Later frisser
Leusder Krant
Het weer in eigen regio
Zeepkruid
L E U S D E N
Diefstallen
uit auto's
Diefstal fiets
jensdag 13 oktober 1993 PaninaQ
- r dgirid»
)e
rol
van het
IKV
is
;USDEN - Het IKV-Leusden
:ft recentelijk op gepaste
jze het twintigjarig bestaan
ïierd. De afdeling nodigde
kopstuk van de landelijke
V, Mient Jan Faber, uit om
lustrumviering cachet te ge-
i. De avond werd druk be-
:ht en Faber gaf zijn gehoor
boodschap mee om de han-
uit de mouwen te blijven
ken, met name in het voor-
tlige Joegoslavië.
Twintig jaar IKV (afkorting
interkerkelijk vredesbe-
td) staat garant voor veel
nviteiten waar met name de
igtijdagen van de jaren
ihtig boven uitspringen,
or IKV-ers van het eerste
r, Lisa Hoelen en Henk Wes-
ïng, reden o n de feiten nog
is op een rijtje te zetten,
or Henk begint de dag al
ed, in de landelijke dagbla-
n wordt melding gemaakt
een datum voor overleg
isen Israël en Palestina,
iissen alle trieste berichten
dit natuurlijk goed
iuvvs", zegt Wesseling en
irt daarmee zijn verhaal over
logen, kernwapens en de
ijd daartegen.
Wesseling: ,,In 1973 werd uit
werkgroep van verschil-
ide kerkgenootschappen het
V opgericht. Uitgaande van
principe om vanuit een
ristelijke overtuiging 'vrede'
de breedste zin op te vatten
dden veel mensen zich be-
ikken bij deze groep. De gan-
cht ging niet alleen uit naar
bewapening maar zag ook
problemen in Zuid-Afrika
doel om wat tegen te onder
men. In die tijd is dan ook het
.udiefonds Zwarte Afrikaan'
gezet, een duidelijk doel met
icrete handelingen."
„In 1977 kwam de toespit-
ïg op de bewapening. Het
V stelde een manifest op te-
n de kernwapens en voor
ize afdeling was dat de kans
ons gezicht te tonen en dui-
ilijk herkenbaar naar buiten
treden."
esseling trad in 1980 toe tot
t IKV uit onvrede met het
[koord van de regering tot
xlernisering van kernwa
as. Wesseling:Voor mij was
maat vol. Ik wilde me aan-
liten bij een groep om op ef-
ctieve wijze iets te onderne
en tegen de toeloop van kern-
apens."
Op initiatief van het IKV
werd begin jaren tachtig het
vredesplatvorm opgericht. De
animo was groot en als verte
genwoordigers van Leusden
toog een aantal leden naar Am
sterdam om deel te nemen aan
een vredesdemonstratie. Tij
dens een gemeenteraadsverga
dering in 1982 maakte de club.
zich sterk om de gemeenteraad
zover te krijgen van Leusden
een kernwapenvrije gemeente
te maken. Wesseling:Dat ging
er heftig aan toe, het standpunt
van de gemeente om hier niet in
mee te gaan vond ik getuigen
van een zwakheid waar kenne
lijk zestig andere gemeenten in
Nederland geen moeite mee
hadden. Helemaal als je dat af
zet tegen het feit dat bij een
actie in Leusden 3.300 mensen
aangaven tegen kernwapens te
zijn, kenbaar gemaakt met een
handtekening, en dat is toch
een heel respectabel aantal."
De aantal aanhangers van
het IKV groeide gestaag en
voor de vredesdemonstratie in
Den Haag bleken maar liefst
elf bussen nodig om alle tegen
standers van kernwapens van
uit Leusden naar Den Haag te
vervoeren. Helaas bleek een
aantal nooit op de plaats van
bestemmimg aan te komen
door de enorme opstoppingen
rondom Den Haag, wat op z'n
zachts gezegd frustrerend moet
zijn geweest.
Hoelen: ,,Dat viel inderdaad
wel tegen maar het zegt wel
wat over de betrokkenheid van
heel veel Nederlanders. De
herkansing was trouwens twee
jaar later, tijdens het beruchte
Volkspetitionnement. In het
hele land konden mensen door
middel van het invullen van
een ja/nee kaartje kenbaar ma
ken hoe over de wapenwedloop
werd gedacht. In de weten
schap dat bijna zestig procent
van de Leusdenaren ons steun
de, zijn we naar het Catshuis in
Den Haag gegaan en hebben
daar met grote borden de cij
fers gedemonstreerd. Dat was
bijzonder indrukwekkend."
