„Sinds de grote vrede
hebben wij het
drukker dan ooit"
Leusder Krant
ACOM, vakbond voor militairen voert strijd
Vakbond
Drukker dan ooit
Woensdag 12 mei 1993
Pai
LEUSDEN - De gemeente Leusden, in oppervlakte één van de grootste van de provincie Utrecht,
is in de afgelopen twintig jaar explosief gegroeid. Het aantal inwoners is met enkele
tienduizenden gestegen, waarbij de concentratie heeft plaatsgehad in het voormalige, charmante
agrarisch dorp Hamersveld.
Maar de dagen van historische herinneringen en nostalgie liggen achtr ons. De realiteit van
alledag is daar. Bedrijven kwamen, bedirjven gingen. Oude, sterk op de agrarische wereld
gerichte bedrijven maakten plaats voor moderne industrieën.
Het ondernemersklimaat blijkt gunstig in het snel gegroeide Leusden. De centrale ligging blijkt
in veel gevallen een belangrijke rol te hebben gespeeld bij de keuze van de plaats van vestiging.
Het bedrijvenbestand binnen de gemeente wordt overkoepeld door de Bedrijvenkring, waarbij
enkele tientallen bedrijven zijn aangesloten. Circa de helft daarvan is werkzaam in de sector van
de commerciële dienstverlening. Daartoe behoren onder meer de banken, de advocaten-, notaris-
en makelaarskantoren, de accountants, adviseurs, de administrateurs en restaurateurs.
In de Leusder Krant wordt regelmatig aandacht besteed aan één van de Leusdense bedrijven.
De elzer wordt meegenomen binnen de muren om te zien wat zich achter die soms sobere, soms
uitbundige facades afspeelt.
LEUSDEN - Het ongelofelijke lijkt op 13 mei
te gaan gebeuren. Militairen gaan met dui
zenden tegelijk in den Haag protesteren te
gen de gevolgen van de grote vrede De actie
wacdt voorbereid en ondersteund door onder
andere de Leusdens ACOM, 'de CNV-bond
voor militairen'. Aan de Larixlaan coördi
neert men de vragen en wensen en maakt men
duidelijk dat de dragers van 's Konings wa
penrok niet alles van hun bazin meer slikken.
Sinds de muur viel en de Sovjet Unie geen
bedreiging meer is, zit het bestaan van een
militair vol onzekerheden. Op bevordering
kan niemand meer alleen op grond van
dienstjaren rekenen. Wanneer de comman
dant niet meewerkt of de minister reogani-
seert, verdwijnt de in jaren opgebouwde ver
wachting
Overplaatsingen, afvloeiingen en omscholin
gen dreigen. Het vredige bestaan van militai
ren met als enige vijand het verre communis
me, is verleden tijd. Daarvoor in de plaats
kwam de met ongevaarlijke inzetbaarheid in
Libanon, het voormalig Joegoslavië en Cam
bodja. Niet alle militairen zijn blij met deze
nieuwe mogelijkheden.
Bovendien ontvouwt minister Relus ter
Beek plannen om kazernes te sluiten, militai
ren te 'ontslaan' of om te scholen tot cipiers,
politie agenten of heropvoeders in de kampe
menten van Lubbers. Het eens zo rustige,
haast dromerige bestaan van militairen
waarin iedereen zijn of haar rol wist tot aan
de afzwaaidatum op nog actieve leeftijd, is
wreed verstoord.
In Leusden weet men bij de ACOM daar als
geen ander van mee te praten.
De ACOM is de CNV bond voor militairen. Ze
behartigt de belangen voor de militairen in
het algemeen en individueel. Sinds twee jaar
zetelt de ACOM in Leusden. Direct na de
verhuizing groeiden de werkzaamheden door
alle ontwikkelingen harder dan in alle ne
gentig jaren daarvoor.
