De natuur als inspiratiebron voor de tuin
Kinderangsten zijn onvermijdelijk
.Leusder Krant.
Tragisch-komische geschiedenis Estland herhaalt zich in roman Viivi Luik
Monsters en vampiers, spoken
en boemannen, duivels en
dwergen, levende lijken en
griezelige dingesen
bestaan niet, zegt mijn moeder
Ida Gerhardt centraal in
Gelderse literaire wedstrijd
Handzame gids Zuid-West Engeland
-
„Verdrietig zijn is ook niet erj
nas ai
it' tekenn
IC
Woensdag 21 juli 1993
Pagina)
Door Daan Blcuel
Een jaar of vijftien geleden
kregen Henk Gerritsen en An
ton Schlepers de kans in de
buurtschap Schuinesloot (on
der de rook van Slagharen; ten
zuiden van Hoogeveen) te gaan
tuinieren op het circa 1,5 hec
tare metende stuk grond van de
moeder van Anton. Voor beide
plantenkenners en natuurlief
hebbers ging daarmee een lang
levende wens in vervulling
Vijftien jaar later zijn de Prio-
na-tumen uitgegroeid tot een
waar lustoord, waar de lief
hebber zijn hart kan ophalen.
In kringen van kenners heeft
de naam 'Priona' ('Priona' was
de bijnaam van de vader van
Anton Schlepers) inmiddels
een bekende klank, die in één
adem wordt genoemd met er
kende tuinkunstenaars als
Mien Ruys (Dedemsvaart), Rob
Herwig (Lunteren) en Ton ter
Linden (Rumen)
De ervaringen van het twee
tal in Schuinesloot hebben
Gerritsen en Schlepers geno
teerd in 'Spelen met de natuur',
dat dit voorjaar in Schuine
sloot ten doop werd gehouden.
Het is het verslag geworden
van talloze, geslaagde en min
der geslaagde, experimenten
met voornamelijk wilde plan
ten.
Het sterk autobiografisch
getinte boek 'Spelen met de
natuur' biedt veel en boeiende
achtergrondinformatie bij (het
ontstaan van) de Pnona-tui-
nen. Als zodanig zal het een
bezoek aan de tuinen in Schui
nesloot een duidelijke meer
waarde geven. Maar ook voor
de geïnteresseerde lezer die de
De Priona-tuinen in Schuinesloot.
Pmona-tuinen niet kent, is het
lezenswaardig genoeg om ken
nis van te nemen.
Het boek is in eerste instan
tie een uitgebreide kennisma
king met de auteurs en creatie
ve krachten achter de Prio
na-tuinen. Gerritsen en Schle
pers, beiden autodidact op het
gebied van tuinieren, hebben
zich bij de aanleg van de tuinen
voornamelijk door artistieke
ingevingen laten leiden. Veel
meer dan door bestaande con
venties op dat gebied, al is de
invloed van een man als Ter
Linden (van de modeituinen in
het Drentse Ruinen) duidelijk
herkenbaar. Dat geeft de tui
nen voor een belangrijk deel
hun charme. Dezelfde charme
ademt 'Spelen met de natuur'.
Het is, met nadruk, geen
handleiding voor de beginnen-
(Foto: Hans Verhorst)
de tuinier, al zal menigeen zich
wel degelijk kunnen laten in
spireren door de ervaringen
van Gerritsen en Schlepers. Zo
bevat het boek onder meer een
lijst van planten die de samen
stellers in de Priona-tuinen
hebben toegepast, alsmede een
aantal beplantingsplannen die
als basis voor de tuinen zijn
gebruikt
'Spelen met de natuur' is een
verzorgd boek, volledig in
vierkleurendruk uitgevoerd.
Daardoor komen de fraaie fo
to's van Anton Schlepers goed
tot hun recht. Ook aan de lay
out en de typografie is veel
aandacht besteed, waardoor
het boek zich gemakkelijk laat
lezen.
