Zelf de boodschappen kunnen
blijven doen is belangrijk
Mobiliteit afhankelijk
van voomeningen
.Leusder Krant.
„Over sommige stukken ga ik biddend heen"
Ouderennota officieel aangeboden
Het jaar van de senioren
Mobiel blijven
Knelpunt©
Actief
L E U S D E N
Woensdag 29 september 1993
Pigir
1993:
LEUSDEN - Het jaar 1993 is uitgeroepen tot het Jaar van de
Ouderen. Nooit tevoren werden in Nederland zoveel mensen
zo oud. Nooit tevoren speelden ouderen in onze samenleving
zo'n prominente rol in zowel mogelijkheden, de zorg, als de
problemen.
De ontwikkelingen in Leusden weerspiegelen deze veran
deringen in de maatschappij. Veel jonge mensen kwamen
hier tien, twintig, dertig jaar geleden wonen, aangetrokken
door de nieuwbouw. De kinderen van die generatie zijn nu
veelal het huis uit en werd de VUT-of pensioengerechtigde
leeftijd inmiddels bereikt. Anderen komen hier nu pas wo
nen omdat men centraal in Nederland, in een mooie rustige
omgeving, de 'derde levensfase' wil doorbrengen.
Hoe gaat Leusden met de ouderen om? Kun je in Leusden
goed wonen, van de wieg tot het graf? Wie is in Leusden voor
deze leeftijdsgroep actief? Wat zijn de mogelijkheden, wat
zijn de problemen?
De Leusder Krant wil in een serie artikelen deze vragen
proberen te beantwoorden en neemt daarvoor als leidraad
de nota van de Seniorenraad. Aan bod komen onderwerpen
als participerende ouderenzorg, de zorg, het welzijn, de
voorzieningen, de huisvesting en de mobiliteit. Deze week
de eerste aflevering na de zomerstop. Centraal staat de
mobiliteit.
Iedere oudere kan zelf veel
doen om mobiel te blijven.
Kleine 'hulpmiddelen'
kunnen veel verschil uit
maken.
-Het eerste 'middel' dat
genoemd wordt, om oude
ren in beweging te houden
is...een hond. De voor- en
nadelen- van het houden
van huisdieren, moet men
afwegen, zowel in belang
van de baas als de hond.
Voor spreekt dat men wel
wandelen moet, om het
dier uit te laten. Tegen, dat
dit in regen en kou niet al
tijd gezond is en het dier de
vrijheid om een paar dagen
weg te gaan kan beperken.
Overigens kan het dierena
siel u helpen de voor en
nadelen op een rijtje te
krijgen. Daar beschikt
men over veel ervaring en
informatie en oudere,
geschikte honden.
-De 'concert-bus' naar
het muziekcentrum Vre-
denburg in Utrecht, maakt
bezoek aan het muziek
centrum Vredenburg in
Utrecht mogelijk. De WOL
regelt zowel het vervoer als
de plaatsen in het muziek
centrum.
-De hulpdienst van
Leusden, staat klaar voor
mensen die tijdelijk min
der mobiel zijn. Ook zieken
en gehandicapten die geen
boodschappen kunnen
doen, of de hond niet kun
nen uitlaten, kunnen een
beroep op deze vrijwilli
gersorganisatie doen.
-De WOL organiseert re
gelmatig cursussen meer
bewegen voor ouderen. In
verwarmd water oefenen
moet Üe spieren los hou
den. In het Kruisgebouw
kunnen geïnteresseerden
meedoen aan ouderen-
gymsnastiek. Bij dans
school Tacke en Volks
dansschool Ilona van den
Burg geeft men danslessen
voor ouderen.
-'Echte' hulpmiddelen,
zoals krukken, rollateurs
en rolstoelen, zijn sinds
kort via de gemeente, zie
kenfonds en als vanuit via
de kruisverenigingen te
krijgen. Deze zijn NIET
alleen verkrijgbaar wan
neer een ongeluk al ge
beurd is. Een steun in de
douche kan uitglijden
voorkomen. Net als overi
gens het zorgen voor vol
doende beweging, calcium
en vitamine D. Een nieuwe
bril geeft beter zicht, net
als een extra lamp in de
tuin of bij de voordeur.
Van de stichting Consu
ment en Veiligheid is een
folder (bij de WOL) ver
krijgbaar, vol handige tips.
-In het gemeentehuis, bij
de afdeling voorlichting,
ligt een folder met infor
matie over de rolstoelrou
te.
-Kapotte straatverlich
ting kan gemeld worden
bij de gemeente door het
nummer van de lantaarn
paal door te geven aan te
lefoonnummer 961710.
