NIEUWE EN ADVERTENTIEBLAD VOOR AMERSFOORT, BAARN, BUNSCHOTEN, EEMNES, HAMERSVELD, HOEVELAKEN, HOOGLAND, LEUSDEN, SOEST, VUURSCHE, SCHERPENZEEL EN WOUDENBERG F euilleton. Militaire looplra en lotpvata No. 30. Zaterdag 12 April 1884. Dertiende Jaargang. Uitgever: A. M. Slothouwer, Van over den Atlanti- schen Oceaan. GOOSE MORRE. AMERSFOORTSCHE COURANT. Abonnementsprijs voor Amersfoort per 3 maanden f 1, Franco door het geheele Rijk1,10. Afzonderlijke nummers3 Cent. Dit Blad verschijnt des Woensdags en des Zaterdags. te Amersfoort. Advertentiën van 16 regelsf 0,4i. Iedere regel meer 0,05 Voor het Buitenland0,07 Reclames per regel 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte Advertentiën kunnen ingezon den worden tot uiterlyk 's mor gens 10 uur des Woensdags en Zaterdags. Eene viermaal geplaatste ad vertentie wordt sleclits driemaal in rekening gebrackt. Al te sterke ingenomenheid met eigen landaard heeft zeer stellig haar beden kelijke zijde, daar zij zoo licht den vorm aanneemt van nationalen hoogmoed, en den spoorslag doet verdwijnen om te streven naar verbetering van gebreken en aanvulling van tekortkomingen. Maar aan den anderen kant vervalt men ook weleens in eer. tegenovergesteld uiterste overdreven bewondering van vreemde zeden en instellingen, die vergeleken met het gelijksoortige binnen de eigen gren zen, dan natuurlijk verreweg de voorkeur heeten te verdienen. Aan beide soorten van overdrijving maken onze landgenooten zich vaak schul dig. Over de laatste wenschen wij thans te spreken. Een veelgebruikt spreekwoord zegt: «Onbekend maakt onbemind." Dat is waar, doch het omgekeerde is het ook niet zelden. Wat men niet nauwkeurig in zijn voornaamste bijzonderheden kent, wordt door de verbeelding opgesierd met tooverachtige kleurenmen vormt er rich een fantasiebeeld van, dat door menigeen voor werkelijkheid wordt aan gezien. Zoo zijn er niet weinig Nederlanders, die bij elke gelegenheid voor den dag komen met hun: »In Amerika." Moest men hen gelooven dan zou er niets in de van onzen gewezen Stadgenoot den Vrijwilliger Zoodra zij vernomen hadden, dat een zwaar gekwetste Hollander naar het hospitaal gebracht, en de draagbaar voor de deur nedergezet werd, drongen zich eenige vrouwen vooruit, lichtten het kleed op, doch deinsden spoedig op het akelig schouwspel, dat zich aan hare oogen op deed, terug, uitroepende: »Ach, de ongelukkige HollanderNu verscheen de ziekenvader, die zijnen nieuwen verminkten gast met omzich tigheid naar boven bracht, en hem zachtkens in eene krib nedervleide, in eene kleine afge zonderde kamer, alwaar hij nog twee zijner ge wonde kameraden aantrof en van het noodige verzorgd werd. Morre over hevige pijn omtrent het hart kla gende, werden hem daar acht bloedzuigers gezet, en eene lating op den halven linkerarm bewerk stelligd dit hielp, doch Morre, door het menig vuldig bloedverlies, klagende, dat hij niet warm kon worden, legde men hem, gedurende eenen geruimen tijd, warme kruiken aan de voeten. Zorgvuldig werd hij opgepast door de zooge naamde Zwarte Zusters, (nonnetjes) die elk een horlogie in den zak hadden, om hem op de minuut af zyne geneesmiddelen toe te dienen. Driemaal kreeg Morre eene hevige koorts, welke hem bijkans al zijne nog overgebleven krachten oude wereld te vinden zijn, wat niet daar ginds verre overtroffen wordt. Daar is het land der vrijheid bij uitnemendheid daar komt elk staatsburger tot zijn recht, daar is vooruitgang op elk gebied. De klein geestige afscheidingen van stand, zoo hinderlijk voor samenwerking en gezellig verkeer, kent men daar niet; elk vindt gelegenheid om met zijn talenten en krach ten te woekeren, en zelfs het kind des armen daglooners wordt niet uitgesloten van den wedstrijd naar de hoogste rangen en waardigheden. Niemand zal het ooit in de gedachten nemen, zijn buurman met een onvriendelijk oog aan te zien omdat hij tot een ander of tot geen enkel kerkgenootschap behoort; en wat de al- gemeene welvaart betreft, zij wordt niet ondermijnd door de zware belastingen, die de hooge oorlogsbudjetten den inge zetenen afpersen. We zouden nog lang kunnen voortgaan, wilden we alles vermelden wat door de bewonderaars in het voordeel der Nieuwe Wereld wordt aangevoerd. En zonder nu te ontkennen, dat daar veel wordt aan getroffen hetwelk wij, naar onzen land aard gewijzigd, zouden wenschen over te plaatsen, moeten we toch ernstig aanma nen, ook de keerzijde der medaille in oogenschouw te nemen. 