NIEUWE
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
Amersfoort, Baan, Bnslotn, Bans, HaneU, Hoevelaken, HooM Lensden, Soest,
Zaterdag 5 Aug. 1882.
Na vijftien jaar.
No. 62.
Elfde Jaargang.
Uitgever: A. Hf. Slothouwer,
Advertentiën kunnen inge
zonden worden tot uiterlijk
's morgens §l/2 uur des Woens
dags en Zaterdags.
BEN NO BRAUN.
AMERSFOORTSCHE COURANT.
Abonnementsprijs voor Amersfoort per 3 maanden 1,
Franco door het geheele Rijk1,10.
Afzonderlijke nummers 3 Cent,
Dit Blad verschijnt des Woentdagt- en des Zaterdag».
te Amersfoort.
Advertentiën van 16 regel0,40.
Iedere regel meer 0,05.
Voor het Buitenland0,076
Reclames per regel0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Ruim een maand geleden werd door
de Arrondissemenls-rechtbank te Utrecht
een voor onze gemeente zeer gewichtige uit
spraak gedaande bevestiging namelijk
van haar recht tot heffing van vuur-, ha-
ven- en tongeld op de rivier de Eem,
tegen de weigering van de firma Hout-
zaager en Yan Veen, als gedaagde.
Naar verzekerd wordt, doch wij
willen er geenszins voor instaan dat het
zoo is, schijnt de verliezende partij
cassatie te hebben aangeteekend bij den
Hoogen Raad. Ofschoon het voor derge
lijke quaesties van publiekrechterlijken aard
altijd goed is, dat er een beslissing in
de hoogste instantie wordt verkregen,
meenen we foch als onze overtuiging te
mogen uitspreken, dat het goed recht der
gemeente thans boven eiken redelijken
twijfel is verheven, en dat de Hooge Raad
niets anders zou kunnen doen, dan het
vonnis van de Utrechtsche Rechtbank be
vestigen. Ieder, die de ook in ons nummer
van 1 Juli medegedeelde uitspraak onbe
vooroordeeld leest, zal wel tot dezelfde
conclusie komen.
Dat wij deze zaak nu nog eens bespre
ken, heeft een reden buiten de gevallen
uitspraak gelegen.
Wij willen de quaestie van het vuur-,
FEUILLETON.
NOVELLE
VAN
4)
//Ja, niet waar Men kan het mij vol
strekt niet meer aanzien, dat ik eenmaal
candidaat in de theologie was, vindt ge
wel vroeg Joseph met een ironisch
lachje.
z/Neen, waarlijk niet. Kom nader,
gij hebt mijne vrouw en dochters toch
immers voor uw vertrek gekend Hier,
dit is Martha en die daar ginds Elsa.
Maar ga toch zitten, gij zult wel vermoeid
zijn van de reis."
Over Josephs gelaat verspreidde zich een
donkere blos bij deze koude ontvangst des
broeders. Met een licht hoofdknikken be
antwoordde hij den stijven groet van
Martha en dien van de verbaasde moeder,
die onafgebroken de oogen op haren man
gevestigd hield, als wilde zij in zijn ge
laat lezen, hoe zij zich tegenover den
schoonbroeder te gedragen had. Een bitter
woord scheen aan zijne lippen te zullen
ontsnappen. Daar greep plotseling eene
teedere hand de zijne en eene lieve, vrien-
haven- en bakengeld op de Eem niet be
schouwen van het standpunt van recht,
doch meer het oog gevestigd houden op
de gemeentebelangen en op de billijkheids-
vraag.
De tijden,' toen men tollen onder wel
ken naam ook, beschouwde als persoon
lijke baten, als bronnen van inkomsten
voor particulieren of corporatiën, zijn voor
bij. Wie nu nog heffingen van dien aard
in stand houdt, doet zulks ten bate van
het algemeen, en om de onderhoudskos
ten van het object der heffing te kunnen
bestrijden. Alzoo is Amersfoort zedelijk
verplicht, de opbrengst der vuur-, haven
en tongelden in haar geheel aan te wen
den tot verbetering van de rivier de Eem,
niet slechts voor zoo verre zij op het
grondgebied der gemeente stroomt, maar
nog verder, tot aan de uitmonding. Amers
foort behoort zorg te dragen dat de schip
pers, van wie de heffing gevorderd wordt,
zonder eenig bezwaar kunnen naderen.