Wegverzakkingen:
961710.
-Tegen een vergoeding
van gemiddeld vijf gulden,
brengen de supermarkten
boodschappen met een
waarde van minstens vijf
tig gulden thuis.
- Met de speciale voor
Leusdenaren geldende
vervoersregeling van Com
biver kan, een uur van te
voren besproken, voor vijf
gulden gebruik worden ge
maakt van taxi's en busjes
voor vervoer binnen Leus
den, telefoon: 951200. Ook
verdere bestemmingen te
gen laag tarief zijn moge
lijk.
LEUSDEN - „Over sommige
stukken ga ik biddend heen",
zegt mevrouw J. Gillen. Ze is
tachtig jaar en woont zelfstan
dig in één van de appartemen
ten aan de Dorser. Ze is slecht
ter been en heeft last van even
wichtsstoornissen. Desalniete-
min gaat ze, gesteund door
haar 'karretje', overal heen.
Want ze is 'voor de duvel niet
bang' maar wel voorzichtig.
„In Leusden kom ik waar ik
zijn moet. Dankzij veel hulp
van vriendelijke mensen. Soms
is het wel griezelig en heel ver
moeiend maar het lukt."
Mevrouw Gillen heeft een
oude, maar stevige 'kar' voor
zien van twee grote bakken
voor de boodschappen. „Hij is
wel zwaar, veel zwaarder dan
de nieuwe waarschijnlijk.
Maar hij geeft evenwicht. De
nieuwe karretjes kun je om
draaien en dan kun je er op
zitten. Dat is fijn want in lang
niet alle winkels staan stoelen
om even uit te puffen. Vooral in
de supermarkt mis ik een zitje.
Als je door de kassa bent en
naar huis moet, zou je eigenlijk
eerst even moeten uitrusten."
Ze verkiest kleine winkels.
Niet alleen om de stoelen, ook
omdat ze met haar slechte ogen
dan beter kan zien en aange
reikt krijgen wat ze nodig
heeft. „De boodschappen thuis
laten bezorgen kost te veel
geld." Bovendien heeft ze maar
weinig nodig.
Ze doet haar boodschappen
zelf. „Alleen niet als het regent.
Ik loop zo langzaam dat ik dan
door en doornat wordt. Lieve
buren halen dan de bood
schappen. Bovendien zorg ik
altijd dat ik genoeg eten in huis
heb, voor als ik een keer vast
kom te zitten." Alles wat ze
nodig heeft, is in de buurt te
vinden. „Ik zou graag eens
naar de Biezenkamp gaan,
maar dat kan niet meer. In een
bus kan ik niet meer instappen.
Het ergste vind ik dat ik niet
zelfstandig in Amersfoort kan
gaan kerken. Want voor de
kerk in Amersfoort ben ik van
uit Utrecht naar hier verhuist.
Gelukkig rijdt een goede vrien
din nog auto."
Op haar bijna dagelijkse
tocht van huis naar winkel
centrum kent ze iedere kuil en
hobbel. „De ribbels bij de Ra
bobank aan de Hamersveldse-
weg zijn doodeng. Als het kar
retje daar omslaat, lig ik ook.
De hellingen bij de bibliotheek
en de apotheek zijn veel te steil.
Griezelend en biddend ga ik
daar stapje voor stapje over
heen."
Vooral de slechte bestrating op
de Landweg en de oversteek
over de Hamersveldseweg ge
ven ploblemen. Ambtenaren
zouden zelf eens voetje voor
voetje achter een beladen,
slecht te sturen karretje moe
ten lopen, om alle kuilen en
bobbels te ontdekken. „Soms
sta ik 'uren' te wachten voor ik
over kan steken. Het verkeer
op dat kruispunt, komt van alle
kanten en het duurt lang voor
ik overgestoken ben. Wel zijn
de meeste automobilisten
voorzichtig en vriendelijk
maar ze moeten mij wel zien en
ik hen." De mensen in Leusden
vindt ze aardig en behulpzaam.
„Bijna dorps." De vriendelijk
heid heeft zelfs lastige kanten.
„Ze houden me vaak aan voor
een praatje en dan sta ik veel te
lang. Dat is moeilijk voor me."
Liever krijgt ze thuis bezoek.
Mevrouw Gillen blijft opge
wekt doorgaan. „Door mijn
geloof mis ik niet veel en ben ik
blij met wat ik heb."
LEUSDEN - „Wie geld genoeg
heeft kan altijd een taxi ne
men."
