NIEUWE
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
BUNSCHOTEN, EEMNES, HAMERSVELD, HOEVELAKEN, HOOGLAND, LEUSDEN, SOEST,
STOUTENBUBG, VUURSCHE, SCHERPENZEEL EN WOUDENBERG
Feuilleton.
MIJN ONGELUKSSTEEKEN.
No 68,
Zaterdag 23 Augustus 1884.
Dertiende Jaargang.
Uitgever: A. M. Slothouwer,
Het vraagstuk van den
regeeringsvorm.
Abonnementsprijs voor Amersfoort per 3 maanden 1,
Franco door liet geheele Rijk'1,10.
Afzonderlijke nummers3 Cent.
Dit Blad verschijnt des Woensdags en des Zaterdags.
te Amersfoort.
Aiveitentiën van 16 regels f 0,40.
Iedere regel meer 0,05.
Voor het Buitenland0,07
Reclames per regel 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
A«lverteiiti«ln kunnen Ingezon
den worden lol uiterlijk 's mor
gens ÏO uur de* Woeiigdngi* en
Zaterdag*.
Keue viermaal geplaatste sid-
verleulie nonll slecht» driemaal
in rekening gebracht.
Dnt de droefheid van het NVderlnndsche
volk groot was, toen liet zijn laatsten
prins op jeugdigen leeftijH zag sterven,
was niets meer dan natuurlijk, en elke
uiting van dat leedgevoel verdient waar
deering.
Toch zijn er in die dagen ook woorden
gehooid, die niet zonder tegenspraak mocli
ten Blijven. Indien zij oprecht gemeend
waren, en wij hebben geen reden
om daaraan te twijfelen, dan getuigden
zij van een moedeloosheid, van een gebrek
aan vei trouwen in de toekomst, waaraan
nooit mag worden toegegeven.
ïArm Nederland." zoo lazen wij
ergens. »de laatste tak van den Oran
jestam afgehouwen! Wat zal er van
U woi den
We gelooven. dat de stemming die zich
in deze woorden lucht geeft, menigvuldige!
voorkomt dan men wel vermoedt. Maar
dan kan het ook zijn nut hebben eens
na te gaan, of zij recht van bestaan
heeft.
l'e regeeringsvorm door de gebeurte
nissen van 1813 hier te lande ingevoerd
door die van 1850 en 1848 nadei be
vestigd, kan wel geacht worden het best
aan onze wenscben te voldoen. Het moge
voor sommigen, gewoon om zich een
Koning niet anders voor te stellen dan
als een machthebbende, die telkens te
(IJit iiet ie ven van een juwelier, door
Herm. Ge mm.)
o
Op zekeren morgen was ik in het kleine kabi
net achter den winkel ijveiig bezig eenige
steenen te onderzoeken, die voor de hertogin
van X. nieuw gezet moest, ii worden, toen de
chef verseheen en mij verzocht naar voren te
gaan. Sluit voor liet oogenblik deze steenen.
Weg, lieve Grmm, en assisteer Biónner, want
de lieden, die juweelen bezichtigen, bevallen
me niet recht." Ik haaste mij. aan deze opdracht
te voldoen. Mijn collega Bionner trok zich met
een knorrig gezicht teiug en dacht zeker:
«Alweer die voorkeur, Geinrn moet overal zijn
neus iu steken.'' Ik gunde mij geen tijd oin
hierover- verder na tp denken, naar luisterde naar
de weiisehen eener slanke dame en een lieer
in 't zwart, beiden droegen respirateurs en
spraken met elkaar op gedeinpten toon. Lie heer
zag er zeer bleek ei. ziek int en het bovenste
gedeelte van het gelaat der dame was dicht
gesluierd, maar bij tnijne nadering hief zij den
sluier op en liet mij in de groote, schillet eiule
oogen van eene schooiie vrouw zien. «Die zien
er toch niet verdacht uit" meende ik, teiwijl
ik den op mij gerichteii blik der daine Verineed
want het is onze zaak op de handen en niet
op de oogen te letten doch de handen dei-
dame staken in fjjne handschoenen en die van
den heer waren zoo sinal en doorzichtig, blijk
baar die van een zieke.
voorschijn treedt om zijn wil te open
baren, moeite kosten de plaats van de
Kroon in de constitutioneele monarchie-
te begrijpen, /ij die nadenken en die
de geschiedenis van do laatste vijftig
jaren kennen, beseffen hoeveel rust liet
geeft, dat ten slotte alle ge/.ag samenloopt
op één punt, en men op dat punt den
geéei biedigden telg uit het Oranjehuis
aanheft.
