NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
UTRECHT EN GELDERLAND.
N. 82.
Woensdag 13 October 1886.
Vijftiende Jaargang.
VOOR
abonnementsprijs:
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
Uitgever A. M. SLOTHOUWER, Amersfoort.
advertentien:
BINNENLAND.
F euillet on.
THEA.
4MERSF00RTSCRE COURANT.
Per 3 maanden 1.Franco per post door het geheele Kijk.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken en berichten intezenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Van 16 regels 0,40 iedere regel meer 5 Cent.
Advertentien viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
De residentie-briefschrijver van het
Z. D. schrijft, dat hem dezer dagen werd
medegedeeld, dat onder een fractie der
liberalen zeer ernstig gedacht wordt aan
het treden in overleg met de rechterzijde
over een nieuw artikel 194. «De minister
Heemskerk heeft, na de ervaring de
vorige keer door hem opgedaan, het
initiatief in deze overgelaten aan de
Karner. De bewuste liberalen beseffen zeer
goed, dat er niets van de Grondwetsherzie
ning komt, als zij niet toegeven in de
onderwijs-quaestie. En nu zullen zij trach
ten zich met de rechterzijde te verstaan.
Aan den rechterkant bestaan vele stroo
mingen, in dat opzicht. Een er van wil
alles of niets, terwijl de ander, vreezend
anders niets te zullen krijgen met niet
alles tevreden zal wezen. Naar ik vernam,
zou er groote kans bestaan dat de ver
zoeningsgezinde fractie in 't eind trium-
feerde. De grondwetsverandering zou
langs dien weg verzekerd wezen. De
kiesrechtformule van mr. Heemskerk zal,
zegt men, er op worden ingericht om
de gematigden uit de beide zijden der
Kamer te voldoen. Ik hoop hartelijk, dat
mr. Heemskerk in dien toeleg slage."
Utr. Court.
De heer Wijnmalen, secretaris van
de Hoofdcommissie voor de oprichting
van het standbeeld van Hugo De Groot,
is door Z. M. den Koning benoemd tot
Ridder van den Nederlandschen Leeuw.
De hoogleeraar dr. H. G. van de
Sande Bakhuyzen zal Nederland vertegen
woordigen op het den 20. dezer te Ber
lijn te houden congres voor graadmeting.
Het 50jarig bestaan der Zondag
scholen in Nederland, zal Zondag aanst.
te Utrecht gevierd worden door een
samenkomst van een groot aatal leer
lingen met onderwijzers en onderwijze
ressen. De heer Pierson, van Zetten,
is uitgenoodigd daarbij het woord te
voeren.
Er is, naar men aan het Vad.
verzekert, voor den duur der wederop-
bouwing van het Kurhaus te Schevenin-
gen eene assurantie gesloten met ver
schillende Nederlandsche brandverzeke
ring maatschappijen en wel voor een
bedrag van f550,000 tegen eene premie
van fl,50 per f 1000.
Te Apeldoorn zijn door een der
voornaamste slagers de prijzen van het
vleesch opnieuw met 10 ct. per kilo af
geslagen. Men koopt het daar nu reeds
voor 50 en 60 ct per kilo, zoodat daar
althans niet enkel de slager, maar ook
het publiek voordeel heeft van de zeer
lage prijzen.
Het gebeurt niet zelden dat men
aan den directeur der Rijkspostspaarbank
te Amsterdam, uit andere deelen des
lands (veelal ter gelegenheid van de in
zending der boekjes, tot jaarlijksche ren
tebeschrijving), een zoogenaamd «post-
bewijs" doet toekomen, met het verzoek,
de daarop te ontvangen geldsom in te
schrijven in hel boekje.
Aangezien de operatiën, op de post
spaarbankboekjes te vermelden het
inleggen en terugbetalen betreffende
alle plaats vinden aan postkantoren of
voor den dienst der Rijkspostspaarbank
opengestelde hulpkantoren der posterijen,
terwijl bij genoemden directeur slechts
algemeen beheer, de algemeene leiding
voor het gansche rijk berust, zoo be
hoort de voldoening aan het hiervoor ge
noemd verzoek, dat telkens een zijner
ambtenaren tot een gang naar het post
kantoor verplicht, niet tot zijn ambtelij
ken werkkring.
Niettemin heeft de directeur, om het
publiek te gerieven, tot dusver aan ver
zoeken, als de bedoelde, gehoor gegeven.
Op den duur evenwel zou hij dit niet
kunnen doen. Daarom deze mededeeling,
ter waarschuwing van hen, die inleggers
bij de Rijkspostspaarbank zijn of dit in
de toekomst zullen worden.
