NIEUWE Nieuws- en Advertentieblad UTRECHT EN GELDERLAND. Jakok van der Beulen. N. 47. Zaterdag 12 Juni 1886. Vijftiende Jaargang. abonnementsprijs: VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG. advertentien: Bij de stembus. BINNENLAND. F euilleton. FRANZ EUGEN. AMEBSFOOBTSCII COURANT. VOOR Per 3 maanden 1.Franco per post door het gcheele Eijk. Afzonderlijke Nummers 3 Cent. Ingezonden stukken en berichten intezenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag. Uitgever A. M. SLOTHOUWER, Amersfoort. Van 1- -6 regels 0,40 iedere regel meer B Cent. Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend. Groote letters en vignetten naar plaatsruimte. Nu de dag nadert, waarop van de kiezers een belangrijke beslissing zal worden gevraagd, wenschen we met één enkel woord op de betee- kenis dezer verkiezing te wijzen. Wij kunnen daarover kort zijn. Met een handvol opgeschroefde vol zinnen, die de zegepraal der liberale canditaten in het hoofdkiesdistrict Amersfoort reeds vooraf uitbazuinen brengen wij de zaak geen schrede verder. Van zulk een overwinning kan geen sprake zijn, ieder weet dat zelfs de uiterste krachtsinspan ning niet bij machte is, de aanhan gers en volgelingen van de politiek der rechterzijde in de minderheid te brengen. Toch veroorloven we ons, tot die krachtsinspanning aan te sporen, niet omdat we meenen te moeten speculeeren op eenig onvoor zien toeval dat de hier uitgesproken verwachting zou beschamen, maar dewijl ieder man aan zichzelf en aan zijn medeburgers verplicht is, zijn vlag te toonen, getuigenis af te leggen van zijn beginselen, en geen gelegenheid te laten voorbijgaan om acht te geven op de roepstem zijner geestverwanten. Kiesrecht is Kiesplicht: dat elk, van welke richting hij ook zij, deze waarheid toone te begrijpen en daar naar handele. Doch we moeten breeder terrein dan onze eigen omgeving betreden, om het gewicht der tijdsomstandig heden te begrijpen. Wat straks zal uitgemaakt zijn, is een gebeurtenis, die zelfs in de beknoptste historie des vaderlands zal worden vermeld. De vraag, of de liberalen dan wel de anti- liberalen de meerderheid in de nieuwe Tweede Kamer zullen hebben, beheerscht alles, en schuift elke bij zondere quaestie naar den achter grond. Want, niet het parlement dat in deze maand zal worden samengesteld, heeft te beslissen over die verschil lende vraagstukken. Bij de algemeene herziening der Grondwet, de eisch van het oogenblik, worden zij slechts aangeroerd, opdat de hinderpalen zullen weggenomen worden die een logische oplossing tegenhoudenmaar de wetgever der toekomst, de volks vertegenwoordiging gekozen op den breederen grondslag van een ver ruimd kiesstelsel, zal den eigenlijken arbeid moeten verrichten. De eenige stembus-leuze is voor het oogenblik: Uitbreiding van kies recht tot aan de grenzen, welker overschrijding de belangen des vader lands zou bedreigen. Waar die grenzen liggen, en naar welken maatstaf deze moeten worden bepaald, het is alweer de toe komstige wetgever die het zal hebben uit te maken. De tegenwoordige kiezers mogen er zelfs niet aan den ken, een grondslag vast te stellen; zij vormen een zeer kleine minderheid onder de tot medestemmen volkomen geschikte burgers van onzen Staat, en, ofschoon natuurlijk niemand hun wettelijke bevoegdheid zal betwisten, missen zij het zedelijke recht om voor de toekomst bindende regelingen te maken. Alleen moeten zij doen, wat zonder revolutie niemand anders dan zij vermogen: belemmeringen op heffen. Dat is het groote doel van de Grondwetsherziening, en aange zien het ons twijfelachtig voorkomt, of deze hervorming wel zeer aan staande is als de rechterzijde bij de stembus triumfeert, en met het oog op de door haar afgelegde verklaring, die de tegenwoordige crisis deed ontstaan, achten wij het van veel belang voor ons vaderland, dat in de nieuwe Tweede Kamer de liberalen