Maar gesteld, dat zicli eenmaal het
ongelukkigste geval vooirk-ed dat geen lid
vari dal dieibttar Voistengeslacht meer
aanwezig was. Zou uien zelfs dun nog
mogen uittoepen: xAriu' Nedeiland,
Wat zal er van u worden?"
De mogelijkheid, die we zooeven stelden,
verschilt vei bazend veel van een waar
schijnlijkheid. Als Prinses Willielinina
blijft gespaard, dan is geen schakel gebro
ken in den keten der constitutioneele
monaichie, en be.-taal de kans, dat liet
Huis van Oranje in een zijtak met vei-
nieuwde kracht en gloiie bei leve- Doch
mocht de toekomst voor ons vaderland
iets anders iu haai schoot omsluiten
Dan zouden we, op dit oogenblik niet
onze gebrekkige Grondwet een reeks
personen aanduidende als vermaagschapt
aan de Oranje-dynastie, die achtereen
volgens aanspraak zouden hebben op
den troon, in eenige moei,-lijkheden ver-
keeien. Een vreemde prins, met boe
voortreffelijke eigenschappen ook toege-
i ust. zou niet gemakkelijk de liefde onzer
laiidgeliooten iu zoodanige mate verwer
ven, dat men liet verlies van liet aloude
Vorstengeslacht zou kunnen vergeten: en
iu tijden van crisis l.em niet vol ver
trouwen de beslissing op te dragen, ware
locli eindelijk in den eersten tijd. wel
wat veel gevergd. Misschien zou bet hem
gelukken, eenmaal de hinten zijner on-
dei danen te winnen doch daaitegen-
»Nu Julie, welke wilt ge kiezen?" vroeg de
heer.
•Ik ducht dat ge reeds eeue keuze ge-laan
lia-lt," antwoordde zij op een zuchten ge-lis-
tingeerden toon; -ik /.ou iiieeoeii iets eenvoudigs
en niet te iltiur. Waarom wilt ge niet bij uw
eei te voornemen blijven en een b-acelet of
k'Uisje kiezen."
»B.--t. Wilt uons dan eenige braceletten
laten zien. Wij weiisehen jui-t niet iets zeer
ku-ilbaars, al- wel iels wat smaakvol en tevens
licht is, geschikt om door een jong mei-je ge
dragen te worden," Ik opende de eene kast
voor, -Ie andere nu, met b uui-lelten van alle
mogelijke pi ijzen; van tien tot zeshonderd louis
d'or, en hoewel /ij zeer uioejelijk te be\redigen
waren, moest ik toch erkennen, dat de daine een
zeer fijnen smaak had, en de heer niet weinig
kennis van edelgesteenten bezat.
olk zou mij vu-ir dezen deoideeren willen,"
Zei-Ie liij ein lelijk en wees op een geer seho-iueii
en toch eeiivou-ligen armband met saffieren en
paailen ingelogd. «Hoeveel ko-t die?"
-Zeshonderd gulden," antwoordde ik. „Zij is
zeer smaak ol." irieikte de dame op,maar vol
doet li ij wel genoeg?"
„Ge bedoelt wat den prijs betreft, gaf de
lieer ten antwoord, „ge kent het spreekwoord
van een gegeven paai-l. Overigens is er geen
bij -lie inij slech-.s half zoo goed bevalt, en
Amelia /al niet over -le-i pi ijs nadenken, als zij
den armband draagt."
..Dan zou ik hein nemen." en dadelijk voegde
/.ij ei vol bewondering bij„O welk een prachtig
ki uis terwijl ha r blik op een gou.l en geëiuail-
leeid ornament in een -Ier kasten viel, „wei ke-
lijk het is zeer schoon," vervolgde zij, liet kruis
iu de hand nemende, „vooral -lie g-oote paarl
in het midden. Dat bevalt me eerst goed."