Een harde waarheid. Daar valt
uit op te maken, dat niet alleen
de mate waarin men zich be
wegen kan bepaalt hoe mobiel
men is. Minstens zo belangrijk
zijn de voorzieningen waar
over men beschikt. Voor veel
ouderen wordt een groot deel
van de wereld in snel tempo
onbereikbaar, zodra ze slecht
ter been raken. Wie auto kan
rijden komt nog ver. Eenmaal
aangewezen op de fiets kan,
met meer moeite dan voorheen,
nog wel overal in Leusden ko
men, maar niet veel verder. De
voetgangers kiezen voor hun
boodschappen, noodgedwon
gen, het dichtstbijzijnde win
kelcentrum.
Met het stijgen der jaren ra
ken veel ouderen meer en meer
aangewezen op hun directe
woonomgeving. Wie slecht ter
been is, begrijpt hoe belangrijk
het is om een beetje in de buurt
te wonen van de meest noodza
kelijke voorzieningen, zoals
het postkantoor, de kruidenier,
de slage en de bakker Bij deze
winkels kunnen komen en met
boodschappen beladen weer
thuis geraken, is net het ver
schil tussen zelfstandigheid en
afhankelijk zijn van anderen.
Om ouderen zo lang moge
lijk, zelfstandig te kunnen la
ten wonen, is het daarom be
langrijk dat de gemeente reke
ning houdt met haar slecht ter
been zijnde inwoners. Dit bete
kent zorgen voor veilige en
overzichtelijke verkeerssitua
ties en doelgroepgerichte wo
ningen binnen loopafstand van
de meest noodzakelijke voor
zieningen
Een senior op zijn of haar
beurt kan zelf veel doen om
mobiel te blijven en aan ge
dwongen isolement te ontko
men. Een 50-plusser die uit
kijkt naar een (kleiner) huis,
zal de nieuwe wóning niet al
leen kiezen op luxe. De mobi
liteit van nu en in de nabije
toekomst, speelt een minstens
zo grote rol. Oudere mensen
kiezen voor een kleinere wo
ning, waarin ze geen trappen
meer op en af moeten, liefst
gelijkvloers, met goed bereik
bare raamsluitingen.
Gebruikswaarde
De gebruikswaarde is pas
goed te bepalen wanneer men
ook de ligging meerekent. Een
veilige route naar de meest be
langrijke voorzieningen, ver
hoogt de gelegenheid om lang
zelf overal op af te kunnen
gaan.
Uit verschillende onderzoe
ken blijkt een loopafstand van
200 meter voor wie slecht ter
been is, haalbaar. Voor 95%
van de ouderen is deze afstand
dagelijks te overbruggen. Bij
800 meter telt 'de uitpuf factor',
zoals bankjes onderweg Een
aantal jaren geleden, heeft een
onderzoek er toe geleid dat de
gemeente een paar banken ge
plaatst heeft. Op routes van
bijvoorbeeld de Eurowoningen
naar de winkelcentra, naar de
Torenakkerweg, waar ooit het
postkantoor stond, en langs het
Cohenpad. Nu de nieuwe wij
ken hun voltooiing naderen,
kan het zinvol zijn de gemeente
zonodig te attenderen op het
ontbreken van banken op de
nieuwe routes. Bijvoorbeeld op
de wandelroute vanuit het Rui
ge Veld naar de Biezenkamp of
langs de Hamersveldseweg en
Kupersingel.
Uit CBS onderzoek blijkt
55% van de 75-jarigen, per dag
gemiddeld zo'n 40 minuten, 2 x
600 meter, buiten te lopen.
Daarna mindert de afstand en
de snelheid snel.
Bij mobiliteit speelt ook de
sociale veiligheid een rol. In de
omgeving van de woning, moet
dan ook voldoende straatver
lichting aanwezig zijn. Dan
kan de hond ook 's avonds uit
gelaten worden.
LEUSDEN - Bijna een jaar
nadat de nota ouderenbe
leid, geschreven door de
seniorenraad, verscheen is
zij op 21 september, offi
cieel door het college aan
geboden aan de raad.
Voorzien van commentaar
van de wethouders kunnen
de in deze nota genoemde
adviezen en aanbevelin
gen, door de commissies
worden besproken. De uit
eindelijke besluitvorming
moet leiden tot een nieuwe
gemeentelijke nota oude
renbeleid, in juni 1994. De
Leusder Krant besteedt
sinds dit voorjaar maan
delijks aandacht aan dit
door het officiële adviesor
gaan bestaande uit oude
ren, op eigen initiatief sa
mengestelde stuk. Het
commentaar van de wet
houder heeft zo lang op
zich laten wachten omdat
de nota door veel afdelin
gen besproken diende te
worden. De eerste com
mentaren zijn nu aan de
raadsleden voorgelegd.
