„Een 'heterdaadje'
op één uur"
Leusder Krant
Vangkooien, illegale lozing en vuilopslag beter te zien vanuit de lucht
Foto's
Overtredingen
Rommeltje
Woensdag 7 juli 1993
lin
Pagina 7
omdat 'onze' Boelkov nog niet terug is van de
vorige missie Op het terras van de Dienst
Luchtvaart wordt me afgeraden koolzuur
houdende limonade te drinken, want bij
eventuele luchtziekte kon me dat wel eens
opbreken Na drie kwartier maken we kennis
met de piloot, Ton Camijn. Met zijn ruime
ervaring in het vliegen voor allerlei politieta
ken, vormt hij deze middag de derde persoon
van het milieuteam „Opsporing vanuit een
heli moet je echt even leren", vertelt Camijn
„Tijdens de eerste vlucht komen er heel veel
indrukken op je af, doordat alles er vanaf
tweehonderd meter hoogte anders uitziet. Je
moet leren letten op kleuren, vormen, rook
pluimen, enzovoort Bovendien moet je je
voortdurend orienteren waar je zit en wan
neer je iets constateert, moet je ook nog aan
de hand van de atlas de precieze lokatie be
palen. We zijn normaal gesproken met drie
man in de helicopter en dan geven we alledrie
onze ogen goed de kost."
Overigens blijkt een half uur later, in de
helicopter, dat de ogen niet alleen gericht
zijn op wat er beneden gebeurt. Ton Camijn
kijkt voortdurend om zich heen De kleine
helicopter is niet uitgerust met radar, dus
moet de piloot voortdurend opletten dat zich
geen andere vliegtuigen op de route bevin
den. In dit verband houdt 'Pappa Victor' (het
vluchtnummer is PV-113, vertaalt in lucht
vaartalfabet) ook voortdurend contact met
de verkeersleiding van Schiphol en vliegveld
Soesterberg. Camijn: ,,0p deze hoogte hoef je
natuurlijk geen rekening te houden met het
gewone vliegverkeer, maar reclame-vliegtui
gen en stuntvliegers kom je wel tegen en in de
buurt van Soesterberg heb je ook regelmatig
met F-15's te maken. Daarmee wordt geen
enkel risico genomen." Na zo'n twintig mi
nuten vliegen op twaalf uur recht vooruit,
de koers in de lucht wordt aangegeven met de
tijden van de klok) richting zuidoost, bereikt
de heli het district Eemland-Zuid. waar be
gonnen kan worden met het fotograferen van
de lokaties. Hans Elgeti meldt de piloot
„Van normale surveillance (algemene con
trole) zal vanmiddag wel niet zoveel komen,
want we hebben acht verzoeken voor een
foto..."
Elgeti richt zich tot mij: „Voor iedere mi-
lieuvlueht kunnen verschillende instanties,
waaronder provincies, gemeenten en colle
ga-politieregio's, een verzoek indienen De
helicopter maakt dan een foto van een door
die instanties opgegeven lokatie. Meestal ko
men er voor een vlucht twee a drie verzoeken
voor een foto binnen. Doordat een andere
milieuvlucht, van district Eemland-Noord. is
afgelast, hebben Aad en ik vandaag een lijst
met acht verzoeken. De vlucht mag in totaal
niet langer dan anderhalf uur duren, daarna
moet de Boelkov terug zijn op Schiphol, dus
we hopen dat we al de opdrachten afkrijgen
Aan de helicopter zal dat overigens niet lig
gen, want met een gangetje van circa hon
derdtachtig kilometer per uur wordt koers
gezet richting Amerongen, de verst gelegen
lokatie, waar de eerste opdracht is
Het verzoek een foto te maken voor de
krant, stuit helaas op de regel dat vanuit de
lucht niet gefotografeerd mag worden, in
verband met de Wet op de Privacy. Wel krijg
ik door de politie een luchtfoto aangeleverd
Intussen is de lokatie Amerongen gefotogra
feerd en wordt slingerend van plaats tot
plaats de terugweg richting Schiphol inge
zet. In de Grote Provincie Atlas, die Elgeti op
schoot heeft, zijn vooraf op diverse plaatsen
papiertjes geplakt, zodat de navigatie in de
lucht geen grote problemen oplevert
Ergens boven een plaats in het centrum
van district Eemland-Zuid: „Eerste weg.
tweede weg... dwarsweg. Ja, dat bedrijf
schuin voor ons, op ongeveer tien uur, moet
het zijn, Aad. Schiet je even een plaatje van
die opslag? De grond heeft daar een geelach
tige kleur, zet dat er ook maar even op." Na
de opdracht wordt koers gezet richting Leus-
derhei.