Naast deelname aan lande
lijke actie's staat afdeling
Leusden in de regio ook niet
stil. Demonstraties bij de mi
litaire basis Soesterberg, een
dekenactie om totaaldienst
weigeraars in het vredsekamp
bij Woensdrecht tegen de kou
te beschermen en het onder
steunen van vrouwenvredes-
kampen zijn een aantal van de
activiteiten die door het IKV-
Leusden werden georgani
seerd. Ook in Leusden zelf
bleek geneg te doen voor de
leden. In 1984 protesteerde het
IKV tegen de voorgenomen
bouw van een atoomschuilkel
der, onder een parkeerruimte.
Wesseling: „Tijdens een com
missievergadering hebben we
getracht mensen te overtuigen
van het feit dat je je niet kunt
beschermen tegen atoomaan-
vallen, wat door het creëren
Mient Jan Faber recentelijk op bezoek bij de Leusdense afdeling van het IKV. (foto: Hans Verhorst)
van een schuilkelder gesugge
reerd werd. Bovendien zou er
maar voor duizend mensen
plaats zijn en ik vroeg me af
wie daarover gaat beslissen."
Ondanks een groot aantal
Henk Wesseling en Lisa Hoelen:
Helaas blijft er nog genoeg te wensen over
op het gebied van de vrede." (foto: Hans Verhorst)
sympatisanten kwam steeds
meer kritiek op de stelling van
het IKV om een eenzijdige ont
wapening af te dwingen. De
discussie's lopen hoog op, een
zijdige ontwapening kan vol
gens de tegenstanders niet, al
les of niets is het tègenargu-
ment Hoelen- „Uiteraard wil
den ook wij nergens in de we
reld kernwapens maar je moet
ergens beginnen, dus dan maar
eerst in het eigen land. Twee
vrouwen die op uitnodiging
van ons naar Leusden waren
gekomen vertelden over het
effect van atoomproeven in de
Stille Oceaan. Ze woonden
daar op een eiland en hun ver
halen waren ronduit schok
kend. Miskramen of misvorm
de baby's waren onder andere
een gevolg van die proefnemin
gen."
Met de ontspanning tussen
de grootmachten Rusland en
Amerika en de uiteindelijke val
van de Berlijnse muur lijkt ook
het IKV enigszins in te storten.
Het ledenaantal op landelijk
niveau halveerde en ook het
ontbinden van diverse IKV-
kernen in Nederland was een
direct gevolg van de interna
tionale ontspanning. Wesse
ling: „Voor veel mensen lijkt
het doel bereikt maar helaas
blijkt er nog genoeg te wensen
over op het gebied van vrede.
Kernwapens worden dan wel
op grote schaal afgeschaft
maar de conventionele wapens
nemen alleen maar toe. Het is
een utopie om te stellen dat er
een nieuwe toekomst open ligt
gezien de Golfoorlog waarbij
150.000 slachtoffers zijn ge
vallen. Daarmee wil ik direct
de aandacht vestigen op de on
doelmatigheid van de parle
mentaire controle op de wa
penexport. Twee bedrijven uit
Nederland bleken via een om
weg toch gewoon hun oorlog
stuig naar de oorlogsgebieden
te hebben vervoerd. Namens
het IKV schrijf ik regelmatig
naar de regering om maatre
gelen te treffen tegen de nog
steeds voorkomende wapen
handel. De huidige strafsanc
ties zijn boetes van ongeveer
300.000,- en dat bedrag
werkt eerder bevorderend dan
belemmerend. Voor die bedrij
ven is dat een lachertje."
Wat wel effectief werkte wa
ren de uitwisselingen die het
IKV organiseerde tussen jon
geren uit de voormalige DDR
en Leusdense jongeren. Jaar
lijks togen de jongelui in een
VW-busje naar Duitsland om
daar met de plaatselijke jeugd
van gedachten te wisselen. Na
de val van de muur is er ook een
groep naar Leusden gekomen
en naast de goede gesprekken
bleek meer mogelijk; twee hu
welijken zijn tot stand ekomen
Voor Hoelen blijft de reis een
jaarlijks terugkerend feit, in
het Duitse plaatsje Konigswal-
de vindt ieder jaar een vredes-
seminar plaats en dit wordt
nog steeds bezocht door af
gevaardigden van het IKV.