1 Amerika is het land der vrijheid: jam mer maar dat deze zoo vaak in bande loosheid ontaardt. Uit overmaat van vrijheidsliefde laat men toe, dat daar openlijk wordt samengespannen tegen de veiligheid in Europadat er zich ver- eenigingen vormen, wier doel het is door gewelddadige middelen de landen, waar het zoogenaamd «despotisme" heerscht,1 Engeland en Oostenrijk bijvoorbeeld, in beroering te brengen. Er worden in Amerika ontzaglijke for tuinen gemaakt, ongetwijfeld. Maar weet ondermijnden, zoodat hij dacht onder zijn lijden ras te bezwijken. De geestelijke zusters, be zorgd voor zijn eenwig welzijn, gaven van zijnen toestand kennis aan eenen kapellaan, die den diep ongelukkigen jongeling doopte. Zijn sterk gestel zegevierde echter spoedig over alle hin derpalen, wijl hij allengskens eenige krachten terug kreeg. Morre en zijne makkers werden nu dikwijls door eenen pastoor bezocht, die onver moeid bij hen aandrong, om zich in de Roomsche Godsdienst te laten onderwijzendoch Morre verontschuldigde zich immer met te zeggen, dat hij veel te zwak was om te leeren. Meer afkeer dan belang boezemde aan onze Hollandsche gekwetsten het bezoek in, dat vorst Leopold en de hertog van Orleans bij de ge wonden ir. het hospitaal te Antwerpen aflegden. Op de vraag hoe zij het maakten, gaven Morre en diens kameraden kort af ten antwoord «Goed Doch toen de verrader Daine, die den hertog van Orleans vergezelde, hun dezelfde vraag deed, verwaardigde zich niemand hunner dien trouweloozen, laaghartigen, schrifttuurver- valscher en overlooper te antwoorden. Aange namer was voor Morre het trouwhartige bezoek van den Franschen officier van gezondheid, die hem de hand en den arm had afgezet, en niet naliet hem om de twee dagen te komen zien, ten einde zich van den toestand zijner wonden te verzekeren. Meestal bracht deze liefderijke man eenige zijner vrienden of kunstbroeders mede, hun zeggende, terwijl hij op Morre wees«Ziet «daar den Hollander die zoo veel moed onder «twee pijnlijke kunstbewerkingen heeft aan den «dag gelegd Onderscheiden fatsoenlijke ingezetenen van Antwerpen toonden groot medelijden met het lot der Hollandsche geblesseerden, en voorzagen hen soms van geld. Sommigen schreven zelfs voor Morre brieven aan zijne ouders, van welke men ook door welke middelen? Reeds Dickens beeft het zijne gezegd over de innige vereering van den «almachtigen dollar," en de zucht tot «geldverdienen" doet maar al te veel de meest alledaag- sche begrippen van zedelijkheid en goede tr^uw met voeten treden. Wij slaan de handen van verbazing ineen als we het getal millioenen hooren noemen door ge lukkige speculanten in betrekkelijk kor ten tijd bijeengebrachtdoch diezelfde cijfers wekken onze verontwaardiging, als we daarnevens de ellende stellen, waarvan bijna elke groote stad der Unie het bedroevend schouwspel aanbiedt. In het algemeen kan een maatschappelijke toestand, die een zoo ontzaglijke opeen- hooping van kapitalen mogelijk maakt, niet gezond genoemd worden. Stands-onderscheid kent men daar niet, van «adel" is er zelfs geen sprake. Elk werkman wordt er aangesproken als «mijnheer". Best mogelijk. Zelfs moet het gebeurd zijn dat tot een der oppas sers in een groot logement door den chef het volgende werd gezegd: «Mijnheer, wees zoo vriendelijk en ga de laarzen eens poetsen van den man op No. zóóveel: hij moet aanstonds met den trein weg." En zou die dusgenaamde «adeltrots", waarvan men, ja, ten onzent nog wel sporen ontdekt, wel kunnen opwegen te gen den ongemanierden geldtrots, die menig Amerikaansch parvenu maakt tot den ongenaakbaarsten potentaat op dit benedenrond Er heerscht, zoo wordt gezegd poli tieke vrijheid. Goed, maar laat men haar niet gaan zoeken in den tijd der vei kie zingen, want talloos zijn de onedele middelen waarvan men zich soms be dient om zijn «partij" de overwinning bij de stembus te bezorgen. Geld wordt er dan niet gespaardomkooperij op groote er echter geene te recht gekomen zijn. In den beginne werd Morre onder de vermisten gere kend en kort daarop ontvingen zelfs zijne ouders, in eenen brief van een' van Morre's strijdmak kers op de Lunet, de hartverscheurende tijding, dat hij gesneuveld was. Intusschen had onze Morre, de omstandigheden in aanmerking geno men, zich over het hospitaal te Antwerpen niet te beklagen. Een onbekend heer vernemende, dat de wijn, welke onzen gewonden werd toegediend, groo- tendeels uit water bestond, liet dadelijk zes