NIEUWE
NIEÜWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
Amersfoort, Baarn, Bunschoten, Eenes, Hamersyelfl, Hoevelaken, Hoogland, Lensden, Soest,
Sclernenzeel, Stonteinri, Virsche en Wondenberg.
Zaterdag 31 Juli 1880.
Een Parvenu.
Verborgen Goud.
No. 61.
Negende Jaargang.
Uitgever: A. M. Slothouwer,
J W. Z. MULDER te Baarn.
Advertentiên kunnen inge
zonden worden tot uiterlijk
's morgens 8'/2 uur, des Woens
dags en Zaterdags.
Eene viermaal geplaatste ad
vertentie wordt slechts drie
maal in rekening gehracht.
Aan zonderlinge contrasten is zoowel
het individueel als het maatschappelijk
leven rijk. Bij voorbeeld: als iemand, 't
komt er weinig op aan langs welken weg,
tot fortuin geraakt, dan ziet hij zich op
eens het voorwerp der algemeene hulde.
Men buigt voor hem in het stof, men
vliegt op zijn wenken, men richt altaren
voor hem op en strooit daarop het reuk
werk der hoogste bewondering. In zijn
tegenwoordigheid neemt men een eerbiedig
zwijgen in achttegenover hem een eigen
meening staande houdenwordt als een
soort van majesteitschennis aangemerkt,
en zelfs het gebulk van het gouden kalf
wordt opgevangen als orakeltaal.
En toch, diezelfde man, die de me
nigte verblindt door zijn weelde, die elke
weegschaal ten zijnen gunste kan doen
doorslaan door er een eenige handenvol
rijksdaalders in te werpen, - wordt als
hij er niet bij is soms onbarmhartig ten
toon gesteld. Men noemt zijn aanmatiging
onverdragelijk, beklaagt er zich over, dat
hij met zijn geld het gezond verstand ge
weld aandoeten drijft den spot met zijn
FEUILLETON.
III.
Het scheen mij toealsof ik mij tot
mijn eigen dood voorbereidde toen ik
aanstalten voor haar vertrek begon te ma
ken toch wilde ik geen oogenblik ver
spillen, en haastte mij alsof meer mijn
geluk dan mijne smart er van afhing.
Ik weet niet, hoe ik in die dagen leef
den. Ik at werktuigelijk, en sliep alleen
wanneer ik te zeer was uitgeput om eraan
te denken, dat mijne vrouw zoo spoedig
van mij gescheiden zou zijn.
Ik herinner mij, dat de ziekenoppas
ster een aangenamen indruk op ons
maakte. Ik had verwacht eene oudachtige
vrouw uit den minderen stand te zien,
met die droevige gelaatsuitdrukking, die
zij meen en te moeten toonen om het ge
brek aan deelneming te verbergen; maar
ik zag integendeel eene jonge beschaafde
vrouw met eene lieve stem, gemakkelijk
heid in hare bewegingen, innemende ma
nieren, en een zeer beminnelijke gelaats
uitdrukking. Ik zag dat mijne arme vrouw
ook verheugd was, dat zij zoo'n aardig
meisje tot gezelschap zou hebben, en nog
groote en kleine onhebbelijkheden. Aan
ieder die 't gelooven wil verzekert men
ten stelligste, nooit ofte nimmer te zullen
zwichten voor de macht en den invloed
van den mammonenwie ooit zijn
zelfstandigheid zal prijs geven voor de
willekeur van een parvenu, spreker in
der eeuwigheid niet.
De kippen doen er geen kwaad aan, als
zij er zich op beroemen niet bang te zijn
voor den vos, zoolang Reintje op grooten
afstand is. Evenzoo kunnen wij het spre
ker niet te hoog aanrekenen, dat hij een
zoo Hinken en krachtigen toon aanslaat:
straks als zijn geldelijke belangen het me
debrengen, zal hij misschien even hard als
de anderen juichkreten aanheffen, ter eere
van den man wiens bekwaamheid, schran
derheid ijver enz. enz. een welverdiend
succes behaalden. De parvenu van gisteren
wordt dan de halfgod van heden, die, als
hij karakter bezat, moest walgen van de
eerbewijzen welke men hem opdringt.
