NIEUWE
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
Amersfoort, Beam, Bunscbotea,
t,
Zaterdag 19 Aug. 1882.
Na vijftien jaar.
No. 66.
Elfde Jaargang.
Uitgever: A. M. Slothouwer,
Advertentiën kunnen inge
zonden worden tot uiterlijk
's morgens £7S uur des Woens
dags en Zaterdags.
Eene viermaal geplaatste ad
vertentie wordt slechts drie
maal in rekening gebracht.
Een stem tegen protectie.
8)
Abonnementsprijs voor Amersfoort per 3 maanden f 1,
Franco door het geheele Pij k1,10.
Afzonderlijke nnmmers 3 Cent.
Dit Blad verschijnt des Woensdags- en des Zaterdags.
te Amersfoort.
Advertentiën van 16 regelsJ 0,40.
Iedere regel meer 0,05.
Voor het Buitenland0,076
Reclames per regel0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
De jaarlijksche Algemeene Vergaderin
gen van de s Vereeniging tot bevordering
van fabriek- en handwerksnijverheid in Ne
derland" onderscheidden zich den laatsten
tijd door de belangrijkheid der niet slechts
daar behandelde onderwerpen, maar boven
al door de redevoeringen waarmede de
voorzitter, de bekende Haagsche industri
eel Dr. J. Th. Mouton gewoon is de
samenkomst der leden te openen.
Dit de toespraak ter inleiding van de
jongste vergadering (van 9 en 10 Augus
tus), die als gewoonlijk rijk was aan be
hartigenswaardige wenken, zullen we dat
gedeelte tot uitgangspunt van onze be
spreking nemen, dat liep over den strijd
tusschen vrijhandel en protectie. Wat een
Wetenschappelijk gevormd nijverheidsman
daarvan zegt, mag zeker wel ernstig over
wogen worden.
Vooreerst zij opgemerkt, dat hij onder
scheid maakt tusschen onmiddellijke en
middellijke bescherming. De laatste, wier
goed recht door niemand kan worden be
twist, noemt hij „alle maatregelen door
den Staat te nemen tot opheffing van de
belemmeringen, die de ontwikkeling van
FEUILLETON.
NOVELLE
van
BENNO BRACH.
Hare ziel was een heldere spiegel gelijk,
aarover de adem der wereld nog niet ge-
aan was, terwijl haar hart onschuldig was,
ls het uwe, Elsa.
Als in een heerlijken droom ging een half
aar voor mij voorbij, gedurende welken tijd
ij op de meest onschuldige wijze met elkan-
er omgingen. Langzamerhand echter werd
it anders. De winter was gekomen en Lucie
am rijkelijk deel aan de bals en partijen,
ie, hetzij door hare ouders of wel door hunne
ienden, gegeven werden. Het was het eerste
jaar, dat zij in het publiek verscheen. Overal,
*aar zij kwam, werd zij wegens hare groote
ekoorlijkheid als om strijd bewonderd,
an dag tot dag zag ik haar minder,
ant Lucie was of afwezig bf had bezoek
an de eene of andere vriendin of vereer-
ar. Ook haar gedrag veranderde aanmer-
eÜjk. Zij werd nadenkend en hare kin-
«rlijke vroolijkheid week voor eenen
chten ernst, terwijl zij zorgvuldig ver-
eed, bij mij alleen te zijn. Smart en naijver
de nijverheid in den weg staan, zooals,
gebrek aan handelswegengebrek aan
kennis, gebrek aan vrijheid van beweging,
gebrek aan débouché." Het eigenlijk ter
rein van de onmiddellijke bescherming is
die der binnenlandsche producten door
middel van inkomende rechten.
Nu kunnen we wel zeggen, dat Dr.
