NIEUWE
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
AMERSFOORT, BAARN, BUNSCHOTEN, EEMNES, HAMERSVELD, HOEVELANEN, HOOGLAND, LEUSDEN, SOEST,
VUUHSCHE, SCHERPENZEEL EN WOUDENBERG
Laurier en Mirt.
Feuilleton.
No 84.
Zaterdag 18 October 1884.
Dertiende Jaargang.
Uitgever: A. M. Slothouwer,
Buitenlandsch. Overzicht.
AMERSFOORTSCRE COURANT.
Abonnementsprijs voor Amersfoort per 3 maanden i,—
Franco «loor het geheele Rijk1,10.
Afzonderlijke nummers3 Cent.
Dit Blad verschijnt des Woensdags en des 'Zaterdags.
TE AMERSFOOKT.
Alvertentiën van 16 regels 0,40.
Iedere regel meer 0,05
Voor het Buitenland0,07
Reclames per regel 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Advertentittn kunnen ingezon
den worden tot uiterlijk 's mor
gens 10 uur des Woensdags en
Zaterdags.
Eene viermaal geplaatste ad
vertentie wordt slechts driemaal
lu rekening gebracht.
Indien het waar is, en wij voor
ons hebben daaromtrent geen oogenblik
twijfel gekoesterd, dat slechts bij ge
leidelijken vooruitgang de ontwikkeling
der staatsgemeenschap is gewaarborgd,
dan behoort de toekomst aan deliberate
partij. Zij'is de eenige, die het vermogen
bezit, de onheilen te keeren waarmede
kerkelijke verdeeldheid het vaderland be
dreigt, de eenige ook die, hervormend
wat verbetering eischt, een dam kan op
werpen tegen de eischen van hen, die
met baatzuchtige bedoelingen speculeeren
op maatschappelijke en staatkundige ver
warring.
In den constitutioneelen staat heeft zij
een gewichtige taak te vervullen. Het
oog gericht op de toekomst, behooit zij
aaneensluiting te houden met het verle
den. Gereed om voldoening te geven aan
de behoeften, die de voortgaande be
schaving ook op staatkundig gebied in
het leven roept, mag zij zich geen oogen
blik van den historischen bodem verwij
deren. Haar arbeid moet immer een her
vormend karakter dragennooit kan zij
haar kracht zoeken in omverwerping of
haar glorie in puinhoopen. De vrije be
weging der burgers mag niet losgemaakt
worden van het gezag, dat de verschil
lende somtijds tegenstrijdende krachten
in evenwicht houdt.
Niet altijd ligt de weg gebaand voor
haar: meermalen is zij zoekende naar
de middelen, om haar beginsel toepasse-
Novelle naar het Duitsch
VAN
v. d. ELBE.
9) «Nu ja," lachte de graaf, ging in zijn tuin
stoel leunen en liet het ingeklemde lorgnet
met een lichten zwenk afglijden. «Voorloopig is
mijne situatie nog heel aangenaam. Mij hindert
niets, Stepanie te zien wanneer ik mag. Als
dagelijksche gast in 't huis des presidents, on
derhoud ik mij en familie of en petit comité
voortreffelijk. Gij weet niet welk eene charmante
dame de vrouw des huizes is. Aanstaanden
Donderdag zal zij tableaux-voorstellingen geven.
De kleine diners, de mooie toeren te paard zijn
inderdaad verrukkelijk. Daarbij heerscht veel
vroolijkheid en sans gêne. En ik, dat durf ik
zonder arrogantie beweren, ben enfant gaté.
Met mate, zeer vlot, natuurlijk echter altoos bin
nen de grenzen van den fijnsten toonIk kan
toegrijpen, wanneer ik wil, maar wacht het oogen
blik af, dat het mij behaagt."