LEUSDEN/REGIO - „Schuin voor ons, op ongeveer één uur, zie ik dikke
zwarte rook. Zullen we eens even gaan kijken?" In minder dan twee minuten
cirkelt de politie-heli boven de lokatie, ergens tussen Woudenberg en
Leusden. Politieman Hans Elgeti van het politiedistrict Eemland-Zuid,
constateert een 'heterdaad': „Zo te zien is het een stapel geteerd hout, die ze
aan het verbranden zijn. We roepen een wagen op die erheen kan..." Na
contact met het politiebureau in Amersfoort, vervolgt het driekoppige
milieuteam in de helicopter van de Dienst Luchtvaart van het Korps
Landelijke Politiediensten (DLKLP) zijn controlevlucht.
Het is de tweede vlucht die het bureau Milieucoördinatie van de politie
Eemland-Zuid dit jaar boven haar district maakt. In januari vloog de politie
ook al boven het district om milieudelicten op te sporen en onder andere
rapport op te maken van klandestien mest uitrijden, wat in de winter
verboden is. Nu, op dinsdag 29 juni, volgt een tweede vlucht, waarbij vooral
gelet wordt op illegale vuilstort en andere milieudelicten. Een verslag...
In eerste instantie staat de milieuvlucht,
die start op luchthaven Schiphol, gepland om
13.00 uur. De vlucht wordt echter dezelfde
morgen nog verplaatst naar 15.00 uur. Deze
plotselinge wijzigingen in schema's zijn bij
milieuvluchten met de Dienst Luchtvaart
van de Rijkspolitie eerder regel dan uitzon
dering, omdat de vier helicopters waarover
men beschikt ook vaak la minute moeten
worden ingezet voor gebeurtenissen met een
hogere prioriteit. Een verkeersongeluk, een
opsporing of andere dringende politietaken
kunnen soms niet wachten, terwijl een mi
lieuvlucht niet aan tijd gebonden is. Het
komt zelfs voor dat een helicopter die in de
lucht is Voor eèn milieuvlucht, zijn missie
moet afbreken en onmiddellijk naar een an
dere lokatie moet vliegen om ingezet te wor
den bij bijvoorbeeld een achtervolging
Om 13.15 uur meld ik mij op het bureau
Milieucoördinatie, dat is gehuisvest in het
gebouw van de parkeerpolitie in het nieuwe
gedeelte van het Amersfoortse stadhuis. Met
opperwachtmeester Hans Elgeti en hoofd
agent Aad Blok, die samen de afdeling Mi-
lieucoordinatie vormen, rijd ik mee naar de
Dienst Luchtvaart van de Rijkspolitie, ten
zuiden van het complex Schiphol De spe
ciale afdeling voor opsporing van milieude
licten is van start gegaan na de reorganisatie
van het district Eemland-Zuid. De milieu
taak, die voorheen door ieder bureau apart
werd uitgevoerd, is hiermee gecentraliseerd.
Wel hebben alle bureaus binnen de regio
Eemalnd-Zuid nog een taakaccenthouder
voor milieu, die het werk van Hans Elgeti en
Aad Blok ondersteunt. „We zijn allebei be
gonnen als gewone politiefunctionaris", legt
Hans Elgeti uit, terwijl hij de zilvergrijze
Ford Orion over de Al richting Amsterdam
stuurt. Sommige passerende automoblisten
houden plotseling snelheid in als ze het poli-
tie-uniform in onze personenauto ontdek
ken. „In de loop van de jaren groei je dan
eigenlijk vanzelf in een bepaalde specialisa
tie. Zo was ik voor mijn komst in Amersfoort
twee jaar in Leusden gestationeerd, waar ik
ook al twintig procent van mijn tijd besteed
de aan milieuzaken. Nu zijn we full-time
bezig met de opsporing van milieudelicten,
maar als dat nodig is kunnen we nog steeds
worden ingezet voor andere politietaken."
Het behoeft geen betoog dat het politie
werk op milieugebied de afgelopen jaren
flink is toegenomen. Met de maatschappelij
ke en politieke bewustwording van het mi
lieu, groeide ook de wetgeving op dit gebied.
En waar wetten zijn, daar zijn overtredingen.
Elgeti: „De taak van toezicht en regelgeving
(vergunningen, e.d.) ligt bij de gemeente en
de de overheid, terwijl de taak van inspectie
van de milieuhygiëne en het opsporen van
overtredingen, is ondergebracht bij de poli
tie. Overigens is het doel van beide instanties
natuurlijk eender: We zijn er op uit om men
sen en bedrijven bewuster en zorgvuldiger te
laten omgaan met het milieu. Je ziet dat be
wustzijn om je heen groeien: veel bedrijven
zijn direct bereid tot medewerking wanneer
we ze attenderen op nieuwe regelgeving.
