NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
UTRECHT EN GELDERLAND.
N. 102.
Woensdag 22 December 1886.
Vijftiende Jaargang.
VOOR
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
Uitgever A. M. SLOTHOUWER, Amersfoort.
Zij, die zich tegen 1 Jan.
a. s. abonneeren, ontvan
gen de tot dien datum
verschijnende nummers
GRATIS.
BINNENLAND.
BUITENLAND.
F euillet on.
THEA.
AMERSFOORTSCHE CODBANT.
abonnementsprijs:
Per 3 maanden 1.Franco per post door het geheele Rijk.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken en berichten intezenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
1—BSBSSg-—
advertentien:
Van 16 regels 0,40 iedere regel meer B Cent.
Advertentien viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Tengevolge van het KERST
FEEST zal hel volgende num
mer der Nieuwe Amersfoortsche Courant
a. s. Vrijdag 34 Dec. worden uit
gegeven.
HH. Correspondenten en Inzenders van
advertentien worden beleefd verzocht, op
deze vervroegde uitgave opmerkzaam te
zijn.
De UITGEVER.
Het vertrek van het Koninklijk
gezin naar de residentie is thans bepaald
op 29 Dec. a. s.
De heer Gericke, minister van
Marine, heeft zijne begrooting ingetrok
ken, waar hij den Koning zijn ontslag
aanbood. Deze zaak heeft zich volgender-
erwijze toegedragen
De Kamer had het druk. Donderdag
avond ging men met de suiker naar bed,
om met de marine weder op te staan.
Maar hoe gaarne de heeren leden ook
vooruit willen, om toch snel te kunnen
beginnen met de grondwetsherziening,
was er nog veel te zeggen. Ja, het
mocht zelfs niet gelukken Vrijdag met
de marine gereed te komen.
Het oordeel over het beleid van den
heer Gericke als minister van Marine,
liep zeer uiteen. De een had geen ver
trouwen in hem en bij den ander was
het daarentegen steeds toenemend, ter
wijl zeer veel leden een voorwaardelijk
vertrouwen uitspraken.
De minister beantwoordde al zijn be
strijders op kalme, bedaarde wijze. Hij
trachtte geen gebreken te verhelen en
stelde de zaken ook niet mooier voor,
dan ze werkelijk zijn, maar hij wist geen
goede voorstelling te geven van zijn doel.
Een vast plan van aanval of verdediging
in Nederland, zoowel als in onze Koloniën,
werd volkomen gemist en daarom werd
de aanschaffing van een ramtorenschip,
dat ruim drie millioen gulden zou moeten
kosten, ook sterk gegispt. Het was niet
duidelijk wat dat schip eigenlijk zou
moeten uitvoeren en bovendien was het
te duur voor een klein en te goedkoop
voor een groot schip.
Toen de Kamer Zaterdagochtend weder
bijeen kwam, dacht niemand aan de
mogelijkheid, dat de minister van Marine
gedwongen zou worden, af te treden.
Na veel praten had de minister er
eindelijk in toegestemd, zijn voorstel tot
het bouwen van een ramtorenschip tijde
lijk in te trekken, hoewel hij verklaarde
er spoedig mede terug te zullen komen.
Daar de arbeiders op de rijkswerf te
Amsterdam echter aan 't werk gehouden
moeten wordpn, vroeg hij, in plaats van
drie torpedobooten, die reeds toegestaan
waren, zes van die booten, welke allen
gebouwd moesten worden op de rijkswerf.
De heer Borgesius zeide o. a. in een
betoog, waarin hij er op aandrong niet
meer dan drie booten toe te staan: ïHet
is alsof daar achter de groene tafel niet
het hoofd van het departement van
Marine zit, maar de directeur eener
inrichting tot werkverschaffing." Dit lid
stelde ten slotte voor, niet meer dan
drie booten toe te staan en dit werd
aangenomen met 30 tegen 26 stemmen.
Hierop trok de minister zijne begrooting
in.
De Kamer was lang niet voltallig;
ware het anders geweest, dan zou de
heer Gericke waarschijnlijk niet gevallen
zijn. De heer Heemskerk staat nu voor
een moeilijk geval, want het zal niet
gemakkelijk zijn op het oogenblik een
nieuwen minister van Marine te vinden.
Dit ministerie is thar.s reeds driemaal
van minister van Marine veranderd.
De Post verneemt, dat de toestand
van Jeanne Lorette, in de gevangenis te
Arnhem, thans niet meer onrustbarend
is, en ook vóór eenige dagen toen zij
volgens de Arnh. Ct. bijna op sterven
lag geen sprake van gevaar was voor
haar leven. Men moest de »interessante
gevangene" nu maar verder laten rusten.