Ofschoon de directeur van de wees
inrichting te Neerbosch, met het oog op
de uitbreiding, die zijne stichting voort
durend ondergaat, ook er op bedacht
moet wezen, een groot aantal weezen in
betrekkingen te plaatsen, hetwelk in den
laatsten tijd in ons land met vee! moeite
gepaard ging, is hij in dit opzicht met
zijn reis door Amerika uitnemend ge
slaagd. In vele der Hollandsche neder
zettingen, die hij bezocht, heeft hij ge
schikte plaatsen gevonden voor weezen,
die ais landbouwer, metselaar of tim
merman daarheen wenschente vertrekken.
Roman van KARL HEIGEL.
U)
Gelukkig trad haar moeder op dat
oogenblik naderbij en kwamen de jon
gere zusjes aangehuppeld om Waldemar
te begroeten.
Mevrouw Wohlgemut, die waardigheid
en beminnelijkheid in haar wezen ver-
eer.igde, stak hem de hand toe, scheen
verheugd dat ze hem zag en noodigde
hem uit aan het feest deel te nemen,
en Waldemar, door haar hartelijkheid
geroerd, bleef, al was het dan ook slechts
als toeschouwer.
Tot zijn eigen marteling Want ter
wijl hij den blik van den een naar den
ander liet dwalen, week alle gevoeligheid
uit zijn ziel om voor een gewaarwording
van diepe, ware smart plaats te maken.
Waarom ben jij niet een kind van zulke
ouderswaarom hen jij niet in een
elegant burgerhuis geboren, in een om-
geviDg opgegroeid, die den knaap en den
jongeling bescherming en bijstand ver
leent en hem tot een voorbeeld strekt?
Waarom had geen zorgvuldige hand zich
naar hem uitgestrekt om hem langs alle
dwaalwegen heen, den rechten weg op
te voeren
Hij vergeleek de opgeruimdheid waar
mee deze jongens en meisjes zich aan
hun schuldeloos spel overgaven, zonder
toch ooit de grenzen der betamelijkheid
te overschrijden, met den toon die bij
de feestbanketten van een Thea, een
Claudine heerschte. Toen Sara eens een
oogenblik met een kleiner meisje verge
noegd over het gras danste, keek hij haar
met vochtige oogen na. «Waarom is
zij je zuster niet, of waarom is je zuster
niet zooals zij, vroeg de arme man
zich af.
Mooi was Sara niet. Er waren op
haar persoon allerlei aanmerkingen te
maken geweestdat zij zelve te mager
en dat haar neus te lang was en dat zij
een gezicht had als een vogelmaar de
heerlijke resultaten eener goede opvoe
ding, gezondheid, een opgeruimd gemoed
en een opgewekt, helder verstand ver
goedden duizendvoud wat haar aan schoon
heid ontbrak.
Toen een jonge man, in wien men
reeds op vijftig pas afstand den soliede
firma kon herkennen in de plaats van
het voorbedoelde kleine meisje trad, en
Sara zich met denzelfden lust aan den
dans aan den danser niet over-
Eene zonderlinge vergissing wordt
aan de N. R. Ct. medegedeeld
Aan den hoofdingenieur van den
waterstaat Van der Toorn is een verlof
van 3 jaar verleend, ingaande op 26
Sept.; hij ontving daarvan ecliter officieel
geen bericht tot 30 Sept. en bleef dus
zijn dienst waarnemen, zoodat hij zaken
afdeed, welke bij zijn opvolger behoorden.
Derhalve hebben de stukken, na 30 Sept.
geteekend, geen waarde en zal een nieuw
koninklijk besluit noodig zijn, om de
fout te herstellen.
Van wege het Amsterdamse!) ge
meentebestuur wordt een scherp onder
zoek ingesteld naar het al of niet nadee-
lige van de verrichtingen des heeren
Donato. Mocht het blijken, dat zijn han
delingen nadeelige gevolgen kunnen heb
ben, dan zullen, zoo meldt de Amst. Ct.,
de séances eenvoudig verboden worden.
In de zaak van Fortuyn en Van
der Stadt, die tijdens de jongste onlusten
in de Jordaan in hechtenis werden ge
nomen wegens het verspreiden van
oproerige geschriften, heeft het gerechts
hof te Amsterdam, beslist dat de feiten
vallen onder bereik van art. 217, 367
en 375 C. P. en art. 2 der wet van 16
Mei 1829, en beide verwezen naar den
correctioneelen rechter.
Deze artikelen bedreigen straf tegen
het opzetten tot wederspannigiieid door
redenen, aangeslagen plakkaten of ge
drukte geschriften, en tegen laster, die
bij laatstgenoemde wet ook strafbaar is
verklaard, wanneer hij is aangedaan aan
openbare autoriteiten of aan lichamen
uit meer dan één persoon zonder dat de
personen uitdrukkelijk zijn aangeduid.