In de laatste plaats is 'Spelen
met de natuur' een hommage
geworden aan fotograaf Anton
Schlepers, die begin deze zo
mer na een slopende ziekte veel
te jong overleed. 'Spelen met
de natuur' is het verslag van
een waar geworden droom.
,,Een droom die we altijd als
een hersenspinsel hebben ge
zien, totdat we vijftien jaar
geleden de kans kregen op
de grond van Anton's moeder
te gaan tuinieren. Een kans die
we met beide handen hebben
aangegrepen," schrijft Henk
Gerristen in de inleiding van
'Spelen met de natuur'. Met de
dood van Schlepers is die
droom ruw verstoord. De toe
komst van de Priona-tuinen is
op dit moment dan ook nog on
zeker. Moge 'Spelen met de
natuur' ertoe leiden dat het le
venswerk van Gerritsen en
Schlepers op enigerlei wijze
wordt voortgezet.
Henk Gerritsen (tekst) en Anton
Schlepers (foto's), Spelen met de
natuur de natuur als inspiratie
bron voor de tuin, Terra Warns-
veld, 49,90.
De Priona-tuinen in Schuine
sloot zijn in het seizoen dagelijks te
bezichtigen. Toegang: 7,50.
Door Diederik Kramers
Soms herhaalt de geschiedenis zichzelf,
en een enkele keer streeft de werkelijkheid
de verbeelding voorbij. De Estse schrijfster
Viivi Luik weet er alles van Toen ze in haar
roman 'De schoonheid der geschiedenis' de
Sovjet-inval in Praag in 1968 aanhaalde,
rolden de Sovjettanks door de Baltische
staten ..Alles waar ik over schreef, begon
om me heen te gebeuren."
In het boek volgt Luik een romance in de
Letse hoofdstad Riga in 1968, tussen een
Ests hippie-meisje en een joodse beeldhou
wer die vreest te worden opgeroepen voor
dienst in Tsjechoslowakije. „Terwijl ik dit'
in december 1990 opschreef, stuurde Mos
kou het leger naar Litouwen om dienstwei
geraars op te pikken. Net als in Praag re
den de Sovjettanks door de straten, in Vil
nius verpletterden ze dertien mensen on
der hun rupsbanden Een week later vie
len in Riga vijf doden, maar de opmars van
het militaire geweld hield halt vóór Est
land.
Toen Luik enkele maanden later de eer
ste drukproeven van het boek doornam,
keerden de tanks terug Het was augustus
1991, in Moskou grepen conservatieve
communisten naar de macht, en Gorbats-
jovs Sovjet-Unie dreigde terug te vallen
naar het stalinistische verleden. „Drie da
gen lang beleefde ik wat mijn ouders had
den meegemaakt, toen Estland in 1940
werd bezet Uiteindelijk verdwenen de
tanks, ditmaal voorgoed, op 21 augustus
op de dag af 23 jaar nadat ze Praag hadden
bezet.
De ironie van de geschiedenis staat cen
traal in Luiks roman. „Ons leven was tra
gisch, maar tegelijk ook komisch, zelfs on
der Brezjnev, Stalin en Hitier Al het nor
male was verboden, het alledaagse leven
werd een raadsel." Tegen het afluisteren
door de KGB sprak men aan de telefoon
een soort 'dubbeltaal', waaruit compro
mitterende woorden als 'boek', 'document'
of 'koffer' waren verbannen
„Het was bijna een poëtische dictatuur.
Het leven was surrealistisch, net als een
schilderij van Chagall, en de kunst is daar
een afspiegeling van." Niet dat ze heimwee
heeft naar de 'goede oude tijd' in Sovjet-
Estland. „Sommigen hebben de jareiv'60
bij ons als een bevrijding ervaren, maar ik
vond ze beangstigend. Niemand kan een
individu zijn in een totalitaire staat."
