ncvb
Cees Donia (78) kon het niet laten
Leusder Krant
Agenda
m I
elezen in....
Ruim vijftig jaar
sturen en besturen
Mantelzorg en econonnische
zelfstandigheid van vrouwen
Vakantiemijmeringen
van een 'VAC'-vrouw
Cursus 'Management'
Actie Vrouwen
projecten
Joegoslavië
(Voensdag 30 juni 1993
EUSDEN-ZUID - Ouderen-
ociëteit de Zuidzij is het laat-
wat tot stand kwam, mede
ankzij de medewerking van
inmiddels 78-jarige Cees
•onia. Vooralsnog, want hoe-
Tel ze zegt dat het nu wel mooi
geweest, weet zij net als ie-
ereen die haar een beetje
ent, dat ze niet om een vol-
jj' end obstakel zal heen lopen,
"ï^fanneer iets gebeuren moet,
reet ze de weg, heeft ze de in-
-et en de overtuiging. En bo-
J enal is ze een lief mens waar
dereen zich wel door mee
oet laten slepen. Cees Donia
de laatste in deze rij inter-
ews in de Haarlijn. De vrou-
enpagina houdt op te bestaan
et haar als waardige afslui-
Johanna Maria Donia-
rugman werd in 1915 geboren
Amsterdam, als enig kind
een sportieve rechercheur,
oe ontstaat een roepnaam? Ze
B eet het niet meer. Sinds haar
oege jeugd is ze Cees ge
temd. In haar jonge meisjes
ren. toen het gezin verhuisde
Sw iar Soest, is een poging ge-
tan om Jo of Joke te gebrui-
Dat klonk wat minder
ngensachtig voor een nette
etl ngedame. ,,Het gaf veel ver
wring. Op een dag versprak
ijn moeder zich. 'Cees haal jij
thee even op'. Ik hoor het
tar nog zeggen en herinner
de verbazing bij vrienden
vriendinnen. Toen heb ik
opgegeven en ben Cees ge
ven."
Uit haar beschrijving van die
gen, duiken beelden op van
Joop ter Heul uit de boeken
n Cissy van Marxveld. Veel
de tennisbaan, met vrienden
vriendinnen er op uit, je uit
en op toneel bij het spelen
n operettes, veel vrolijkheid
'•asis van een goede school,
milieu en aandacht voor
ltuur. „Steeds meer besef ik
eveel de vereniging Ons Huis
Amsterdam voor mijn vor-
ler
>vefn
)i
24
laa
«ras
div
bracht dan thuis. Ik hield van
gezelligheid, van mensen om
mij heen. En dat had ik thuis
met. Daar was alles netjes,
geordend en stil. Ik zocht grote
gezinnen, leven en beleven.
Enig kind zijn heb ik nooit leuk
gevonden, hoewel het wel
voordelen had. Mijn ouders
waren sportief en gunden mij
rustig een vrije dag om met
mijn vader te gaan roeien. Ik
deed ook veel aan sport Zwom
veel, ook wedstrijden en deed
aan atletiek."
Na de verhuizing naar Soest
ontmoette Cees Brugman, Har
ry Donia. Zij was intern leer
ling kinderverzorgster in het
plaatselijke herstellingsoord.
Ie stukjes die ik deze twee
u voor alle vrouwen in
usden heb gelezen, daaruit
taald wat misschien vrou-
:n aansprak werden neerge-
onder de kop: GELEZEN
is nu een stuk regelrecht uit
jn pen! Emancipatie - nog
!t voltooid - nog lang niet.
it gaat langzaam, soms met
kleine sprong. Maar
testal moet er flink 'ge-
okt' worden zowel in de
*eede Kamer, als op provin-
alen gemeentelijk gebied.
hebben wij hier in Leus-
bereikt? Een Vrouwen
tmoetings Centrum ,,'t
orond", een alerte Vrou-
nraad, die met commissies
werkgroepen direct ingaat
al die onderwerpen die de
ancipatie van vrouwen en
ünen bevordert. En een
ouwenraad die door de ge
ënte gekend wordt in deze
verwerpen. Emancipatie
kt - ook voormannen. Wat
hen een gewone zaak is:
uur per week werken, ver
teringen bijwonen etc.,
*t voor een goed deel nog
vrouwen worden bevoch
ten, zo zij dat willen. Hoeveel
vrouwen werken niet in deel
tijd omdat anders de
'zorg'taak niet kan worden
vervuld? En daarom toch niet
het 'grote' werk krijgen? In
dit laatste stuk van de offi
ciële 'HAARLIJN' blijf ik ha
meren op het kunnen maken
van zelfstandige keuzen.
