NIEUWE
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
AMERSFOORT, BAARN, BUNSCHOTEN, EEMNES, HAMERSVELD, HOEVELAKEN, HOOGLAND, LEUSDEN, SOEST,
VUURSCHE, SCHERPENZEEL EN WOUDENBERG
Ymmilzicllei ei Teriatiitinten.
In het verre Westen.
Feuilleton.
Mo. 46.
Zaterdag 7 Juni 1884.
Dertiende Jaargang.
Uitgever: A. M. Slothouwer,
COURANT.
Abonnementsprijs voor Amersfoort per 3 maanden f 1,
Franco door het geheele Rijk1,10.
Afzonderlijke nummers3 Cent.
Dit Blad verschijnt des Woensdags en des Zaterdags.
te Amersfoort.
Advertentiën van 16 regels 0,40.
Iedere regel meer 0,05
Voor het Buitenland0,07
Reclames per regel 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Advertentiën kunnen ingezon
den worden tot uiterlijk 's mor
gens 10 uur des Woensdags en
Zaterdags.
Eene viermaal geplaatste ad
vertentie wordt sleclits driemaal
in rekening gebracht.
Bloeimaand van het jaar 1884 is voor
de liberale zaak in Nederland niet onvoor-
deelig geweest. Pas had die maand haar
intrede gedaan, of wij werden verheugd
door den uitslag eener verkiezing in het
district Doknum, dat door veler, reeds
onder de „twijfelachtige" werd gerang
schikt, en waai inderdaad wel gevaar voor
een nederlaag bestond, dewijl tegenover
den candidaat der vrijzinnige partij een
man stond van veel bekwaamheid en in
geheel Friesland zeer populair. Dan, hier
werd, toen de heer Rengers met groote
meerderheid werd gekozen, geen winst
behaald, dewijl zijn voorganger in de
Tweede Kamer zijn geestverwant was.
Een belangrijk voordeel daarentegen
gaf de verkiezing van den heer Van Laer,
in Almeloo, waarde clericalen zeer groote
kans hadden een zetel te veroveren, door
de aftreding van een conservatief vacant
geworden. De krachtsinspanning was van
beide zijden groot: 93'/2 percent van de
kiezers traden in het strijdperk, en
juist dat verhoogt de waarde der gevallen
beslissing. We gelooven, dat zoo overal
dezelfde ijver iri het werk werd gesteld
er nooit vrees zou behoeven te bestaan
voor verzwakking van het liberaal be
ginsel.
Er is nog meer, dat ons hoopvolle ver
wachtingen doet koesteren voor de toe
komst. De wolk, die over ons lager onder-
Het was een lieve verschijning, behoorlijk in
haar jonkvrouwelijke schoonheid nu, gij hebt
haar zoo even gezien; maar wat gij niet hebt
kunnen opmerken, dat was een wonderbare ge
lijkenis met Margaret, toen zij denzelfden leeftijd
had. Aandachtig beschouwde ik het lieve jonge
naaistertje, en hoe langer hoe meer werd ik aan
de dagen van vroeger herinnerd. Zelfs haar
sierlijke bewegingen, haar lachen en de manier
waarop zij het hoofd hield waren mij niet vreemd,
maar kwamen mij zeer bekend voor. Nadat zij
het loon had ontvangen en weer met ander werk
den winkel verlaten had, vroeg ik den winkelier
naar haar, en welwillend antwoordde hij
»Niet waar, het is een lief schepseltje, een
kind dat hier in Californië eigenlijk niet op hare
plaats is. Maar zij staat onder bescherming van
ieder die haar kent, en dat maakt het haren
goeden engel gemakkelijker om voor haar welzijn
te waken."
»Hoe heet zij vroeg ik dringend.
«Charlotte Mapelton," luidde het antwoord,
dat mij, hoewel ik het verwachtte, als een
donderslag trof, «zij is het eenige kind van een
weduwe, die haar man lang geleden verloren
heeft. Hij moet ver weg gestorven zijn.
