leusder Krant.
„Frank en vrij, nederig èn dienstbaar"
schijnwerper
,Met beide benen op de grond blijven'
Kerstman
Kerstavond
A festival
of Carols
Kerst
kaartavond
Unicef
Communiteit Stoutenburg viert 800e geboortedag Clara van Assisi
Nieuws uit de
verenigingen
Bloed
Kaarten
in De Til
Nieuws uit de
verenigingen
Kerst-lnn
Cursus bridge
Bingo in De Til
Politieke
scholingsavond
Woensdag 15 december 1993
Pagina 5
LEUSDEN - Vrijdag 17 de
cember zal de Kerstman een
bezoek brengen aan de 'Ha
mershof'. Op de koopavond
deelt hi] 'Kerstlekkernijen' uit
en kunt u met hem op de foto.
Vanaf 16 00 uur brengt een
lopend orkestje toepasselijke
muziek ten gehore.
LEUSDEN - De afdeling Leus
den van het Nederlandse Rode
Kruis houdt donderdag 16 de
cember een bloedinzamelings-
actie. De actie zal worden ge
houden in De Korf en duurt van
19.00 uur tot 21.00 uur. Iedere
donor tussen 18 en 70 jaar is
welkom om na een korte medi
sche keuring ter plaatse een
halve liter bloed af te staan. Uit
het bloed wordt onddr meer een
stollingsfactor bereid, ten be
hoeve van haemofilie-patiën-
ten (lijders aan bloederziekte)
Als aanmoedigingspremie zal
iedere 25e donor die avond een
roomboterkerstkrans in ont
vangst mogen nemen
Donoren die tot voor kort bij
de Bloedbank Gooi en Eem-
land in ziekenhuis Eemland
bloed gaven, kunnen na 1 fe
bruari ook in Leusden terecht
en wel bi] het Kruisgebouw aan
de Rozengaarde (tweemaal per
maand op woensdagavond) De
betrokken Leusdenaren zullen
hierover binnenkort worden
ingelicht.
LEUSDEN - De Nederlandse
Bond van Plattelandsvrouwen
viert disndag 21 december
Kerst. De avond zal geheel
door eigen leden verzorgd wor
den. De bijeenkomst vindt
plaats in 't Vooronder. De
avond begint om 19.00 uur. In
formatie bij 946680.
LEUSDEN - Het Collegium
Vocale Constantinianum zal
op zaterdag 18 december een
concert gegeven in de St. Jozef
kerk aan de Hamersveldseweg
Het concert van het Collegium
heeft de naam 'A festival of
lessons and carols' en begint
om 16.00 uur. Tijdens de vie
ring worden gedeeltes uit het
Oude en Nieuwe Testament.
Het repertoire omvat 16e
eeuwse missen, gospels en clo-
se-harmony nummers. Deze
vorm van kerstmis vieren is ge
baseerd op overlevering van
oude bronnen.
ACHTERVELD - De voetbal
vereniging Achterveld organi
seert op vrijdagavond 17 de
cember een grote kerstkaart
avond in de kantine op het
Kerstenssportpark Iedereeen
is van harte welkom om te kla
ver- en te schutjassen De kan
tine is open om 19 30 uur, de
avond begint om 20.00 uur.
LEUSDEN - Unicef verkoopt
vanaf woensdag 8 december tot
en met zaterdag 18 december
weer kerstkaarten, kalenders
en dergelijke in de bibliotheek
'Nieuw Langebeek' aan de Ha-
merseveldseweg. De opbrengst
gaat naar kinderen in onder
andere Bosnië en Angola De
openingstijden van de stand
zijn gelijk aan de openingstij
den van de bibliotheek
LEUSDEN - Op donderdag
18 december zal de maande
lijkse kaartavond in de Til ge
houden worden. Iedereen kan
meekaarten voor de dagprij
zen. Wie kan schutjassen of
klaverjassen is hierbij van
harte welkom. Het inleggeld
bedraagt op deze avond 5,00
per persoon. Inschrijven tus
sen 19.30 en 19.50. Ook telefo
nische inschrijving binnen
deze tijd is mogelijk. Start
van de avond om 20.00 zodat
rond 23.00 de dagprijzen uitge
reikt kunnen worden
LEUSDEN - De gezamen
lijke ouderbonden in samen
werking met de WOL en het
Ouderenwerk van de kerken
organiseren een inloopmiddag
op tweede kerstdag. De uitno
diging is ook bedoeld voor de
inwoners van Stoutenburg en
Achterveld. Iedereen is wel
kom op zondag 26 december 's
middags tussen half twee en
half vijf in de WOLboom, As-
schatterweg 27, tegenover 't
Hamersveld in Leusden-Cen
trum.
