Officiëele Publicatie.
School- en Kerknieuws.
personeel der Amsterdamsche rechtbank
werd in de Tweede-Kamer-zitting van
Donderdag 25 Sept. aangenomen, nadat
door aannepiing van een amendement
van de heeren A, Mackay en Beelaerts
van Blokland was beslist, dat zij beperkt
zou zijn tot één vice-president en één
rechter.
Vrijdag werd met 68 tegen 14 stemmen
het voorstel tot wijziging vap art. 198
der Grondwet aangenomen. Het was be
streden door de heeren Van Baar, Hoff-
mans en Brouwers, die haar roekeloos en
ontijdig noemden, als leidende tot een
onnoodige ontbinding. De heer Keuche-
nius achtte de wijziging noodig maar
den tijd slecht gekozeneerst moest
de kiestabel herzien worden. De heeren
Schimmelpennick van der Oije noemde
het ontwerp onvermijdelijk, ook de heer
Verniers van der Loeff, ofschoon hij aan
merkingen had op de redactie. De Minister
Heemskerk verdedigde krachtig het ont
werp, vooral ook als een middel om tot
een meer omvattende grondwetsverkie
zing zonder overhaasting te kunnen over
gaan. De heer van Eek bestreed de
voordrachtde heer Rutgers van Rozen-
buig zou voor stemmen, doch protesteerde
tegen de verwaarloozing der financiën
door deze Regeering.
Na afdoening deze belangrijke zaak
scheidde de Kamer.
SCHOUW.
De BURGEMEESTER en WETHOU
DERS van AMERSFOORT,
Gezien art. 22 van het reglement op
het onderhoud en gebruik der wegen in
de provincie Utrechtd.d. 8 November
1853 (Provinciaalblad No. 102), alsmede
art. 104 van het algemeen policie-regle-
ment voor de gemeente Amersfoort;
Doen te weten, dat bij de voormelde
artikelen bedoelde najaars-schouw over de
wegen, slooten en waterleidingen, aan
hun toezicht of beheer onderworpen, zal
gehouden worden op Donderdag, den 16.
October aanstaande en volgende dagen.
Wordende bij deze bepalingen van
bovengemelde reglementen aan de belang
hebbenden in herinnering gebracht.
Amersfoort, den 29. September 1884
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester,
T. A. J. VAN ASCH VAN WICK.
De Secretaris,
W. L. SCHELTUS.
Amersfoort, 1 October 1884.
In het dagblad Het Centrum van 28
September komt een hoofdartikel voor
getiteldMiddelbaar en Hooger Onder
wijs te Amersfoort.
De redactie rekent in dit stuk uit,
hoeveel iedere leerling van beide inrich
tingen aan de gemeente kost, vindt de
uitgaven voor Middelbaar en Hooger
Onderwijs eene kolossale geldverkwisting,
en eindigt met aan hare lezers in over
weging te geven, of het wel raadzaam
is, bij de aanstaande verkiezing voor den
gemeenteraad het liberale element te
versterken.
Het is niet alleen geoorloofd, maar
zelfs plichtmatig, zijne medeburgers bij
eene zoo gewichtige zaak als de verkie
zingen voor te lichten. Wie zich echter
als voorlichter opwerpt, dient wel op de
hoogte te zijn van de zaak, die hij be
spreekt, en dit nu is met de Red. van
Het Centrum ten aanzien van het ge
noemde onderwerp niet geheel het geval.
De Red. spreekt met geen enkel woord
over de behoefte aan Middelbaar en
Hooger Onderwijs. Zij schijnt alleen be
lang te stellen in de kosten, die eraan
verbonden zijn, en die gaart zij met zulk
een angstvalligheid saam, dat zij zelfs
het gemis van terrein in rekening brengt,
terwijl ieder Amersfoorter wel weet, dat
als de H. B. S. niet was verrezen, het
stukje plantsoen, waarop zij geplaatst is,
toch ook geene rente zou hebben opge
bracht. Erger wordt er met het gymna
sium omgesprongen. Het aantal leerlin
gen wordt opgegeven volgens 31 Decem
ber 1883 te weten 39; het schoolgeld
volgens 1882 ten bedrage van 1,899,97,
en onvermeld blijft, dat er voor den
cursus '84'85 59 leerlingen zijn, die
f 3540 aan schoolgeld betalen, dus bijna
tweemaal zooveel als door de Red. in
rekening is gebracht.