Nieuwe regels, zoals de plaatsing van een
lekbak voor afgewerkte olie, zijn vaak al
uitgevoerd voordat we als milieu-ambtenaar
die nieuwe regel komen melden. Men heeft
het dan al in de krant gelezen en is ermee aan
het werk gegaan. Helaas blijven er ook altijd
mensen die pertinent niet meewerken en van
hun bedrijfsvoering een zooitje blijven ma
ken. Illegale afvalopslag, gebruik van asbest,
verbranding van vuil en andere overtredin
gen van de (nieuwe) Wet Algemene Bepalin
gen Milieuhygiëne (voormalige Hinderwet)
vinden nog dagelijks plaats. Daarom zijn dit
soort vluchten nodig."
De hitte van de zomerdag zindert boven de
vliegvelden van Nederlands grootste lucht
vaartcentrum Schiphol. Het schitterende
weer voorspelt goed zicht tijdens de vlucht,
die overigens nog even op zich laat wachten
Aad Blok (links) en Hans Elgeti (rechts) maken m de helicopter hun camera en formulieren in orde.
Het merendeel van de opdrachten gaat om
het illegaal storten van afval en opslag van
bijvoorbeeld autowrakken Natuurlijk gaat
de aandacht van de milieu-coördinatoren
ook uit naar andere delicten, zoals gekapte
bomen (zonder kapvergunning), overtreding
van de Jachtwet met vogelvangkooien of
klemmen, of controle op de voor het publiek
afgesloten natuurgebieden. De meeste foto's
worden echter gemaakt van illegale opsta
pelingen van afval. Elgeti licht toe: „Dat is
nou eenmaal verboden, omdat het opstapelen
van houtafval, puin en ander vuil negen van
de tien keer resulteert in een vuurtje..."
Plotseling merkt Ton Camijn een mooie
illustratie op van Elgeti's verhaal: „Hans, ik
zie schuin voor ons. op ongeveer één uur een
dikke wolk zwarte rook, kunnen we daar
heen?" Het blijkt sowieso te gaan om de vol
gende lokatie die op het programma stond.
Het betreffende bedrijf was al enkele keren
buiten zijn boekje gegaan waar het voor
zichtigheid met het milieu betreft... Omdat
het hier een 'heterdaad' betreft, wordt direct
een politie auto op de grond opgeroepen om
een kijkje te gaan nemen bij het vuur. De
dikke zwarte rook laat zien dat het waar
schijnlijk niet alleen om 'onschuldig' afval
gaat.
Als het incident is afgehandeld, vervolgt El
geti: „Wat we in de auto al zeiden, de meeste
bedrijven houden prima rekening met het
milieu en nemen het nauw met de regels. Het
zijn de uitzonderingen die dit werk noodza
kelijk maken. In veel gevallen gaat het dan
ook om bedrijven die het met verschillende
regels niet zo nauw nemen. Vanuit de lucht is
dan vaak te zien dat die bedrijven ook echt
een rommeltje zijn. Alles staat schots en
scheef, er ligt een autowrak achter een
Schuur weg te roesten, of andere dingen zijn
.niet in orde. Bij controle op de grond is dat
vanaf de weg vaak niet goed te zien, maar als
je naar aanleiding van zo'n luchtfoto dan op
de grond een kijkje gaat nemen, blijken vaak
ook andere zaken niet in orde, zoals de ver
werking van afgewerkte olie of restjes be
strijdingsmiddelen."
Tijdens de opdrachten heeft de heli inmid
dels vaart geminderd tot circa honderddertig
kilometer per uur, zodat snel en wendbaar
gewerkt kan worden In ruim drie kwartier
zijn verschillende lokaties in de regio be
zocht, zodat via Eemland-Noord de terug
tocht naar Schiphol kan worden begonnen.
Aad Blok „In Eemland-Noord moeten we
voor collega's even een natuurgebied foto
graferen. Daar is recreatie verboden en men
wil weten of het publiek zich daar inderdaad
aan houdt."
Om kwart voor vijf landt de Boelkov-heli-
copter weer op de landingsplaats op Schip
hol Het fotorolletje dat Blok heeft volge
schoten, blijft achter bij de Dienst Lucht
vaart, die de foto's over tien dagen zal bezor
gen aan bureau Milieucoördinatie in Amers
foort. Ten kantore van de Dienst Luchtvaart
op Schiphol worden de surveillance-formu
lieren ingevuld. Aan de hand van die formu
lieren, in combinatie met de foto's, kunnen
Hans Elgeti en Aad Blok binnenkort aan het
werk om overtreders van de milieu-wetten,
met de nodige diplomatie te bewegen tot an
der gedrag.
Blij dat ik weer met beide benen op de
grond sta, rijd ik een uur later weer naar huis
en kijk verstoord op als ik een enorme, zwar
te rookzuil zie bij een agrarisch bedrijf langs
de Rijksweg. Zo'n milieuvlucht geeft een an
dere kijk op dat soort dingen...
Ivar van der Sterre
Het bureau Milieucoördinatie is gevestigd m het stadhuis te Amersfoort.
De DLKLP beschikt over vier Boelkov-helicopters, waarmee onder andere de milieuvluchten gedaan
worden.