Vermoedelijk zal zij na volbrachten straf
tijd nog wel krachten genoeg overhou
den, om haar beschermers persoonlijk
haar dank voor de betoonde belangstel
ling te komen betuigen. (D.)
Naar het U. D. verneemt heeft de
directie van den Nederlandschen Centraal-
spoorweg besloten de werklieden, die bij
den brand van jl. Woensdagmiddag te
Utrecht hun gereedschap hebben verloren,
van nieuw gereedschap te voorzien en
hun geregeld aan het werk te houden.
Men zegge toch niet, dat wij Neder
landers geen stijl hebben. Men leze den
volgenden aanhef van een commissoriaal
rapport der Tweede Kamer:
iNaardien de Minister van Waterstaat,
Handel en Nijverheid bij brief van 6
November 1886 verklaard heeft, ten op
zichte van de in handen Uwer Com
missie gestelde en bij dien brief aange
wezen adressen van dijkgraaf en heem
raden van het waterschap van de Linge-
uitwatering en van Gedeputeerde Staten
van Gelderland, zich te willen gedragen
aan den inhoud zijner Nota's van 25
Juni 1885 en 16 Februari 1886, en daar
de meerderheid der Commissie zich ver-
eenigt zoo met de overwegingen als
met de conclnsiën van de meerderheid
der Commissie, welke aangaande de in
bovengenoemde Nota's vervatte inlich
tingen den 14 Januari 1886 verslag uit
gebracht heeft, terwijl de minderheid der
tegenwoordige Commissie verklaard heeft
in te stemmen met de conclusie der
minderheid van de voormalige Commissie,
ofschoon zij niet geacht wil worden
daarmede iedere beweegreden tot staving
van laatstgenoemde conclusie in het
Verslag van 14 Januari 1886 opgenomen
te onderschrijven, zoo jis de Commissie
eenparig van gevoelen, onder verwijzing
in hoofdzaak voor zooveel de beweeg
redenen betreft, naar het Verslag der
vorige Commissie, te kunnen volstaan
met de herhaling van dezelfde conclusiën,
te weten." enz.
Er volgen nog precies vijf-en-twintig
regels eer men komt tot de punt achter
het laatste woord der conclusie.
Aan de jachtopzieners de Leeuw
en Mekking is het gelukt een beruchten
wildstrooper, die in den laatsten tijd
's Konings landgoed »Oranje-Nassauoord"
als jachtterrein gebruikte, op heeterdaad
tq betrappen.
De regenten der Louisastichting te
den Haag hebben een prijsvraag uitge
schreven voor het leveren van plannen
voor den bouw van een gesticht be-
stemd voor de verpleging van 16 jon-
gens en meisjes. De begrooting mag niet
I meer zijn dan f65,000 en de prijs voor
het goedgekeurde plan is f500 en voor
het volgende een premie van f 300. De
ontwerpen worden vóór 15 Maart 1887
ingewacht aan het adres der regenten
van de Louisastichting, Bezuidenhout 14,
en moeten voorzien zijn van een corres
pondentie-adres.
Het hoofdbestuur der posterijen
heeft aan het departement van oorlog
aangevraagd om ook bij de te verwach-
ten drukte met nieuwjaar weder militai
ren op de postkantoren tot adsistentie
I te krijgen.
Aan de militairen, die bij gelegenheid
van het St. Nicolaasfeest dienst hebben
gedaan bij den postpakketdienst, is daar
voor eene belooning toegekend van f 0,75
per dag voor een onderofficier of korpo
raal, en van f 0,50 per dag voor een
soldaat.
Acht jongens uit de Weesinrichting
te Neerboseh zullen in het begin van het
volgend jaar naar Noord-Amerika ver
trekken. Dit zijn de eerste weezen-emi
granten, die door den directeur van deze
stichting aldaar in Hollandsche gezinnen
zullen worden geplaatst.
De commissie ter bevordering van
huisvlijt te Groningen heeft het voorne
men broodelooze werklieden die zich op
de hoogte willen stellen van het klom-
penrnaken, van hout te voorzien, zoodat
zij dan ir, eigen woning het handwerk
kunnen uitoefenen.
De tweedaagsche retourbiljetten,
door de Ned. Rijnspoor afgegeven op
Vrijdag 24 en Zaterdag 25 December a.s.
zijn voor de terugreis geldig tot en met
27 December d. a. v.
Zooals te voorzien was blijft Rusland
zijne candidatuur van den prins ven Min-
grelië handhaven en wil van anderen
niets weten.
