NIEUWE
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
Amersfoort, Baarn, Biscltoten, Eemnes, taersvelö, Hoevelaken, Hooiland, Lensden, Soest,
Sciernenzeel, Stontenlmrg, Yuurseiie en f ondeierg.
Woensdag 6 April£1881
No. 28'.
Tiende Jaargang.
AMERSFOORTSCHE COURANT.
Advertentiën Tan 16 regel»j 0,40.
Abonnementsprijs voor Amer»foort per 3 maBnden 1,—. Uitgever* A. M. SlotllOUWer ïedere regel meer 0,0».
Franco door het geheele Rijk1,10. Voor het Buitenland0,07».
Afzonderlijke nummers Cent. TE AMERSFOORT. Reclame» per regel0,80.
Dit Blad verschijnt de» Woensdags- en des Zaterdags. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Amersfoort, 5 April 1881.
In de vergadering van belangstellenden
bij eene goede scheepvaart van de Zuider
zee naar Amersfoort, op 5 April 1.1., braebt
de Heer C. V. Gerritsen tegen het dage-
lijksch bestuur en den gemeenteraad een
reeks van grieven in, die alle betrekking
hadden op de z.i. slechte behartiging of
beter gezegd verwaarloozing der belangen
van Handel en Scheepvaart te dezer stede.
Belanghebbenden waren tot bijwoning
dezer vergadering uitgenoodigd, en hadden
aan die roepstem ruimschoots gehoor ge
geven. Wij zijn in de gelegenheid gesteld
om weer te geven wat door genoemden
Heer gesproken werd, en laten het om de
belangrijkheid van het onderwerp in zijn
geheel volgen.
Mijne Heeren!
Het geschiedt in overleg met de andere
Heeren die met mij de circulaire en ad
vertentie onderteekend hebben, dat ik het
eerst het woord neem, om u de mededee-
lingen te doen, die wij voor den Handel
en de Scheepvaart van het grootst belang ge
noemd hebben.
Het is u allen bekend, hoe gebrekkig
er gezorgd wordt voor de bevaarbaarheid
van de Eemook in welken staat sedert
jaren de monding der Eem verkeert, en
eene geregelde scheepvaart belemmer!hoe
de schepen, tengevolge van verzandingen,
soms weken vóór de monding moeten lig
gen alvorens ze de rivier kunnen binnen
komen, hoe de schippers na lang wachten
gedurig met een twaalftal of meer tegelijk
binnenkomen en dan, om hunne plaats van
bestemming te kunnen bereikenmoeten
jagen. Aan de willekeur dier jagers zijn
ze dan overgeleverd doordien er geen
reglement of tarief bestaatdat den prijs
en het aantal paarden voorschrijft, dat bij
een gegeven diepgang moet verstrekt worden.
Maar wanneer al die moeilijkheden over
wonnen zijn, wacht den schipper nog eene
slecht onderhouden haven, en, een tolgeld
in den vorm van vuur-, haven- en tongeld,
dat bovenmatig hoog mag genoemd wor
den. Is het wonder, dat onder derge
lijke bezwarende omstandigheden, Handel
en Scheepvaart langs de Eem kwijnen
en dreigen geheel ten gronde te gaan.
Ieder schipper hier aanwezigzou u
kunnen vertellen hoevele bezwaren hij
maakt, wanneer hij elders aan 't onder
handelen is over een vrachtje en verneemt
dat hij naar Amersfoort moetEn laat
hem er maar tevens als waarheid bijvoe
gen, dat de scheepsbevrachters, binnen en
over onze grenzen, van hunne billijke be
zwaren zoozeer overtuigd zijn, dat ze ge
regeld naar Amersfoort de hoogste vrach
ten toestaan, en die vrij algemeen 1/4 a
1/2 gulden per lastboven eene andere
plaats van gelijken afstandkan gerekend
worden.
Onder dergelijke omstandigheden gaat
de Handel, die de bovenmatig hooge vrach
ten moet betalen gebukt en kan de con
currentie van andere plaatsen het hoofd
niet meer bieden.
Maar niet minder wordt ook op deze
wijze alle ondernemingsgeest onderdrukt,
waarmede onze gemeente toch al zoo sober
bedeeld is. Of is het u soms onbekend
dat de stoomvaartdienst tusschen hier en
Amsterdam met opoffering van veel moeite
en groote geldelijke zorg is tot stand ge
komen en nog steeds met groote zorgen
te kampen heeft, tengevolge van het on
wrikbaar besluit van het dagelijksch Be
stuur en de gemeenteraad, om geen enkele
concessie te doen ten opzichte van het
hooge vuur-, haven en tongeld.