Welk een caricatuur van zichzelven moest de
zieke met bevende zenuwen en diep zieieleed
voor zich voorbij zien trekken. Ook hij had in
den winter voor den veldtocht in overmoedige
zekerheid gedraald, met zijn geluk gespeeld,
voordat hij het zekere in het onherroepelijke
veranderde. Dat Stephanie aan zijn ziekbed niet
passen zou, viel hem thans nog niet in. In
ieder geval moest hij erkennen, dat hij niet meer
concurreeren kon, durfde of wilde!
lijk te maken op de staatkundige toe
standen van het oogenblik. Gemakkelij
ker zou zeker haar arbeid zijn, indien zij
slechts blindelings de letter eener last
geving had te volgen, doch daardoor zou
zij haar karakter ten eenenmale verloo
chenen. Het recht eener vrije beslissing
is haar voornaamste kracht.
Maar in die kracht schuilt tevens een
element van zwakheid. Juist het ontbre
ken van een leiband belet menigwerfhet
gezamenlijk front maken tegen de par
tijen, die wèl op den eenigen grondslag
der gehoorzaamheid georganiseerd, de
toepassing van haar beginselen bedreigen.
In de historie der volken komen oogen-
blikken voor, die men met de crisis bij
een ziekte-verloop zou kunnen vergelij
ken. Als de grenzen, aan hun politieke
beweging gesteld, te eng blijken te zijn,
als zij zich beklemd voelen in het
keurslijf van hun constitutie, tot dusver
een band, thans een boei geworden,
dan wordt gewis een dubbele mate van
omzichtigheid en vastberadenheid tevens,
geëischt om de nieuwe vormen machtig
te worden, die passend zijn voor het
staatkundig leven der eerstvolgende jaren.
Hoogst gevaarlijk is het dan, de be
slissing aan een der uiterste partijen over
te geven, daar zij uit den aard der zaak
enclusief, onmogelijk rekening kunnen
houden ook met de wenschen der tegen
partij, inzooverre de bevrediging daarvan
niet door het staatsbelang onmogelijk
wordt gemaakt. Elke constitutie heeft
iets van een verdrag tusschen de strij
dende partijen, een schikking waarbij
allen zich kunnen nederleggen zonder be
ginselverzaking, terwijl zij tegelijk een
voor langen tijd voldoende regeling van
de verhouding der staatsmachten aan
geeft. Het is ook daarom, dat de Grond
wet niet te zeer in bijzonderheden mag
»Het is goed," zei hij onderworpen, maar
bitter, nik feliciteer je! De zaak schijnt beklon
ken, heden of morgen, 't blijft hetzelfde.
Jammer, dat ik je niet in je tableaux als Amor
of Adonis, of wat mij betreft als Heikules zien
kan I"
»Wij zullen waarschijnlijk als Romeo en Julia
optreden," zei graaf Otto gewichtig en heel
ernstig. «De presidentsvrouw dweept er meê.
Zij meent, dat ik met een zwarte krulpruik, die
ik van den kapper krijg, uitstekend voor die
rol pas."
Viktor lachte luide. «Veel pleizier en goed
succes!" riep hij. »En nu wees zoo goed en
stuur mij den jongen dat hij mijn stoel achter
uit schuift. Ik houd het hier niet meer uit; ik
wordt er naar en dol onder!"
De vriend beklaagde hem, zooals 't behoorde,
vond in stilte, dat Viktor toegankelijker gewor
den was als anders, was evenwel blijde het
ziekenbezoek te hebben afgelegd en weer zijn
gewonen gang te kunnen gaan. Zoo scheid
den zij.
Dit onderhoud droeg er niet toe bij Viktor's
stemming te verbeteren.
Hoe moeilijk viel het hem zijne idealen op
te geven! In zijne ongestoorde overpeinzingen
en droomerijen was Stephanie's beeld zoo inge
weven, was zijn harstocht zoo gestegen, waren
zijne gevoelens zoo overprikkeld, dat hij gedaan
had, wat anders zijn trots nooit toegelaten zou
hebben, dat hij nogmaals op de mogelijkheid van
haar bezit teruggekomen was.