Tegenstanders zeggen al
triomfantelijk: jullie zijn toch
al geëmancipeerd? Jawel, we
willen wel maar wie doet de
zorgtaken zolang er niemand
anders thuis kan komen?
Daarom ben ik blij met de
vakken 'zorg' en 'techniek' zo
wel voor jongens als meisjes
in het basisjaar. Het be
staande rollenpatroon kan
hiermee voorzichtig worden
verlegd naar een gelijkwaar
dige situatie, naar een geza
menlijk zorgen, naar geza
menlijk klussen. Mijn politiek
georganiseerde mede-vrou
wen roep ik op om te zorgen
dat de gemeenteraad na de
verkiezingen in 1994 zal kun
nen bestaan uit 35% vrouwen,
zou dat lukken?
Dit was het dan, vrouwen van
Leusden. Blijf alert, wik en
weeg en blijf letten op alle mo
gelijkheden die deze tijd ons
biedt.
Liesbeth Takken-Achterkamp
Hij gedreven vakbondsmede-
ming heeft betekent. Dat was.
of is want het bestaat geloof ik
nog altijd, een soort vormings
centrum. Je kon daar van jongs
af aan iedere dag terecht On
der leiding van juffrouw van
Asperen hadden we leesuur-
tjes, les in plantjes kweken, la
zen we elkaar gedichten voor,
speelden we toneelstukken als
de Midzomernacht droom.
Mijn ouders zeiden wel eens
dat ik daar meer tijd door-
werker Ze deelden hun sporti
viteit en voortvarendheid.
Voor de rest lijkt de man die
haar leven een andere inhoud
gaf dan op dat moment te ver
wachten leek, haar tegenpool
Introvert, ernstig en welbe
wust van de ontwikkelingen in
de politiek en de dreigingen uit
Duitsland. „Ik hoop dat je wel
een beetje van politiek wil hou
den", vroeg hij haar beschei
den op een bankje. „Dat kan ik
niet beloven" antwoordde ze.
De huwelijksreis m 1938 is
nog steeds opmerkelijk. Met de
fiets vanuit het nieuwe huis in
Hoograven (onder Utrecht)
naar Schiphol. Daar met de op
gevouwen fietsen in een
piepklein vliegtuigje naar Te
xel voor de wittebroodsweken
Harry Donia kwam uit een po
litiek geonenteerd nest. Hij
was nauw betrokken bij de Re
ligieus Socialistische Gemeen
schap waarvan Harriëtte Ro
land Holst een van de grote na
men is „Ik had hier nooit mee
te maken gehad maar kreeg de
belangstelling door mijn man.
We lazen Oorlog en Vrede voor
aan elkaar, hij vertelde mij zijn
zorgen over Duitsland. Ik zag
de angst en besefte dat het niet
goed kon gaan "De tweede we
reldoorlog werd intens beleeft.
„Mijn houding tegenover fas
cisme en onderdrukking is
daar gevormd Het was niet zo
zeer een keuze voor de SDAP of
PVDA, veel meer een keuze om
iets te doen, wat gedaan moest
worden De aandacht voor
minderheden, verdrukten en
de minderbedeelden is daarna
nooit gesleten."
In de oorlog nam ze deel aan
gespreksgroepen waarin men
zich voorstelde hoe het na de
oorlog zou moeten „Ik voelde
me daarbij als een vis in het
water. Door de man die ik had
werd ik hierbij betrokken
maar ik heb het gedaan met
volle overtuiging. De oorlog
heeft voor mij veel inge
kleurd." Het bleef niet bij pra
ten Ze kwam in de eerste ge
meenteraad van Hoograven,
toen gemeente Juthphaas. Nie
mand had bezwaar tegen deze
DE HMM
moeder van een vierjarige zoon
en iedereen was blij met de
komst van de dochter, een jaar
later. Ze bleef raadslid, ook
toen Juthphaas bij de stad
Utrecht kwam en ze overstapte
naar de Utrechtse raad. „Ie
dereen vond dat ik het gewoon
moest blijven doen Mijn man
maakte het me mogelijk. Die
werkte 's avonds thuis. Kwam
hij binnen met zijn tas vol pa
pieren. Ik doe dit wel, ga nou
maar, zei hij vaak. Als het leuk
vind, moet je het doen."
