Utie en Stef Arns: „Je moet
iets doen; van je laten horen"
Seniorenraad:
„Verschillende tarieven"
.Leusder Krant.
De gemeente
Meld- en
informatiepunt
Pas 65+
Belastingregelingen
Het jaar van de senioren
Woensdag 20 oktober 1993
Paginal
l
1993:
LEUSDEN - Het jaar 1993 is uitgeroepen tot het Jaar van de
Ouderen. Nooit tevoren werden in Nederland zoveel mensen
zo oud. Nooit tevoren speelden ouderen in onze samenleving
zo'n prominente rol in zowel mogelijkheden, de zorg, als de
problemen.
De ontwikkelingen in Leusden weerspiegelen deze veran
deringen in de maatschappij. Veel jonge mensen kwamen hier
tien, twintig, dertig jaar geleden wonen, anngetrokken door
de nieuwbouw. De kinderen van die generatie zijn nu veelal
het huis uit en werd de VUT- of pensioengerechtigde leeftijd
inmiddels bereikt. Anderen komen hier nu pas wonen omdat
men centraal in Nederland in een mooie, rustige omgeving de
'derde levensfase' wil doorbrengen.
Hoe gaat Leusden met de ouderen om? Kun je in Leusden
goed wonen, van de wieg tot het graf? Wie is in Leusden voor
deze leeftijdsgroep actief? Wat zijn de mogelijkheden? Wat
zijn de problemen?
De Leusder Krant wil in een serie artikelen deze vragen
proberen te beantwoorden en neemt daarvoor als leidraad de
nota van de Seniorenraad. Aan bod komen onderwerpen als
participerende ouderenzorg, de zorg, het welzijn, de voorzie
ningen, de huisvesting en de mobiliteit. Deze week staan de
finaciën centraal.
Marianne de Valck
LEUSDEN - Cees Hoogen-
doorn, chef Sociale Zaken
bij de gemeente Leusden,
vermoedt dat veel ouderen,
recht op meer hebben dan
ze ontvangen.
„Mijn indruk is, dat veel
mensen niet weten welke
regelingen voor hen van
toepassing zijn. Bijvoor
beeld dat Leusden een pot
heeft, waaruit mensen met
een minimum inkomen,
maximaal 400 gulden per
jaar kunnen krijgen.
Lang niet iedereen is op de
hoogte van de bijzondere
bijstandsuitkeringen of
weet dat de gemeente kan
bemiddelen bij de sanering
van schulden."
Bij de gemeente is een
handig boekje vol vragen
en antwoorden over de bij
stand verkrijbaar. Hoe de
verschillende regelingen in
Leusden zijn uitgewerkt,
staat vermeld op los ver
krijgbare stencils.
-In de bijstand kan men
alleen komen als men nog
geen 65 jaar is. Daarboven
heeft iedereen recht op
AOW. Dan blijft het recht
op bijzondere bijstand.
Deze bestaat vooral uit
vergoedingen van bijzon
dere kosten, zoals een rol
stoel of gebit. Wanneer
deze tenminste niet door
een verzekering worden
vergoed en men een mini
mum inkomen heeft. On
der 'bijzondere bestaans
mogelijkheden' vallen ook
de kosten verbonden aan
dieeten en bijvoorbeeld de
reiskosten naar de partner
in een ziekenhuis in
Utrecht of verder.
-Aanvragen van deze ver
goedingen kan iedere
werkdag van 9.00 tot 10.30
met behulp van speciale
aanvraagformulieren.
-Zowel bijzondere bij
stand als minima-uitke
ringen geeft de g^nieente
alleen als vergoeding van
aantoonbaar gemaakte
kosten.
-De bijstands maatschap
pelijk werkers zijn telefo
nisch bereikbaar, 961680
(doorkiesnummer) of
961656. Iedere ochtend is
er tot 10.30, open spreek
uur in het gemeentehuis,
afdeling Sociale Zaken,
'nformatie vragen bete
cent niet dat men daarmee
in het bestand is opgeno
men.