Na het gesprek met Otto doofde nu eindelijk
het laatste vonkje van hoop bij hein uit. Rij
nam aan dat zij den vriend lief had. En waar
om zou zij ook niet? Hid Otto niet altoos om
Stephanie moeite gedaan? Was haar die keuze
kwalijk te nemen?
Droevige, stilzwijgende melancholie breidde
afdalen stelt zij te beperkte regelen voor
speciale onderwerpen van wetgeving, dan
loopt zij gevaar dat de wisselingen in
den staatkundigen toestand haar spoedig
opnieuw boven het hoofd wa«sen, en het
land meermalen dan wenschelijk is wordt
blootgesteld aan de beweging die onver
mijdelijk met Grondwetsherziening ge
paard gaat en de krachten in beslag
neemt, die voor den gewonen wetgeven-
den arbeid beschikbaar moeten blijven.
De aanstaande wijziging onzer Con
stitutie zal hoofdzakelijk ten doel moeten
hebben, eenige belemmeringen weg te
nemen, door den Grondwetgever van 1848
noodzakelijk geacht, rnaar waarvan een
zes-en-dertigjarige practijk het onhoud
bare duidelijk genoeg heeft aangetoond.
Die wijziging, zal zij een eenigszins
blijvend karakter dragen, behoort het
werk te zijn van de liberale partij,
ui thans het is hoogst wenschelijk, in het
belang van de toekomst van het vader
land, dat zij daarin een ruim aandeel
heeft.
"Wanneer nu de kiezers, die de liberale
beginselen zijn toegedaan, dezelfde over
tuiging koesteren, dan is daardoor hun
gedragslijn bij de stembus van 28 Octo
ber bepaald.
In elk district sluite men zich vast
aaneen. Is men algemeen van oordeel
dat de man, wiens mandaat door de ont
binding van den lien is vervallen, in
zijn politiek karakter waarborgen aan
biedt, dat hij, in vaste aansluiting en
rondborstig overleg met geestverwanten,
het groote werk zoover zijn vermogen
reikt tot een goed einde zal brengen, dan
bestaat er geen enkele reden, oun hem
niet wederom af te vaardigen. Dreigt
evenwel zijn naam en zijn persoon een
strijdleus te worden tusschen in hoofdzaak
zich over Viktor's geheele wezen uit. Hij begon
zijn dag met de innerlijke klacht over zijn aan
zijn en ging slapen met den lieeten wensch om
niet weder te ontwaken. Hij was dankbaar voor
de moeite, die zich de fijnen gaven, hem te
onderhouden, doch wensehte, dat men hem on
gestoord liet. Geen enkele bezigheid vermocht
hem te boeien, geen spel hem te verstrooien
zijne belangstelling was voor niets op te wekken,
Ook zijn zwager, die steeds den grootsten.
invloed op hern had bezeten, sprak hem te ver
geefs toe.
«Schik je in je lot. Het verloren lid laat zich
r.iet vergoeden. Hoe kunt gij zoo zwaarmoedig,
zoo moedeloos worden? Beur je op wees een
man!"
«Preek geduldig stilzitten aan oude vrou
wen", antwoordde Viktor somber. «Onman
lijk was het, als ik dit ongeluk gelaten opnam,
ik, die anders ieder uur vroolijk voorbij zag
vliegen 1"
«Nu erken danwat je nog goeds is gebleven.
Gij bezit een liefderijken familiekring, een ver
zekerd levensbestaan
«Gij verlangt dat ik moet erkennen, dat
ik niet van honger behoef om te komen.
Zie eens tot welken laatsten trap ik ben afge
zonken."
De regeeringsraad haalde de schouders op en
ging heen; hij gaf het op, hier door verstan
dige redeneeringen iets uitterichtten.