Er loopen trouwens zeer vreemde ge
ruchten omtrent den gemoedstoestand
van den Czaar. Volgens die geruchten
heeft er bij hem reeds eene uitbarsting
plaats gehad, waardoor zelfs zijne gemalin
met gevaar was bedreigd.
In Engeland heeft het zwijgen van
Parnell, in verband met de crisis in Ier
land, algemeene verbazing verwekt. De
reporter van het Central News heeft
Parnell geïnterviewd en deze heeft ge
zegd, dat hij omtrent het plan de cam
pagne nog niet geraadpleegd was, d. w. z.
over de vereeniging tusschen Dillon en
O'Brien, om verlaging der pachten te
krijgen. Parnell zal naar Ierland gaan en
met zijn vrienden over de zaken spreken
hij is in den laatsten tijd bovendien
ernstig ziek geweest.
De Fransche minister van oorlog ver
langt met het oog op den ernstigen
politieken toestand, dat zijn ontwerp tot
reorganisatie van het leger zal worden
behandeld. Hij berustte er in, dat het
eerste gedeelte, over de recruteering en
de onderofficieren, werd gescheiden van
de overige hoofdstukken en nu afzonder
lijk zal worden behandeld. Wanneer deze
eerste voorstellen zijn aangenomen, wordt
de sterkte van het Fransche leger op
voet van oorlog gebracht op 545,000
man.
Ten voordeele van de slachtoffers der
overstroomingen in het Zuiden van Fran
krijk is Zaterdagavond in het Hippodrome
een militair feest gegeven, dat, behalve
de opbrengst van een geldinzameling op
de officieele tribune, waarvan het cijfer
onbekend is gebleven, ruim 200,000 frs,
heeft opgebracht. Deze som, gevoegd bij
de 96,000 frs., door de gala-voorstelling
in de opera verkregen, is werkelijk een
groot bewijs van de weldadigheid der
Parijzenaars. De Parijsche gemeenteraad
heeft voor hetzelfde doel 5000 frs. toe
gestaan en een subsidie van 10,000 frs.
voor de in dien geest gegeven feesten.
De raad heeft een voorstel, om het hou
den van stierengevechten te Parijs te
veroorloven, om de kas voor de over
stroomden te stijven, verworpen.
De Suez-kanaal-quaestie is thans in
zoover opgelost, dat het kanaal van
Port-Saïd tot de Bittere Meeren verwijd
zal worden tot 44 M. en van daar tot
Suez tot op 65 M.
In eene vergadering van het aardrijks
kundig genootschap te Parijs heeft de
Lesseps nogmaals verklaard, dat het Pa
nama-kanaal in 1889 zal gereed zijn.
Hij voegde er bij:
Roman van KARL I1EIGEL.
28)
Met een scherpzinnigheid toegerust,
die Swan vond, dat vliet wonderbare
meisje" van zelve moest hebben, doch
die alle andere mannen van het vak
verbazingwekkend voorkwam, maakte
zij zich met dit gebied van het arbeids
vermogen, dat de vrouw anders nimmer
betreedt, geheel vertrouwd. Zij begreep
dat kolossale samenstel, zoowel in zijn
geheel als in zijn onderdeelen, zoomede
de werking en de door hetzelve opge
loste vraagstukken veel spoediger, en als
er sprake was van de een of andere
stofomzetting of verbinding practisch te
leeren kennen ontzag zij zoomin haar
handen als haar tint. Ten laatste be
schouwde het geheele personeel haar als
een soort van beroepsgenoote. Doch het
liefste verwijlde zij in de technische
bureauxen daar waren het vooral de
teekenaars, die haar bijzondere opmerk
zaamheid gaande maakten. Dat scheen
haar de plaats toe, waar haar eigen
talenten het best tot zijn waarde en
nut konden komen, en daar Wohlgemut
een teekenschool voor zijn fabriek en
ook voor andere technische doeleinden
had opgericht, om daarin talentvolle
jongelieden te vormen en te bekwamen,
rustte Thea niet voordat Swan haar in
die school had opgenomen. Van stonden
aar, was zij de ijverigste, binnen korten
tijd de vlugste leerlinge van allen.
De gesprekken 's avonds liepen van nu
af aan ook nog slechts over technische
vraagstukken, een oningewijde zou, ïhet
roode huis" binnengetreden hebben, kun
nen denken, dat hij in een leerzaal was.