De vreemdeling mag niet worden geëx
ploiteerd ten bate onzer gemeentelijke
financiën: dat is in volkomen strijd met
den geest des tijds. Elk gemeentebestuur,
dat de handelsbelangen der ingezetenen
behartigt, doet al het mogelijke om de
nadering der schepen gemakkelijk te ma
ken, als het kan kosteloos, zoo niet
dan slechts tegen betaling van de ten be
hoeve der schipperij gedane uitgaven.
Wordt dit in het oog gehouden, en
wij zien geen enkele reden waarom ons
gemeentebestuur een andere zienswijze zou
mogen volgen, dan veroorloven wij ons
het volgende in overweging te geven:
1. De rivier de Eem is slecht. De on-
delijke stem zeide
//Wees welkom in het vaderland, oom,
wij zijn zeer blij, u weder te zien."
De klank van deze welluidende stem
werkte als met tooverkracht op Joseph en
verdreef zijne woede.
z/Ik dank u, Elsa," sprak hij liefkoo-
zend, terwijl hij zijne hand over de zacht
bruine lokken van het meisje liet glijden,
z/ik dank u hartelijk, kind, voor dezen
welkomstgroet. Misschien ware het beter
geweest," vervolgde hij, zijnen broeder
aanziende//zoo ik u vooraf van mijne
komst verwittigd hadmen vervreemdt
van elkander na zulk een langen tijd. De
hoofdzaak echter is, of ik u ongelegen
kom, want in dat geval
i/O neen, volstrekt niet, viel de an
dere hem min of meer stamelend in de
rede. //Wilt gij ook soms de een of andere
verfrissching hebben, want 't duurt nog
een poosje vóór wij het avondeten gaan
gebruiken
z/Ik dank u, alleen zoude ik gaarne
een glas water van u willen verzoeken."
Elsa snelde heen, om het verlangde te
balenterwijl Joseph haar met de oogen
volgde. De inspekteur had hem goed on
derricht. De gang van het meisje was on
regelmatig doch haar gelaat had een al
lerbekoorlijkste uitdrukking.
z/Komt gij ver hier vandaan?" vroeg
I diepte is toenemende, de vaargeul eng,
een enkele boomstam kan de vaart be-
lemmeren De vermeerderde stoomvaart-
j beweging kan zich niet genoegzaam van
I deze rivier, die een der hoofdaderen van
i onze plaatselijke welvaart moest zijn, be
dienen. De verantwoordelijkheid van dezen
min gunstigen toestand rust op het ge
meentebestuur van Amersfoort, die alleen
gerechtigd is tot het heffen van bijdragen
voor onderhoud.
2. Om duurzame verbetering aan te
brengen, is meer noodig dan de betrek
kelijk geringe som, die jaarlijks daaraan
wordt besteed. Het is dringende behoefte,
de geheele rivier uit te diepen, het vaar
water te verruimen, en alzoo onze gemeente
voor alle binnenvaartuigen met zeil- of
stoomvermogen toegankelijk te maken.
Dat kan niet anders geschieden dan door
het uitschrijven eener leening. Rente en
een kleine aflossing moeten gevonden wor
den uit de opbrengst der vuur-, haven- en
tongelden.
3. Is dit eenmaal geschied, dan zal aan
den eenen kant de toevloed van schepen
grooter worden, terwijl aan den ande
ren kant de gewone onderhoudskosten niet
hoog zullen behoeven te zijn. Er is dus
meerdere opbrengst der gelden tegen mindere
behoefte daaraan. De gemeenteraad kan het
tarief dan trapsgewijze verminderen.
4. Inmiddels kan al het mogelijke ge
daan worden, om het Rijk te nopen, het
onderhoud en beheer der rivier de Eem
over te nemen. Is zij eenmaal in goeden
staat, dan zal daartegen minder bezwaar
worden gemaakt, dan bij den hedendaag-
schen, hoogst gebrekkiger) toestand. Wij
de onderwijzer naeenige oogenblikken van
pijnlijke stilte.
//Uit Brazilië."
z/Hm, ik hoop, dat het u daar goed is
//Zoo tamelijk," antwoordde Joseph met
een lachje, hetwelk den broeder niet ont
ging.
z/En wat voert u naar Duitschland
terug
z/Dat heb ik u reeds gezegd. Het ver
langen om nog eenmaal het dierbare vader
land en mijn geliefde betrekkingen weder
te zien."