„Veel ouderen komen in de
schulden. Door de snelle
wijzigingen in hun inko
men, kan de financiële si
tuatie snel verslechteren.
De gemeente Leusden gaat
er vanuit dat iedereen een
tweede kans verdient. Wij
doen dan ook aan schuld
bemiddeling." Dit bete
kent dat de gemeente wil
bemiddelen bij de schuld
eisers, en kan helpen om de
schulden te saneren.
-Bij de gemeente is ook
gratis een 'sociale kaart' te
krijgen. Daarin staan alle
instanties genoemd voor
advies, hulp en aanvragen
op sociaal gebied.
-De gemeente Leusden
volgt in haar ontheffings-
beleid, de richtlijnen van
de Rijksoverheid. In tegen
stelling tot veel andere ge
meente is zij niet royaal
met diffrentaties, speciale
tarieven dan wel kwijt
scheldingsregelingen.
-Veel financiële vragen,
krijgt de gemeente over
woonkosten. De regelin
gen in Leusden gaan er
kortgezegd vanuit dat wie
iets heeft (een vermogen
boven de 30.000 gulden)
niets krijgt maar dat bij het
verstrekken van zorgwo-
ningen niet naar vermogen
wordt gekeken maar naar
zorgbehoefte.
In het nieuwe onderkomen
van de WOL, aan de As-
schatterweg komt een
meld-en-informatiepunt
voor ouderen.
Voorlopig zal dit beteke
nen dat ouderen bij de
WOL informatie kunnen
vinden in folders en bro
chures. Bovendien be
schikt ouderenwerker Ma-
rije Jonker over een ruime
kennis, vooral op het ge
bied van de gezondheids
zorg.
Gemeente en ouderenor-
ganisaties hopen dit infor
matie punt te kunnen laten
uitgroeien tot een centraal
zorgpunt.
In de toekomst moet het
mogelijk zijn om via een
melding bij de WOL aan
zorg te komen. Simpel om
schreven als „Mijn moeder
brak haar heup, wie kan
haar helpen." Voor het
zover is, moeten vele in
stanties en organisaties,
hun regelingen en activi
teiten op elkaar hebben af
gestemd.
LEUSDEN - Vooral Utie Arns
kan zich behoorlijk kwaad ma
ken. Af en toe leidt dit tot een
stevig brief, gericht aan de ge
meente en de Leusder Krant.
Vorige week schreef ze haar
ergenis over belastingen,
abonnementsgelden en zwem
badtarieven van zich af. Na
enige aarzeling was ze bereid
om, samen met haar man, door
te praten over haar ergenissen.
„Lang niet iedereen durft het
te zeggen. Het lijkt of je zeurt
over een tientje. Dat is niet de
bedoeling. Het gaat om de eer
lijkheid en het gevoel dat er
over je hoofd een beslist wordt
alsof je een onmondig kind
bent."
Utie en Stef Arns zijn beide
begin 70. Ze wonen in een aan
gepaste huurwoning waarvoor
ze hebben gevochten. De laat
ste hpurverhoging zal opnieuw
door de huisbaas tot het laatste
toegestane dubbeltje worden
doorberekend. De bovengrens
voor het aanvragen van huur
subsidie komt bij steeds meer
buren in het zicht. Utie en Stef
Arns zijn, uiteraard, lid van de
huurdersvereniging van hun
wijk, Alandsbeek.
„Want samen zijn we sterk
en kunnen we meer bereiken
Ze vinden het, vriendelijk ge
zegd, niet juist dat de hoogst
mogelijke huurverhoging, jaar
in jaar uit kan worden doorbe
rekend, zonder dat de huisbaas
verplicht is de huizen te ver
beteren. Hun woning kreeg al
leen vïoerisolatie. In de glazen
achterwand zit een ruit van 4
millimeter dikte. De verwar
mingsketel is zeventien jaar
oud.
Stef Arns; „We verwijten de
gemeente een gebrek aan visie.
In andere gemeenten in Ne
derland heeft het college inge
grepen. Daar heeft men verbe
teringen geëist voordat huur
verhoging werd toegestaan.