„Hoezoo, om het aan Amelia te geven 7" vroeg
over stnnt toch ook het gevaar, dat de
aaneensluiting uitbleef. Geheel iets anders
is bet met een lid van het Oranjehuis
gebnien en oppevued te tri iblen vaneen
atmosfeer, waarin men niets aantieft dan
wederzijds de inn lelijkste toegenegenheid
tussclien Vor.-t en volk, heeft hij of zij
bij de troonsbeklimming teeds de sym
pathie in bezit, die een buitenlander nog
met veel moeite zou moeten veroveren.
De bepalingen omtrent de troonsopvol
ging. in de Grondwet voorkomende zijn
vastgesteld onder geheel andere omstan
digheden dan wan in we llians verkeeren.
De plicht der Regen ing is z-u g te dragen
dal zij niet onveihoeds als een wapen
tegen ons gewend worden.
Wij meenen dat Nederland, behoudens
zijn verplichtingen jegens den Koning,
de Regentes en de Troonopvolgster,
volkomen vrij rnoet blijven in de regeling
van zijn toekomst. Mocht ons de ramp
treffen waarop we hierboven zinspeelden,
dan moet de toestand van liet oogenblik
het richtsnoer der te nemen besluiten
zijn.
Daartoe is het, gelooven we, noodig,
dat bel Grondwetsartikel betieffende de
troonsopvolging een geweldige besnoeiing
onderga. En, nu het schijnt dat de Regee-
ling, ten einde niet terstond voor de be
zworen eener grond wetsherziening te
staan en toch bet gevaar te ontkomen,
dat bij onverhoopt overlijden van onzen
koning lange jaren zouden moeten vei loo
ped eel men tot dien maatregel kon beslui
ten, eenvoudig wil voorstellen artikel 198
op te hellen hetwelk bepaalt, dat geen ver
andering in de Grondwet of in deeif-op-
volging mag gemaakt, worden gedurende
een regentschap, nu mag, naar onze be
scheiden meeding, weleens met kracht
wonlen aangedrongen, op een nieuw
Hoofdstuk 11, in plaats van hel vigeeiende,
-Ie heer lachend. „Wel neen, ik zou liet voor
mezelve «Vensi lien.' „Lieve Julie, wij zijn hier
ui geen in-nlein.ig-i/.ijii." bemerkte ll-i.ir begelei-
-lei schouderophalend. en t--eu volg Ie een g.--
llui-ler en weiden er lachjes gewisseld tusscheu
lleli bciilell.
„Hoe duur is -lit kruis?" vroeg de lieer ein
delijk. ,.Het kost ƒ430." ..Hm. -lat dunkt ine
toch vet I vooi zoo-o klein ding,'- zei-Ie de lieer,
liet ktuis van alle kanten beziende. Ik legde
In-in uit -lat iu dit geval -Ie pi ijs door de groote
-Ier paailen bepaald werd. N.i korte aar/.ding
besloot hij tot den koop en ik zag lino e dame
hem inet een hand-huk dankte, terwijl haar op
gei uim-leii blik mij een ongenblik trof. Je
b-ut een onweerstaanbaar vinnetje!" -lacht ik.
„Je weet alles van lieiri ge-laan t krijgen ei-
l:i«-111 -tail op den koop toe iu uw vuistje."
L) ta' bij vei loor ik echter geen oogenblik -Ie
uitgespreide kost baai lieden uitliet oog. „Wan
moeten de zaken bezorgd worden?" vroeg ik.
„O. We nemen e dadelijk in-'de," antwoordde
-Ie dame; „we /.lillen u om -Iu kleine pakje
geen m-n-ite aandoen." Hoewel ik zeer beleefd
vei klaarde er geen sprake van moeite was,
haalde de lieer een zakboekje te voorscliij -.
verzocht me oin peil en inkt en leekeinle een
wissel van 110'! betaalbaar bij eene kl- ine
provinciale bank. Nu werden trouwens mijne
lippen ietwat gi sloleiier, en de verdenking van
mijn chef kwam me niet langer zoo geheel on
gegrond voor. Ik v ei klaarde al-gewoonlijk,-lat
hei nnzp vaste usance was, juweelen eei si na
lionureeriiig van den wissel af te leveren. „Ach,
zeer goed!" zei-Ie de lieer kalm, z-nnlei zich
in 'l minst gi-kienkl te tnuueii. ..ik kan ine
best voorstellen -lat u voorzichtig hent." De
dame evenwel scheen zeer verstoord en wierp
mij een toormgeu blik toe terwijl ik bei-Ie naai
de deur geleidde, nadat ik beloofd had de
dut verouderd is en gevaarlijk voor de
toekomst. Daar zijn toch zeker geen
partij-belangen hij hetiokken, zoodat voor
een nieuw systeem van opvolging wel een
mt-erdei beid te verkrijgen zou zijn.