Martin lette niet op den spottenden
toon, waarmede deze laatste woorden ge
sproken waren. Hij was te zeer met zijne
eigene gedachten bezig. Dat de opgegeven
reden de eenige was, die hem hierheen
gebracht had, geloofde hij niethij moest
dus zien te ontdekden, of het geen ar
moede was, die hem naar zijne //lieve
betrekkingen" teruggevoerd had.
z/Wat hebt gij daar ginds al zoo bij
de hand gehad vroeg hij eindelijk.
,zO, van alles. In den vreemde vraagt
men niet wat men vroeger geweest is of
geleerd heeft. Aanpakken maar, dat is de
hoofdzaak. Het laatst was ik tuiman."
z/Eene schoone bezigheid moet ik zeg
gen," merkte Martin spottend aan, ter
wijl Martha medelijdend hare schouders
zouden het zelfs onverantwoordelijk vinden,
als de Staat het nu deed, terwijl Amers
foort wel de lusten heeft van het beheer,
doch zich om de lasten niet genoeg be
kommert.
5. Is dit resultaat verkregen, dan be
hoort de gemeente ook af te zien van ver
dere heffing. Vermoedelijk zou dit wel in
de onderhandelingen met het Rijk worden
bedongenmaar zelfs, indien dit niet zoo
ware, dan zou er vrijwillig afstand van
gedaan moeten worden.
We zouden dan hebben: vrije en ge
makkelijke gemeenschap met de Zuiderzee.
En welke voordeelen daaruit voor het
handelsverkeer zouden voortvloeien, springt
zóó in het oog, dat we ons ontslagen
kunnen rekenen van de zorg, dit in bij
zonderheden aan te wijzen.
Die toekomst is bereikbaar, als het Ge
meentebestuur, dat in zoo menig opzicht
toont een open oog te hebben voor de
belangen onzer burgerij, in tijds de noodi-
ge maatregelen neemt. Hetgeen wij vragen
is een financiëele operatie die Amersfoorts
toekomst waarborgt. Amersfoort kan wor
den //een levende stad der Zuiderzee," de
landing- en ladingplaats voor onze geheele
provincie en haar naaste omgeving. Daar
entegen is het misschien nog gemakkelij
ker, dat voordeel mis te loopen. Men be
hoeft dan ten opzichte van de Eem slechts
het status quo te handhaven. De schippers
en handelsfirma's zullen dan met toene-
menden wrevel de bedoelde gelden bijpas
sen, en eindelijk het oogenblik zege
nen waarop zij een beter en geschikter
terrein van werkzaamheden kunnen kiezen.
En dan adieu Amersfoorts welvaart 1
ophaalde en hare moeder een blik vol
beteekenis toewierp. //Het is ongetwijfeld
een voordeelig iets, niet waar Voordee-
liger, denk ik, dan hier."
z/Dat is te zeggen, een eigene bloem-
kweekerij rendeert ruim zoo goed ginds,
als eene schoolmeestersbetrekking hier.
Het komr er maar op aan, of men zijn
werk goed verstaat, daar ginds even goed
als hier."
Op het voorhoofd des oudsten broeders
vertoonde zich eene donkere schaduw van
kwalijk verborgen spijt, en hij wilde eene
hatelijke aanmerking maken, toen juist
Elsa het gewenschte vocht binnen bracht.
z/Ik dank u, liefste. Kom, zet u hier
eens naast mij nederik heb in lange
jaren niet het geluk gekend, iemand naast
mij te hebben, die mij toebehoort.
z/Dat is uw eigen schuld," kon Martin
niet nalaten te zeggen. //Gij hadt betere
vooruitzichten dan ik. Hadt gij gebruik
willen maken van de voordeelen, die u
door anderen werden aangeboden, dan
z/Dan was ik nu een welgesteld gees
telijke geweest, wilt gij zeggen, niet
waar vervolgde Joseph. Ik dank u
voor de terechtwijzing, doch ik moet u
zeggen, dat ik mij in mijne tegenwoordi
ge omstandigheden veel gelukkiger gevoel.
Onze karakters zijn zeer verschillend
en ik zou niet gaarne met u willen rui-