Uit het archief
167
H.Th. Hormann
Akte van demolitie
Transcriptie
Die geerlïden 1ende Lantgenothen (2)
van Stoutenburch soe binnen Utrecht
als Amersfoort woonachtich nae voor
gaende conuocatie inden cleynen Capittel
htiuse vanden Dom vergadert synde,
Gehoort het versouck van Gerrit
Verhaer (3) Schout tot Leusden omme
seecker erffken genaemt die Gordt (4),
vande gemeente van Stoutenburch
voors (5) mede over enige lange jaren aenge
maeckt (6), sulcx hy t'selue tegenwoordich
gebruyckende is, in eygendom te mogen
behouden, onder presentatie van te betalen
die oncosten soe van verteringe als wagen
vrachten byde Gecommitteerden van
Utrecht totte demolitie (7) gedaen,
ende d' voors geerlïden daer op enige
communicatie gehadt hebbende, accorderen
den voors Verhaer syn versouck onder
die presentatie by hem gedaen. Aldus
gedaen ende geresolueert t'Utreeht Inde
vergaderinge vande voorschreuen Geerff
den opden IXe Juny anno XVJC ende derthien
(ondertekend)
J Lepeel(e)
notaris
Toelichting
I. bezitters van grond in Stoutenburg
2. bewoners van Stoutenburg die, afgezien van
mogelijk een tuintje voor de kweek van b.v.
winterwortelen, geen grond bezaten (b.v. een
herbergier, een smid)
3. Een schoutenfamilie. In 1606 was Goort
(ook wel gespeld als Guert) Verhaer schout
in Leusden. In deze hoedanigheid hield hij in
dat jaar mensen tegen om naar de "predica-
tiën" van een reformatorische prediker te lui
steren en liet hij een "paep" (d.i. een priester)
rustig zijn religieuze werk doen. De Grote
Geschiedenis ging niet aan Leusden voorbij.
Tussen 1610 en 1616 verving deze Goort
zijn zoon Gerrit, de schout van deze akte, als
schout. Deze Gerrit Verhaer was niet alleen
schout van Leusden, maar ook rentmeester
van Johan van Olden-barnevelt (1547-1619),
die eigenaar was van het kasteel
Stoutenburg. Zijn broer Elias Verhaer was in
1635 nog in Stoutenburg als schout in func
tie.
4. De Gort wordt al in 1606 vermeld als her
berg aan de Hessenweg in Stoutenburg. Deze
herberg kwam in 1536 nog niet voor in de
blaffaard (d.i. een register, vaak van belastin
gen). De omschrijving uit 1643 luidt: In de
Gemeente van Stoutenburgh is by Consent
van de Geerfdens opgeslagen zeker Huisgen
ende een wijnig lands aan hofkens daar toe
aangemaakt genaamt De Gort, groot omtrent
een half mergen, daar voor geen pagt betaald
word, is geestimeert op 21 stuivers.
5. afkorting van "voorschreven"
6. land aanmaken: door ontginning van woeste
gronden land bij de eigen of gepachte grond
trekken; deze aangemaakte gronden werden
gewoonlijk met wallen en beplantingen
omgeven; zo'n afgescheiden stukje grond
werd wel "bantuin" genoemd.
7. overdracht
Geraadpleegde literatuur
Hengel, C. van den. Bijdragen tot de geschie
denis van Leusden tot 1811 (z.p. en z.j.)
Leeuwen, G. van en J. Verduin, Beschrijving
van het Stoutenburger archief tot 1818
(Leusden 1991)
Met dank aan de heer J. Verduin, die mij van
extra informatie heeft voorzien.
J»
initxs) ïviir^HrSc 1 p
*9-V 7i 1^- X'/MI Z' X 1^7
CO Ou
XJ007 C/1 «9-Vz XX r irpï- X'/r-t 1 vXXwX r, t<
^^Iji }oUJ ,^7^TjdL2?Xo 1,1
i i7 f l 1 O t
J0-7 v*/XvlH\ f I <9—<*acip f.
1 l V --xjo y> CSJ x-L-rv—olio V>t)
X "1-" ryy pfüXo 111 m X co a h
y'"TLn(7^^vi'^v<L 7noXtf
c ui imv ui r-V, h VX- /diyb £~i rbSy-^rr-o
co O c - I? '(jv7 CO r/n
V> 11 1
f-<i DJ
~o c—rtrv"ïA1 up5 t iTv* o o-j C~\ X»'CB.'H
>o - X
HISTORISCHE
tl II
CVJ
iir °(3 fv ji K^"/V_£ nrx1^ - i .'-H-1ISrJfPGrif
g-y\9-in>3—crx, 7,ncrYiH XXC_
V/ 1 l f— O!., ji.,03
f vXXEt 7 X -rt &-) IC l Ca 11 l n I?— O 7^ f.
11 unyhH i y -ƒi vïjif/vYiMx?XvZXX i X
S—llCs9- -V' OO C O -r ƒ7 O 'jp