Hetzelfde lot staat ook de nieuwe onder
neming te wachten; ik bedoel den voor
genomen stoomvaartdienst op Rotterdam
die spoedig zal aanvangen.
Beide ondernemingen kunnen niet anders
dan het lot der zeilschepen en der geheele
scheepvaart langs de Eem deelen, en voor
niemand is het eeu raadsel, waarheen slechte
bevaarbaarheid eener rivier, eene ondiepe
haven en hooge heffingen de schipperij en
den handel noodzakelijk moeten voeren.
Hier staat dus een gemeenschappelijk
belang op den voorgrond en zullen belang
hebbenden bij Handel en Scheepvaart sa
men moeten gaanom een verbeterden
toestand te verkrijgen.
Het spreekt van zelf, dat wij ons aller
eerst af moeten vragen waar hulp te vin
den is, en het antwoord daarop ligt voor
de hand„Bij den Gemeenteraad."
De gemeente van Amersfoort welke de
lasten, de scheepvaart opgelegdlangs de
geheele Eem int, en volgens de wet de
Éemvaart niet, bij wijze van industrie, tot
direct geldelijk voordeel der gemeente mag
aanwenden, maar de heffingen in verhou
ding moeten zijn tot het onderhoud, de
gemeente van Amersfoort zou het aller
eerst moeten worden aangesproken.
Het is u bekend dat jaarlijks op de
gemeente-begrooting 2 a 3000 gulden ge
vonden worden als behaald voordeel op
de vuur-, haven- en tongelden.
Of dit geoorloofd is? Laten wij die vraag
voor heden avond onbeantwoord laten, en
eens nagaan, hoe hier de belangen der
scheepvaart en handel door het dagelijksch
Bestuur ter harte worden genomen.
Drie jaren geleden wendden eenige schip
pers zich tot den gemeenteraad, met ver
zoek om het vuur-, haven- en tongeld te
verlagen. Een uitvoerig rapport van Bur
gemeester en Wethouders aan den Gemeen
teraad was daarvan het gevolg.
Voor hen die wisten dat het recht tot
het heffen dier gelden niet geheel in den
haak was, geleek dat rapport zeer veel op
een pleitrede, waarbij het goed recht der
gemeente om vuur-, haven- en tongeld te
heffen „getracht werd aan te toonen."
Een dergelijk betoog nu, was onzen Bur
gemeester natuurlijk wel toevertrouwd. Of
Z.E.Achtb. altijd, en ook nu nog diezelfde
wets-uitlegging is toegedaan, wordt door
menigeen betwijfeld, en is ook op het
oogenblik, voor deze vergadering nog van
geen groot belang.
Genoeg, dat na deze pogingom het
goed recht der gemeente te betoogen het
rapport door den gemeenteraad om advies
verwezen werd naar de Kamer van Koop-
j handel alhier, die na eene breedvoerige
motiveering het volgende advies uitbracht
„Dat de raad besluite zonder het lot van
„het Wetsontwerp betrekkelijk de Keul-
„sche \?aart of eene overname van de
„rivier de Eem door het Rijk aftewachten.
„lo. Het tarief van het vuur haven- en
„tongeld zoo laag mogelijk, minstens op de
„helft van het tegenwoordige te stellen;
„2o. De Haven van de Eem bij deze
„gemeente te doen verdiepen, uit te brei-
„denenz."
leder die belang stelt in den Handel en
Scheepvaart wachtte met spanning op het
besluit van den gemeenteraad. Wie her
innert zich niet de teleurstelling toen be
kend werd, dat onze achtbare gemeente
raadsleden zich schaarden aan de zijde van
het dagelijksch Bestuur, en diens conclu-
sien aannamen, die luidden:
„lo. Yoorloopig te blijven heffen het
„vuur-, haven- en tongeld zooals het thans
„geregeld is, daarbij 2o. het lot van het
„ontwerp van wet betrekkelijk de Keul-
„sche vaart aftewachten."
3o. Zoo dat ontwerp mocht vervallen,
de noodige stappen bij de Hooge Regee
ring te doen, om te verkrijgen dat de lusten
en lasten van de Eem door het Rijk van
Amersfoort worden overgenomen.
4o. Zoo ook dit mocht mislukken, na
dere voorstellen van 07is in te wachten."
Ziedaar het besluit dat genomen werd.
Het ontwerp vau wet betrekkelijk de Keul-
sche Vaart, is sedert meer dan anderhalf
jaar vervallen; of de noodige stappen
bij de Regeering gedaan zijn, om te ver
krijgen dat het Rijk de Eem overneemt
weet ik nietmaar zeker weet ikdat
daarvan nog niets is geblekendat de
achtbare gemeenteraadsleden nog steeds
nadere voorstellen van het dagelijksch Be
stuur inwachten, en dat het vuur-, haven
en tongeld nog steeds geheven wordt over
eenkomstig sub 1 der conclusie.