Door de begrooting van 1882 tot grond
slag voor hare becijfering te nemen be
gaat de Red. nog deze kapitale fout, dat
zij de gemeente bovendien ongeveer
f 2500 te veel voor het gymnasium laat
betalen, want met dit bedrag is sedert
het rijkssubsidie verhoogd.
De leerlingen uit andere gemeenten,
die kost en inwoning bij ingezetenen
alhier genieten, zegt de Red., dragen
slechts eene kleinigheid in de indirecte,
en hunne ouders niets in de belasting
bij. Twee zaken hadden hierbij vermeld
dienen te worden: lo. dat menig inwo
ner meer belasting betaalt, dan hij anders
zou doen, omdat hij jongelui in den kost
heeft, en 2o. dat al die vreemde leerlin
gen samen heel wat duizenden, niet hon
derden, guldens in de stad in omloop
brengen, waarvan de neringdoenden en
ambachtslieden behoorlijk hun deel krijgen.
Geheel buiten rekening is gelaten, dat
zich heel wat welgestelde gezinnen in
Amersfoort komen vestigen en er flink
mede betalen in de belasting, omdat
hunne kinderen er de Hoogere Burger
school en het Gynmasium kunnen be
zoeken.
Wel had de Red. ter voorlichting der
kiezers eens mogen mededeelen, wat er
gebeuren zou, wanneer die twee inrich
tingen werden opgeheven of op een min
der goeden voet ingericht. Ten spoedigste
zouden de gezinnen, die niet in Amers
foort behoeven te wonen en hunne kin
deren Middelbaar of Hooger Onderwijs
willen doen geven, de stad verlaten en
daardoor een geduchten knak geven niet
alleen aan de gemeentebelastingen, maar
ook aan den neringdoenden stand. Zij,
die om hunne betrekking of zaken in
Amersfoort moeten blijven wonen, en
voor hunne kinderen M. of H. Onderwijs
noodig achten, zouden ze naar elders
sturen. Een schatrijk man, zooals Amers
foort er niet veel telt, zou op denzelfden
voet kunnen blijven leven, maar velen
zouden het geld, dat zij voor de opvoe
ding hunner kinderen elders moeten be
steden, dienen te bezuinigen op hunne
uitgaven in Amersfoort, en of de nering
doende stand dit gaarne zou zien, valt te
betwijfelen.
Yelen zijn van oordeel, dat de wel
vaart van Amersfoort zeer bevorderd kan
worden door het aantal welgestelde in
gezetenen te doen toenemen, en velen
weten bij ondervinding, dat als een ge
goed gezin van elders er over denkt zich
in Amersfoort te vestigen, dikwijls in de
eerste plaats wordt gevraagd»Is daar
eene goede Hoogere Burgerschool, is daar
een goed Gymnasium?"
Amersfoort is eene garnizoensstad, en
vele ingezetenen trekken daar voordeel
van door huizen of kamers te verhuren
en allerlei waren te leveren. Het plan
bestaat bij de Regeering om het garni
zoen met een geheel regiment infanterie
te vermeerderen. Winkeliers en verhuur
ders van huizen en kamers zien de uit
voering van dat plan verlangend te ge-
moet. Maar zou het ooit tot uitvoering
komen, als er gegronde vrees bestond,
dat de officieren in Amersfoort geene
gelegenheid hadden om aan hunne kin
deren het onderwijs te doen geven, dat
voor hun stand wordt vereischt?
Yoor de betrekking van Burgemeester
der Gemeente Leusden, vacant door het
bedanken van den Heer Baron van Har-
denbroek van Ammerstol, komen in aan
merking de heeren J. Baron van Harden-
broek alhier en Mr. A. J. de Beaufort,
te Leusden.
Zaterdagavond heeft ook de Kiesver-
eeniging Amersfoort eene vergadering
gehouden, ten einde een candidaat te
stellen voor het lidmaatschap van den
Gemeenteraad. Haar keuze bepaalde zich
tot den candidaat der Amersf. centrale
hoofdkiesdistricts-vereeniging. Alzoo heeft
de heer E. L. H. van Lanschot Hubrecht
een dubbelen kans.
Ter zelfde vergadering werd voorzien
in de periodieke aftreding van bestuurs
leden. Gekozen werden de heeren A. J.
Bos aftredend lid, T. C. van Gelder, B.
A. van Ruijven en J. C. Rolandus Hage-
doorn.