Hier laat Leusden het gebeu
ren De huuradviescommissie
is nu ingeschakeld om te on
derzoeken of de huurbereke-
ning terecht is, maar een ver
andering in beleid bij de ge
meente is niet te verwachten.
Net als veel mensen met klei
ne huishoudens zet dit echt
paar maar weinig huisvuil
buiten. Het idee van de ge
meente om met dure vuilnis
zakken, mensen die veel vuil
hebben meer te laten betalen
dan mensen met weinig afval,
is enthousiast onthaald. „Maar
het is niet genoeg. Het moet ook
gelden voor de riool en milieu
belasting. We willen best be
talen voor algemene voorzie
ningen. als we daar gebruik
van kunnen maken." Met grof
vuil kunnen veel ouderen niet
naar de stortplaats komen. Ze
hebben geen auto of kunnen
niet sjouwen en moeten men
sen betalen om grote stukken
voor ze weg te willen brengen.
„Laat éénmaal per maand een
vrachtauto rijden voor de grote
dingen, in plaats van voor het
glas", is hun suggestie.
„Wij betalen net zoveel mi-
lieu-riool-reinigings rechten
als grote gezinnen. Dat vind ik
niet rechtvaardig. We eten niet
zoveel, klussen niet meer, was
sen minder en hebben nauwe
lijks afval", vindt Ute Arns.
„De verhoging is geen tientje,
nee direct vijftig gulden."
Verschillen in tarieven voor
verschillende leeftijdsgroepen,
zijn volgens het echtpaar niet
in de eerste plaats nodig om
ouderen te ontzien maar veel
meer omdat het of rechtvaardi
ger is omdat ze minder gebruik
maken van de voorzieningen of
gestimuleerd moeten worden
daar gebruik van de te maken.
Zoals de tarieven die de Com
biver berekend om van Leus
den-Zuid naar centrum te ko
men, het project tot mislukking
gedoemd maken. Vijftien gul
den uit en thuis voor een be
zoekje aan de markt maakt het
uitstapje te duur en beperkt de
mobiliteit van ouderen.
Bewegen
Zoals kinderen gratis boe
ken mogen lenen omdat lezen
belangrijk is in hun ontwikke
ling, moeten ouderen gestimu
leerd worden om zich te bewe
gen. Verschillende activiteiten
georganiseerd door de WOL
gaan hiervan uit, maar daar
door ontstaat een nieuwe on
rechtvaardigheid. Want waar
om betaald iemand die kiest
voor volksdansen of koersbal-
len een gulden per keer, maar
moet iemand die liever biljart,
binnenkort 185,- per jaar
voor zijn vrijetijdsbesteding
betalen?
Voor eigen bijdragen heeft
ook Ute Arns begrip. „Zeker
wanneer lessen of cursussen
gegeven worden door mensen
Utie en Stef Arns. „Je moet iets van je laten horen." (foto: Hans Verhorst)
die daar voor geleerd hebben."
Maar wanneer om voor haar
onbekende redenen, een gratis
cursus ineens geld gaat kosten,
wil ze wel weten waarom. „Een
briefje met 'volgende week tien
gulden meenemen', doet je
voelen als een onmondig kind.
Blij zijn met een cursus spe
ciaal georganiseerd voor oude
ren mag niet betekenen dat we
moeten zwijgen." Zwijgen kan
Ute Arns heus niet.- Niet over
de zwembadkaart van maan
delijks vijftien gulden. Het be
drag staat vast, ook al geldt de
kaart soms een week tot twee
weken (kerst en nieuwjaar), in
verband met de schoolvakan
ties, niet. Niet over het af
schaffen van het speciale oude-
rentarief bij de bibliotheek
waardoor een abonnement in
eens twee maal zo duur werd.
„Terwijl lezen juist voor oude
mensen, vaak heel belangrijk
is." Haar opmerkingen worden
niet altijd gewaardeerd. „Mens
wees blij met wat je krijgt",
kreeg ze te horen. Antwoorden
op vragen bleien uit.