De afstandelijke, „immorele" visie op
het jongste verleden werd haar in eigen
land niet in dank afgenomen door sommige
critici, die haar gebrek aan solidariteit ver
weten. Estland had zich net vrijgemaakt
van een halve eeuw communistische ter
reur, stagnatie en beloftes van een 'glan
zende toekomsten nationalisten eisten de
historische mythes op om Estlands plaats
in de geschiedenis en de wereld te bevesti
gen Luik doet daar niet aan mee: „Mijn
hoofdpersoon, het meisje, is te eigenzinnig
en individualistisch, en dat botst met het
beeld dat sommige Esten van hun land
hebben: het beste land ter wereld, vol ern
stige en hardwerkende mensen."
Het eerste jaar na Estlands onafhanke
lijkheid zwelgde de kunst nog van dergelij
ke nationalistische mythes, maar inmid
dels is het nuchtere individualisme, een
nationale karaktertrek van de Esten, weer
terug in de literatuur. Ondanks alle econo
mische problemen vinden veel Esten nog
tijd en geld voor cultuur, tot Luiks verba
zing: „Mensen gaan naar concerten, ze ko
pen veel boeken. Dat was anderhalf jaar
geleden wel anders, toen werden er alleen
pornoboekjes verkocht!" (ANP)
Viivi Luik. De schoonheid der gescheidenis,
De Geus/Epo Breda, 190 pagina's, 32.50.
Helen Cooper, Beer over de
vloer, Lemniscaat Rotterdam.
32 pagina's, 21.50.
Judith Viorst (tekst) en Kay
Chorao (illustraties), Monsters
en vampiers, spoken en boe
mannen. duivels en dwergen,
levende lijken en griezelige
dingesen bestaan niet, zegt
mijn moeder, J.H. Gottmer
Haarlem, 44 pagina's, 15,00.
De kinderpsychiater E.
Doornenbal schreef indertijd
(maart 1972) in het blad
'Kleuterwereld' een uitvoerig
artikel over kinderangsten en
dromen. Ik moest er aan terug
denken nu uitgeverij Gottmer
met een herdruk van een pren
tenboek van Judith Viorst (uit
1973) kwam en Lemniscaat
'Beer over de vloer' van Helen
Cooper uitbracht. In beide
boeken gaat het over kinde
rangsten
Doornenbal zette helder uit
een waarom kinderangsten on
vermijdelijk zijn. in hun licha
melijke en geestelijke groei
moeten kinderen keer op keer
een vertrouwde situatie opge
ven om een nieuwe levensfase
binnen te gaan. Het nieuwe
roept onzekerheid, angst en
verzet op. Ieder kind kent de
angst voor verlies van houvast,
al uit die zich bij het ene kind
veel sterker dan bij het andere.
Het is belangrijk dat angst
niet wordt onderdrukt. Het
meebeleven van de angst heeft
voor het kind een catharsische
werking, schreef Doornenbal,
en hij pleitte voor de aanval als
de beste verdediging. Te vaak
kreeg hij in zijn spreekkamer
kinderen met onverwerkte
spanningen. Herhaaldelijk
maakte hij mee dat het vertel
len van sprookjes als 'Rood
kapje' en 'De Wolf en de Zeven
Geitjes' op kinderen een kal
merende invloed uitoefende.
Boeken die volwassenen
voorlezen, helpen kinderen om
woorden te vinden voor hun
vaak vormloze angst Wat be
noemd kan worden, is minder
bedreigend; de angst wordt
Judith Viorst
Met illustraties van Kay Chorao
op-zijn-plaats gezet en staat
groei niet langer in de weg. Het
boek van Judith Viorst met de
lange naam: 'Monsters en vam
piers, spoken en boemannen,
duivels en dwergen, levende
lijken en griezelige dingesen
bestaan niet, zegt mijn moeder'
leek wel op bestelling geschre
ven.
Hoe lang de naam ook was,
kleuters maakten hem soms
nog langer: zij vulden de op
somming aan met namen van
wezens voor wie zij bang wa
ren Judith Viorst had voor een
tekst gezorgd waarin zij de
angst van een jongetje voor
monsters, vampiers et cetera
konden meebeleven. Kay Cho
rao bracht hen duidelijk in
beeld: het vormloze gaf hij
vorm. Geen volwassenen die
hun nu nog kon wijsmaken dat
hun angst ongegrond was
Want daar liepen en lopen
kleuters nogal eens tegenop:
tegen het-goed-menende op
voeders, die hun angsten weg
praten. niet serieus nemen.