een tot regeeren geschikte meerder heid bekomen. Mocht deze wensch verwezenlijkt worden, dan zijn we wel op den weg die naar een beteren toestand leidt, maar tot bereiking van dat doel is nog heel iets anders noodig. Want het is noch voor aanvoerders, noch voor volgelingen der vrijzinnige partij voldoende, zich liberaal te noemen: in de eerste plaats moet men trachten het te zijn. Wij vree zen zeer, dat niet weinigen, die den mond vol hebben van hun liberale beginselen, het «herzie uzelf' van Modderman weieens uit het oog verliezenen dan zou er gevaar zijn dat de liberale partij het louterings- bad der algemeene verkiezingen ver liet zonder oude tekortkomingen daarin te hebben achtergelaten. Liberalisme en eigenbaat zijn twee, even onvereenigbaar als dag en nacht. Zij sluiten elkander volkomen uit. Mocht aan de vrijzinnige staats partij de overwinning ten deel val len, dat zich dan ook in haar geschiedenis een nieuwe periode opene, die luide getuigt van alge- heele toewijding aan de hoogste belangen des dierbaren Vaderlands. Dopderdag j. 1. stonden voor de rechtbank te 's Gravenhage terecht Do- mela Nieuwenhuis en Croll, ter zake de eerste van boosaardigen smaad en hoon jegens Z. M. den Koning en belee- diging van den politie-commissarisStork de tweede wegens beleediging van den Burgemeester van Enschede, een en an der in Recht voor Allen. De zaal was propvol. Politie was in grooten getale tegenwoordig. Beide be klaagden werden op weg naar het ge bouw der Rechtbank door de buiten staande menigte toegejuicht. Het eerst werd behandeld de zaak Domela Nieuwenhuis. Bekl. had 9 getui gen a decharge, waarvan slechts twee gehoord werden, aangezien bekl. van het verder liooren van de getuigen afzag, nadat de Voorzitter opgemerkt had, dat de verklaringen dier getuigen, betredende de ontruiming van de Vergadering in Café Zincken, met de punten van aan klacht niets te maken hadden. De twee getuigen a charge weigerden i aanvankelijk eedsaflegging, doch gingen er later toe over, de tweede eerst na een requisitoir van den officier van jus titie om hem in gijzeling te stellen. Beklaagde Domela Nieuwenhuis erkende het honend stuk over den Koning ge schreven te hebben, maar ontkende de bedoeling gehad te hebben Z. M. te be- leedigen. Zijne bedoeling was de aan dacht te vestigen op zinnelooze en zou- lelooze dagbladberichten betrekkelijk den Koning. Wat betreft het stuk over den Com missaris Stork, beoogde hij critiek uit te oefenen over de handelingen van dien commissaris. Zijne bedoeling met het woord «verkrachting" was: het willens en wetens niet eerbiedigen van de wet, het handelen in strijd met de wet. De Officier van Justitie mr. Van der Kemp achtte voldoende bewezen, dat bekl, schrijver was van het geïncrimi neerde stuk, noemde het geheele artikel lasterlijk en beleedigend, en leidde de boosaardige bedoeling van den schrijver af uit de geheele strekking van het blad en den persoon van Nieuwenhuis, die de revolutie voorstaat. Juist daarom requi- reerde hij eene strenge straf: 2 jaar celstraf en f 100 boete. Beklaagde verdedigde zichzelf door voor lezing van eene uitgebreide rede, waarin hij ontkende het beleedigende van het artikel, voorgaf slechts bedoeld te heb ben critiek op de dagbladen te oefenen, en ontkende de bedoeling te hebben ge had tot opruiing van het volk. Verder trok hij zoodanig in het breede tegen den tegenwoordigen machtstaat en de machthebbenden te velde, dat de Voorzit ter hem telkens tot de orde moest roe pen, waarna hij van verdere verdediging afzag, onder protest tegen verkorting van het verdedigingsrecht, ofschoon de Voorzitter hem wilde vergunnen zich tot zijne verdediging te bepalen. Donderdag a. s. uitspraak. De directie der Maatschappij tot exploitatie van staatsspoorwegen heeft besloten, aan de leden van het van 15 19 Juni e.k. te Leeuwarden te houden landhuishoudkundig