waarbij inzicht in
zichzelf centraal staat. De le
vensbeschouwing is erg in
zichzelf gekeerd.
Een prachtig uitgangspunt
waar ik in geloof. Maar waar
'te' voor staat is nooit goed.
Ook niet bij een te verre inner
lijke terugtrekking of isolatie.
Veel psychisme problemen in
India zijn daar op terug te voe
ren
,,De bedoeling van mediteren
bijvoorbeeld met behulp van
Yoga oefeningen is het jezelf
tijdelijk isoleren van de omge
ving om bij je zelf te rade te
gaan, naar binnen te kijken,
jezelf te verbeteren met als
hoogste doel schoon van bin
nen en in harmonie te zijn."
Iemand die het hindoestaanse
geloof aanhangt wordt niet
beter door naastenliefde uit te
oefenen maar wordt een rijker
mens als hij zich naar binnen
toe verrijkt en verbetert en van
daaruit naar de wereld kijkt.
Beter word je door innerlijke
verrijking."
Het dansen is een andere
vorm waarin men zoekt naar
innerlijke schoonheid en har
monie. Vroeger werd gedanst
in de tempels bij ceremonies,
daarna als amusement omdat
het mooi is om naar te kijken.
Met daarbij de hoop dat de
dans een geestelijke vreugde
kan geven aan de toeschouwer
die zich laat meevoeren met de
verfijnde betekenisvolle bewe
gingen op de indringende mu
ziek „De muziek doet me den
ken aan Bach", vindt Kitty
Verbeek.
De dansen die in Leusden te
zien zullen zijn behoren tot de
Bharat Natyam. Kitty Ver
beek, ,,De dansen beelden de
cyclus uit van opkomst, hoog
tepunt en contuiniteit en af
ronding met kiemen voor een
nieuw begin."
Kaarten van 10 gulden per stuk
zijn af te halen bij de Leusder
Krant.
Opening Bernice Mode
LEUSDEN - Op de Grutterij in winkelcentrum De Hamersht
afgelopen zaterdag Bernice Mode officieel geopend. Ber.
Mode richt zich met het assortiment eigentijdse dameskleding
de sportief/klassieke vrouw Op de foto het fraaie interieur va\
nieuwe zaak. (foto: Hans Verhorst)
Marianne de Valck
LEUSDEN - De verkoop van boeken en platen moest zak
eerder beginnen dan gepland omdat de belangstelling vai
publiek overweldigend en verbazingwekkend groot was
meest opvallende kopers waren een man en vrouiv die si e
honderdtachtig platen kochten Na de verkoop waren er 80,1
maar enkele platen en boeken over. De verkoop was nodi 'nlr
ruimte te maken voor de jeugdboeken, die na de verbou "7
samen met de romans beneden geplaatst zullen worden. D
bliotheek is aanstaande donderdag behalve op de gewone
ook van 14.00 tot 21 00 uur continu geopend. Dit is een coin
satie voor de sluiting van vrijdag, zaterdag en maandag. Hel
eerste keer dat de bibliotheek zolang achter elkaar geopei
(Foto: Hans Roggen)
G/
P
e,
Onze klimaatboeken
stammen uit het begin van
de achttiende eeuw. Zwa
nenburg, halverwege Am
sterdam en Haarlem, daar
om ook wel Halfweg ge
noemd, was in de achttien
de en een deel van de ne
gentiende eeuw het be
langrijkste centrum van
meteorologische waarne
mingen in ons land. Welis
waar waren er toen ver
scheidene plaatsen waar
weerkundige observaties
werden verricht, maar ner
gens gebeurde dat met zo
veel discipline als op 'Hui
ze Swanenburgh' in Half
weg In dat opzicht kunnen
we die meetpost rustig een
voorloper noemen van de
Bilt, de huidige vestigings
plaats van het KNMI. Bo
venstaande valt te lezen in
een prachtig boekwerk,
getiteld: Historische
Weerkundige Waarnemin
gen', geschreven door
H A M. Geurts en A.F.V
van Engelen, beiden ver
bonden aan het KNMI. De
scheikundeleraar Ir. A.