flesschen rooden wijn en eenig lekkers halen, en dronk nu met Morre en zijne kameraden op de gezondheid van koning Willem, waarop door hen met zielsverrukking werd bescheid gedaan. Ook sommige Antwerpsche dames kwamen onder vele blijken van teeder medelijden de Hollanders toespreken, en onderzoekeu of hun ook kleedingstukken of andere dingen ontbra ken; al hetgeen onze ongelukkigen opnoemden en noodig hadden, werd hun ten spoedigste be zorgd, met bijvoeging van onderscheidene ver snaperingen, pijpen, dopjes, enz. De burgemeester der stad Antwerpendoor onze gewonden om zijne menschlievendheid ge prezen, verscheen wekelijks tweemaal in hun midden, vergezeld van zijnen bediende, die altijd eenen grooten linnen zak medebracht, waarin zich kleine zakjes met tabak bevonden, welke aan de Hollanders werden uitgedeeld. Morre buiten staat om te rooken, schonk zijn aandeel weg aan zijne makkers, die uit tijdverveling hunnen voorraad spoedig in rook en damp deden verkeeren. Na de overgave der Citadel was het aantal Hollandsche geblesseerden veel vermeerderd, onder welke zich een serjant en een korporaal bevonden, die aldaar de Militaire Willems-Orde schaal wordt op de grofste wijze en bijna vuor ieders oog gedreven: immers dat behoort tot de zeden des lands. Boven dien is dat geld niet weggeworpen, straks keert het met ruime rente terug, want «de buit behoort den overwinnaar!" Die buit, het zijn de eere-ambten in den Staat, de winstgevende betrekkingen bij de rechterlijke en administratieve macht. Wie zal zeggen, hoe menigwerf het «gestoelte der eer" eigenlijk een zetel der schande genoemd moest worden? Wij noemden zoo-even de rechterlijke macht, en konden daarbij ook wijzen op de ergerlijke misbruiken van de rechts pleging in de Vereenigde Staten. De in stelling onder den naam van jury be kend, over welke af en toe door de pers belangwekkende onthullingen worden ge daan, leidt in een groot aantal gevallen tot straffeloosheid voor de ergste mis dadigers, en dan neemt het volk zelf de taak van rechter en beul in handen. De onlusten, dezer dagen te Cincinnati voor gevallen, hebben een nieuw licht doen opgaan over de rechtszekerheid daar te lande, en ofschoon zij zekeren lieden, die ook voor ons land de invoering van dat systeem wenschen, het zwijgen niet zul len opleggen, de logica der feiten is machteloos tegenover het vooroordeel, toch zullen zij hen, die het «hoort en wederhoort" in toepassing wenschen te brengen tot nadenken stemmen. Wij voor ons trekken hier geen con clusie. De Republiek der Vereenigde Sta ten vormt een grootsch en schoon land, met veel voortreffelijks en waarschijnlijk een prachtige toekomst. Maar we komen alleen op tegen de blinde vergoding, die haar dikwijls wordt gewijd. krijgende, dezelve, even als de gewonde Fran schen, die alle met een ridderkruis waren be giftigd, aan hunne krip ophingen. Morre op zekeren dag door chirurgijnsjongens verbonden wordende ontnamen deze hem een zwart sajette beursje, hetwelk hij met een koordje om den hals droeg, en waarin zich nog drie dubbeltjes van zijne laatst ontvangene soldij bevonden. Morre zich hierover gebelgd toonende, gaven deze roofzuchtige knapen hem te kennen, dat zij het beursje afgeknipt hadden, om hem des te beter te kunnen helpen, doch intusschen vergaten zij, hem hetzelve terug te geven. Dit ongeval werd. echter spoedig vergoed door de nonnetjes, zijne liefderijke oppasters, die een wit beursje voor hem maakten, en hem hetzelve met een wit koordje om den hals hingen. Dit was voor onzen Morre een belangrijk geschenk; want van onderscheidene personen eenig geld krijgende, werd dit door zijne Zusters (zoo als hij ze noemde) in deze bewaarplaats g»borgen, en groeide weldra tot de som van twee en twin tig gulden aan. Schoon Morre in het hospitaal te Antwerpen met buitengemeene zorg verpleegd en opgepast werd, en nog slechts ten halve genezen was, verlangde hij echter ongemeen, om weder den Vaderlandschen bodem te betreden, en sloeg dus, zonder eenig bedenken, het aanbod van den meergernelden kapellaan af, die den onge lukkige als kind in huis wilde aannemen, en voor zijn tijdelijk en eeuwig heil zorgen. Vrolijk klopte Morre het hart in den boezem, toen hij en vier en twintig zijner kameraden, in het begin der maand Januari 1833, met drie diligences van Antwerpen naar Breda werden vervoerd. Wordt vervolgd.

Historische kranten - Archief Eemland

Nieuwe Amersfoortsche Courant | 1884 | | pagina 1