De middag staat ook open
voor niet-leden van één van de
organisaties. Zonodig kan
voor vervoer worden gezorgd.
In dat geval graag telefonisch
contact opnemen vóór of uiter
lijk op 20 december met mw.
R. v.d. Heiden, tel. 941313.
LEUSDEN - Op 7 januari
start de vervolgkursus bridge
in de Wolboom, Asschatter-
weg 27 (tegenover het Hamers
veld). Er wordt gebridged vol
gens boekje 1 en 2 van Sint
Schipperheyn. Aanvang: 9.30
uur. Kosten: 40,- voor 10 les
sen. Informatie: G.M. de
Jonge, tel. 944481. Opgave:
WOL, Postbus 299, 3830 AG
Leusden, telefoon 952090.
LEUSDEN - Op vrijdag 17
december zal in de Til weer
een bingo-avond gehouden
worden. De prijzen zullen dit
keer wat in de kerstsfeer
staan. De avond begint om
8.00 en er zal naar gestreefd
worden om voor 11 uur klaar
te zijn. Het inleggeld is gehou
den op 0,50 per ronde of
5,00 voor een boekje voor 10
rondes.
Iedereen die houdt van een ge
zellig avondje bingo is ook
hier van harte welkom.
LEUSDEN - Dinsdag 21 de
cember viert de plattelands
vrouwenorganisatie KPO
kerst in boerderij 'Groot
Krakhorst', aanvang 20.00
uur. Het kerstprogramma, dit
jaar met Mieke van Oostveen,
bestaan uit verschillende ver
halen, o.a. van Ina Boudier-
Bakker en Godfried Bomans.
Het geheel wordt omlijst met
kerstmuziek uit een speel
doos. Voor inlichtingen over
deze avond: Anneke Vermeu
len (secr.), tel. 950046.
Door Jan Kas
STOUTENBURG
„Een van de markantste
vrouwen uit de dertiende
eeuw. Een fiere vrouw
die haar mannetje stond,
en ook mensen van deze
tijd nog veel te zeggen
heeft."
De Communiteit Stouten
burg viert de 800ste geboorte
dag van Clara van Assisi
(1194-1253) met een ,,zeer per
soonlijke kennismaking" met
deze eerste vrouwelijke volge
ling van Franciscus van Assisi.
De franciscaan Hans Sevenho-
ven: ,,Zij liet zien hoe nederig
heid, dienstbaarheid èn
frank-en-vrijheid elkaar niet
hoeven uit te sluiten, maar in
één persoon gecombineerd
kunnen worden."
Arme vrouwen
Amper 18 jaar oud ont
vluchtte Clara van Assisi het
ouderlijk huis voor het ideaal
van de rondtrekkende prediker
Franciscus: een leven zonder
bezit in de navolging van Jezus
van Nazareth. Naast de min
derbroeders stichtte Clara een
tweede franciscaanse orde, die
der arme vrouwen. Al snel wer
den ze 'clarissen' genoemd.
Meer dan 40 jaar was Clara
abdis van het klooster San Da-
miano bij Assisi (Italië), waar
zij in alle beslotenheid een be
schouwend leven leidde.
,,Bij haar overlijden woon
den er 40 zusters, van wie de
meesten uit Assisi en omgeving
kwamen, in San Damiano. Ook
haar moeder en twee van haar
zusters waren ingetreden," al
dus Sevenhoven. „Bovendien
waren er dertig andere kloos
ters, vooral in Italië, Spanje en
Tsjechoslowakije, waar zus
ters net als zij leefden. Overi
gens heeft Clara niet al die
religieuze gemeenschappen
gesticht; vaak waren deze
groepen er al, maar vonden zij
in de leefregel van Clara een
vast oriënteringspunt."