„Sinds de 'grote vrede' hebben wij het
drukker dan ooit", verzucht Marlies Verhoef,
PR-medewerkster en woordvoerder van de
ACOM.
Hoewel de C van
ACOM staat voor christelijk, kent deze bond
weinig van de volgzaamheid en het bij voor
baat neerleggen van wat autoriteiten voor
schrijven waarmee militairen en deze ge
loofsrichting nogal eens geassocieerd wor
den. Dezelfde kenmerken zijn er waar
schijnlijk wel de oorzaak van dat de ACOM
de enige 'duidelijke' vakbond is voor militai
ren.
De FNV heeft een eigen organisatie voor
mensen in dienst van het leger maar daarvan
is de identiteit minder 'ingeburgerd'. Overi
gens zetelt deze Algemene Federatie voor
Militair personeel in Amersfoort.
De ACOM bestaat nog niet zo lang. Ze is
het resultaat van fusies waarbij alle organi
saties gericht op verschillende geloofsrich
tingen en rangen of standen binnen het leger
werden samengebracht.
De ACOM telt nu 15.000 leden, verdeeld
over 15 regio's, waarvan de centrale in Leus
den zit. Hier werken 25 mensen Het hoofd
bestuur bestaat uit voor deze functie vrijge
stelde militairen, de overige medewerkers
zijn burgers. Het merendeel is betrokken bij
juridische afdeling. Vooral de omvang van
deze laatste is in de afgelopen jaren sterk
gestegen. Jaap Scheeres, lid van het dagelijks
bestuur schetst in grote lijnen het ontstaan
van de bond. „Zoals op alle terreinen het
geval was, verenigden militairen zich begin
deze eeuw in eigen organisaties. In de eerste
plaats betrof dit officieren en onder officie
ren. Een van de voorgangers van de ACOM
was met name Sint Martinus, de katholieke
organisatie voor beroepsmilitairen bestond
van 1911 tot 1982. Net als de NCOOV, de
Nederlandse Christelijke Onder Officieren
Vereniging in 1901 ontstond. Toen deze twee
clubs fuseerden en toegankelijk werden voor
alle militairen, dus ook de gewone soldaten
en de beroepsmilitairen ontstond in 1978 de
FACO, de federatie algemeen christelijke or
ganisatie voor Militairen.
In de zomer van 1982 werd dit de ACOM
Het is een autonome vakorganisatie aange
sloten bij de vakcentrale van het CNV."
De militaire wereld blijkt ingewikkeld. In
het woud van bonden en belangenbeharti
gers functioneren vele clubs. Zoals de ambte
naren werkzaam bij het leger, de verschillen
de kaderorganisaties, krijgsmachtsonder
delen, het onderwijspersoneel, het admini
stratie personeel, het burgerpersoneel enzo
voorts Allemaal hebben ze met de komende
veranderingen te maken
Daarom sluiten steeds meer organisaties zich
alsnog bij de ACOM aan, want gezamelijk
hoopt men meer te bereiken dan afzonderlijk
mogelijk is. Op 4 juni 1992 bijvoorbeeld vond
ook de Marechausseevereniging onderdak
bij de ACOM.
De ACOM wil de belangen van allen be
hartigen 'vanuit een christelijke visie maar
niet alleen voor wie zich meldt als christen'.
In feite staan op het aanmeldingsformulier
geen vragen meer naar de levensbeschou
wing.
Bij de
ACOM heeft men het drukker dan ooit. Het
hoofdgebouw in Leusden werkt als een bij
enkorf. Mensen gaan in en uit. Persoonlijke
klachten en misères komen terecht op de
juridische afdelingen. De problemen kunnen
bestaan uit arbeidsconflicten rond bijvoor
beeld functies en bevordering, veiligheids-
conflicten als 'we hebben geen kogelvrije
vesten alleen schervenvrije vesten' tot breed-
schalige ingrepen waarbij duizenden mensen
betrokken zijn.