Viktor zat in zijn treurigen zielstoestand eenige
dagen na zijn gesprek met Otto weder op den
rozenheuvel. Hij had verzocht, dat men hem
alleen zou latenongestoord verdiepte hij zich
in zijne gedachten. Heden zou de groote soirée
in het huis van den President plaats vinden.
Zou dan de verloving volgen? Hij vreesde voor
het verdriet, zulks te moeten hooren.
Als eene verlichting kwam eene gedachte,
gelijkgezinden, dan hechte men hoogere
waarde aan de zaak dan aan een per
soonlijkheid, en stelle het vaderlandsch
belang, dat slechts door ééndracht naar
behooren kan worden behartigd, boven
de traditie die het »ééns Burgemeester"
enz. heeft uitgevonden. Voorshands is
het niet noodzakelijk, dat alle liberale
Candidaten juist dezelfde formuleering
van grondwettige beginselen als wacht
woord geven, maar wèl, dat wij van
ieder hunner weten dat hij zijn uitterste
krachten wenscht in te spannen, ten be
hoeve der eenstemmingheid van alle leden
der partij, wanneer door de aanbieding
van het Regeeringsontwerp de herkiezing
aan de orde komt.
Geen enkel liberaal, in welke staat
kundige omgeving ook geplaatst, mag de
gelegenheid verzuimen om door middel
van zijn stembiljet voor zijn beginsel uit
te komenhet percent der wegblijvers
moet thans inzonderheid tot een onbe
duidend minimum worden teruggebracht.
En niet slechts in die districten, waar de
vrijzinnigen öf van de overwinning zeker
zijn öf vrij goede kansen hebbenzelfs
daar, waar men reeds vooraf weet, in de
minderheid te zijn, is het dringend nood
zakelijk zijn vlag te laten zien. De ver
kiezing, die aanstaande is moet beschouwd
worden als een politieke volkstelling
het bewijs van de levenskracht der libe
rale beginselen worde geleverd door het
hooge cijfer zijner aanhangers.
Op een en ander wenschen wij in ons
volgend nummer terug te komen.
De Congo-conferentie zal, naar offici
eel uit Berlijn gemeld wordt, uiterlijk
in het begin van de volgende maand ge-
eene mogelijkheid van bevrijding bij hem op.
Zijn revolver lag geladen in een kast zijner
voorkamer. Onder welk voorwendsel zou hij
zich het wapen laten brengen? Met de tanden
knarste hij over zijne hulpeloosheid! Zijn jongen
was bij de hand, hij schaamde zich, door hem
begrepen te worden, misschien zelfs tegenstand
te vinden. Als tante Waldemar er toe kwam,
hem op haar vromen en fijnen trant terecht
te zetten, dat, hij gevoelde het, zou hem tot
besluiteloosheid drijven.
Hij benijdde ieder wezen, dat zich niet ge
bonden bewoog. Die groote mug daar, die met
lange gezonde beenen over zijn deken marcheer
de en nu juist daarvan wegvloog, wat had dit
schepsel boven hem vooruit! Boven op het
witte kiezelpad, dat naar het kerkhof heenslin-
gerde, gingen menschen, misschien droegen ook
^ij een bekommerd hart met zich om, maar
zoo ellendig als hij zich gevoelde, was zeker
nismand.
Er was niets, wat hem nog in beweging kon
brengen, die gewaarwording van leegte was
ontzettend
Onverschillig zweefde zijn blik linksch heen,
hij volgde den spoorweg en bleef op een met
groen loof omrankt wachtershuis rusten. Als in
halven droom zag Viktor den man naar buiten
komen en een kind om hem heen spelen. De
baanwachter verdween achter het huisje; het
scheen dat een tuintje daaromheen gelegen
was; het kind kwam evenwel op de rails aan
draven. Het was een klein, vroolijk ding van
twee tot drie jaren. Vlug beurde het de bloote
beentjes op en joeg een vlinder na. Toen stond
het tusschen de spoorwegstaven stil, en ver
zamelde steentjes, waarmee het probeerde te
gooien.
Wordt vervolgd.