De seniorenraad is blij met
daarin voorkomende toe
zeggingen en het beloofde
overleg.
Op 25 mei nam het colle
ge voor het eerst kennis
van de door de verschillen
de afdelingen opgestelde
reacties op de nota. Het
hier op volgende overleg
heeft tot het officiële com
mentaar van de gemeente
geleid. Hierin onder
schrijft de gemeente het
belang van participerende
ouderen in alle geledingen
van de maatschappij. Het
spreekt de bereidheid uit
hierop in te spelen door het
creëren van 'voorzieningen
op maat', zoals senioren-
huisvesing, zorgvoorzie
ningen en flankerend ou
derenbeleid.
Het college is het niet
eens met de Seniorenraad
dat ze, als gevolg van de
decentralisatie van de
overheid, een centrale rol
vervult in het regionale se
niorenbeleid. Volgens de
wethouders heeft de ge
meente een stimulerende
taak, maar is ze voor de
uiteindelijke vormgeving
van het beleid mede afhan
kelijk van organisaties en
particulier initiatief.
De gemeente vindt het
niet haar taak, of minstens
te vroeg om, zoals door de
Seniorenraad geadviseerd,
'een breed stimulerend
programma te ontwikke
len'. Men is wel bereid te
bekijken hoe meer senio
ren in gemeentelijkse com
missies en besturen kun
nen komen. Voor de zorg
voor wie niet meer in staat
is tot functioneren in deze
maatschappij, vervult de
gemeente slechts een bijrol
en niet zoals door de Se-
nibren 'onze allereerste en
hoogste plicht'.
Uit de commentaren
blijkt het college de aan
dacht voor de informatie
voorziening aan burgers,
voldoende te vinden. De
heffing van eigen bijdra
gen naar draagkracht te
willen onderzoeken. Het
door de senioren voorge
stelde idee om ouderen zelf
te laten beslissen hoeveel
ze willen bijdragen aan
bijvoorbeeld Tafeltje
Dekje, neemt men niet
over. Net zo min als men
van plan is om onderzoek
te doen naar de ontwikke
lingen van ouderen op de
woningmarkt. Men denkt
voldoende gegevens te ha
len uit de peilingen vooraf
gaand aan ieder bouwpro
ject. In de commentaren
staan wel de exacte gege
vens over huursubsidie,
waar de Seniorenraad om
vroeg. Van de 780 aanvra
gers waren er 275 55 jaar of
ouder; 259 van hen (734
totaal) kwamen daadwer
kelijk voor huursubsidie in
aanmerking. Via bestuur
lijk overleg met de Wo
ningstichting Leusden zal
de suggesties dat door ei
gen onderhoud en met be
hulp van contracten de on
derhoudskosten voor be
woners lager kunnen wor
den. Nader overleg volgt
onder andere over het
achterlaten van een duur
en groot koophuis voor een
verhuizing naar een klei-
net lager huurhuis.
Enkele voorstellen zijn
inmiddels aangenomen. Zo
komt er een centraal meld
en informatiepunt in het
nieuwe gebouw van de
WOL, heeft de ouderen-
werker uitbreiding van
uren en een administratie
ve kracht gekregen.
LEUSDEN - De Seniorenraad
verstuurde deze week een ad
vies aan de gemeente, waarin
de raad het college vraagt aan
dacht te besteden aan het stal
len van fietsen in het winkel
centrum. Zij vragen de ge
meente, maatregelen te nemen
waardoor het winkelcentrum
voor voetgangers veilig en
prettig begaanbaar is. Bijvoor
beeld door strenger op te tre
den tegen fietsers in het win
kelcentrum en 'foutparkeer-
Maandag nam wethouder
Corri Verduin op het
gemeentehuis de nota van
de WOL, uit handen van
Marije Jonker, in ontvangst.
(foto: Hans Verhorst)
ders'. Maar ook door te zorgen
voor voldoende 'liefst over
dekte' stallingen. De Senioren
raad stelt voor om een gedeelte
van de onderste parkeeruimtes
van de parkeergarages voor
fietsen te reserveren. Met een
standplaats voor winkelkar
retjes daarbij in de buurt, moet
het mogelijk zijn om fietsen uit
het winkelcentrum te weren,
volgens de Seniorenraad.
In de nota pleit de Senioren
raad verder voor beter open
baar vervoer, zowel binnen de
gemeente als naar elders.