Reeds werd gemeld dat zij na bijna
twee en een halve maand preventieve
gevangenis in vrijheid zijn gesteld.
Als eene bijzonderheid kan wor
den gemeld, dat op Duivendaal, boerderij
der Rijkslandbouwschool, eene soort
tarwe is verbouwd, Square head genaamd,
waarvan de opbrengst van de 7.5 ver
bouwde aren 6.2 HL. was of per HA.
berekend plus minus 80 HL. De grond,
waarop deze proef werd genomen, was
zwaar gemeste kleigrond. Ook het stroo
was stevig en van goede qualiteit.
Met grooten spoed is men thans
met 100 man bezig de ru'ine van het
Kurhaus op te ruimen. Onder het puin
werden gevonden een klomp gesmolten
zilver, eenige horloges, een gouden
ring, een doosje met gouden oorbellen,
f 1.25 in zilvergeld, verschillende lepels
en vorken, twee Berlijnsch-zilveren koffie
kannen, theelepeltjes enz.
De jongste botsingen tusschen En-
gelsche en Belgische visschers in de
Noordzee hebben opnieuw de aandacht
gevestigd van de Nederlandsche autori
teiten op de vele in den laatsten tijd
ontvangen klachten over de willekeurige
handelingen en plunderingen die de En-
gelsche visschers zich tegenover de Neder
landsche veroorloven, maar tevens op de
weinige medewerking, schier aan tegen
werking grenzende, welke in weerwil
van de bestaande conventie de Neder
landsche visschers van de Engelsche
regeering ondervinden.
Een en ander zal, naar men ons meldt,
niet weinig er toe bijdragen, om de voor
bereiding te verhaasten van een krach-
tigen stap van de zijde onzer Regeering
hij het Engelsche Gouvernement om te
verkrijgen, dat aan de bedoelde conventie
op strikte en rechtvaardige wijze de hand
worde gehouden, zoo door onpartijdige
medewerking tot het straffen der schul
digen, als door het vergemakkelijken van
het onderzoek der ingediende aanklach
ten. Men wil zelfs, dat thans ernstig
wordt overwogen, in vereeniging met
België, in Engeland aan te dringen, dat
die conventie geen doode letter worde,
maar roof en plundering op de Noord
zee worden geweerd.
- Eenige ingezetenen te Breda heb
ben besloten tot de oprichting eener
coöperatieve slachterij. Zij zijn daartoe
geleid door de omstandigheid, dat de
slagers daar ter plaatse den prijs van
het vleesch, in verhouding tot de tegen
woordige veeprijzen, veel te hoog houden.
Naar aanleiding van de jongste
gerechtelijke statistiek en de daaruit
blijkende toeneming van de faillissemen
ten, vooral onder de kleinere winkeliers
en werkbazen, schrijft de Haagsche
briefschrijver in de Zaanl. Ct.:
«Er zal niet veel scherpzinnigheid
noodig zijn om te kunnen zeggen wat
de oorzaak is van dit groot aantal faillis
sementen onder die kleinere beroepen
en bedrijven. Vooreerst wagen vele
kleine luidjes het te gauw om zich ergens
neer te zetten. Men wil niet altijd knecht
blijven, zoo heet 't; en verlokt door den
werkelijken of schijnbaar goeden doen
van een ander, die vroeger toch ook
maar knecht was, meenen zij met allen
grond te kunnen verwachten, dat zulk
een toekomst ook voor hen is weggelegd,
wanneer zij zelfstandig optreden. Nu wil
ik wel gelooven, dat de meesten die
beginnen hun vak verstaan, dat wil
zeggen dat zij het voorwerp kunnen
maken dat tot hun vak behoort, of de
bezigheden kunnen verrichten die in een
bedrijf voorkomen. Maar ieder zal mij
toestemmen dat dit niet genoeg is. Heeft
men verstand van inkoopen, kan men
boekhouden, heeft men tact en overleg
om met weinig geld veel te kunnen doen,
is men zuinig en werkzaam en is men
goed er van doordrongen, dat wat men
zelf doet 't eerst, 't best en 't goedkoopst
is gedaan?
«Is men per se gelukkiger wanneer
men baas is? Vindt het publiek baat
bij die massa kleine baasjes en kleine
winkeliers? Bevordert 't de concurrentie
en daardoor de goedkoopte? Neen, dui
zendmaal neen. Er is veel te veel nutte
loos raderwerk om eenig voordeel te
kunnen afwerpen.
«Naar mate er meer moeten leven
van zekere industrie, destehooger wordt
de kostenprijs. Als er, in plaats van 5
slagers, 5 meer zijn dan noodig is, dan
moeten er zooveel personen meer leven
van het slachtersbedrijf, wat natuurlijk
den kostenprijs verhoogt en ten nadeele
komt van de consumenten.