Wij gelooven dat men, na de artikelen
I I en 12 te hebben veranderd, het 16e,
17e, 18e, 19e, 21e en 22e artikel best
kan doen vervallen. Aitikel 24, de 2e
alinea: «Is de opvolger niet benoemd of
ontbreekt bij bij ovei lijden des Konings,
dan geschiedt de benoeming door de
Stateri-Geiieraal, daaitoe iu dubbelen
getale bijeengeioepen, in vereenigde z.t-
liug wijst met de meeste juistheid den
dan te volgen weg aan.
We gaan nog een schrede verder en
onderstellen zelfs de mogelijkheid dat
om politieke redenen de voorkeur werd
gegeven aan republikeinsche instellin
gen. Ook dan, meenen we. mag de
Grondwet daartegen geen beletsel op
werpen
Op dit oogenblik dwepen we niet met
dien staatsvorm. Wat we van republie
ken hooi en en zien is niet van dien aard,
dat we er hartelijk naar verlangen. Ook,
ofschoon ons vaderland zijn gouden eeuw
heeft gehad in de dagen, toen het een
gemeeueliestelijken staatsvorm had, wen-
schen we geenszins terug wat de revolutie
van 1795 heeft ineen doen stoiten. Toch
zou liet kunnen gebeuren dat we, op
den dag, dat de band tusschen Nederland
en Oianje door den dood was verbroken,
reden hadden om geen vreemden prins
tot den troon te roepen, noch op eert
andere wijze het koningschap te hand
haven; dat we daarentegen wél in ons
midden een man bezaten, wien weondef
een anderen titel bet hoogst gezag
wenscliteii op te dragen. In dut geval
juweelen naar het hotel waar zij logeerden, een
-Ier voornaamste van ile sta-l, te zenden. „Alles
t c uneilie, maar goed gespeel-I," zei-Ie mijn chef
loeii ik h.-irj den wissel en het visitekaartje
met den naam P. Ro-t, ambtenaar, toonde. De
wis-el moest echter gepresenteerd worden. De
bediende ging er inede naar den bankier en
ik overiuig-le mij nogmaals dat er niets ont
vreemd was. Tut mijne groote voldoening Aas
-Ie scène zonder eenige schade afgelo -pen. Ik
verwachtte reeds eene nieuwe uitnon-ligiug
om te komen -lineereii, met nog andere bewijzen
van tevredenheid, maar lot Onze groote verras
sing kw.un -Ie bediende ongeveer een uur later
terug in-'t het bericht, -lat alles in or-le en de
wissel gehonoreerd was. Hel behoeft nauwe
lijks gezegd te worden, dat de juweelen-la-lelijk
naar het lintei gezonden warden, waarop zich
tusschen ons een discours ontspon hoe dikwijls
geratliiieenle bedriegers er doorhéén weten te
-luipen, terwijl e-rlijke lieden onnoodig verdacht
worden. Er verliep ongeveer eene maand. Op
een kou len Jauuari-lag Werd ik in d-n winkel
geroepen en von.l ik -loz.-lf.le dame, die het
kruis gekrege-i had, alleen aanwezig. Zij droeg
nog allij i een respirator en zag er zeer bleek,
afgevallen uit. Ue sclialksohe uitdrukking was
u-1 hare oogen verdwenen en ik inoe-t tevens
erkennen, hlar in zoover onrecht gedaan te
hebben, dooi te ineenen -lat'/ij haren man tot
speelbal gebruikte. Zj sprak integendeel in-t
tee-lei e zo-g ovee hem en vertel-le mij dat haar
echtgenoot ree-Is weken in liet hotel ziek lag.
„Ik breng ii het kruis te. ug, >nn té repareeren,"
vervolg.ie zij, liet in irnkijneii doosje uit haren
muf te voorschijn halende.
Wordt vervolgd.