Judith Viorst heeft haar
tekst zo opgebouwd dat elke
beschrijving van een (nachte
lijke) angst wordt afgewisseld
met een situatie overdag
waarin de ik-figuur een onder
nemende kleuter is, die zijn
ogen goed de kost geeft, situa
ties waarin, als tegenwicht, de
humor niet ontbreekt en die de
'boodschap' versterken angst
is niet kinderachtig. Jammer
dat het twintig jaar moest du
ren, maar gelukkig is dit klas
sieke prentenboek van Judith
Viorst en Kay Chorao nu weer
verkrijgbaar
Helen Cooper was er als kind
van overtuigd dat er een leeuw
in de kast onder de trap in de
gang woonde Zij voerde het
dier van alles en nog wat tot
haar ouders erachter kwamen
Haar eigen ervaring met angst
heeft zij in 'Beer over de vloer'
verwerkt. Zij doet dat in pren
ten die ik als romantisch en
poëtisch zou willen typeren
Zo voortvarend als Judith
Viorst en Kay Chorao te werk
gingen, zo subtiel is de aanpak
van Helen Cooper. Het jongetje
Koen is bang voor een beer in
de kast onder de trap. Op meer
dan één prent echter lijkt de
schaduw van Koen op de beer
voor wie hij bang is. die angst
zit in hemzelf Ook is de beer
vaak op plaatsen vlak bij Koen
te zien. angst laat zich niet op
sluiten. Koen maakt een teke
ning van de beer om zo zijn
angst te doorleven
In het hart van het verhaal
tekent de beer zjn angst: Koen
die zijn tong naar hem uit
steekt. Dit is een vondst van
Helen Cooper dat zij op deze
wijze en op deze plek naar de
goede afloop vooruitwijst
Maar voorlopig heeft de beer in
huis nog vrij spel en doet
daar 's nachts alles wat Koen
zelf ook wel zou willen: van de
trapleuning afglijden, tv-kij-
ken terwijl iedereen slaapt et
cetera. De beer is niet alleen de
projectie van zijn angst, maar
ook van zijn verborgen wen
sen.
Of in de taal van kinderpsy
chiater Doornenbal: de beer is
al een levensfase verder dan
Koen en Koen durft die fase
nog niet binnen te treden Zijn
moeder helpt hem zijn angst te
overwinnen z(j zoeken samen
de beer in zijn hol op. Samen
kunnen wij hem wel aan. zegt
ze. Tegen een Koen die geeste
lijk groeit, kan de beer niet op.
Hij verlaat het huis en vertrekt
per vliegtuig ver weg (naar de
toekomst?) om aan een para
chute bij een ander huis te lan
den; als de projectie van de
angst van een ander kind (mis
schien wel een kind van Helen
Cooper) Want kinderangsten
zijn onvermijdelijk.
he
'Een eerbetoon in dicht
vorm aan de Gelderse
dichteres Ida Gerhardt'
zo luidt de opdracht in de
wedstrijd om de literaire
prijs van de provincie Gel
derland, die dit jaar voor
de vierde achteenvolgende
keer in opdracht van de
provincie Gelderland door
de Nijmeegse Stichting
Randschrift wordt georga
niseerd.
Met de prijs wil de pro
vincie auteurs stimuleren
tot schrijven over Gelder
land en hen de mogelijk
heid bieden het werk te pu
bliceren. Deelname aan de
wedstrijd staat dit keer
open voor iedereen uit het
Nederlandse taalgebied.
Dit in tegenstelling tot
voorgaande jaren, toen de
deelname beperkt bleef tot
Gelderse debuterende
schrijvers.