Raadgeefster
Op vier zaterdagen van
daag is de eerste worden in
Stoutenburg de brieven gele
zen die Clara schreef aan de
koningsdochter Agnes van
Praag, die een leven als 'arme
vrouw' overwoog. „In deze
brieven toont Clara zich een
zorgzaam raadgeefster," zegt
Sevenhoven, die de samen
komsten leidt. Hij is medewer
ker van het Franciscaans Stu
diecentrum, dat verbonden aan
Hans Sevenhoven, met op de achtergrond een beeltenis van Clara.
de Katholieke Theologische
Universiteit in Utrecht onder
zoek doet naar de levensbe
schouwing en de spiritualiteit
zoals deze in de franciscaanse
traditie tot uitdrukking ko
men.
Uit Clara's Tweede Brief aan
Agnes. „Wat uw houvast is,
blijf daaraan vasthouden; wat
gij doet, blijf dat doen en laat
dat niet los, maar blijf met
snelle stappen en lichte schre
den zonder uw voeten te stoten
voortgaan, zodat gij bij het lo
pen niet toelaat dat het stof
zich aan u hecht. Blijf onbe
zorgd, blij en opgewekt het pad
volgen, dat u veilig naar de
gelukzaligheid voert. Ver
trouw niets, stem met niets in
wat u van dit voornemen zou
willen afbrengen en wat op
deze weg een struikelblok voor
u zou vormen."
Broedmachine
Clara kon zich goed inleven
in de situatie van Agnes Ooit
behoorde zij namelijk tot de
stadsadel van Assisi. „Clara en
Agnes waren geen uitzonde
ringen. Ook in Frankrijk en de
Nederlanden kozen veel adel
lijke dames hetzelfde levensi
deaal. Denk aan de begijnen,
die ook vaak juist van een ho
gere stand waren," licht Se
venhoven toe.
„Adellijke meisjes wachtte
een betrekkelijk saai leven Ze
liepen kans uitgehuwelijkt te
worden, als pion op een poli
tiek schaakbord. Bovendien
zouden ze als een 'broedmachi
ne' moeten zorgen voor nage
slacht. Clara en vele andere
vrouwen voelden niets voor
zo'n bestaan Zij zagen het
zware leven in het voetspoor
van Franciscus als een uitda
ging. Juist zó zou er een veel
groter beroep gedaan worden
op wie zij waren en wat zij
konden. Dat trok meer dan
maar zitten borduren in de
vensterbank en opzitten en
pootjes geven als haar man
gasten ontving."
Sevenhoven citeert het tes
tament van Clara: „De zalige
Franciscus zag heel goed dat
wij zwak en broos waren naar
het lichaam, maar dat wij geen
enkele ontbering, armoede, ar
beid, kwelling of onbedui
dendheid, noch verachting van
de wereld afwezen, maar die
juist zeer aantrekkelijk acht
ten." De Stoutenburgse fran
ciscaan. „Clara en de clarissen
wilden met volledige inzet van
hun leven meewerken aan de
totstandkoming van het Rijk
van God, zich spiegelend aan
het voorbeeld van Jezus van
Nazareth zoals hij op aarde in
armoede had geleefd Het ge
volg was een teruggetrokken,
contemplatief leven, maar de
gastvrijheid bleef, het er zijn
voor anderen In San Damiano
kon je altijd terecht"
Kwetsbaar
De huidige belangstelling
voor Clara reikt volgens Se
venhoven verder dan de toe
valligheid van een jubileum
jaar. „Er is meer aandacht ge
komen voor de vrouw en haar
positie in de kerk In dat licht
heeft Clara interessante trek
jes. Zij heeft eigen bijdragen
gegeven aan de franciscaanse
beweging Zaken die aan Fran
ciscus toegeschreven worden,
zouden wel eens geheel of min
stens ten dele te danken kun
nen zijn aan Clara."
Gevraagd naar een voor
beeld noemt Sevenhoven het
franciscaanse mensbeeld.