Voor achttien jaar, toen het goud nog niet
lang ontdekt en San Francisco niet veel meer
dan een kolonie was, is hij met zijne vrouw
hierhien gekomen. Dit heb ik van het meisje
vernomen. Het moet haar niet best gegaan zijn,
want de moeder onderhield zichzelve en het
wijs hing, is gelukkig weggedreven,
weggevaagd door de flinke houding van
de linkerzijde in de Tweede Kamer. Er
zijn eenige wijzigingen gebracht in de
Wet van 17 Augustus 1878, maar
deze zullen de school geen nadeel doen, de
geringe vermeerdering van het maximum
getal leerlingen voor eiken onderwijzer
is meer te beschouwen als een concessie
aan den werkelijken toestand dan aan hen,
die de zorg der overheid voor de volks
ontwikkeling zouden willen opheffen, ter
wijl de beperking van de Rijks-bijdrage
zoowel aanbeveling verdient als maatregel
van bezuiniging, als om een zuiverder
afscheiding in het. unanciëel bekeer van
Rijk en Gemeente te maken. De bepaling
dat voortaan tot 600 leerlingen toe aan
de leiding van één hoofdonderwijzer kun
nen worden toevertrouwd achten wij een
verbetering; natuurlijk zal zij alleen in
de grootere gemeenten toepassing vinden,
waar men dan de twaalfklassige school
meer consequent kan inrichten. Het
kenmerkende van deze wetswijziging is,
dat zij geheel het wei k is van de liberale
partij: niet slechts is het ontwerp van de
rechterzijde in den parlementairen strijd
gesneuveld, ook van dat van de Regee
ring is weinig overgebleven.
Voorts is bij deze gelegenheid gebleken,
en dat is misschien nog het belang
rijkste feit in de geschiedenis van deze
merkwaardige Meimaand, dat de liberale
partij in de Tweede Kamer, bij aansluiting,
nog altijd machtig is. Men heeft het doen
voorkomen, als bestond er in haar boezem
een onheelbare breuk, en wel het aller
meest juist op het punt waar het thans
op aankwam, de schoolquaestie. Moge
de ervaring, ditmaal, niet verloren gaan.
Wanneer de natie de liberalen eendrach
tig ziet optreden, zullen velen wier geloof
aan de levenskracht der vrijzinnige be-
meisje met naaiwerk, waarmede zij echter toch
zooveel verdiende dat zij zich redder, kon. Maar
zij zijn in beteren doen gekomen sedert zij met
haar tweeën werken en ik haar ee naaima
chine bezorgd heb. Ja, als wij wat meer van
die menschen in Californië hadden, dan kon het
veiligheids-comité zijn congé wel nemen.
«Na deze rnededeelingen was ik zoo ontroerd,
dat ik het gesprek niet verder kon voortzetten.
Ik vroeg nog terloops naar de woonplaats der
vrouw en ging toen heen.
«Het is toch een eigenaardig iets, die aan
hankelijkheid, die uit de eerste reine liefde der
jeugd ontstaat," merkte Webster op met zoo
veel zachtzinnigheid in zijne stem, dat Harold
in hem nauwelijks den president herkende van
een afdeeling van het veiligheids-comité, dat
met ijzeren hardheid over leven en dood be
sliste, «was het een moorddadig gevecht ge
weest, ik zou er zonder aarzelen op ingegaan
zijn; maar om Margareth weer te zien, haar
tegemoet te treden er. haar mijne vriendschap
aan te bieden, eer ik dat kon doen had ik twee
dagen noodig om mij te bedenken. Ik moest
mij op alle mogelijkheden voorbereiden, en mij
vertrouwd mak' n met het denkbeeld, dat ik een
door het verdriet verouderde gestalte zou weer
vinden, opdat zij mijn schrik niet zien en er
pijnlijk door aangedaan zou worden. Ik moest
mijzelven volkomen meester blijven, om door
niets aan het eens gepleegde bedrog te herin
neren, om mijn woorden zelfs mijn blik in mijne
macht te hebben, opdat zij ze niet zou uitleg
gen als een verwijt, zij het dan ook indirect.