„Onze generatie denkt vaak,
'ik heb mijn tijd gehad, ze doen
maar', maar of met het vast
stellen of die meneer of me
vrouw gelijk heeft met de op
merkingen, ben je er niet. Je
moet iets doen, van je laten ho
ren. Hier wonen 6.000 ouderen.
Met elkaar kunnen we iets be
reiken De Seniorenraad moet
aanspreekbaar zijn zodat ze
weten wat onder ouderen leeft.
Een algemene ouderenverga-
dering waarop je met elkaar
kunt praten over dit soort za
ken lijkt haar wel wat. „Het
leven bestaat niet alleen uit
kaarten, maar ook uit allerlei
sociale hobbels die je als oude
re te nemen hebt. Dat gaat be
ter als je elkaar helpt", denkt
Ute Arns. En als men goed
geinformeerd is, kan daaraan
toegevoegd worden.
LEUSDEN - Wie 65 jaar
wordt, kan een 65 plus pas
aanvragen. Daarmee is
voordeel te behalen. Op
vertoon van de pas, krijgt
men korting op het gebruik
van openbare vervoer,
culturele en cursusactivi-
teitcn en voorstellingen
door het hele land.
De gemeente Leusden
wijst in haar voorlichting
aan ouderen, op het belang
van deze pas. „..Het is een
klein kaartje dat grote
voordelen biedt.." De pas
is verkrijgbaar bij de afde
ling burgerzaken in het ge
meentehuis. Leusden zelf
heeft de houders van de 65
plus-pas, weinig te bieden.
Een telefonisch rondje
langs de organisaties in
Leusden, levert alleen een
regeling bij dansschool
Tacke op. Met de inge
bruikneming van de nieu
we ruimte aan de Biezen-
kamp, wil de dansschool
een financiële regeling
voor ouderen overwegen.
Ze zijn, zover achterhaald,
de enige. Geen kortingen
bij de bibliotheek, de Buy-
tenplaets, Latent Talent,
de biljartverenigingen, net
zomin als bij de bridge en
kaartclub, de postzegel
club, tennisverenigingen,
jeu de boule- en de bow
lingclub.
LEUSDEN - In de nota van de
Seniorenraad, pleit deze voor
al voor duidelijke informatie
èn diffrentatie in de tarieven.
De bijdragen voor de maaltij
den aan huis, Tafeltje dekje,
neemt zij als voorbeeld. De ge
meente Leusden subsidieert
'de voorzieningen', nodig om
de maaltijden bij de mensen
thuis te krijgen. De isolatie-
sets, borden, de busjes en de
chauffeur komen aan de deur,
dankzij de bijdragen van de
gemeenten. Voor het eten, be
talen de ouderen een bijdrage.
Voor iedereen is deze 9,- per
dag.
De Seniorenraad stelt voor
bijdragen naar inkomen te vra
gen
Bijvoorbeeld door drie tarie
ven in te stellen Met nadruk
zonder dat dit verschillen in de
maaltijd tot gevolg heeft. Niet
de één wel en de ander geen
voorgerecht en "allemaal wel
dezelfde kwaliteit karbonade.
De keuze zou vrijwillig moeten
zijn. Men pleit voor een keuze
mogelijkheid zonder inbreuk
op de privacy, door verplichte
inkomensopgave, maar op ba
sis van eerlijke informatie in
een voorlichtingsbrochure.
De Seniorenraad heeft een
positief geloof in de solidariteit
van ouderen. „Wie iets meer
heeft, wil best iets meer beta
len", is de overtuiging. Uit het
antwoord van de gemeente op
dit voorstel, blijkt dat de ge
meente een administratieve
rompslomp vreest, die niet op
weegt tegen de voordelen. „De
inkomsten staan of vallen met
de eerlijkheid, dat is een onze
kere basis", aldus een ge
meentelijke reactie.