Drie jaren zijn dus voorbij gegaan, zon
der dat iets gevorderd is en zonder dat
een gemeenteraadslid getoond heeft dat hem
de belangen van Handel en Scheepvaart
genoeg ter harte zijn gegaan om een einde
te maken aan dat inwachten van „nadere
voorstellen" van het college van Burg. en
Wethouders.
Waaraan die leukheid is toe te schrij
ven, is mij een raadsel; zeker niet gebrek
aan kennis van den handel en wat daartoe
behoort, want het ontbreekt den raad niet
aan leden met een helder hoofd, een vlug
verstand en toegerust met uitgebreide han
delskennis en handelservaring.
Maar gij allen weet het, dat een be
sluit genomen is en hoe betreurenswaar
dig dit ook moge zijn, wij moeten er ons
aau onderwerpen.
De heffing van dat vuur-, haven- en ton
geld schijnt niet op zoo hechte rechts
gronden te steunenals het dagelijksch
Bestuur dit heeft trachten aan te toonen.
Hier ter stede worden althans maatregelen
genomen om het Gemeentebestuur die
rechten te betwisten, en eens aan een zeer
bevoegd lichaam de vraag te onderwerpen,
die de Gemeenteraad gemeend heeft op
-M B
advies van het dagelijksch Bestuur, sub 1
van genoemd rapport, bevestigend te kun
nen beantwoorden. Eerst na de uitspraak
van den bevoegden rechter zal dan blijken
of de Raad een verstandig en rechtmatig
besluit nam.
Dit nu was de belangrijke mededeeling
die wij u hadden te doen, en met 't oog
dus op hetgeen daaruit kan voortvloeien
voor Handel en Scheepvaartverzoek ik
nog een oogenblik uwe aandacht, opdat
de toekomst voor Handel en Scheepvaart
nu voorgoed in de gewenschte richting
worde geleid.
Het is, te oordeelen naar de voorloopig
ingewonnen adviezen, tamelijk zeker, dat
de gemeente een eventueel proces zal ver
liezen, en het gevolg daarvan zal wellicht
zijudat de gemeente Amersfoort alsdan
de lusten en lasten van de rivier buiten
deze gemeente zal abandonneeren.
Ieder onderhoud buiten de gemeente
zal alsdan gestaakt wordenhetgeen met
't oog op wat daar nu gedaan wordt wel
niet zeer merkbaar zal zijnmaar ieder
weet hoe noodzakelijk het is, soms ook
kleine onkosten te maken.
Om iets te noemenHet ontsteken van
het licht bij de monding der Eem in de
gemeente Eemnes, zal waarschijnlijk wor
den nagelaten. De houding van den ge
meenteraad alhier tegeuover de scheepvaart
is althans niet vau dien aarddat men
met grond mag verwachten, dat hij het
licht dagelijksch zal blijven laten ontste
ken, hetgeen toch maar zeer weinig kan
kosten, vergeleken bij de jarenlange groote
voordeelen, die telkens als baten op de
gemeentebegrootingen voorkwamen.
De gemeente zal dan waarschijnlijk haar
havendie nu door gebrek aan voldoend
onderhoud, weer veel te wenschen overlaat,
in behoorlijken toestand brengen en dan
een matig havengeld heffen. Laten wij
om dit te verkrijgen, ten minste ons best
doen.
Hiermede zou dan oppervlakkig niets
anders gewonnen zijn dan eene opheffing
van het tegenwoordig buitensporig hooge
vuur-, haven- en tongeld.
Het belang vau den Handel en Scheep
vaart brengt echter mededat de Eem
goed onderhouden worde, wat de bevaar
baarheid betreftdat het binnenkomen
van uit zee met alle winden mogelijk ge
maakt worde; en dat een reglement en
tarief op het jagen worde vastgesteld.
Dit alles is te verkrijgen wauneer de
Rivier door het Rijk wordt overgenomen.
Het is u bekend dat er voorschriften be
staan, die het Rijk daartoe kunnen aan
zetten; of ik het woord „verplichten" hier
bezigen mag, daar ben ik nog niet zeker
genoeg van.
Met 't oog nu op de vele zaken die
zich zullen voordoen stellen wij u voor
om alhier eene afdeeling te stichten van
de Vereeniging Schuttevaer, en in aanslui
ting met die groote invloedrijke vereeniging
later, wanneer deze gemeente de rivier de
Eem mocht abandonneeren, om alsdan met
verzoekschriften uit alle deelen des lands
ons te wenden tot de Regeering en tot de