Ze deed het tot 1970. Ze was
wethouder in Utrecht, wijdde
als ambtenaar van de burgelij-
ke stand vele huwelijken in,
nam deel aan de discussies over
grachtendemping, Hoog Ca-
tharijne en het muziekcen
trum Was nauw betrokken bij
de invoering van scholenge
meenschapen, sexuele voor
lichting op scholen en alle vor
men van onderwijs en cultuur.
Deze twee aandachtsvelden,
cultuur en onderwijs, hadden
duidelijk haar liefde. Maar ze
zat plichtsgetrouw ook in de
commissie verkeer. Daarnaast
werd ze bestuurder van veel
organisaties zoals de biblio
theek en de oude Fundatie van
Vrijvrouwe van Renswoude.
„Ik deed het met hart en ziel Ik
kon furieus worden als de
waarheid geweld aan werd ge
daan. Met deuren smijten en
thuis huilen. Oh god, mevrouw
Donia is kwaad, hoorde ik wel
eens een bode zeggen. Niet al
tijd hoor maar het kon er warm
aan toe gaan. Zoals ik dat plei
dooi hield voor sexuele voor
lichting op scholen. Met knik
kende knieën Maar ik heb het
er door gekregen. Het was da
gen en avonden vergaderen en
allemaal vrijwilligerswerk. De
ellende van vrouwen is dat hun
gedachten toch altijd bij hun
kinderen blijven. Ze blijven
zich schuldig voelen. Zit je in
een vergadering op je klok te
kijken en zie je dat ze uit school
komen. Even snel bellen, hoe
ging het. Ze zijn opgegroeid.
Pappa was er, mamma kon
weg. De vacanties waren voor
Over het onderwerp 'Mantel
zorg en Economische zelfstan
digheid van vrouwen' wil de
Vrouwenraad in november
een avond laten verzorgen
door mevrouw Elisabeth Wij
senbeek. Zij is verbonden aan
de Associatie voor herverde
ling van betaalde en onbe
taalde arbeid, die zich ook be
zig houdt met de knelpunten
binnen de mantelzorg.
Mantelzorg is de verzorging
die iemand aan een hulpbe
hoevende geeft zonder dat
daarvoor betaald wordt. Het
is de zorg die aan familiele
den, buren, vrienden en part
ners gegeven wordt, wanneer
zij ziek of gehandicapt zijn.
Vaak gaat het om oudere men
sen. Deze zorg zal de komende
jaren steeds groter worden als
we de plannen van de over
heid mogen geloven
De Vrouwenraad vindt het
daarom van belang aandacht
aan de mantelzorg te beste
den, omdat die zorg vooral op
de schouders van de vrouwen
ons gezin (Zoon Bert Donia,
directeur Consumentenbond,
zei onlangs volgens een inter
view dat hij zijn sociale be
trokkenheid van huis uit had
meegekregen, bij de discussies
aan de keukentafel)
In 1970 stapte ze om princi
piële redenen op Ze wilde geen
standpunten verkopen waar ze
het niet mee eens was Ze was
ronduit tegen de polarisatie.
In 1972 verhuisden ze naar
Leusden met het voornemen
'niets meer te doen'. „Toen
kwam de vrouw van de Burge
meester vragen of ik helpen
wilde met wat uiteindelijk de
Vrouwenraad geworden is. En
daar ging ik weer. De Senio
renraad kwam en de Zuidzij
ontstond. Het was heerlijk
Allemaal clubs bij elkaar, al
lerlei soorten vrouwen Oh, ik
heb heftig meegedaan, nooit
alleen, altijd met anderen. Ik
deed het niet voor mezelf.
Daarom was ik zo boos dat ik
na heel veel strijd in Leusden,
voor een vrouwelijke ambte
naar voor de burgelijke stand,
gevraagd werd die functie te
vervullen. Heb je iets bereikt
en komt het op je eigen bordje.
