De bouw van de Dorpskerk te Leusden-Zuid
in 1827/1828
F
124%
W. Bos
In een vorige nummer van dit orgaan kwam de
afbraak van de oude kerk bij Oud-Leusden ter
sprake. Waarom brak men die af? Bouwvallig?
Maar dat is toch te restaureren? Niet mogelijk?
Waarom dan geen nieuwbouw op dezelfde
plaats?
Aan de oude kerk was in de loop der jaren al
heel wat verspijkerd. In de kerkvoogdijstukken
worden uitvoerige restauraties vermeld in de
jaren 1729 en 1756, terwijl nog rond 1800 de
kerk hersteld was na een brand. Men heeft dit
kennelijk nogal provisorisch gedaan, want kort
hierna blijken wind en regen vrij spel te hebben
tijdens de kerkdiensten.
Al ongeveer 200 jaar bedienden de gezamelijke
predikanten van Amersfoort de kerk te
Leusden, die na 1615 geen eigen predikant
meer had. In 1825 zijn er drie Amersfoortse
dominees, die de diensten in de Leusder kerk
leiden en wel in de zomer alleen 's morgens en
om de veertien dagen. De Avondmaalsdiensten
werden vier keer per jaar gehouden, waarvan
twee in de wintermaanden.
Het zijn eigenlijk deze drie predikanten, die
echt alarm slaan en vinden dat er iets gedaan
moet worden. Zij hebben in november 1824
een brief gestuurd naar de kerkvoogdij in ver
band met de bouwvalligheid van het kerkge
bouw. Maar de heren kerkvoogden laten niets
van zich horen. Achteraf blijkt, dat de kerk
voogdij helemaal geen geld bezat om de zaak
flink aan te pakken, maar een antwoord aan de
verontruste predikanten was toch wel op zijn
plaats geweest.
Op vrijdag 7 januari 1825 wordt een kerke-
raadsvergadering gehouden. Bij deze bijeen
komsten waren steeds de drie Amersfoortse
predikanten aanwezig. Op deze vergadering
weigeren de predikanten om voor te gaan in de
dienst van het Heilig Avondmaal die gehouden
zal worden op aanstaande zondag 9 januari.
Zeker voor die tijd een schokkende gebeurte
nis: stakende dominees!!
Maar men besluit ook tot iets positiefs: Er zal
een brief gestuurd worden naar het Provinciaal
College van Toezicht met de vraag hoe nu te
handelen.
Op de kerkeraadsvergadering van 18 maart van
dit jaar blijkt de kerk nog steeds niet hersteld en
de predikanten blijven bij hun weigering om de
a.s. Avondmaalsdienst te leiden. Ook is er nog
geen bericht van het College van Toezicht ont
vangen. Maar men blijft actief. Niet alleen het
herstel van het kerkgebouw is aan de orde. Er
wordt een ander kwestie aan vastgekoppeld. Er
wordt namelijk besloten om een brief te zenden
aan de Classis te Amersfoort om voorspraak
via de Synode bij de koning te vragen "opdat
wij het voorregt genieten mogen van eenen
eigen Leeraar te hebben gelijk zoo vele andere
Gemeenten, die veel kleiner zijn dan de onze
is". (De Hervormde gemeente te Leusden
bestond toen uit 700 zielen.) De Leusdense
kerkgemeenschap wil weer als lang geleden
zelfstandig zijn. En in de opgestelde brief komt
nog een vraag naar voren. Men wil een nieuw
kerkgebouw op een andere plaats in Leusden.
Deze voorstellen waren, zo blijkt uit de notu
len, afkomstig van de Amersfoortse predikan
ten, die kennelijk ook geen heil meer zagen in
het oude gebouw en bovendien zelf nogal
belast waren door het werk in hun eigen wijk te
Amersfoort. Zij konden het werk in Leusden er
eigenlijk niet meer bij hebben. Bovendien
waren zij niet verplicht het pastorale werk in
Leusden uit te voeren. Leusden was eigenlijk
een wat verwaarloosde buitenwijk van
Amersfoort geworden. Maar de predikanten
willen van harte meewerken om deze voorstel
len gestalte te geven.
v
DERDE ONDERDEEL. 1
BEWIJS van AANDEEL
IN DE
PrO». fl /rf c (rr, ^Vr'//rn'/ ra/»/ A a r-/r- Sr A' ed'7r
Crootb. 4U S S'
Ver waarborgde Soib
- V? s -
s' t r tS Vf f r/- FX.-V *<-" re tjz S. - i
5 _y Z C f Z/^ ?Z?// Z yAZZZ
r*y c r zs/f /sf// /y//zr;///y/ty/f/jj
en overzulk» dat genocmde-v^ SlerLv s,
CrKtMMrffymentiock 0i die door AankoopKcfeliii ofte loderzius, wettige Eigenait van genoemde
L'. eSit ïdI. /{S~.
istorischi
Onderling* B R A N D W A A R B O RO M A ATSCHAP fl F
voorOEBOUWEN.
5
f Wy
Ondcrgcteekenden ns JONG Comp. Dirselmrtn van de onderlinge Br.wd-
waarhrg-Maatfchappyvoor Gebouwen, verkloten b$ dezen dat lp ovenger
y noemde onderlinge vertmtborgipg i» aangenomen
,A
YM
V t r ,A''f
F sj* si s r J cZ* rtst //c sr'i CS/s e //,r^
'Ze Z /A dAsy r f C-A'z f eZit Z 0* J* ■Aj SA' f 'Z-
J/~ y
y s Z yy y
TM»M'»vb- ---- t* s Sf *t/ C CA ststs/ *Zc 'y Z 'ctr-/.'* s'/0 s Zc.ersYc. k2sZZ"r 09. rt-Z^ j
Z' 0 1
V^f/- z ..1 Z c. f,
^Zz I/* tj c/ Zr rv c t Z
Polis brandverzekering kerk en pastorie per 9 mei 1828