congres op vertoon van hun bewijs van lidmaatschap, retour- kaarten tegen den vrachtsprijs voor eene enkele reis af te geven. De directiën van de overige spoorweg maatschappijen hebben zich ongenegen verklaard, bij deze gelegenheid eenige vermindering van den vrachtprijs toe te kennen. De heer Boas Berg, handelaar in oudheden te Amsterdam, heeft voor de som van f8000 hier te lande aangekocht een geschilderd plafond, vervaardigd door De Witt. Het stuk is bestemd voor een Russischen grootvorst, die den heer Boas Berg met den aankoop had belast. Uit Alkmaar zijn weder 50 stuks vee verzonden, welke in Noord Holland voor Amerikaansche rekening zijn opge kocht. Voor het toelatingsexamen der kweekschool voor onderwijzers en onder wijzeressen bij het lager onderwijs, heb ben zich 103 candidaten opgegeven. Aan het Uddelermeer heerscht sedert eenige dagen, en vooral des voormiddags, een buitengewone bedrijvigheid. Het is weder de tijd van de jaarlijksche schoon maak der Veluwsche schapen, en het koninklijk vischwater is voor dat was- schen aangewezen en een bij uitstek gunstig gelegen plaats. Dagelijks trekken tal van kudden en haar geleiders uit verschillende onder Apeldoorn, Epe, Er- meloo, Barneveld en Putten gelegen boerenplaatsen de heide over en naar de eeuwenoude badplaats heen, voorafgegaan of gevolgd door de eigenaars en hun buren, die elkander onderling bij dat wasschen behulpzaam zijn en meestal per as daarheen worden gebracht. Helder als een brand komen de scha pen uit hun handen te voorschijn, en als de witte dieren over de vale hei weder huiswaarts trekken, verschaft de tegen stelling tusschen schapen en heide een werkelijk verrassend schouwspel. Vroo- lijke liederen, zoo in het water als langs de wegen, getuigen van de goede buur schap en van gezondheid en levenslust. Te Scheveningen is Woensdag de eerste school met den bijbel plechtig ge opend, in tegenwoordigheid van een aan tal genoodigden. In het kerkgebouw der Chr. Ger. gemeente, die de school stichtte, had naar aanleiding van deze gebeurtenis, een bijeenkomst plaats, waarin door verscheidene sprekers het woord werd gevoerd, o.a. door Mr. Keuchenius, lid der pas ontbonden Kamer. Geschiedkundig verhaal door 2) De met moeite verborgen hartstocht, die in de slem van den jongen man beefde en zijne oogen in flikkerde, scheen niet geheel zonder indruk op de preulsche, trotsche schoone te blijven. Het was alsof voor een oogenblik de uitdrukking van stijve koelheid uit hare trekken verdween hare lange donkere wimpers sloeg ze neer hare borst ademde sneller en zacht en vragend klonk het uit haren mond Gelooft gij dat werkelijk, Cornelis Barneveld «Is het mogelijk, Isabella," riep de jonge man blozend, «is het mogelijk, dat ik mij bedrieg, en gij, ondanks het Spaansche bloed dat van moederszijde in uwe aderen vloeit, gedachtig zijt dat..." Hij wilde zeggen«dat gij de dochter van een Nederlander zijt, maar hij be dacht nog ter rechtertijd, dat Jan van der Meulen zich meer Spanjaard gevoel de dan menigeen, die met water uit de Manzanares was gedoopt. Hij verbeterde dus zijne uitdrukking en zeide in de plaats daarvan«dat gij eene dochter, van dit land zijt «Wie heeft u gezegd, dat ik dat ooit heb vergeten hernam zij. Al zijn bloed stroomde hem vurig en snel naar het hoofd en harter klonk hem immers iets, dat op eene zoete be lofte geleek, uit de woorden van het ge liefde meisje tegen. Hoe lang was het geleden, dat zij hem zoo goedig had aan gekeken, dat zij zoo zacht en vriendelijk met hem had gesproken. Doodelijk treu rig was hij herwaarts gekomen, uit vrees dat deze avond over zijn lot zou beslis sen, en het gerucht, dat er verspreid was van eene ophanden zijnde verloving der schoone Isabella van der Meulen met een der Spaansche kapiteins, bevestigd mocht worden en dat hij het meisje, dat hij met al het vuur eener eerste liefde beminde, nog