Wesseling stelt vast dat de om
schakeling op 'vredesindus-
trie' doeltreffend is gebleken.
„In fabrieken waar voorheen
oorlogsmateneel werd ver
vaardigd bleek een omschake
ling mogelijk Tanks worden
omgebouwd tot bulldozers, om
maar een voorbeeld te noemen
Het werk is er nog steeds, de
jaarlijkse vredesweek blijft
van kracht want er is nog altijd
oorlog."
Voor het IKV-Leusden ziet
de toekomst er wat zonniger
uit, het aantal leden wordt van
acht naar negen uitgebreid en
gezamenlijk zullen zij zich
blijven bezinnen op vraagstuk
ken van oorlog en ongerechtig
heid en de mogelijkheid om dit
te veranderen.
Annelies Heuvelink
0^
Tijdens het weekeinde
knapte het weerbeeld op,
maar in de nacht van zon
dag op maandag lanceer
den de Oceaanfronten op
nieuw een aanval. Dat gaf
aanleiding tot wat regen en
motregen, maar in de mid
dag brak de zon gelukkig
overal door en de tempe
ratuur liep op tot 17 18
graden en dat is ongeveer 2
3 graden boven normaal
in deze fase van oktober. Ln
de nacht van maandag op
dinsdag was het echter
weer flink raak met de
neerslag. Een gebied met
actieve regen en onweers
buien trok van zuid naar
noord over de regio, maar
bij ons onweerde het voor
namelijk. In Achterveld
viel slechts 3.5 mm. De
temperatuur bleef daarbij
zeer hoog voor de tijd van
het jaar, want de tempera
tuur steeg in de loop van de
nacht tot 13 14 graden.
Op de weerkaart zijn de
veranderingen de laatste
etmalen gering geweest
Het krachtige hogedruk-
gebied boven Rusland is
vervangen door een nieuw
bolwerk boven Groenland,
dat zich naar Lapland
heeft uitgebreid. Daardoor
is het flink koud geworden
in o.a Finland, waar al
strenge vorst wordt geme
ten. Tegenspeler van het
hogedrukgebied is een de
pressie, die zich nu al enige
tijd ophoudt westelijk van
Frankrijk. Dat systeem
ging de afgelopen 24 uur op
stap richting Noordzee en
het zuiden van Zweden en
bleef daardoor het meest
belangrijke weersysteem
voor ons. De regenkansen
waren gisteren niet verke
ken en ook op de woensdag
moesten we rekening hou
den met regen of enkele
buien. De computers van
Offenbach hadden toch
weer de nodige neerslag
voor ons in petto, vooral de
landbouw kan dat zeker
niet gebruiken. In sommige
delen van ons land, met
name in de noordelijke
provincies, is in oktober al
veel regen in de meters be
land. In Drenthe heeft men
op enkele posten meer dan
100 mm te pakken, dat is
ruim boven normaal voor
de gehele maand In het
zuiden van Europa is de
overvloed aan neerslag nog
niet ten einde, het wachten
is op een omslag in het
stromingsproces. Dat staat
op het programma later in
de week. Donderdag wor
den de eerste verschijnse
len merkbaar aan een flin
ke toename van de neer
slagactiviteit en vanaf
vrijdag nemen de hoofd
rolspelers op de weerkaart
andere posities in, het de-
pressiebolwerk verhuist
naar Scandinavië en de ho-
gedrukgordel komt op het
noordelijk deel van de Oce
aan. Daartussen ontplooit
zich een noordelijke stro
ming, waarmee koudere
lucht wordt aangevoerd.
De temperatuur valt over
dag terug naar een niveau
van 12 13 graden en ook
de nachten worden een tik
keltje kouder. Een echte
nazomerse sfeer, die okto
ber best wel eens op de mat
wil leggen, zit er dit keer
kennelijk niet in. De eerste
tien dagen van oktober
verliepen thermisch iets te
zacht, vooral door de
nachten. Gemiddeld
scoorde Leusden 12.3 gra
den (+0.3). Er viel weer de
nodige neerslag in onze re
gio Leusden verzamelde
40 mm in de afgelopen de
cade. Met de natte septem
ber achter de rug is het
natuurlijk kletsnat in het
Valleigebied. Dat belem
mert de oogstwerkzaam-
heden natuurlijke in be
hoorlijke mate.