De contributie, aan het lidmaatschap
verbonden, werd verhoogd tot drie gulden.
Zaterdagavond, omstreeks half twaalf,
had op de Varkensmarkt alhier een ge
vecht plaats, tusschen twee jonge man
nen, die als kemphanen tegenover elkaar
stonden. Bij herhaling grepen zij elkander
aan, an sloegen, daartoe nog aangemoe
digd, er dapper op los. Eindelijk werd
een laatste aanval beproefd, waarbij het
scheen, dat een der vechtenden gebruik
maakte van een mes of eenig ander
scherp werktuig. Ten minste, toen zij
door omstanders met geweld gescheiden
werden, liep het bloed zijn tegenstander
langs hoofd en aangezicht. Jammer, dat
er geen politie-agent of nachtwacht pas
seerde, om een eind aan dat ergerlijk
tumult te maken.
H. V. te Amersfoort is, als beschul
digd van mishandeling, door de arr.
rechtbank veroordeeld tot 3 dagen celstraf.
Men deelt ons mede, dat de verkoop
der zakkenfabriek van den heer Bonneke
alhier, gisterenavond niet is doorgegaan.
De heer M. Wolff zou voor de som van
f 15000 hebben ingeschreven doch voor
f 18500 is zij opgehouden.
Een heer uit Almeloo bood f 400 voor
de machinedoch werd voor dat bedrag
geen kooper.
316de STAATS-UOTERIJ.
VIJFDE KLASSE.
Eerste week.
Trekking van 30 Sept.
(700 loten).
Ten kantore van den gekwalificeerden
Collecteur te Amersfoort zijn aan de na
volgende nummers te beurt gevallen:
Prijs van f ÏOOO
No. 4799.
Prijs van f 200
No. 6250.
Prijzen van f 70
3022, 4795, 5606, 5908, 6024, 6131,
6160, 6236, 6277, 9725, 9837, 16181,
16211, 16445, 16919, 16920.
Te zamen 18 prijzen.
Zonder prijs zijn mede uitgetrokken
4759, 4767, 4792, 4794, 5573, 5593,
5623, 5682, 5756, 5805, 5813, 5832,
5851, 5866, 5870, 6016, 6091, 6137,
6147, 6149, 6185, 6194, 6219, 6284,
6295, 6298, 9709, 9727,9729, 9783, 9790,
9817, 9875, 9886, 14317, 14332, 16109,
16125, 16127, 16169, 16285, 16302,
16331, 16386, 16443, 16454, 16472,
16855, 16903, 16915, 16990.
Amerongen. Dinsdag 23 September
is het Landgoed de Heuvel, onder Ame-
rongen, groot 110 Heet., van wijlen den
Heer F. de Ridder bij publieke veiling
ingezet als volgt:
No. 1 voor f 7200.
2 - 6500.
3 - 8400.
4 9000.
Te zamen op f 31100.
Dinsdag 30 October bij toeslag gebracht:
No. 1 op f 7200.
2 - 6900.
3 - 8600.
4 - 9400.
Te zamen f 32100.
Onmiddelijk daarna kwamen de per-
ceelen in massa en werden door den
Heer Knuppelhout te Doorn f 19000 hoo
ger afgemijnd, zoodat het heeft opge
bracht f 51100.
Baarn. Van diefstal beschuldigd is
H. L. alhier door de rechtbank veroordeeld
tot 2 dagen celstraf.
Eemnes. Op 10 October a. s. zal het
50 jaren geleden zijn, dat de heer G.
van Merkestein alhier, als onderwijzer in
dienst trad. Het is te hopen, dat velen
den grijsaard op dien dag zullen verblijden,
ook door stoffelijke blijken van waar
deering.
Sckerpenzeel. De heer Hartelust is
van hier naar Breukelen verhuisd. Door
zijn vertrek zal dus een nieuw raadslid
moeten worden verkozen.
Veenendaal. Onze kerkeraad heeft
zich gewend tot den gemeenteraad met
verzoek de kermis, die hier in October
en November gehouden wordt, af te
schaffen. Daar echter deze kermis voor
winkeliers en andere ingezetenen een
bron van vele inkomsten is, houdt men
het voor zeker, dat een weigerend ant
woord volgen zal.
De gehouden collecte te Zeist, aan
alle huizen, ten bate van de Roomsch-
Catholieke armen, heeft ƒ164,415 opge
bracht.