heden zou zien als bruid van een ander. Nu werd zijne hoop op nieuw verlevendigd, nog had zij aan geen' zijner beide mededingers de hand gereikt, nog was zij vrij, en op haar lief gelaat lag eene uitdrukking van zachte toewijding en stille treurigheid, die hij daarop nog nooit had bespeurd. «Isabella," zeide hij, hare hand vattende, «sta mij toe, wat gij aan geen' der Spaansche gasten van uwen vader zoudt weigeren, de gunst van eenen dans 1" Hoog en gebiedend richtte zij zich op en hare hand haastig aan hem onttrek kende zeide zij met een' spottenden lach, die snijdend in zijn oor klonk «Wilt gij dansen met mij, mijnheer Cornelis Bar- neveldt, van daag dansen Hij blikte ontsteld in haar gezicht, dat nu weder geheel de vroegere koelheid toonde. «Wat vondt gij dan zoo onbehoorlijk in mijn verlangen, juffer van der Meulen?" stamelde hij. «Acht gij mij de eer van eenen dans niet waard, dewijl ik geen Spanjaard ben, enHij hield plot seling op, de blik die hein uit hare oogen trof, was zoo vreemd, dat hij verstomde. Daar lag toorn, smart, verachting in en toch ook weer een teere, vurige gloed, eene uitdrukking zooals hij in deze diepe, donkere oogen, die anders altijd zoo koel schenen, nog nooit had gezien. Maar eer Cornelis van zijne verbazing was beko men en recht bewust was geworden, wat hem uit hare oogen te gemoet flik kerde, had zij zich reeds stom van hem afgekeerd en stapte weder naar de deur der zaal. «Isabella 1" riep hij haar smeekend na, maar zij keek niet om en in 't volgende oogenblik zag hij nevens haar wit kleed weer de bonte uniformen der beide Spanjaards schitteren. Hij balde zijne vuist en slechts met moeite hield hij eenen kreet van ijverzuchtigen toorn in zijne borst terug. Zijne oogen hingen als betooverd aan de rijzige, slanke meisjes gestalte, die thans door hare beide ver eerders en verscheidene andere Spaansche officieren omgeven, in den kring trad van het licht, dat uit de deur en de vensters der zaal in den tuin viel. 't Was hem alsof zich plotseling een afgrond tusschen hem en de geliefde opende alsof hij eiken trek van haar schoon gelaat vaster in zijn geheugen moest prenten, dewijl hij haar thans voor de laatste maal zag. Nog was ze zoo dicht bij hem, dat hij den toon harer stem kon hooren, elke verandering in hare ge laatstrekken kon waarnemen, weinige schreden slechts en hij stond aan hare zijde, maar 't was alsof zijn voet aan den grond was vastgeworteld en 't scheen hem toe, dat geestenstemmen naast hem fluisterden «Gescheiden, verloren voor altoos!" Als een snijdende wanklank vielen in zijn oor de tonen der cymbalen en trom petten, die nu binnen de zaal vroolijke danswijzen aanhieven, hij verlangde naar stilte, naar eenzaamheid, en sloeg daarom een pad in, dat naar de afgelegen deelen van den tuin voerde, waar weinig of geen lampen brandden en waar niemand van het gezelschap heen dwaalde. Met het hoofd op de borst gebogen, in diep, smartelijk gepeins ver loren, ging hij daar heen, Hij dacht aan den tijd, toen hij eerst als jong dokter, die pas zijne studiën had volbracht naar Leiden was gekomen en door een geluk kig toeval, zooals hij destijds dacht nu was hij geneigd dit toeval anders te noemen huisdokter bij mijnheer van der Meulen was geworden. De zoogmoe der van Isabella, eene oude vrouw, had namelijk kort r.a zijne vestiging in de stad 't was destijds winter en er lag ijzel op de straten vlak voor het huis waarin hij woonde, een ergen val gedaan en daarbij het been gebroken. Juist op het punt uit de gaan, was hij de eerste geweest, die het ongeluk der vrouw had opgemerkt en hij had haar, die daar kermend op de straat lag, met de hulp van een voorbijganger opgenomen en in zijne eigene woning gedragen, waar hij haar het eerste verband had aangelegd. Wordt vervolgd)

Historische kranten - Archief Eemland

Nieuwe Amersfoortsche Courant | 1886 | | pagina 1