Datzelfde woord /parvenu" speelt in
onze samenleving een gewichtiger rol dan
menigeen denkt. Velen, die door de uit-
stekendste gaven van verstand en hart
uitmuntten en van die voorrechten het
edelst gebruik maken ten behoeve der
maatschappij, wordt het soms als de bloe
digste beleediging in het aangezicht ge
worpen.
Laat ons zien. In theorie bestaan er
geen standen meer. Het stelsel, volgens
hetwelk de burgers van denzelfden staat of
de ingezetenen eener zelfde gemeente wer
den afgedeeld in bepaalde gioepen, die
met elkander zoo min mogelijk in aanra
king kwamen en niets zoozeer vreesden
eens en nog eens dacht ik aan den goe
den dokter met een gevoel van innige
dankbaarheid.
Hij had mij gezegd dat ik mij tot hem
kon wenden, als ik geld noodig had, maar
ik vond het beter niet meer van zijne
welwillendheid te vergen, ofschoon ik wel
in geldelijke moeielijkheden was.
Al het geld, dat ik bezat, met inbe
grip van eenige kleine sommen, die ik uit
geleend had, bedroeg niet meer dan vijf
tien pond sterling. Want sedert ons hu
welijk waren mijne zaken nogal achter
uit gegaan, voornamelijk, geloof ik, door
den invloed van baron Redmond, op hen,
die mij vroeger gebruikt hadden. Ver
scheidene van zijne vrienden gaven mij
als schoonzoon van den baron geen ge
woon timmermanswerk maar lieten mij
soms wat fijner werk voor hen verrichten.
In dezen nood besloot ik de hulp van
mijn schoonvader in te roepen. Ik ging
naar zijn buiten, en hoopte, dat hij, door
haar vreeselijken toestand bewogen, zijne
dochter wel vergiffenis zou schenken, en
al het mogelijke doen om haar te gene
zen.
De knecht die mij open deed zeidedat
mijnheer niet thuis was; maar ik wist, dat
dit niet waar was, liep hem dus voorbij
en ging recht door naar de bibliotheek,!
als vermenging met lieden van een /min
deren" stand, is door de nuchtere eischen
van de nieuwere wereldbeschouwing en
levens-opvatting veroordeeld. Doch in de
practijk zijn die oude scheidsmuren nog
laDg niet opgeruimd: nog altijd verheffen
zij zich rondom de perken binnen welke
onze tijdgenooten hun dagen slijten,
alleen zij de aanrakingen nienigvuldiger
en bestaat de mogelijkheid om over de
heggen en schuttingen heen te klauteren.
De vraag, of een volledige opheffing
van het begrip van stand tot de wensche-
lijke en zelfs tot de mogelijke zaken be
hoort, zal ons ditmaal niet bezighouden.
We willen alleen het oog vestigen op die
overklimmers, die mannen des gewelds,
die, zich niet tevreden stellende met de
omstandigheden waarin zij door hun ge-
'boorte werden geplaatst, een hooger levens
doel voor oogen namen; die, gedreven
door een alleszins wettige eerzucht, alle
hinderpalen die hun weg versperden zege
vierend omver rukten. Hun getal neemt
toe naarmate de menschheid ouder wordt.
De gelegenheden, om kennis te verzame
len en langs dien weg tot macht te ge
raken, zijn niet langer uitsluitend open
gesteld voor de enkelen die door hun
//afkomst" aanspraak op bevoorrechting
meenen te hebben; de slagboomen, voor
maals opgericht aan den ingaDg van de
sociale renbaan, storten, de een na den
andere, ineen. Honderden jongelieden, wier
aanleg vroeger verdoofd werd door gebrek
aan ontwikkeling, zien zich thans wegen
geopend waarop zij een eervolle positie kun
nen verwervenindien zij ten minste de
inspanning niet duchten die voor het be
waar de oude man in denzelfden stoel zat,
vanwaar hij mij zoo dikwijls zijne libera
le denkbeelden verkondigd had, de gelijk
heid der menschen, de menschelijke
plichten, en dergelijke zaken.
Met weinige woorden verklaarde ik hem,
waarom ik bij hem kwam, en terwijl de
tranen over mijne wangen rolden vertelde
ik hem het gevaar van zijne dochter. Hij
luisterde met gedwongen kalmte, en de
blik van woede en bitteren haat, waar
mede hij mij bij het binnenkomen begroet
had, werd door mijne woorden niet ver
zacht. Toen ik uitgesproken had, zeide
hij bedaard, dat hij niet van plan was,
mijne vrouw iets tot ondersteuning te ge
ven, en terwijl hij met de gebalde vuist
op zijne schrijftafel sloeg voegde hij eraan
toe //Ik geef het wederspannige meisje
volstrekt niets, tenzij zij erin toestemd je
naam niet langer te dragen en je voor al
tijd te verlaten.