Mouton geen nieuwe argumenten heeft
gevonden om de voortreffelijkheid van den
vrijen handel boven die onmiddellijke be
schermingen aan te toonen; maar even
min kan beweerd worden dat zijn be
schouwing over dit onderwerp geheel en
al overbodig is geweest. Immers, in alle
groote Staten van Europa, Engeland uit
gezonderd, in de machtige republiek der
Vereenigde Staten van Noord-Amerika,
overal waar gewerkt wordt en gedacht,
ligt het stelsel van den vrijen handel
geheel ontzield ter aarde, en vieren de
protectionisten het feest der overwinning;
alleen het kleine, en op industriëel gebied
volstrekt niet toonaangevend Nederland
houdt op het vasteland de vaan van de
handelsvrijheid nog omhoog, evenals
het vroeger die van de gewetensvrijheid
durfde zwaaien toen overal elders de door
dwang opgelegde geloofseenheid trium-
feerde. En evenals toen onze voorouders
hebben geleden en gestreden voor een be
ginsel, dat bestemd was de maatschappij
als een zuurdeesem te doortrekken,
evenzoo hebben we thans en willicht ge
durende de eerstvolgende jaren de nadee-
len van den ongelijken strijd in dubbele
mate te wachten, zóó zelfs, dat menig
landgenoot smachtende blikken zal slaan
verscheurden mij het hart. Had men haar
opmerkzaam gemaakt op het verschil in
onzen stand en hield zij het voor onge
past, om op vriendschappelijken voet met
eenen huisonderwijzer om te gaan Of
had wellicht een der jonge edellieden
eenen diepen indruk op haar gemaakt?
Ik vermoeide mij het brein met hon
derdduizend gedachten, doch geen enkele,
die mij licht verschafte. Te vergeefs zocht
ik eenige opheldering van haar te ont
vangen, doch zij ontweek mij steeds. Zij
wilde mij niet alleen spreken. Maar de
dag was niet ver meerdat ik licht
in de duisternis zoude ontvangen. Yoor
de tweede maal, sedert mijne komst was
het lente geworden en boom en struik
stonden in vollen bloei. Daar ontmoette
ik haar onverwachts op zekeren avond,
terwijl zij in gedachten tegen een boom
stam zat aangeleund, het hoofd op de
hand steunend en droomend uitkijkend
naar de zon, die als een bloedroode schijf
in de zee onderging.
In dat onvergetelijke nur zouden de
woorden gesproken worden, die voor eeu
wig over ons levensgeluk beslissen moes
ten. Nog weet ik niet, hoe het alles ge
schiedde, doch ik vond den moed, haar al
stamelend mijne liefde te bekennen."
Joseph hield eenige oogen blikken op en
haalde diep adem.
„Toen ik dien avond mijne kamer bin-
op de heerlijkheden van het protectionisme
maar tochwe zullen volhoudenen
dan kan de overwinning ons niet ont
gaan. De waarheid is aan onze zijde,
en in haar eenvoud boezemt zij toch ook
ontzag in. De maatschappij is, ten gevol
ge van dien strijd, op staatshuishoudkun-
dig gebied krank: vraagt men hulp bij
den man die 't weet, bij den économist,
die de zaken heeft bestudeerd, dan zegt
hijvrije handel. De kwakzalver daaren
tegen schittert op de markt van de won
deren, door de bescherming gewrocht,
en 't is niet te verwonderen dat zeer velen
naar hem luisteren. We zijn nu een
maal zoo.
Doch in onzen strijd voor de vrijheid
zijn we niet geheel en al zonder bondge-
nooten. De krachtigste zijn wel de cijfers
en feiten. „In Amerika, het hooggeroem
de voorbeeld van de voordeelen der be
scherming, daalde de scheepsbouw, die
van 1850 tot 1870 nagenoeg stationair
bleef, tusschen 1870 en 1880 van 276000
tot 157000 ton, in denzelfden tijd dat die
in Engeland van 226000 tot 473000 ton
klom.
„De in- en uitvoer met Amerikaansche
schepen daalde van 1871 tot '80 van
344 tot 273 millioen dollars, terwijl
de waarde van met vreemde schepen ver
voerde producten van 739 tot 1298 mil
lioen dollars klom.
„De uitvoer uit Amerika bestaat voor
90 pCt. uit voedingsstoffen en grondstof
fen van katoenen stoffen voert Ame
rika, waar de katoen op groote schaal
geteeld wordt en de ingenieurs de knap-
nentrad, na uren lang, als dronken van
vreugdelangs het strand gezworven, en
boven het bruisen der zee luid juichend
uitgeroepen te hebben. „Zij bemint mij
Zij bemint mij. Zij is de mijne zonk
ik, als verdoofd door geluk op mijne
legerstede neder. Maar toen kwamen
duistere, kwellende gedachten mij voor den
geest. Een vreeselijk berouw over mijn
waanzinnig gedrag maakte zich van mij
meester. Zij kon immers nooit de mijne
worden, zoo sprak ik tot mijzelven, en nu
had ik de rust van dit jong, onschuldig
hart voor altijd verstoord, haar mede in
het verderf gestort, dat ook mij wachtte.