Marlies Verhoef: „Over de gebeurtenissen
bij DAF spreekt iedereen als over een drama
De omvang van de voorgestelde ontslagen bij
defensie zijn in verhouding veel groter. Daar
hoor je bijna niemand van zeggen dat ze ze
begrijpen hoe erg en ingrijpend dit moet zijn
voor de mensen die het aangaat."
Medewerkers van ACOM gaan naar de ka
zernes om het uitgestippelde beleid met alle
gevolgen uit te leggen. Om vervolgens de
bezwaren te verzamelen en te behandelen,
door te spelen en te weerleggen in visies,
praatstukken en als dat niet helpt voor het
eerst sinds haar bestaan...het voorbereiden
van protestacties.
Sinds de prioriteitennota van minister Re-
lus ter Beek is Leiden in last. De daarin opge
nomen voorstellen houden bezuinigingen in
waarbij kazernes verdwijnen en manschap
pen vervroegd moeten afzwaaien. Maar het
rommelt al langer.
Sinds een aantal jaren voeren Nederlandse
militiairen vredestaken uit. In Libanon, de
Golfoorlog, Cambodja en het voormalig Joe
goslavië. Deze taken zijn niet zonder gevaar.
Veel beroepsmilitiaren hadden nooit gedacht
nog eens zo dicht bij de vuurlinies te komen.
En naarmate de vrede zich uitbreidt, groeit
de vredesmacht die nodig is om incidenten de
kop in te drukken. Een vredesmacht is tussen
vrienden niet nodig. In zijn Defensienota
spreekt de minister zich uit voor een be
roepsleger met selectieve taken voor de vre
desmacht Daarmee voelen vele militairen
zich letterlijk en figuurlijk in hun bestaan
bedreigd.
De veranderingen hebben veel persoonlij
ke gevolgen. Opheffing van twee eenheden in
Seedorf (Duitsland) in 1994 betekent bij
voorbeeld dat 200 gezinnen in Nederland een
woning moeten vinden. Alleen de mensen
met een 'organieke' functie als economische
voorwaarde kunnen zich bij een gemeente
laten inschrijven. Maar wie welke functie
krijgt is nog lang niet bekend en daarmee
groeit de onzekerheid.
„De onzekerheid geeft momenteel het
meeste werk", volgens Marlies Verhoef.
„Wat vooral ontbreekt zijn de uitstroom-
bevorderende maatregelen met een sociaal
beleidsplan. De plannen zijn bekend maar
voor het opvangen van de gevolgen is nog
niets ingevuld." Daarom vinden op steeds
meer kazernes actiebijeenkomsten plaats,
georganiseerd door de ACOM en andere bon
den. Dit is nog nooit eerder zoveel en vaak
gebeurd. Militairen hebben geen stakings
recht. Maar voor 13 mei beraden de bonden
zich op een protestbijeenkomst voor duizen
den in den Haag.
Marlies Verhoef: „Dit is voor ons een ande
re manier van werken dan jarenlang gebrui
kelijk was. Militairen zijn niet gewend om te
protesteren en om aandacht voor hun proble
men te vragen. Er vindt echt een mentali
teitsverandering plaats waarin de automati
sche loyaliteit naar de werkgever verandert
in kritisch bewustzijn. Steeds meer gaat men
beseffen dat de mensen die de vrede hebben
bewaard ook maar gewone mensen zijn, met
een gewone baan en bijbehorende zorgen De
grote vrede is mooi maar het mag niet zo zijn
dat de militairen daarvoor de prijs betalen
Er moet een goed sociaal beleidsplan komen
Wij van de ACOM willen niet wachten tot het
regent. Wij willen luid en duidelijk waar
schuwen voor de bui valt. Wat betekent dat
we steeds vaker tegen de mening van de auto
riteiten ingaan. Onze mening zal vanuit
Leusden in heel Nederland te horen zijn,
want wij staan vooraan."
Marianne de Valck