Dit was meer eene beleediging voor
mijne vrouw-dan voor mij, en slechts de
gedachte, dat hij haar vader was, weer
hield mij dadelijk wraak te nemen. Had hij
zijne dochter altijd bemind, dan kon hij
op dit oogenblik niet zoover beneden het
gewone peil van menschelijkheid gezon
ken zijn, en zijne ruwheid had zeker wel
opgewogen tegen eene grootere beleedi-
halen der eerste prijzen wordt vereischt.
In dien zin treft men thans overal parve
nu's aanpersonen van groote verdienste,
die in hun omgeving zegen verspreiden,
wier welvaart de rechtmatige belooning is
voor hun ijver, en die, wanneer zij hun
levensgeschiedenis moesten schrijven, in het
eerste hoofdstuk een eenvoudige burgerwo
ning, soms wel een schamele hut als het
tooneel der handeling moesten aanwijzen.
Eere dien mannen, dien edelen parve
nu's Elk hunner doet meer voor het alge
meen welzijn dan een dozijn anderen, die
zoetelijk genieten van hetgeen beteren dan
zij hebben verdiend, en die waarlijk
nog dwaas genoeg zijn om met zekere min
achting neder te zien op den kloeken man,
wiens ijver hem in de hoogte werkte. Laat
men er toch aan denkende wereld heeft
het recht niette vragen: Wie zijn of wie
waren uwe ouders, wie uw overgrootvader
en wie de grondleggers van uw geslacht;
doch alleenWie zijt gijen welke
aanspraken op achting kunt gij doen gelden?
Er is een soort van parvenu's, die we
liefst zoo min mogelijk ontmoeten. Het
zijn de lui, die langs min of meer beden
kelijke wegen rijkdom verwierven en nu
in hun opgeblazenheid daarmede de wereld
willen regeeren. Hun den rug toewenden
is het beste wat we doen kunnen.
Doch als we in betrekking komen met
den nederigen man van verdienstedie
stap voor stap het terrein heeft veroverd,
en die zijn voortreffelijkheid niet opdringt
door uiterlijk vertoon doch haar bewijst
door kloeke daden, ja, zulk een par
venu brengen we gaarne de hulde onzer
hoogachting.
ging als Margareta hem aangedaan had,
door met mij te trouwen.
Ik verliet den koppigen ouden man
met een gevoel van afgrijzen, en richtte
mijne schreden naar het huis van mijn
heer Leonard, een advokaat, die zich on
langs in ons dorp gevestigd had. Hij was
niet bemind bij zijne buren, die vele din
gen verhaalden aangaande zijn vertrek uit
Londenom zich in een zoo afgelegen
dorpje als het onze te gaan vestigen.
Maar domme menschen zijn altijd ach
terdochtig, en nadat ik bij den baron geweest
was, scheen het mij toe, dat er geen slechter
mensch kon bestaan, dan de man, dien
ik juist verlaten had.
Toen mijnheer Leonard geluisterd had
naar alles, wat ik te zeggen had, en den
stand van mijne zaken had vernomen, be
sloot hij mij dadelijk vijftig pond ster
ling te leenen tegen hypotheek op mijn
huis als waarborg dat ik hem het geld
binnen een jaar zou terugbetalen. Zijne
edelmoedigheid verraste mij bijna even
zeer als de onmenschelijkheid van den ba
ron, en afgetrokken als ik was door an
dere gedachten, kon ik niet nalaten het
gedrag van den baron tegenover dat van
den advokaat te stellen: aan den eenen
kant een vader, bekend als een man van
eer, die geen vriendelijk woord over had
AMERSFOORTSCHE COURANT.
Abonnementsprijs voor Amersfoort per 3 maanden 1,Advertentiên van 16 regels0,40,
Franco door het geheele Rijk1,10. TE T' Iedere regel meer0,05.
Aftonderlijke nummers 8 Cent. Agent voor Baarn en Omstreken: Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dit Blad verschijnt des Woensdags- en des Zaterdags. A.TTT Advertentiên zende men den dag vóór de uitgave in.