„Franciscus leerde dat de ware
mens zich richt naar het beeld
van Jezus van Nazareth, en dan
vooral in de bereidheid zich
kwetsbaar op te stellen Dat
(Foto: Hans Roggen)
Franciscus oog voor die men
selijke kwetsbaarheid heeft
gekregen, komt vooral door
Clara en de clarissen. Mensen
zijn op elkaar aangewezen. Je
leeft niet voor jezelf, je hebt
anderen erbij nodig. Die ge
dachte is typisch Franciscus,
maar wellicht heeft hij haar
van Clara. In elk geval heeft
deze visie door contacten met
Clara een veel groter gewicht
gekregen in Franciscus' theo
logisch denken. Zij riep het
vrouwelijke bij Franciscus
wakker
Gelijkwaardig
Vrouwen van nu kunnen van
Clara leren „hoe vrouwen en
mannen met elkaar kunnen
omgaan en ieder een eigen, ge
lijkwaardige plaats kunnen
verwerven in kerk en samenle
ving, zonder dat een van beiden
iets of veel van zijn of haar
eigenheid moet inleveren",
zegt Sevenhoven. „Clara heeft
getoond hoe je vrouw kunt zijn
zonder je vrouwelijke aard te
verloochenen, zonder als een
man te moeten handelen."
Met haar ordesregel „be
wees Clara dat „vrouwen on
der elkaar hun leven kunnen
vormgeven zonder mannelijke
bemoeienis". Maar deze regel
sluit nauw aan bij die van
Franciscus7 Sevenhoven „Ze
ker In haar testament schreef
Clara 'De Zoon van God is
voor ons de weg geworden;
onze zalige vader Franciscus
heeft ons die weg door woord
en voorbeeld getoond en ge
leerd' Wat ze over kon nemen,
heeft ze van Franciscus overge
nomen, maar ze gaf aan haar
leefregel toch een eigen kleur
Zo is Clara nog zorgzamer, at
tenter naar haar zusters toe
dan Franciscus naar de min
derbroeders En Franciscus
was absoluut geen bruut. Dat
zorgzame van Clara blijkt ove
rigens nog veel meer uit de
brieven aan Agnes."
Clara stond haar mannetje,
zegt Sevenhoven. „Ze heeft
zich niet willen laten bepalen
door de structuren en de rollen
die in haar tijd aan vrouwen,
vooral ook aan adellijke vrou
wen, werden opgedrongen. Die
houding was zo sterk dat ze
helemaal buiten het maat
schappelijke gewoel wilde blij
ven. Van Paus Innocentius III
ontving zij het privilege van
volstrekte armoede, een voor
recht waarvoor zij haar hele
leven bleef vechten om het te
behouden. Zo wilde ze geen
boomgaard bij het klooster,
omdat ze dan toch niet hele
maal los zou staan van de
maatschappij. Ze wilde zonder
enige verplichting buiten de
conflicten van de samenleving
blijven."
Clara was een „krachtige
persoonlijkheid" „Zelfs te
genover de paus hield ze voet
bij stuk Gehoorzaamheid aan
hem stond niet in de weg dat ze
van haar levenswijze niets,
maar dan ook niets wilde opge
ven. Het opmerkelijke is dat de
paus en anderen die botsten
met de eigen mening van Clara
haar geen 'rotwijf' vonden,
maar met waardering over
haar bleven spreken
Onredelijk was Clara niet.
„Een van de 'lessen' van Clara
is dat vrouwen in hun verzet
tegen de onderdrukking van
kerk of samenleving, of van
beide, niet moeten doorslaan.
Van andere heilige vrouwen
gaat het verhaal dat zij jaren
lang leefden op één hostie per
dag. In haar brieven aan Agnes
dringt Clara er heel persoon
lijk bij de Praagse vrouw op
aan dat ze niet tè streng moet
vasten, want „een dode kan
God niet loven". Je moet jezelf
niet te min achten Doe ande
ren geen geweld aan, maar je
zelf ook niet."
LEUSDEN - De Vrouwen
raad Leusden houdt in het ka
der van de gemeenteraadsver
kiezingen in de maanden ja
nuari en februari een drietal
politieke scholingsavonden.