Het ingezonden gedicht
moet in de Nederlandse
taal geschreven zijn en
Gelderse elementen be
vatten, zoals die door Ida
Gerhardt gebruikt zijn in
de bundel 'Dromen en do
len' (1980). De dichter
moet zodanig geïnspireerd
zijn door het werk van Ida
Gerhardt, dat het gedicht
als eerbetoon aan haar kan
worden aangemerkt.
De deelnemers aan deze
literaire wedstrijd dingen
mee naar de prijs van de
provmeie Gelderland, die
zal bestaan uit een oorkon
de en een geldbedrag van
3.000 gulden. In een aan
Ida Gerhardt gewijd the
manummer van het literai
re tijdschrift Parmentier
zal de wedstrijd aandacht
krijgen en zullen zowel het
winnende gedicht als een
selectie uit de inzendingen
worden opgenomen.
De inzendtermijn sluit
31 augustus. Inzendingen
moeten gestuurd worden
naar de Stichting Rand
schrift/Redactie Parmen
tier, Postbus 1381, 6501 BJ
Nijmegen. Daar kan ook
het reglement van de wed
strijd worden aange
vraagd.
Henk Buma, Reishandboek
Zuidwest-Engeland, Elmar
Rijswijk, 34,50.
Informatief, boeiend en uit
gebreid dat is zeker van toe
passing op het Reishandboek
Zuidwest-Engeland.
Per graafschap wordt aan de
hand van een route een over
zicht gegeven van de belang
rijkste bezienswaardigheden.
De tekst wordt aangevuld met
overzichtelijkè kaartjes van de
graafschappen en de routes die
de auteur daarin volgt.
Buma begmt met praktische
informatie over het land en zijn
bevolking, de manier van rei
zen door Engeland en de over
nachtingen. De historie neemt
in het boek een belangrijke
plaats in. Het kunstzinnige as
pect van dit zuidelijke deel van
dit eiland aan de andere kant
van het Kanaal komt eveneens
aan bod.
De lezer krijgt het idee dat dé
auteur niets heeft overgesla
gen bij de beschrijving van de
landschappen, dorpen en ste
den. Wie deze goed leesbare
gids meeneemt op reis, zal ze
ker weinig missen van deze En
gelse regio.
jd
Verschenen
De Vlindervrouw. In deze histo
rische roman geeft Dieuwke Win-
semius een gedocumenteerd beeld
van een begaafd kunstenares en
haar tijd Maria Sibylla Menan
(1647-1717) legde zich als beroemd
schilderes vooral toe op het afbeel
den van vlinders en bloemen Ze
offerde haar kunst een tijd op aan
het streven van de protestantse
sekte der Labadisten naar vol
maaktheid, maar keerde later tot
haar liefde terug het minutieus en
natuurgetrouw weergeven van
rupsen, vlinders en hun fauna Ze
maakte zelfs een reis naar Surina
me om daar, tot Gods eer zoals ze
zei, haar talenten te gebruiken.
Kok Kampen, 238 pagina's, 35,—
Kijk op Opera van Chris Craker
introduceert de lezer in de wereld
van de opera: er wordt uitgelegd
wat opera is; de bekendste compo
nisten en hun populaire opera's
passeren de revue, de beste zangers
en zangeressen worden voorge
steld en vele luistertips worden ge
geven. Bij het boek hoort een cd
waarop onder andere stukken te
beluisteren zijn van Mozart, Rossi
ni, Verdi, Wagner. Puccini en
Gershwin A.W. Bruna Uitgevers
Utrecht, paperback, 128 pagina's,
ƒ39,90
Witter dan sneeuw. Een prak-
tisch-pastorale studie over Psalm
51, van dr. D. Martyn Lloyd-Jones,
die vooral als predikant van de
Westmmster Chapel in Londen
grote aantallen toehoorders trok
„Berouw is een niet weg te denken
element in het leven van een chris
ten Zonder berouw zal een chris
ten niets kunnen ervaren van ver
lossing in Christus, geen echte
vreugde kunnen beleven De
Groot Goudnaan Kampen, 79 pa
gina's, 17,50.