Maar waar waren jeugd, schoonheid en
geest zonder harsttocht nog ooit in een
beperkte ruimte bestaanbaarDie drie
menschen mochten zoo volijverig als zij
wilden hun denkvermogen ontwikkelen,
zoo streng als mogelijk over hun zinnen
heerschen de natuur vorderde des
niettemin haar rechten. De hartstocht
sprak zich wel niet openlijk uil maar
verstikken liet zich die ook niethij
smeulde in stilte voort. De band, die
tusschen Thea en Swan bestond, was
stellig nog slechts een band van vriend- i
schap, maar toch was het een opmerke
lijk teeken des tijds, dat beiden tegen
over Waldemar terughoudender werden.
Dien kerstavond hadden beiden hem
wel vergeven vergeten hadden ze
dien niet.
Daarbij leed Waldemar meer dan de
twee anderen. Want niet alleen ver
vulde Sara's beeld zijn ziel dag en nacht
met brandend, doch niet te blusschen
zielsverlangen niet alleen sloop dat
droomen van een onbereikbaar geluk,
terwijl hij in stilte aan zijn werk was in
zijn ziel en ontroofde hem haar beste
krachten maar die arbeid zelve, het
hoogste goed dat een man kan bezitten,
bracht hem geen zegen, geen geluk
aan 1
Het hielp hem niets of hij zijn dich
terlijk talent aan een vernietigende
critiek onderwierp, of hij zich zeiven
met gruwzame foltering van zich zeiven
toeriepïln het heden heeft het ver
stand alleen recht van te worden ge
hoord voor de kunst is geen plaats
meer in het bestaan van het volk laat
af dus!" maar die stem, die aandrift van
al het dichterlijk vuur, dat in hem leefde,
kon hij wel onderdrukken, verbannen
niet. De gave van iets voort te brengen
kon hij zich ontwennen, den drang daar
toe dooden kon hij niet. Hij mocht zijn
persoonlijkheid, zijn talent verloochenen,
een ander worden dan hij was vermocht
hij niet. Het goed, waarvan hij aanvan
kelijk, evenals Schlemihl van zijn schaduw,
luchthartig had afstand gedaan, was zijn
ziel geweest. Vijf jaar te voren hoordejhij
in het bruisschen en brullen der machines,
in het rondvliegen der assen en rollen
het loflied van de menschheid, die naar
vooruitgang streeft en thans, in de ure
waarin die geheele wereld hem meer be
kend moest voorkomen, deed ze zich aan
zijn oog als een chaos voor. Thans had
hij nergens een thuis meer.
Aldus gleed het levenshuikje der land
verhuizers in ïhet roode huis" maanden
lang zachtjes, eentonig en zonder dat er
iets bijzonders gebeurde, zonder dat een
enkele storm het beroerde, voort. En
toch werd er al dien tijd in de harten
dier menschen een strijd gevoerd met al
zijn verwikkelingen en momenten, een
strijd vol vertwijfeling maar toch ook
niet geheel zonder schemering van hoop.
Thans was de zomer weder in 't land
en waren de eilanden weder bevolkt.
Hildegarde was er weèr met al haar
kinderen. Sara zag er niet zoo vroolijk
uit, had niet meer dien frisschen blos
der jeugd van voorheen en werd daarom
door haar moeder met dubbele teeder-
heid gadegeslagen. Wohlgemut alleen was
er nog niet. Maar reeds was de dag be
paald, waarop hij zou komen en was
door zijn beambtenpersoneel en door de
bewoners van de streek het plan gevormd
hem een bijzonder feestelijke 'ontvangst
te bereiden. Op het punt waar het kanaal
in het meer uitkwam, verhief zich een
eerepoort; op het eiland waren alle
broeikasten geplunderd om guirlandes
tusschen de booinen en de met vlaggen
getooide masten aan te brengen, zoodat
de aardige, mooie plaats een reusachtige,
feestelijk met bloemen getooide tent
geleek. Maar Erich Wohlgemut had
mogelijk wel een voorgevoel gehad van
't geen hem wachtte, want reeds den
avond te voren kwam hij stilletjes op
de villa. Als uit den grond opgekomen,
stond hij plotseling te midden zijner
familie. Maar al wilde hij zelf niet feeste
lijk worden ontvangen, zijn werklieden
mochten de vreugde, die het feest hun
zou geschonken hebben, daarom niet
missen. Daarom gaf hij te kennen, dat
het den volgenden dag een feestdag zou
zijn.
Sedert de zilveren bruiloft van den
fabriekheer had de ijzergieterij niet weèr
zulk een vrijen dag gehad en evenals
toen welfde een heerlijke heldere hemel
zich over Wisborg, het meer en het van
muziek weergalmende eiland. Ditmaal
nam de feestvreugde echter plotseling
een einde 't Was een eenvoudige vraag
die dit teweeghracht, een vraag die
Wohlgemut des morgens reeds met be*