Afsluitend wordt een forum
avond gehouden. De politieke
vrouwenorganisaties is ge
vraagd de drie scholingsavon
den te verzorgen, terwijl de
Vrouwenraad zelf de organi
satie van de forumavond in
handen heeft.
De drii scholingsavonden
worden gehouden in het Vrou
wenontmoetingscentrum 't
Vooronder, Burg. van der
Postlaan (ingang achter het
gemeentehuis; voor rolstoe
len: (helaas nog steeds) met de
lift via de hal van het gemeen
tehuis).
De data van de scholingsavon
den zijn: 13 en 20 januari en 3
februari. De eerste avond
heeft als thema: 'Wat is ge
meentepolitiek' en wordt
georganiseerd door de Vrou
wen in de VVD, afd. Leusden.
De tweede avond wordt geor
ganiseerd door het CDA Vrou
wen Beraad Leusden-Achter
veld en gaat over: 'Vrouwen in
de politiek - historisch ge
zien'. De derde avond heeft
het thema: 'Vrouwen in de po
litiek anno 1994', verzorgd
door de Vrouwen in de Partij
van de Arbeid.
Omdat de zaal in 't Vooronder
niet zo groot is, is het aantal
deelnemers beperkt tot een
maximum van 35 deelneem
sters. Omdat het scholings
avonden zijn is het de bedoe
ling dat deelnemers in prin
cipe aan alle avonden mee
doen. Deelname 5, - per
avond. Voor informatie en op
gave kunt u terecht bij: Jo
hanna Thiescheffer, Koekkel
2 Leusden, tel. 033-948374.
De forumavond wordt gehou
den op 24 februari in de Korf
en staat o.l.v. de voorzitter
van de Vrouwenraad, mevr. E.
Blom-de Groot. De politieke
partijen in Leusden is ge
vraagd deel te nemen aan het
forum en daartoe een vrouw
af te vaardigen.
Ook mannen zijn van harte
welkom op deze avond.
LEUSDEN - ,,Als wiskun
dige wil ik de zaken be
heersen. Als theoloog be
heerst de Zaak (met een
hoofdletter) mij", aldus
dominee C. de Boon, die
zich zondag als eerste
vrouwelijke predikant in
Leusden aan de Dorps-
kerkgemeente verbonden
heeft. Direct na deze uit
spraak voegt zij er relati
verend aan toeTenmin
ste als het goed is. Je
moet wel met beide benen
op de grond blijven
staan.
Mevrouw de Boon is 34
jaar oud en geboren en
getogen in Alblasserdam.
Zij komt niet uit een do
mineesfamilie, maar vindt
dat eerder een voordeel
dan een nadeel. Toen ze
van de basisschool kwam,
was er nog geen sprake
van dat ze predikant zou
worden.
Zij heeft het oude Athe
neum B-diploma („met
alle soorten wiskunde")
op zak en dacht daarmee
wiskunde of geneeskunde
te gaan studeren. Zij had
de aanmoediging „Een
slimme meid, is op haar
toekomst voorbereid", die
een ministerie een aantal
jaren geleden aan vrou
wen gaf om toch vooral
wiskunde in hun examen
pakket op te nemen, niet
nodig.
In haar vrije tijd was ze
actief in het koffiebar-
werk van de kerk, waar
ze veel jongeren ontmoet
te. Toen begon de idee te
groeien dat ik later met
mensen vanuit een ge
loofsovertuiging wilde
gaan werken. "Het werd
dus geen wiskunde of ge
neeskunde, maar theolo
gie.
„Die keus had nog al
wat consequenties. Ik
moest me gaan toeleggen
op de oude talen. Die
switch betekende een be
hoorlijke inhaalmanoeu
vre. Lang heeft ze ge
dacht om de zending in te
gaan om in het buitenland
les te geven. Ook al, om
dat toen een vrouw nog
geen predikant kon wor
den, maar ook omdat ze
zelf dacht dat een vrou
welijke predikant in
strijd was met de bedoe
lingen van God.