Als ik ergens voor pleit, hoef ik
het niet zelf te worden. Daar
voor doe ik het niet. Ik doe het
omdat ik niet aan de kant
staand, wil aannemen dat het
niet zal gaan Omdat ik me af
vraag waarom men daar niets
aan doet of wanneer iets vol-
gens mij onredelijk is. Ik voel
me verantwoordelijk. Wanneer
ik eenmaal iets op de rails heb.
moet het goed blijven gaan,
zolang het nodig is. Niet alleen
wat ik deed voor een ander
leuk is. Mensen die niets doen,
weten niet half wat ze missen.
Ze beseffen niet wat je zelf
hebt aan al die dingen. Het is zo
heerlijk om met mensen bij el
kaar te zijn, je krijgt er zoveel
voor terug. Acht het is toch te
gek dat ik moet gaan zitten
vertellen over mijn rol Ik deed
niets alleen. Ik deed het ge
woon."
Marianne dc Valck
terecht komt. Maar vrouwen
willen en moeten ook steeds
meer betaald werk gaan doen,
waardoor zij economisch zelf
standig kunnen zijn Gevolg is
dat vrouwen te zwaar belast
worden, vooral als vrouwen
ouder worden. Het aantal
vrouwen dat geen betaalde
baan heeft en zich tot nu toe
inzet voor deze mantelzorg zal
snel afnemen. Vooral oudere
vrouwen die niet meer bui
tenshuis werken, zullen straks
die zorg moeten geven, erwijl
ook zij graag wat rustiger aan
gaan doen. Problemen te over
dus. Zijn er oplossingen? Daar
gaan we het op die avond met
elkaar over hebben.
Mevr. Wijsenbeek zal een in
leiding houden en er zal in
groepjes gepraat worden over
het onderwerp. De Vrouwen
raad gaat ervan uit dat veel
vrouwen hierin geïnteres
seerd zullen zijn en daar graag
een avond vrij voor willen
houden. De precieze datum
wordt na de vakantie bekend
gemaakt.
Pagina 7
Nieuws voor en door vrouwen
onder auspiciën van de Vrou
wenraad
Inlcvcradrcs kopij: Marjolijn van Gelder,
Ravenhorst 23,
Leusden.
Telefoon: 945735
Zomer; dat is voor de meeste
vrouwenorganisaties een rus
tige tijd. Zo niet voor de VAC,
want hun werk gaat gewoon
door, zolang de gemeente
bouwplannen heeft. En zelfs
als een VAC-lid op vakantie
gaat, neemt ze haar VAC-inte-
resse mee.
De correspondente van de
VAC voor deze krant ging dit
jaar naar Italië en kon het niet
laten vergelijkingen te treffen
met Nederland en Leusden.
Fietsend door Toscane genoot
ik van het afwisselende land
schap, maar waar in Neder
land het rijksbeleid er op ge
richt is groene streken ook in
derdaad groen te houden, dat
wil zeggen vrij van allerlei be
bouwing, zag je in het Ita
liaanse landschap overal ver
spreid huizen en bedrijven.
Als je dat zo meemaakt, is ons
beleid het buitengebied vrij te
houden van allerlei ontwikke
lingen nog zo gek niet.
En dan de dorpen en steden.
Een stad als Siena kent een au
tovrije binnenstad, wat een
verademing is voor de wan
delaar. En voor de automobi
list zijn de parkeermogelijk-
heden vlakbij het centrum
prima.
Bovendien is het centrum van
iedere stad of dorp goed ver
dicht gebouwd, met huizen
met minstens vier of vijf ver
diepingen, zodat de afstanden,
waarin je veel kunt zien, niet
te groot zijn. Zo compact bou
wen is een van de wensen van
uit de emancipatie De
straatjes vallen op, omdat ze
zo smal zijn. Dat heeft alles te
maken met het weren van de
te warme Italiaanse zon. In
Nederland liggen onze wensen
anders: juist door een woning
gunstig op de zuidzijde te si
tueren (kleine ramen aan de
noordzij en maximale lichtin
val aan de zuidzijde), kunnen
de energiekosten gedrukt
worden. Bij de ontwikke
lingen van 't Vliet zal daar ex
tra aandacht aan gegeven wor
den.