Fietsen in Zuid-Span je
schenen in de leisgidsensene
uitgeverij Pirola in Schoorl Bii
2 500 kilometer gedetaillecn
routebeschrijvingen. ondeni
deeld in 15 tiajecten die samen
grofmazig netwerk voimen die
acht provincies van Andalusièb
strijkt Elk traject wordt verdt
delijkt met een hoogteprofiel
alle andere voor fietsers relev,
ipformatie als overnachting:
gelijkheden, fietsenmakers, wq
kwaliteit en zelfs de plaatsen
drink fonteinen worden vermt-
Daarnaast is er uitgebreid
dacht voor reliëf, klimaat, gesch:
denis, keuken en vooral natuur
landschap Auteur is Luc Otenii
de prijs 19,50
Bomen en Vruchten Deel 21 vj
de folderserie 'Bomen
de Bomenstichting Veel borc,
produceren voor de mens eetbi
vruchten. Maar voordat vruchib
men een redelijke oogst geven zi
er de nodige jaren van groeien
snoeien aan voorafgegaan. Del:
der beperkt zich to{ de snoei y
hoogstamvruchtbomen, bor-
met een stamhoogte vanerend n
180 tot 220 centimeter Aan b
komen vormsnoei, onderhoud;
noei en wondbehandeling bij
pel, peer, pruim en kers. Men k
de folder toegestuurd krijgen d
2,50 over te maken op gironu
mer 2108775 ten name van deB
menstichting in Utrecht,
vermelding van 'Bomen Vru:
ten'.
De grote toekomst Waar
dringt de verwereldlijking
haar verwoestende gevolgen
door in de orthodox-protestan
kerken? Een van de voornaati n
oorzaken is dat men te weinig li
uit de verwachting van de wei eti
komst van Christus, meent ds
Hegger, tot voor kort predikü au
directeur van de stichting 'In
Rechte Straat' Op zijn eigen
soonlijke betrokken wijze, waa:
een sterk verlangen spreekt,
Hegger „zicht op de eeuwige b
lijkheid en de wederkomst var
Heere Jezus" „Als dit boek e:
zou bijdragen dat bij sommige
zers de toekomstverwachting t
derder gaat gloren, zou ik daar
dankbaar voor zijn." J.J. Groec
Zoon Leiden, 149 pagina's, 24
alt
ca
te
U'
Het Groot Gordijnenboek is een
complete handleiding voor het zelf
maken van gordijnen Een groot
aantal ideeën wordt stap voor stap
aan de hand van foto's en tekenin
gen duidelijk uitgewerkt, zodat de
zelfgemaakte gordijnen een pro
fessioneel uiterlijk krijgen. Alle
soorten gordijnen, zoals geplooide
en gevoerde gordijnen, cafégordij
nen, draperieën en blinds worden
beschreven. Ook voor het maken
van embrasses en volants kan men
in dit boek terecht. Veel aandacht
wordt besteed aan het ophangen
van gordijnen; waar het gordijn
komt te hangen en de verschillende
bevestigingsmogelijkheden. Alle
naaitechnieken voor het maken
van gordijnen komen aan bod. De
auteurs, Marcella Bosch en Wilma
van den Berg, verzorgden al enkele
jaren cursussen op het gebied van
soft furnishings (naaien voor het
interieur). Van Dishoeck Houten,
27,50.
Veertien beroemde verhalen
Een selectie uit de serie 'Voor Onze
Kleinen' van meesterversteller
W.G. van de Hulst, met ruim 100
zwart-wit-illustraties en 14 kleu-
renprenten van W G. van de Hulst
jr. Fik, Van Bob en Bep en Bram-
metje. Allemaal katjes, Van de
boze koster, Het huisje in de
sneeuw. Van drie domme zusjes,
Bruun de beer, Zo'n griezelig beest,
Het wegje in het koren, Gorte Ber-
tus en kleine Bertus, De wilde ja
gers. Anneke en de sik, Het plekje
dat niemand wist en Kareltje. Cal-
lenbach Nijkerk, 482 pagina,
ƒ34,90
Gezond en wel. Medisch pu!