Vooral een betere vervoersver-
binding tussen Leusden Zuid
en Leusden-Centrum, Achter
veld en Leusden-Centrum en
Stoutenburg en Leusden-
Centrum, zou voor veel oude
ren de mogelijkheden om in
Leusden boodschappen te
doen, naar de ontmoetings
centra voor ouderen te gaan en
kennissen te blijven bezoeken,
vergroten.
De Seniorenraad pleit voor
bussen met voorzieningen
waardoor deze goed toeganke
lijk zijn voor ouderen en ge
handicapten. Deze bussen van
Nederlands fabrikaat zijn tot
hun verbazing vooral m het
buitenland te vinden. Afgelo
pen maandag bood de WOL het
eindresultaat van de onder
haar leiding gevoerde discussie
over sociale vernieuwing, aan
op het gemeentehuis. Hieruit
blijken de huidige vervoersre-
geüngen door ouderen onvol
doende en (Combiver) te duur
gevonden te worden. Men pleit
voor een bijdrage van de ge
meente.
De Seniorenraad vraagt de
gemeente om initiatieven van
(en voor) ouderen, gericht op
activiteiten in de eigen wijk,
waar enigszins mogelijk de no
dige ondersteuning te geven
De mobiliteit van ou
ren is niet alleen afhan
lijk van gezondheid.
woont in een huis, op
begane grond, heeft
der moeite met op str
komen dan iemand 11
drie hoog, zonder lift. 1K
winkelcentrum op
meter afstand, is beter
reikbaar dan hetzel1
centrum niet op loop
stand.
Met een rolstoel en
aangepaste woning
ook een gehandicapte
de voeten." Tenmii
wanneer de winkels en
dere voorzieningen bert
baar zijn. Eis van de B(
lid van de DUWgroep
zelf 'rolstoeler', pleit v
aanpassingen bij alle
ningen. „Laatst vroeg
mevrouw mij, of ze bij
op de koffie mocht koirh
Zij zit ook in een rolst i
Ze zei, 'Bij U kan ik t
minste terecht, want ik
wel een aangepaste
ning maar bij mijn kern
sen kan ik niet naar 1 e
nen. Daarom kan ik n<p
ergens heen."
ff
si
N
In Leusden is een aai
groepen bezig met
pleiten bij de gemet
voor het goed begaanb
houden en maken van
Leusdense wegen en
bereiken maken en hou
van allerlei voorziening
-De Seniorenraad sch
in haar nota voor de
meente, een aantal ad^
zen. Zoals deze week,
over de fietsen en stal
gen in de Hamershof.
-Om ouderen zo lang
gelijk, verantwoord,
bruik te kunnen laten
ken van de auto, org^n
seerde de WOL
rijvaardigheidstest
ciaal voor ouderen. Me
auto ergens naar toe
nen is minstens zo bel
rijk als de auto kun|?b
parkeren. Vandaar
voldoende parkeerpl
sen, vlakbij de win!
minstens zo belangrijk
voor oudere automob
ten.
-De Duw-groep Leusfen
houdt zich vooral bfdf
met de mogelijkheden
gehandicapten, waaror ?s
mensen in een rolstoe
met een rollateur.
laatste ziet men steeds
ker. Het zijn de steunre
op wieltjes, voorzien
genwoordig van een b<
schappenmand en ge:
ten in een frisse kl
Mede dankzij het werk
de Duwgroep, werd in
dracht van de gemeent
toegang tot de bibliotl
en het vrouwenontn
tingscentrum verbet
Bovendien kwam onl;
in Leusden een rolst
route tot stand
Volgens Els van de B
namens de Duwgr
werkt de gemeente L
den hard om haar voel
den in goede conditi<
houden. Wie mel<
maakt van lastige, I
stoepranden of vei
waar iets aan de si
mankeert, zal merken
de gemeente deze klacl
snel verhelpt
-De fietsersbond EI
pleit voor goede en vei
fietspaden, fietsenstai
gen en vooral oversti
plaatsen. Allemaal v<
zieningen niet speciaal
richt op ouderen
waar ouderen wel voor
van kunnen hebben,
kunnen immers lai
blijven fietsen op vei
fietspaden dan door c
verkeer. Goede fietsv<
zieningen dragen bij
de mobiliteit van oude
-De werkgroep voor
langzame verkeer, vo«
een aantal jaren gele
actie tegen de knip]
lichten. Zij protested
tegen het uitzetten vai
stoplichten omdat ze
onveilig vonden voor v n
gangers en fietsers. De 0
meente laat sindsdien !r
stoplichten overdag, in 'JG
meeste gevallen,
werken.
v
C
Cc