Fietsen doet een Italiaan niet,
wat ook niet zo verwonderlijk
is met al die steile hellingen;
daar moest zelfs deze fietsfa-
naat steunend haar fiets du
wend, tegenop lopen. Wat een
geluk dat Nederland zo vlak
is.
Fietspaden zijn er dus ook
niet, maar auto of vrachtwa
gen blijft wel keurig achter je
rijden als de weg niet vrij is.
Alleen: ze zijn je alweer verge
ten als ze nog naast je rijden.
En daarom zal een VAC-lid
zich blijven sterk maken voor
goede fietsverbindingen. De
deelnotitie fietspaden van het
verkeersplan Leusden zal
door de VAC zeker beoordeeld
worden.
De zwembaden in Italië waren
nog gesloten: men vindt het in
juni veel te koud om buiten te
zwemmen, en de bacteriologi
sche controle moest ook nog
plaats vinden. Geef ons dan
toch maar ons zwemparadijs
"de Octopus" En zo houdt
voor een rechtgeaard VAC-lid
het VAC-werk nooit op.
Wil van de Kar-Sanders
Zoals in de Leusder Krant van
7 april reeds is aangekondigd
zal de Vrouwenraad in het na
jaar een cursus 'management'
organiseren. Deze zal worden
gehouden op 7, 14, 28 oktober
en 4 november 1993.
De cursus begint om 19.00 uur
en duurt tot 21.30 uur. Plaats,
het Vooronder (achterzijde ge
meentehuis). Kosten van deel
name zijn 20,-. Het doel van
de cursus is het maken van be
leid en dit op langere termijn
uitvoeren. De cursus kan op
de Leusdense/Achterveldse
situatie worden toegespitst.
Opzet:
doelstellingen formuleren
beleidslijnen/beleidsplan
komende periode
vertaling van beleidsplan
naar activiteiten
taakverdeling binnen de
organisatie
vrijwilligersbeleid
Doelgroep:
bestuursleden van vrijwilli
gers- en welzijnsorganisaties.
Een minimum van 12 cursis
ten is vereist. Graag wil de
Vrouwenraad wijzen op het
belang van deze cursus. Orga
nisaties zijn immers gebaat bij
terzake kundige bestuursle
den
Opgeven kan telefonisch bij
Hetty Krijnen, telefoon 033-
943066. Graag aanmelden vóór
15 september 1993.
LEUSDEN - De winkelcol
lecte 'geef ƒ1,- van uw kar
retje' die in de week van 17
t/m 22 mei jl. in de winkelcen
tra plaatsvond t.b.v. vrou-
wenprojekten in v.m. Joego
slavië is zeer succesvol verlo
pen. De collecte heeft ruim
3200,- opgebracht Aan de
collecte werken zo'n 30 vrou
wen mee.
De totale opbrengst van de ak-
tie is daarmee op ruim
4300,- gekomen. De aktie
loopt echter nog steeds door,
de werkgroep is momenteel
bezig met het inzamelen van
geld bij de Leusdense bedrij
ven.
Ook kan er nog steeds geld ge
stort worden op het gironum
mer, t.w. nr. 907163858 van de
SNS-bank, gironr. bank
310031, t.n.v. aktiegroep t.n.v.
E. Gortgens.
Wilt u nader geïnformeerd
worden over het verloop van
de aktie dan kunt u kontakt
opnemen met Betty Dirks, tel.
946494
datum: 1 september, 20 00
uur
onderwerp: derde feministi
sche golf, lezing
door Cisca Dres-
selhuys
plaats: 't Vooronder
contact: Tineke Hekhuis,
941799
datum: 4 september
onderwerp: Culturade
datum: 25 september
onderwerp: gemeentedag
jeugd-ouderen
plaats: Leusden
datum: 25 september
onderwerp: wandelen met
Amnesty Interna
tional
contact: Siebe Keegstra,
946281
datum: 7, 14, 28 oktober
en 4 november,
19.00 uur
onderwerp: cursus manage
ment
plaats: 't Vooronder
contact: Vrouwenraad.
Hetty Krijnen,
943066 aanmelden
vóór 15 september