«Maar of er veel of weinig kleine
bazen en kleine winkeliers zijn, boek
houden moet ieder toch. Dat zij 't niet
doen, dit is grootendecls de schuld van
ons onderwijs. Onze scholen zijn nu
maar eenmaal niet practisch. Wanneer
men de lagere school heeft doorloopen,
dan kan men met die weinige elemen
taire kundigheden, die men heeft opge
daan, óf het maatschappelijke leven
ingaan, óf men kan een school bezoeken
van meer uitgebreid lager onderwijs.
Het een is intusschen voor den kleinen
man even onpractisch als het ander.
Treedt hij na het verlaten der lagere
school de maatschappij in, zeer veel
ontbreekt hem, en ditzelfde is ook 't
gaf, gevoelde Waldemar een begin van
jaloezie bij zich opkomen. Met hoeveel
zelfvertrouwen trad die jonge man op
haar toe, hoe rustig voerde hij haar in
zijn arm, her- en derwaarts I die man
was zich zelf bewust van 't geen hij kon,
van 't geen hij wilde. Voor hem stonden
alle deuren open. Als hij op dienzelfden
dag nog met Sara's vader sprak, was
hij den volgenden dag met haar een paar.
«Én probeer jij dat nu ook eens, mijn
beste Waldemar vervolgde deze in
zich zeiven. «Wie ben jij I Wat heb
je Kom, weg met jou weg
Maar waren wij beiden in de wieg ver
ruild, dan zouden onze rollen ook heden
omgewisseld, zijn. De omstandigheden
alleen bepalen ons lot en onze toe
komst."
«Spreek Freiberg toch eens aan
smeekte mevrouw Wohlgemut haar man,
terwijl deze een bloem in 't knoopsgat
stak.
«Wij hebben met elkander uitgepraat,"
hernam de fabrikant.
«Maar de arme jongen verkeert in de
ijselijkste verlegenheid."
«Omdat hij zich over zijn ondankbaar
heid schaamt. Zoodra hij ons niet meer
noodig had, vergat hij ons."
«Dat denk je wel, maar daarin vergist
ge u." hernam de dame op levendigen
toon; «maar geloof mij, hij is niet on
dankbaar."
«Wat is hij dan
ïOnpractisch. Hij weet dat wij ons
van zijn talent bijzonder veel voorstelden.
Onze verwachtingen zijn niet beloond,
en nu wil hij liever in 't geheel niet dan
met ledige handen komen."
«Een ieder kan eens eenmaal het spoor
bijster worden. Maar een flinke vent
haalt den wagen dan weer van den
kant en laat hem niet in
«Stzei zijn vrouw, terwijl ze hem
den vinger op den mond legde, die nu
en dan wel eens van een al te hartig
woordje hield.
«Kom, ga eens naar Waldemar toe 1"
verzocht ze nogmaals. «De kinderen zijn
zoo blij, dat hij weer hier is. Nu mag
jij hem niet den rug toedraaien."
«Heeft hij dan iets anders verdiend?
bronde de gekrenkte man maar daarop
stak hij de speelplaats toch dwars over
en ging naar Waldemar toe. «Hoe is 't,
mijnheer Freiberg, zullen we samen de
vredespijp rooken zei hij op den ouden
toon van voorheen.
De jonge man wierp een treurigen
blik op den sigarenkoker, die Wohlge
mut hem voorhield, «'t Spijt me, dat ik
moet bedanken," zei hij beklemd en treu
rig, «maar ik rook nooit."
Geërgerd sloeg Wohlgemut den koker
toe. «O, ik meende dat ge dit vroeger
wel deedt hoewel als men iemand
in zoo lang niet heeft gezien als dit bij
1 ons het geval is 1"
Een magere, witblonde heer met
zeer lange bakkebaarden trad naar hen
toe.
«Wat hoor ik, mijnheer," snaterde hij
tegen Waldemar, «bent u aan 't Apol-
linotheater
«Mijnheer Freiberg mijnheer Lieber-
man, koopman," stelde Wohlgemut de
mannen aan elkander voor.
«Wel, het doet mij genoegen met u
kennis te maken. Derhalve, menheer
Freiberg ik heb uw naam toch nog
nimmer op het affiche gelezen der
halve voeren we morgen een nieuw
stuk op
«Zooals u wel op 't affiche kunt lezen,
ja."
«Kan men er met zijn vrouw heengaan,
zeg
De onbeschofte toon van den mijn
heer met het sneeuwhaar hinderde Wal
demar.
«De mate van zedelijkheid van me
vrouw is me niet bekend, dus hernam
hij scherp.
«Ik bedoel of het stuk draagljjk fat»
soenljjk is."
