NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
UTRECHT EN GELDERLAND.
Vervloekt en Verstooten.
N. 48.
Woensdag 15 Juni 1887.
Zestiende Jaargang.
VOOR
abonnementsprijs:
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
Uitgever A. M. SLOTHOUWER, Amersfoort.
advertentien:
BINNENLAND.
F euillet on.
AMERSFOOBTSCHE COURANT.
Per 3 maanden 1.Eranco per post door het geheele Rijk.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken en berichten intezenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Van 16 regels 0,40 iedere regel meer 5 Cent.
Advertentien viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Tentoonstelling van Voedings
middelen te Amsterdam.
Wij zijn thans in de gelegenheid het
Uitvoerig Programma mede te deelen,
voor Cursus A, van de kookschool op
het terrein.
Eerste Week.
Eerste les. Uiteenzetting van het doel
van den cursus, vereischten om den
cursus met vrucht te volgen; het nut
en de noodzakelijkheid voor vrouwen
van iederen stand om iets aangaande
keuken en huishouding te wetende
waardigheid van vrouw des huizes; hare
verantwoordelijkheid; hare voorrechten;
hare belooning. Onderscheid tusschen de
opvoeding van vrouwen en mannen met
het oog op de eischen, die het leven
stelt.
Tweede les. De scheikundige samen
stelling van het water. De beteekenis
van het water bij de bereiding der voe
dingsmiddelen wetenschappelijke grond
slag van het koken met water; volks-
vooroordeelen over het koken met water.
Proeven tot opheldering van het behan
delde.
Derde les. Het vuur; verschillende
soorten van fornuizen; gebruik van
steenkolen, gas enz., bij de spijsbereiding.
Vierde les. Voedingswaarde van melk,
kaas en eieren; scheikundige samenstel
ling van melk, kaas en eieren. Waarom
men eet. Op welke tijden men eten
moet. Ophelderende proeven.
Vijfde les. Voedingswaarde van het
vleesch, rundvleesch, schapenvleesch,
kalfsvleesch, lamsvleesch, varkensvleesch.
Voedingswaarde van visch, voedings
waarde van wild.
Zesde les. Voedingswaarde van groen
ten (versche en ingemaakte.) Gevaren,
die kunnen ontstaan bij het gebruik van
blikken bussen voor verduurzaamde
levensmiddelen. Kort overzicht van het
geen in deze zes lessen werd behandeld.
Tweede week.
Eerste les. Wat is het meest geschikte
voedsel voor personen, die handenarbeid
verrichten. Ter opheldering een warm
maal voor werklieden, bereid en gereed-
gemaakt in tegenwoordigheid der leer
lingen. Eenige gemakkelijk aan te wijzen
vervalschingen. Proeven.
Tweede les. Het meest geschikte voed
sel voor personen, die met den geest
arbeiden. Voor kamergeleerden; voor zie
ken; voor herstellenden.
Ophelderende voorbeelden: magere soe
pen, onmiddellijk gereed te maken en
schotels voor zieken.
Derde les. De voeding van het kind op
verschillende leeftijden.
Vierde les. Over het koken, stoven,
braden en bakken. De physische en
chemische omzettingen welke door het
bereiden plaats hebben.
Voorbeelden tot opheldering.
Vijfde les. Het gereed maken en voor
dienen van een geheel diner soep, visch,
entrées, gebraad, groente, entremets,
geleien, crèmes.
Zesde les. Kenteekenen van goed vleesch,
gevogelte en visch, van goede groenten,
opgehelderd door voorbeelden van hetgeen
bereid worden kan uit de overblijfselen
van een vorigen maaltijd.
Derde Week.
Eerste les. De dranken bier, wijn,
alcoholische dranken, kruiden en zuren.
Hunne voedingswaarde en hun nut.
Ophelderende voorbeelden.
Tweede les. Week- en schaaldieren
hunne rol in de voeding van den mensch;
hunne voedingswaarde. Verschijnselen bij
het gebruik daarvan bij sommige indivi
duen.
Derde, vierde, vijfde en zesde les. In
deze lessen zullen kookrecepten worden
gegeven en vroegere recepten worden
verbeterd. Aan de dames, die den cursus
volgen, zullen ophelderingen worden ge
geven, omtrent punten, waartegen zij be
zwaar hebben, of die niet dadelijk door
haar werden gevat.