Op 10 October e. k. viert de Christe
lijk Gereformeerde gemeente te Ulrum
een kerkelijk feest. Het zal dan 50 jaren
geleden zijn, dat daar na bange dagen
van inkwartiering en kerkerstraf, de af
scheiding van de Hervormde kerk begon,
Een dankstond zal worden gehouden
door de eenige, nog in leven,zijnde Lee
naars, van de eerste dagen der afscheiding:
de Professoren van Velzen en Brummel-
kamp van Kampen.
Een gemeenschappelijke maaltijd zal
het feest besluiten.
De Zendingsvereeniging der Broederge-
meente te Zeist heeft haar 91ste jaarfeest
gevierd. Ds. Kölbing hield de openings-,
Prof. J. H. Gunning de Sluitrede.
Brieven en mededeelingen van Zende
lingen werden daar gelezen en bespro
ken.
In het weeshuis te Neerbosch worden
thans 704 weezen verpleegd. Als het
nieuwe weeshuis, dat in aanbouw is,
gereed is zullen er nog 100 worden
opgenomen.
De heer C. M. Callenbach, Predikant
te Hien en Dodewaard, heeft voor het
beroep naar de Herv. Gemeente te Lien-
den bedankt.
BINNENLAND.
Z. M. de Koning vertrekt heden
met H. M. de Koningin en Prinses Wil-
helmina, benevens een talrijk gevolg naar
Luxemburg en is voornemens de winter
maanden te Colmar-Berg door te brengen.
In het begin van November heeft de
onthulling plaats van het standbeeld van
wijlen Koning Willem II en zullen daarbij
belangrijke feesten en politieke manife
station plaats hebben.
Genoemd standbeeld (de Koning te
paard zijn intocht doende te Luxemburg)
moet een meesterstuk van kunst zijn en
aller bewondering wekken.
Bij den verkoop der domeingoe
deren van wijlen Z. K. H. Prins Frederik
hebben de kavels 1—54 opgebracht de
som van 118550 gulden.
De keer J. M. Hoogvliet, Litt.
Doet. te Leiden, over de beweging der
Volapuk sprekende, noemt het streven
naar gelijkheid van taal over den ganschen
aardbodem een schoone droom, maar
meent, dat de volapukziekte, evenals de
cholera en tulpenhandel, haar tijd moet
hebben, om uit te woeden.
Het Nutsdepartement, is te Bar-
neveld werkelijk tot nut van 't algemeen
geweest. Het heeft daar n. 1. ƒ1000
geschonken om twee Nortonpompen te
slaan. De een, midden in het dorp, is al
klaar en aan de ander zal weldra worden
begonnen.
Ieder dorpeling zal zich nu weldra
van zuiver drinkwater kunnen voorzien.
Andermaal zijn aan het etablisse
ment Fyenoord 20 werklieden ontslagen.
Te Tienden heersckt in vrij hoo-
gen graad de typhus.
De oprickting eener broodfa
briek heeft te Nijmegen gunstig gewerkt
op verlaging der broodprijzen door de
bakkers. Niettegenstaande de tarwe 30%
lager is genoteerd dachten de bakkers aan
geen prijsvermindering van het brood.
Zoodra echter de fabriek begon en het
brood 2 ets lager stelde, hebben al de
bakkers zich gehaast, dat voorbeeld te
volgen.
Zoodoende kan men soms zelf de oor
zaak wezen eener nietgewenschte concur
rentie.
Valscke guldens zijn te Rotterdam,
en 's-Hage door de politie in beslag ge-'
nomen.
Winkeliers vooral mogen wel toezien,
ten einde zich voor schade te wachten.
De 20ste lijst der jaarcollecte voor de
scholen met den Bijbel doet het bedrag
reeds klimmen tot 102394,845 gulden.
Dertig jaren lang heeft de heer
W. F. Enderlé, te Nijkerk de betrekking
vervuld van organist en muziekonder
wijzer. Op feestelijke wijze herdacht hij
gisteren dien tijd. Men hoopt hem daar
nog lang als zoodanig te behouden.
De bierbrouwerij „de Leeuw" van
den heer Roghair te Zeist, is in eigen
dom overgegaan aan den heer K. H. Lan-
gemeijer te Eindhoven.
In een bosck te Epe houdt zich een
wild zwijn op, dat op verschillende aard
appelvelden groote verwoestingen aan
richt.
