Boekbespreking
4,51
1808 aan zijn zwagers Willem Thomassen
van den Hoven wonende op de Hoef op
Hoogland (getrouwd met Stijntje Schothorst),
aan Jan Schothorst wonende op de Eng en aan
Willem Hartman wonende in Stoutenburg
(getrouwd met Peternel Schothorst), ieder
voor 1/3 part.
Van Ommerens Daatselaar was 36 mrg. groot
en werd verkocht voor 5800 gld. Het was toen
in gebruik bij Hendrik Jansz. Kok. In het
daarop volgende jaar koopt hij het erf Groot
Daatselaar voor 7000 gld. Vervolgens draagt
hij het erf de Geer onder Hoogland over aan
zijn broer Hendrik tegen een som van 3900
gld. met een interest van 4,5%. Het bestaat uit
een boerenbehuizing met schaapshok, 2 ber
gen, bakhuis en 21 mrg. bouw- en weiland,
bossen en heggen aan de Heisteeg.
Jan Cornelisz Schothorst
Jan gedoopt te Stoutenburg 1-11-1776, over
leed aldaar 16-8-1821, volgde zijn vader op
de Eng op. Hij trouwt te Nijkerk 26-2-1813
met Maria van Daatselaar gedoopt te Nijkerk
19-8-1783 en overleden Stoutenburg 13-8-
1818, dochter van Cors Hendrikse van
Daatselaar en Aaltje Lammers, wonende op
Sligtenhorst onder Nijkerk. Uit dit huwelijk
zijn 2 zoons geboren, nl. Corrnelis en Cors.
Laats genoemde is op 23 jarige leeftijd onge
huwd op Hoogland overleden. Zijn zoon
Cornleis werd zijn opvolger op de Eng.
Cornelis Jasz Schothorst
Cornelis geboren Stoutenburg 8-2-1814,
overleden aldaar 12-11-1871, trouwt te
Hooglaand 15-1-1841 met Jannetje van 't
Klooster, geb. Hoogland 10-3-1814 en verle
den Stoutenburg 7-2-1893, dochter van
Gerbrand van 't Kloos-ter en Teunisje van
Roomen. Uit dit huwelijk werden 12 kinderen
geboren waarvan er 5 op zeer jonge leeftijd
zijn overleden.
Cornelis koopt in 1867 op een openbare ver
koping de hofstede de Oude Gort.
Na zijn overlijden en van zijn oudste dochter
maria (getrouwd met Floris Hartman) in 1871
vindt er een boedelscheiding plaats.
Het onroerende goed bestaat uit:
1 De Hofstede de Eng met schuur, loods, bak
huis, 3 vijfroerige bergen voor hooi en
koren, bouw- en weiland, boomgaard,
heide, bos en lanen, totaal 27 ha.
2 De hofstede de Oude Gort met schuur, tuin,
bouw- en weiland, totaal 7 ha.
3 wei- en hooiland in de polder Nederzeldert
op Hoogland, totaalca. 10 ha. De veestapel
bestaat uit: 31 stuks hornvee, 2 paarden, 7
varkens en 40 kippen.
In 1886 vindt een 2de boedelscheiding plaats.
Het bezit is dan als volgt verdeeld:
1 de hofstede de Eng met 15 ha.
2 de hofstede de Oude Gort met 13 ha.
3 Weiland in Nederzeldert met ca. 10 ha.
4 Bouw- en wilanden huizen gelegen onder
Stoutenburg met 14 ha.
5 Huis met perceel bouwland en heide onder
Stoutenburg met 1 ha.
De totale oppervlakte bedraagt 53 ha.
Hierbij verkrijgt de moeder Jannetje van 't
Klooster het land in Nederzeldert. Na haar
overlijden in 1893 wordt dit bezit publiekelijk
verkocht. Hendrik Wouters afkomstig van
Nijkerk en in 1886 getrouwd met de jongste
dochter Geertje Schothorst koopt hiervan ca.
4 ha. Dit echtpaar krijgt in 1886 de hostede
Eng. De Oude Gort wordt aan Gerbert of
Gerbrand Schothorst in 1878 hertrouwd met
Ernesta (Nies) van Eijden, toegewezen.