De andere aanbeveling op
het gebied van financiën in de
nota, is de wens om de ge
meente nog eens goed te laten
nadenken over het eigen bij
drage- en reductiesysteem 'op
basis van het beginsel van so
ciale rechtvaardigheid en van
bescherming van de privacy',
volgens de nota. Dit betekent
niet dat deze senioren 'voor al
les' korting, wensen, alleen
omdat iemand een bepaalde
leeftijd heeft bereikt De Se
niorenraad heeft immers als
uitgangspunt dat de ouderen
als volwaardig burger bij de
maatschappij horen. 'Speciale
regelingen, zijn daarom alleen
nodig wanneer zich omstan
digheden voordoen die samen
hangen met de leeftijd, waar
door een bijzondere benade
ring noodzakelijk is.' Bijvoor
beeld bij de alarmeringssyste
men, tafeltje-dekje, bewegen
voor ouderen, cursussen so
ciale vaardigheid, rijvaardig-
heidstesten enzovoorts.
Voorwaarde om niet overal
kortingsregelingen te bedin
gen is, het recht van senioren
op een toereikend inkomen. In
het besef dat het gemeentebe
stuur van Leusden daar in het
algemeen weinig aan kan bij
dragen, los van bijzondere bij
stand en uitkeringen voor mi-
Tafeltje dekje; een van de voorzieningen voor ouderen, (foto: Archief Leusder Krant)
LEUSDEN - „Wie 65 jaar
'dreigt' te worden, doet er
goed aan zijn financiën
eens goed door te laten
spitten." Dit zegt mevrouw
W.J. de Vries. Zij is belas
tingsadviseur in Leusden.
Na het behalen van deze
leeftijd, krijgt iedereen te
maken met veranderingen
in inkomen. Sommige za
ken worden automatisch
aangepast, andere moet
men zelf regelen. Men
krijgt te maken met een
lijst van afkortingen, zoals
AOW, AWBZ. AWW, ZFW,
en vele leeftijds-of- inko
mengebonden tarieven,
kwijtscheldingen, kortin
gen èn toeslagen.
Voor duidelijkheid over
de verschillende regelin
gen met ingewikkelde va
riaties naar inkomen, leef
tijd van de partner, vermo
gen, alleenstaanden en ge
trouwden, kan men terecht
bij de gemeente en bij de
belastingadviseurs.
Mevrouw W.J. de Vries
noemt enkele voor senio
ren belangrijke punten;
-De ziektekosten. „Veel
regelingen lopen langs el
kaar heen. Dikwijls zijn
ziektekosten, zoals de aan
schaf van een bril of
hoogslaper, door middel
van een T-biljet terug te
vorderen. Mensen met een
vermogen tot ongeveer
30.000,- kunnen hier
recht ophebben.
-Het eigen huis. „Men
sen met een eigen huis heb
ben een vermogen. In som
mige gevallen kan het
voordeliger zijn een klei
ner huis te kopen dan te
huren. Of om het huis aan
een kind te verkopen en het
daarvan terug te huren."
-De partner. „Regelin
gen voor de langstlevenden
zijn altijd belangrijk. Niet
alleen voor het huis, ook
voor de auto, de caravan,
de boot, de eigen zaak"
Bijtijds verzekeringen af
sluiten, op beider naam,
kan financiële rampen
voor de weduwe of weduw
naar voorkomen. Trouwen
op oudere leeftijd kan door
'vermogensvermenging'
nadelige gevolgen hebben.
Testamenten zijn tot het
laatste momenten te rege
len.
-Belasting. „Een gouden
handdruk is soms heel on
voordelig. Wie halverwege
het jaar waarin hij 65
wordt hoge, eenmalige in
komsten heeft, kan aan het
einde van dit jaar, op basis
van een inkomen berekend
over dit hele jaar, een hoge
aanslag ontvangen." Het
gegeven paard bijtijds in
de bek kijken, voorkomt
een aanslag op het mooie
gebaar.
„Wat de belasting
stuurt, is niet altijd juist.
Zeker wanneer de omstan
digheden ingrijpend wijzi
gen, zoals bij 65-plussers,
is het wijs de gegevens
goed te laten doorreke
nen."
„Informeer bij verschil
lende adviseurs naar de ta
rieven en hetgeen daarvoor
geboden wordt." De WOL
biedt in maart hulp bij het
invullen van de balasting-
papieren.