Ze heeft nog een poosje
als evangeliste in Utrecht
gewerkt en daar veel zo
genaamde buitenkerkelij
ken ontmoet. Daar heeft
ze geleerd hoe mensen die
wel en geen lid van een
kerk zijn, over en weer
tegen elkaar aankijken.
Die ervaring heeft er toe
geleid dat zij zich is gaan
bezinnen op het concept
van de missionaire ge
meente, waarin gemeen
teleden, en niet de kerke-
raad of de predikant als
eersten, verantwoordelijk
zijn voor het doorgeven
van de betekenis van het
evangelie. Deze visie ver
eist dat gemeenteleden
voor die taak moeten
worden toegerust, want
zending wordt daarbij een
taak die ook in het eigen
land en ook binnen de
kerk, moet worden aanqe-
vat.
Dat betekende weer een
omslag in het leven van
dominee de Boon. Niet in
het buitenland, maar in
het binnenland vorm ge
ven aan de 'missio Dei
de zending van God.
„Mijn leven is gekleurd
door de bezinning op de
vrouw in het ambt. Van
een tegenstander ben ik
een voorstander gewor
den.
Vijf jaar geleden werd
zij verbonden aan de her
vormde gemeente van
Grijpskerke, een dorp op
het eiland Walcheren.
Daar was zij ook de eer
ste vrouwelijke predikant.
„De gemeente hoefde niet
aan een vrouw te wennen.
Een vrouwelijke vicaris
(hulppredikant) had daar
een poosje geiverkt en
veel krediet opgebouwd.
De gemeente hoefde dus
niet te wennen en ik ook
eigenlijk niet. Het ging
vanaf het begin vrij soe
pel, ook al, omdat ik het
gevoel had, dat ik einde
lijk op de plaats zat, waar
ik thuis hoorde.
Ze ontkent met dat er
verschillen bestaan tussen
de werkwijze van mannen
en vrouwen. „Je staat, als
vrouw, wat dichter bij
vrouwen en vrouwenpro
blemen. Omdat je een
vrouw bent, word je in
het begin wel wat ontzien,
maar dat was al gauw
over. Ik werd al gauw als
een gewoon predikant be
handeld.
Mevrouw de Boon
roemt de mentaliteit van
de Zeeuwen „Ze kijken
misschien wel even de kat
uit de boom, maar als ze
ja'gezegd hebben, laten
ze niet zo maar vallen. Ze
zijn trouw." Verder
noemt ze als kenmerken
de eigenschap van haar
vroegere dorpsgenoten
hun openheid ook voor
andersdenkenden. Ook in
Grijskerke is een begin,
gemaakt met het S(amen)
o(p) IV(eg)- proces dat een
samengaan van gerefor
meerden, hervormden en
lutheranen beoogt. In
Grijpskerke worden ook
gezamenlijke kerkdien
sten gehouden en wordt
het toerustingswerk ook
niet meer apart georgani
seerd. Kinderen hebben
in dat proces een grote rol
gespeeld, omdat zij in zo
genaamde gezinsdiensten
aangaven dat ze die schei
ding niet zagen zitten.
Mevrouw de Boon laat
weten dat ze niet alleen
graag met beide benen op
de grond wil blijven
staan, maar ook graag 'bij
de dagwil leven. Ze is
niet complete toekomstvi
sioenen naar Leusden ge
komen en haar intrede-
dienst werd niet het
voorlezen van een troon
rede, waarin allerlei
beleidsvoornemens ge
openbaard worden.
Hoewel zij nog altijd
blij is met haar B-oplei-
ding en bekeht dat het
systematisch denken en
dus in de theologie de
dogmatiek, haar boeit en
zij geneigd is om wat er
tussen mensen gebeurt, te
analyseren, weet zij ook
dat in een mensenleven
allerlei dingen spelen die
niet altijd met het
verstand te verklaren
zijn. „Ik ga in Leus den
met plezier aan de slag.
Het zal hier wel heel an
ders zijn dan in Grijps
kerke, want niet voor
niets maakt Leus den toch
deel uit van de Rand
stad.
Jan te Winkel
De Boon is de eerste vrouwelijke predikant in Leusden