De dagen onzer jeugd moesten geheel vergeten
schijnen; ik moest tot haar gaan als een wel
willend, offervaardig vriend. En wat zou ik mis
schien nog vernemen 1 Want hetgeen ik tot nu
toe gehoord had, dat dwarrelde als een chaos
in mijn hoofd dooreen. Hier zeide men dat Ma-
ginselen aan het wankelen is geraakt,
zich opnieuw opgewekt gevoelen, om de
banier van den vooruitgang hoog te
houden, om met haar ten strijde te trek
ken overal waar het vaderlandsch belang
zulks vordert.
Er zijn nog altijd zeer belangrijke be
sluiten te nemen. Of wij die mogen ver
wachten in het zittingjaar welks einde met
rassche schreden nadert, wordt meer ei
meer onzeker. Zonder te spreken van de
financiéele hervorming, waar omtrent
een gewichtig voorstel ter afdoening ge
reed is, wijzen wij inzonderheid op de
grondwetsherziening, het vraagstuk bij
uitnemendheid, dat in den laatsten tijd
in een staat van sluimering schijnt ge
raakt te zijn. Toen indertijd de voorstellen
der Staats-commissie openbaar werden,
hebben we den hoofdinhoud medegedeeld
en er in het algemeen onze ingenomen
heid mede betuigd er wordt evenwel nog
altijd gewacht op een behaald Regeerings-
ontvvei p, en zoo lang dat niet is verschenen
is het niet mogelijk zelfs bij benadering
aan te geven wat de toekomst zal baren.
Houdt de rechterzijde vast aan haar
meening, dat geen veranderingen aan
vaard mogen worden die niet de bevredi
ging van haar eischen insluiten, dan is
het meer dan waarschijnlijk dat van het
herzieningswerk niets zal komen. De
eenige kans om haar te verkrijgen wordt
dan een zoodanige versterking van het
liberale element in de Tweede Kamer,
dat zij over een meerderheid van twee
derden der stemmen kan beschikken.
Zal het zoover kunnen komen, dan
moeten in de eerste plaats de vrijzinnigen
vast aaneengesloten zijn, in de tweede
plaats rekening houden met de maatschap
pelijke behoeften van ons volk. Als het
blijkt dat de liberalen gezind zijn daaraan
voldoening te schenken, dan kan het niet
pelton spoedig na zijn komst in Californië weer
vertrokken en in den vreemde gestorven was;
de goudgraver beweerde hem nog voor vijf jaar
gezien te hebben; Margareth noemde zich Mis.
Mapelton, hoewel de geheele huwelijksplechtig
heid maar een ellendig spel was geweest
waar een sleutel tot al deze raadselen te zoeken
«Toen ik haar eindelijk opzocht het was
laat in den namiddag, het uur waarop haar
dochter een kleine wandeling maakte, om met
het vallen van den avond terug te zijn -— vond
ik haar alleen thuis. Zij herkende mij dadelijk,
en ik bemerkte zeer verstandig gehandeld te
hebben door niet onder den eersten indruk tot
haar gegaan te zijn. Het zou rnij onmogelijk
geweest zijn mij zóó te beheerschen, dat
Margareth zich als 't ware aan mij vasthechtte
uit mijn woorden troost putte, en mij tevens
een beslissenden invloed op zich liet gewinnen.
«Ja, wij zagen elkaar sedert negentien jaren
voor het eerst terug," ging Webster na een
korte poos droomerig voort, maar dadelijk daarop
klonk het weer somber en hard«Ik zal niet
trachten u dit weerzien te beschrijven, het is
er hier de plaats niet voor; toen ik echter in
de veranderde, door verdriet misvoriqde trekken
zoeken moest naar eenige gelijkenis met de eens
zoo jeugdige schoone Margareth, en toen ik mij
tegelijkertijd herinnerde wie de schuld was van
deze treurige verandering, ontwaakte in mij
weer zulk een dorst naar wraak, dat ik het
noodlot verwens :hte, dat den bewerker van zoo
veel leed misschien door een zachten dood bui
ten het hereik eener rechtmatige wraakoefening
had gebracht.