LEUSDEN - Uit een auto die
geparkeerd stond op de Hegge-
rank zijn in de nacht van vrij
dag op zaterdag een radio/cas
setterecorder en een zonne-
briol gestolen. De dieven kwa
men binnen door een ruit in te
slaan. De auto is eigendom van
een 31-jarige Leusdenaar.
Tussen vrijdag en maandag
is in een auto die op de oprit
naast een woning aan de Gor
zen geparkeerd stond ingebro
ken De eigenaar, een 45-jarige
inwoner van Leusden, mist een
lange beige regenjas ter waar
de van 800,-.
Uit een auto die geparkeerd
stond op de Dodeweg is zon
dagmiddag tussen 15.00 en
16.00 uur een handtas gestolen.
In de tas zaten cheques en een
geldbedrag van 300,-.
Op een parkeerplaats aan de
Dodeweg is maandagavond
tussen 17.30 en 22.15 uur inge
broken in een auto. De beide
portierramen werden ingesla
gen waarna de autoradio uit
het dashboardkastje werd ge
haald. Bovendien werd de sle
de gedemonteerd. Er werd ook
een attachékoffer meegeno
men, maar deze werd later
achter de auto teruggevonden
LEUSDEN - Op de Grutterij is
donderdagavond de fiets van
een 16-jarige Leusdenaar ge
stolen. Het was een herenfiets
met handremmen en drie ver
snellingen De fiets stond niet
op slot.
Zeepkruid is van oor
sprong geen inheemse
plant, maar afkomstig uit
de landen rond de Middel
landse Zee. Het kruid is in
de Middeleeuwen door
monniken uit die landen
meegenomen en aange
plant in kloostertuinen.
Het diende als wasmiddel
om hun wollen kleren te
wassen. De plant heeft na
melijk de eigenschap dat,
wanneer men de groene
delen van de plant kneust,
of de wortelstok in stukken
snijdt en in water kookt, er
een schuimende vloeistof
ontstaat. Vanuit de kloos
tertuinen is de plant ont
snapt en verwilderd.
In navolging van de
monniken gingen ook de
boeren de plant kweken
voor hetzelfde doel en later
werd Zeepkruid op grote
schaal aangeplant ten ge
rieve van de wolverwer-
kende bedrijven. In sommi
ge streken wordt de plant
ook wel Waskruid ge
noemd, een naam die voor
zichzelf spreekt.
Zeepkruid ist een tot 70
cm hoge, welriekende en
overblijvende plant, die
zich het beste thuisvoelt op
zandige grond; langs
spoorlijnen, wegen en in
stedelijke gebieden. Ook
tussen kribben en basaltoe
vers langs de grote rivie
ren. De zachtroze tot witte
bloemen van het Zeep
kruid openen zich bij hel
der weer pas tegen de
avond en lokken door hun
geur talrijke nachtvlinders
aan. Wanneer de lucht be
trokken is gaan de bloemen
ook overdag open.
Hier en daar komen
planten voor met vollere
bloemen. Dat zijn afstam
melingen van een ge
kweekte vorm die als sier
plant wordt gebruikt. De
wetenschappelijke naam
Saponaria is afkomstig
van het Latijnse woord
sapo, wat zeep betekent. In
de geneeskunde werd de
plant gebruikt voor afdrij
ving van de urine en ter
bevordering van de stoel
gang, "...en verdrijft vrou
wekwalen. Zwakke, kou
welijke mannen helpt het
op de been.. ..ook heelt het
builen en harde knobbels
door het op de huid te leg
gen. ..In azijn of wijn ge
kookt is het heilzaam als
omslag en verdrijft de
schurft en hoofdzeer...". In
1811 gelukte het aan Bu-
cholts de werkzame stof in
de plant te isoleren. Hij
noemde het saponine. La
ter bleek dat deze stof ook
in andere planten voor
komt, maar niet in die hoe
veelheden. Van Zeepkruid
bevatten alle delen saponi
ne, de wortelstok zelfs 5%.
Vanwege de reinigende
werking van de slijmhuid
wordt saponine nog steeds
gebruikt in tandpasta en
mondwater.
Volgens een oude legen
de is Zeepkruid ontstaan
uit het badwater van de
Griekse godin Aphrodite.
G. van Leeuwen
^CXPKrtOiO