Labrijn, die liefhebberij
had in het. verzamelen en
bewerken van oude weer
gegevens. koppelde de
meetreeks van Zwanen
burg aan die van het
KNMI De metingen in
Zwanenburg gingen door
tot 1862, terwijl in 1848
een begin werd gemaakt
met de waarnemingen op
het observatorium 'Son-
nenborgh' in Utrecht, de
plaats waar het KNMI in
1896 werd gevestigd Een
aantal jaren werd dus op
beide plaatsen gemeten en
dat stelde Labrijn in de
gelegenheid de tempera-
tuurgegevens van Zwa
nenburg te herleiden naar
Utrecht en de Bilt Zo
kwam de 'Labrijn-reeks'
tot stand met tempera-
tuurgemiddelden van 1735
tot 1945, later aangevuld
tot heden. Het werk van
Labrijn heeft tot ver over
onze grenzen bekendheid
gekregen en vooral de tem-
peratuurreeks is als een
van de oudste en langste
meetreeksen van de we-
reeld veelvuldig gebruikt
voor klimatologisch on
derzoek. Het blijft de ko
mende dagen wisselvallig
weer, zij het dat de donder
dag en vrijdag wel eens een
opleving van de tempera
tuur te zien kan geven. Dan
verwachten de computers
een zuidelijke stroming
met aanvoer van warmere
lucht. Of die gunstige
trend zich kan voortzetten
tot in het komende Paas
weekeinde was bij de op
maak van de rubriek op
dinsdagochtend nog erg
onzeker. Offenbach was in
eerste instantie niet echt
optimistisch, maar de mo
dellen zij de afgelopen da
gen wat zwabberig ge
weest en dus is het oppas
sen geblazen. Bepaald pes
simistisch waren we in
1989. Op de Goede Vrijdag
leek het Paasweer op een
regelrechte sof uit te lopen,
maar zie daar, we konden
in de tuinstoel op de beide
dagen met een tempera
tuur van ruim 20 graden.
Zo zie je maar dat het weer
zich soms nauwelijks
stoort aan de verwachtin
gen en zijn eigen gang gaat.
Dat is de ene keer in ons
voordeel, de andere keer
komt het minder goed uit
De maand maart was in de
regio Leusden erg droog en
iets aan de zachte kant In
Achterveld werd over de
voorbije maand 15 mm af
getapt, terwijl we recht
hebben op ruim 60 mm.
Leusden kreeg bijna 14
mm en de gemiddelde et-
maaltemperatuur bedroeg
er 5.6 graden, 0.6 in de
plus. Opvallend hoog wa
ren het aantal nachten met
vorst, te weten 18 De
hoogste temperatuur werd
gemeten op de 15e en be
droeg in Leusden 17.9 gra
den.
Voor veel vogelvrienden
begint de lente wanneer ze
de Tjifjaf horen. Van de
drie Phylloscopussoorten,
die in ons land broeden, de
Fit is, de Tjiftjaf en de Flui
ter, is hij de eerste die te
rugkomt uit zijn winter
kwartier. Persoonlijk krijg
ik pas echt een lentegevoel
als ik de, wat later aanko
mende, Fitis hoor zingen.
Uiterlijk lijken deze twee
vogelsoorten zodanig op
elkaar datje wel een door
gewinterde vogelkenner
moet zijn om het verschil te
kunnen zien. Volgens de
vogelboeken is de Fitis iets
frisser van kleur en heeft
een duidelijker ivenk-
brauwstreep. Ook de kleur
van de poten is iets lichter
Zijn ze uiterlijk zeer
moeilijk te onderscheiden,
men hoeft echt geen kenner
te zijn om het verschil te
horen, de zang is kenmer
kend. De Tjiftjaf laat, hoog
in een boom gezeten, een
eentonig, of eigenlijk let
terlijk tweetonig, steeds
herhaald 'tif-tjaf tjif-tjaf
horen en een enkele maal
tif-tjif-tjaf
Ook zijn wetenschappe
lijke soortnaam, collybita,
is een toespeling op de
zang. Het betekent name
lijk geldwisselaar en in
derdaad doet zijn zingen
denken aan het rinkelend
geluid van geldstukken.
De Fitis daarentegen
zingt een weemoedig lied
je, dat in het begin herin
nert aan de vinkeslag,
maar aan het eind wordt
het steeds zachter, alsof
het wegsmelt Dat zingen
doet hij verscholen in het
struikgewas en nooit hoog
in de bomen.
De biotoop van beide
soorten is gelijk, bossen,
parken en tuinen met ge
mengde begroeiing. Het
nest van de Fitis ligt ver
borgen tussen de bodemve
getatie, overhuifd door
gras en met een verborgen
zij-ingang Het is dan ook
uiterst moeilijk te vinden.
Het geheel lijkt wel iets op
een oventje en daarom
wordt de Fitis in sommige
streken van ons land ook
wel 'ovenbakkertje' ge
noemd.
Als in mei de vijf a zes
eitjes, na dertien dagen
broeden, zijn uitgekomen
worden ze hoofdzakelijk
door het wijfje gevoerd met
msekten en larven en in
mindere mate met spinnen
Als afleidinsgedrag tegen
indringers laat ze een sis
send geluid horen, als van
een slang. De lokroep
klinkt duidelijk als fiet',
waaraan de vogel zijn Ne
derlandse naam dankt.
Het nestelgedrag van de
Tjiftjaf lijkt heel veel op
dat van de Fitis, alleen ligt
het nest meestal niet op de
grond, maar even daar bo
ven, vaak in braamunlder-
nis of ander warrig gewas.
Ze komen in het voorji
een paar weken eert
naar ons land dan de F>
en beide soorten verloi
ons weer eind augustu
gin september. De gn
groene vogeltjes met h
witte tot geelachtige
derzijde zijn sierlijk en
vermoeibaar.
G.van Lccmj