Een andere dochter getrouwd in 1880 met
Willem van den Heuvel afkomstig van Hoogl
and, nl. Mijntje Schothorst krijgt het overige
bezit in Stoutenburg met een oppervlakte van
15 ha. Wegens financiële problemen verkopen
zij dit bezit in 1895 en vertrekken naar
Hoogland. Ook Hendrik Wouters heeft zich
niet op de Eng kunnen handhaven. Hij ver
koopt de hofstede in 1899 aan Lambertus
Huurdeman. Sindsdien is de Eng al 3 genera
ties tot heden toe in het bezit van het geslacht
Huurdeman.
De oudste zoon Jan Schothorst, in 1871
getrouwd met Bartha van den Hengel, was
sinds zijn huwelijk landbouwer op de Oude
Gort. Zij vertrokken in 1874 naar de boerderij
Groot Espeet in het buurtschap Esveld onder
Barnveld en van daar in 1878 naar Hoogland.
Vervolgens vestigden zij zich in 1888 in
Austerlitz onder Zeist. De 3de zoon Cors
Schothorst in 1886 hertrouwd met Weympje
Voskuilen kwam op de hofstede de Kleine Pol
in Leusbroek te wonen. Hier leeft en werkt
intussen een 4de generatie Schothorst.
Noten
1 J. Verduin. Historische reeks Leusden, Deell-
2, 1994
2 C.J. Schothorst. Het Amersfoortse Ge-slacht
Schothorst. Gens Nostra, jaarg. XLVII, nr. 11
nov. 1992.
3 Stichting voor bodemkartering, Kaartblad 32
West Amersfoort 1966.
4 B. van Beek, H. Jacobi, M. Scharloo. Geld
door de eeuwen heen. 1984.
A. Ton
Op weg naar 100 jaar Rabobank Leusden
drs. C.G. van den Hengel en anderen
Wie het boek van van den Hengel over de
Leusdense Rabobank in handen krijgt, ziet een
goed verzorgd werk voor zich. Het heeft een
mooi hard kaft, prachtige illustraties en is maar
liefst 183 pagina's, dik. De mooie foto's uit de
Leusdense streek nodigen een ieder uit tot
lezen. Persoonlijk was ik heel benieuwd naar
een werk dat een overzicht geeft van het ont
staan van een grote bankinstelling.'Zoveel boe
ken zijn er over dit onderwerp nog niet ver
schenen. Het leek me ook interessant te merken
of en in hoeverre een landbouwgemeenschap
als Hamersveld en Leusden beinvloed werden
door lande lijke problemen.
Van den Hengel geeft een fraai overzicht over
het ontstaan van de bank als een boerenleen
bank. Het was onderdeel van de boerenbond en
de belangen van de boeren werden speciaal
gediend. De achterliggende problemen voor de
boeren worden ook besproken. Menig anekdo
te of fraai verhaal gevonden in de plaatselijke
notulen, worden uitgebreid verteld. Zo kunnen
vele oorspronkelijke inwoners van het oude
Hamersveld zich hierin herkennen. Het is wel
jammer dat de bronnen voor al deze oude ver
halen niet vermeld worden. Nu kan een ieder
niet zelf deze leuke en soms spannende verha
len nalezen in ons archief.
De bank was echter geen zelfstandige onderne
ming, maar een onderdeel van de Coöperatie
van boerenleenbanken. Later ontwikkelde de
bank zich tot handelsbank. Geregeld blijken er
spanningen te bestaan tussen de belangen van
de boeren en de plaatselijke bank tegenover de
belangen van de grotere handelsvereniging te
Utrecht. Niet altijd wordt de algemene beleids
lijn gevolgd. Wel komt telkens naar voren dat
Leusden geen aparte gemeente is maar een
onderdeel van een groter geheel. De landelijke
problemen gingen hier beslist niet voorbij. De
manier waarop de bank zich ontwikkelde was
gelijk aan menig andere dorpsbank. De groei
van boerenbank naar middenstandsbank was
het gevolg van de uitbreiding van de bevolking
en de ontwikkeling van de welvaart na de oor
log. Leusden stond hierin niet alleen.
Bij het lezen van dit boek was ik wel blij dat ik
al behoorlijk wat afwist van de geschiedenis
HISTORISCHE KR/Ay
0
HISTORISCHE KRu,
