138
1827 Amersfoort debet aan J. van de Gumster
"Balken en ijzerwerk gemeniet totaal f 32,50
in de kerkraame 500 witte ruite gezet f 122,30."
Interessant is ook zijn rekening over 1828, een
heel uitgebreide.Ook betreffende werk aan de
pastorie.
Er is gewerkt met olijfgroen en blauwe verf.
Gewerkt hebben Hein, Jacob, Gijs, Evert en
"de Baas". "De kerk al het lijstwerk, couzijns,
deure de toorn van binnen en van buite allen
twee en drie maal geverfd met geele steen kleur
3 kg. a 76 t ons f 24,44
De Appel en de Haan gegoudverft (gegrond
verfd?) en verguld en het kruis twee maal
gemeniet en zwart geverft f 10,50
100 stoelen genommerd f 2,-
47 1/2 ons fijn geel a 10 c. tons f 4,75"
De totaal rekening bedroeg f 435,80
Later worden voor de pastorie de volgende
soorten verf gebruikt: okergeel, groenolijf,
blauw ,wit, grijze glansverf, geel en wit.
Hier volgen twee kwitanties in extenso:
"W.Termaaten 1827
Aan de kerk an dominiehuis van mij over geno
men 2600 goudaze steen (Goudse?) voor de
schoonsteen steen van vijf gulden per duizend
zege 13,-
per vragt 1,16
Gezien
W.v. Assenraad
14,16
Voldaan
den 17 Junij 1829
W.Termaaten"
De tweede luidt als volgt:
"Ik ondergeteekende bekenne ontvange te heb
ben van Ds. P.J. Laan als Tresorier van het
fonds van den bouw der Leusdensche kerk de
somme van driehonderd en vier en tachtig gul
den zijnde de aanneemus penningen van de
banken in de kerk buiten het Doophek,
goed voor Driehondert en vierentaggend gul
den
1829 voldaan Den 11 December
C.Versteegh".
Deze hoofdaannemer moest ook wel wat werk
buiten het bestek om verrichten, o.a
"Febr 1 1828 Den Baas met Toon lagemaat De
Klok wezen Halen te Utrecht f 1,40
Dito 20 op order de Klok in de toren gehangen
om zijn klank is te doen horen
Gewerkt 3/4 dag f 0,75
Een los briefje:"Utrecht 23 May 1827
Wij heben Schipper Salomon ottens bevragt
met twee en Tagtig Hoed Steenkalkvoor
de nieuwe Hervormde kerk te Leusden, die bij
goede wind vrijdag of zaterdag zal arrive
ren
En de bevestiging van de schipper zelf:"Ik
Salomon Ottens Schipper van het Schip
genaamd de Vrouw Gesina thans leggende te
Utrecht
om met den eerste goede wind te zeilen naar
Amersfoort
Ook de bouwcommissie heeft zo haar eigen
kosten gemaakt. Een los briefje, maar het is
niet het enige van deze soort.
"In de maande Augustus 1826 heeft de koster
(van de St.Joris waarschijnlijk) voorde verga
dering van de kerkeraad (bedoeld is de bouw
commissie) van Leusden
Verschoten aan tabak pijpen En fles wijn
f 1.6.-
In Sept. tabak pijpen En drank f 1.5.-
Voldaan f2.11.-
Jan Dirk van Lugt koster".
Een aardig briefje bestemd voor "De Heer P.
van Doornik Sluiswagter te Amersfoort
Ahnem bij Wijhe den 18 April 1827
Ik zende Ued hiernevens per Schipper Herm
Klüwer Voor rekening van Heeren Commissa
rissen der kerk te Leusden bij Amersfoort Een
en dertig duizend Beste Graauwen (stenen)
zegge 31000 waarvan Ued aan vragt tot los
plaats gelieve te betalen twee Guldens en
Vijftig Cents per duizend zegge f 2,50. De
Schipper zal wijders indien er water is binnen
de Sluis moeten schieten, en langer dan vier
dagen liggende alvorens gelost te zijn, voor
elke dag die hij langer ligt genieten Twee
Guldens, die ik hoop door Ued in goede order
ontvangen en na genoegen bevonden worden.
Ik heb de Eer met achting te zijn
Ued.D.W. Dienaar,
J.H. Ridder".
Op de achterzijde nog het volgende:
"De Heer P.van Doornik
Sluiswagter te Amersfoort
No.l Geerriveerd den 21 April
Smiddags 5 Uren
Met Een Lading steen voor de
Kerk te Leusden volgens Inhoud"
Later blijkt, dat de steenfabrikant De Ridder te
Wijhe de leverancier is van meer stenen. Hij
levert voor de kerk :"Beste Grauwen, Oude
graauwen. Oudemoppen", totaal 219.500 stuks.
In het najaar van 1828 zijn kerk en pastorie
klaar.
Op dinsdag 16 december wordt de kerk "zeer
plegtig ingewijd" door dominee Breyl. Hij
preekte daarbij uit 1 Koningen 8: 56a, waar
staat "Geloofd zij den Heer, die zijn volk Israël
rust gegeven heeft".
Op de eerstvolgende kerkeraadsvergadering op
9 januari 1829 wordt gemeld, dat overmorgen
voor de eerste keer het avondmaal zal bediend
worden. Het is dan precies vier jaar geleden,
dat de drie predikanten uit Amersfoort dat wei
gerden, vanwege de bouwvalligheid van de
oude kerk. Die weigering van toen, die wellicht
hard is aangekomen, heeft er wel toegeleid, dat
Protestants Leusden een nieuwe start kon
maken. En dat is voor een groot deel te danken
aan de "stakers" van toen, die zich echter van
het begin af aan ingezet hebben om een nieuwe
situatie vorm te geven.
Nog een paar opmerkingen.
In april 1829 is de eindafrekening van de
bouwcommiissie "bijkans" gereed. Op 22 juni
legt "de Heer Laan, tresorier" verantwoording
af en wordt het batig slot van ruim f 300,- met
nog enkele onbetaalde rekening overgedragen
aan de kerkvoogdij. En de commissie kan wor
den bedankt voor het jarenlange werk dat zij
gedaan heeft.
Inmiddels staat de pastorie nog leeg. Wel heeft
het ministerie in mei van het vorig jaar het
tractement van de predikant vastgesteld op f
700,- per jaar. Het was toen zo, dat de predi-
kantstractementen door de Staat betaald wer
den.
Begin 1829 wordt beroepen door de kerkeraad
Ds. PC.Ribbeek, die op twee mei wordt beves
tigd als predikant van Leusden. Na ruim twee
honderd jaar heeft Leusden weer een eigen
voorganger.
Hij wordt later geroemd als de predikant, die
weer nieuw leven in de kerk van Leusden heeft
gebracht. Binnen een jaar had hij al 100 cate
chisanten.
W.Bos
Bronnen:
1.Archief Hervormde Gemeente Leusden inv.
no. 264 t/m 269.
2."Het verleden van de kerkgebouwen der
Hervormde Gemeente te Leusden", W.Bos,
1978.