eiste Alie Hoek-van Kooten
Veenendaal behandelt allerlei
zondheidsklachten die zich
nen voordoen, op een direkte
praktisch manier- stress, omg:
met invaliditeit, lichaams',
hoofdpijn, de verhouding tuss
chaam en ziel, een beroerte, ci
aids, schizofrenie et cetera De
bundelde artikelen versche;
eerder in de rubriek 'Gezondb
van het reformatorisch opinieb
Koers Kok' Voorhoeve Kam: d-
125 pagina's, 22,50.
d(
Bij uitgeverij Profiel in Bec
verscheen Van huis en van ht
naar het land van de tokkèhs
dië-veteraan B Ronner laat df
zer aan de hand van dagboek!' jg'
menten, bewaard gebleven bnt
en andere notities de sfeer pro? ld
uit de periode 1946-1950. De et
pagina's beschrijven de situ
van kort na de Tweede Wereld:
log, de opleidingstijd van
dienstplichtigen,, de onzeker: IS1
over het vertrek naar Indiè en
eindelijk de reis met het schip
Ruys'. Ronner heeft niet alleen
verslag aan het papier toefcze
trouwd, met bekende Westjai
se namen als Batavia, Mr Consi
Depok, Kalapanoenggal. Tjifc
pek, Pamanoekan, Indram;
Cheribon, Ardjawinanggoen.E
doeng en Poerwakarta Ook
flecties op de tijd in Indië, li
momenten van herinnering,
ingevlochten in het manusc
Een en ander wordt geplaatr
het licht van het kerkelijke nu
van die dagen. 328 pagis
ƒ39,95
)m
ch
h.
ga ii
rk<
d
)e
1
Zwerfgedichtjes Een opm
lijke oogst van trouw- en ro iaa
diensten, kerstkaarten, kerkt- p
en huiskamers: de bekende oud
gerpredikant ds. J.J Poort ve
melde gedichten die nog rn p
enkele bundel voorkwamen, c
die mensen in bijzondere mo:
ten van vreugde en droefheid
kunnen zeggen. De Groot Go;
aan Kampen, 91 pagina's, 1'
Irene Hardenbol, Thomas en
de trappelende tekening, met
illustraties van Magda van Til
burg, Ploegsma Amsterdam, 80
pagina's, 21,95.
'Thomas en de trappelende
tekening' is het eerste jeugd
boek van Irene Hardenbol. De
7-jarige Thomas is sinds zes
weken wees. Zijn ouders zijn
bij een auto-ongeluk omgeko
men. De begrafenis heeft hij
niet meegemaakt. Een broer
van zijn moeder, Oom Leo,
heeft hem in huis genomen.
Tante Christien probeert met
een de plaats van zijn moeder
in te nemen en geeft Thomas
daardoor weinig ruimte om
zijn verdriet te verwerken
Irene Hardenbol laat met
veel psychologisch inzicht zien
(zij is psychologe, maar zij put
ook uit de ervaringen van haar
eigen kindertijd) hoe Thomas
erin slaagt met de hulp van
kleurpotloden en een fantasie
vriendje zijn vader en moeder
levend in zijn herinnering te
houden. Ook zijn oom Leo weet
hem daarbij te helpen. Daarna
kan hij de draad van zijn leven
weer oppakken
In dit debuut spelen werke
lijkheid, dromen, fantasie en
sprookjes (onder meer 'De Zee
meermin' van Hans Christian
Andersen) alle een rol, maar de
werkelijkheid wint het van de
andere: de droom, de fad
en de sprookjes dieneE
Thomas te leren dat verf J
altijd weer terug zal ko:
Maar: „Verdrietig zijn is
niet erg. Het is alleen erg'
neer je door je tranen de
niet meer kunt zien of
warmte voelen op je huid
wanneer je heel alleen bent
je verdriet en er niemand is
je te troosten. Dan doet
driet heel erg zeer en kun)
zelfs ziek van worden
>d
h(
lef:
len:
te
ae
og
die
;ev<
n
rd
F
g€
[edi
Ei
oi