«Mrs. Mapelton," sprak ik op hartelijken toon
tot haar, die door schrik bijna verlamd was,
terwijl ik met opzet den vertrouwelijke!! naam
Margareth niet noemde, «de jaren hebben ons
beiden zeer veranderd; slechts in een opzicht
anders, of de bondgenooten zullen haar
toestioomen. Er is op dat gebied nog
veel te weinig gedaan, en aan die ont
houding moet een einde komen. De sociale
quaestie wordt slechts dan gevaarlijk,
wanneer men haar links laat liggen de
kleine maar woelige partij der wanorde
verliest al haar invloed, zoodra het duide
lijk wordt dat langs een beteren weg
dan zij voorstelt te bewandelen verbete
ring in het lot der arbeidende klasse
wordt gezocht. In de meeste landen van
ons werelddeel worden maatregelen geno
men die de vei heffing vai, den werk
mansstand ten doel hebben, en voorna
melijk zoekt men die in regeling van den
werktijd der niet-vol wassenen. Zelfs
Rusland geeft ons een beschamend voor
beeld daar wordt niet slechts de arbeid
in fabrieken en werkplaatsen aan kinderen
beneden twaalf jaar verboden, maar ook
die van personen tusschen 12 en 14 jaren
tot een kleingetal uren beperkt, onder
verplichting van een bepaalden tijd nog
de scholen te bezoeken. Nu is het wel
waar dat in Rusland een bre* de kloof
ligt tusschen de afkondiging eener wet
en haar uitvoering, maar het beginsel is
toch gesteld, en het ware te wenschen
dat ook wij zoo ver waren. Bij den Oosten-
rijkschen Rijksraad is mede een wet tot
regeling van den arbeid in onderzoek
onder andere voorschriften houd zij ook
een stellig verbod van kinderarbeid in,
tot het veertiende jaar uigestrekt.
De quaestie der kiesbevoegdheid is met
een nieuwe bijdrage verrijkt door den uit
slag der verkiezingen voor de Provinciale
vertegenwoordiging in België. Men vleide
zich met de verwachting dat de zooge
naamde capaciteits-kiezers meerendeels
liberaal zouden stemmen, en de uitkomst
is geheel anders geweest. Zou dat voor onze
liberalen een reden moeten zijn, om dit
bleef ik dezelfde, in mijn oprechte onbaatzuch
tige vriendschap, zooals die slechts ontstaan
kan uit een eerste, ernstige liefde van een eer
lijk man."
«De beklagenswaardige vrouw zag mij strak
aan. Zij scheen de haar toegestoken hand niet
te bemerken. Haar doodsbleek gelaat werd
plotseling door een zwakken blos gekleurd, haar
iichaam wankelde, zoodat zij, meer om een steun
te hebben dan bij wijze van groet, eensklaps
mijn beide handen greep.
«Websterriep zij op gesmoorden toon,
«noem mij zoo niet ik heb u eens misleid,
en toch zijt gij de eenige door wien ik dien naam
niet kan hooi en noemen, terwijl ik toch, ter
wille van mijne dochter, angstvallig zorgen moet
door de wereld voor Mrs. Mapelton gehouden
te worden -- wat ben ik verraden 1 Wie had
dat kunnen denken ik kan het niet uitspre
ken
«Wees gerust," viel ik haar in de rede, daar
zij der wanhoop nabij was, «evenals voor het
oog der wereld, zijt gij voor mij ook slechts
Mrs. Mapelton maar laten wij d ar niet verder
over spreken. Want door een zonderling toeval
werd ik met het geheim bekend. Juist van hein,
die bij dit ongelooflijk bedrog een hoofdrol
speelde, vernam ik het."
«Zij zuchtte diep, en terwijl haar oogen door
tranen gevuld werden, smeekte zij 's Hemels
zegen voor mij af.
«Als gij slechts weet, ging zij voort, dat ik
bedrogen werd, ben ik tevreden. Gij zult mij
uwe hulp, om mijn geheim te blijven bewaren,
voortaan niet weigeren."
Wordt vervolgd.