Doch ik was schuldig ik alleen Ik
kende de wreede instellingen der maat
schappij, die eenen scheidsmuur opricht
tusschen de harten, en die de waarde der
menschen berekent volgens hun rang,
rijkdom en geboorte. Ik wist, dat het
vooroordeel een muur is, waartegen men
zich wel het hoofd te pletteren kon loo-
penmaar dien men toch nimmer ver
mag omver te stooten. Was ik dus
al niet in staat mijnen hartstocht te on
derdrukken, zoo moest ik dien ten minste
het zwijgen opleggen, meende ik. En ik
heb in dien nacht met mijzelven gestre
den, als Jacob met den engel en even
als tusschen dezen, is ook tusschen mijne
liefde en mijn verstand de strijd onbeslist
gebleven.
sten zijn van wellicht heel de wereld
35 maal minder uit dan Engeland, van
wollen stoffen 50 maal, van ijzer en staal
10 maal, en krijgt het 3 maal zoo
veel terug uit Engeland als het in 't ge
heel uitvoert,
„Victoria was sinds 1871 een bescher
mende Nieuw-Zuid-Wales een vrijhan
delskolonie. Het voorbeeld van beide sta
ten is een uitmuntende illustratie van de
voordeelen van den vrijen ruil.
„in Duitschland constateeren 85 kamers
van koophandel eenstemmig, dat het be
schermend stelsel aldaar niet heeft gege
ven wat Bismarck daarvan voorspiegelde.
Of hij dat zelf verwachtte, is de vraag
nog; voor hem, staatsman, was de be
schermingsthéorie het middel tot aanvul
ling van belastingen, tot bereiking van
een staatkundig doel, de sterkte van
Duitschland als militaire natie, en de
versterking van bet staatsgezag door de
toewijding van alle bevoorrechten."
De leer, door de feiten gepredikt, is
in volkomen overeenstemming met de
door de économie als onverbreekbaar vast
gestelde wet: uitvoer en invoer gaan
hand in hand, vermeerdering of ver
mindering van de eene heeft hetzelfde
voor de andere ten gevolge.
Zooals gezegd werd, het zijn geen
nieuwe argumenten die ten gunste van
vrijhandel worden aangevoerd, maar
dringend noodig is het, dat de oude vaak
herhaald en in steeds helderder licht ge
plaatst worden. Want het is zeker, dat
„de afsluiting onzer naburen voor onze
voortbrengselen ons nadeel toebrengt, om-
„Wat er toen volgde, kan ik u snel
mededeelen," ging Joseph al zuchtend voort.
Het is de oude geschiedenis eene hei
melijke liefde tusschen twee jeugdige lieden
van verschillende stand. Menigmaal
scheen het mij onmogelijk toe, Lucie
ooit de mijne te kunnen noemen. Dan
weer maakte ik plannen om ver, heel ver
met haar van de ouderlijke woning te vluch
ten en op den vrijen bodem van het schoone
Amerika haar een gelukkig te huis te
bereiden. Maar ach 1 op andere oogenblik-
ken zag ik op nieuw de hopeloosheid
van onzen hartstocht in en ik sidderde
voor het vervolg.
Op deze wijze weifelde ik tusschen
zaligheid en hellepijn en terwijl ik boven
dien moest zien, dat ook Lucie langza
merhand den moed begon te ontzinken
en zij van dag tot dag stiller werd. Hei
melijke handdrukken en kussen, beloften
van eeuwige trouw, bittere tranen en
juichende hoop ziedaar, waarin onze
verborgen liefde bestond. En deze toestand
had nog lang zoo kunnen duren, want de
graaf was te trotsch, om ook maar de ge
ringste gedachte te koesteren, dat zijne
dochter zich zelve zóó zeer vergeten zou
de, om zich aan eenen huisonderwijzer te
verslingeren. De gravin was ziekelijk en
hield meestal hare kamer.
Maar wij hadden in onze dwaasheid
de voorzichtigheid uit het oog verloren