Over het geheel zal deze week bovenal
gewijd zijn aan het bereiden van spijzen.
Van te voren zullen de menu's voor ieder
dezer lessen worden medegedeeld.
De dames zullen de vriendelijkheid
hebben, zich te voorzien van hulpmidde
len voor het aanhouden van aanteeke-
ningen.
Vierde Week.
Gedurende deze week zullen behandeld
wordenfijne schotels, entrées en zoete
entremets, conserven, ijs, vleesch, geleien
enz., versiering van schotels en van de
20) tMijnhcer de graaf
»Wees op uw hoede. Er zijn drie
honderd dukaten op uw hoofd gezet. Ik
zal persoonlijk den brief aan de vorstin
Anka overhandigen. De kozakken zijn
met graaf Seniawitsch, dien zij in het
huis van Levi gevangen namen, en met
een tuiniersknecht, van wien zij beweer
den dat hij u, mijnheer de graaf, in
uwe vlucht behulpzaam was geweest, van
hier hebben meegenomen, waarschijnlijk
naar Warschau Sara is door haar vader
verstooten en des nachts uit het huis
gejaagd. Zij is doodelijk ziek en ligt hier
in het kasteel. Niemand weet iets van
haar verblijfwat moeten wij doen
Uw onderdanige Iwan."
Dat briefje werd weder in de pels
muts van den boer genaaid en deze ver
wijderde zich even onopgemerkt als hij
gekomen was.
Toen Baruch zyne dochter op de straat
had geworpen, stormde hij als een dol
geworden tyger de kamer binnen, waar
Rachel en Aron Teweles zich bevonden,
en vloekte en weende in eenen adem,
zoodat beiden geloofden, dat de oude man
krankzinnig was gewordon. Slechts met
veel moeite gelukte het hem eenigszins
tot bedaren te brengen.
>Waar is uw dochter?" vroeg Aron,
die uit de halve woorden van den ouden
man afleide, dat er een heftig tooneel
tusschen vader en kind had plaats ge
had.
»Waar zij is?" herhaalde de andere,
terwijl zijne oogen spookachtig glinster
den, „weg is zij uit mijn huis, dat zij
onteerd heeft vervloekt en verstooten
is zij, als een verraadster van ons volk,
als een afvallige van het geloof onzer
vaderenMet korte woorden ver
haalde hij het gebeurde. Vervolgens
schreeuwde hij plotseling jammerend uit:
»Ik heb geen kind meerAan alles heeft
Dewbinsky schuld
ïBaruch," zei Aron met van woede
gesmoorde stem, »wij zullen ons wreken
en daarbij nog een goede winst maken
wij zullen naar Lublin reizen, waar
Murawieff zich thans ophoudt, wij zullen
hem zeggen, waar hij de graaf kan
vinden. Wij zullen den prijs van
drie honderd dukaten verdienen, die op
zijn hoofd is gezet."
»Ja," viel Baruch Levi hem in de rede.
geheele tafel, het voorsnijden, het dekken
en schikken van de tafel, de keus van
het keukengereedschap, het onderhoud
van dit gereedschap, van het glas- en
vaatwerk, van het tafelzilver, enz.
In de laatste les wordt een souper of
een tweede ontbijt gereed gemaakt, alles
van koude spijzen en tegelijk klaar gezet
op gesierde tafels.
Door HH. MM. den Koning en de
Koningin is voor een aanzienlijk bedrag
deelgenomen in de loterij ypn kunst
werken, verbonden aan den tentoonstel
ling van schilderijen te 's-Gravenhage.
Volgens den Haagschen Kroniek
schrijver van de N. Gron. Ct. is het zoo
weinig waar, dat de Koning minder
welvarend is, dat Z. M. zich sedert ge-
ruimen tijd niet zoo druk met de regee-
ringszaken moet hebben bezig gehouden
als juist in den allerlaatsten tijd. Daar
door moet dan ook, naar men hem ver
zekert, de oplossing zijn verkregen van
een sedert geruimen tijd nog onbesliste
vraag, hoe aan de jongste promotie bij
't wapen der infanterie de billijkste aan
vulling is te geven zonder kundige hoofd
officieren te passeeren en zonder de
formatie te overschrijden.
Bij Kon. besluit van 7 Juni '87
No. 4, met ingang van 10 Juni '87 is aan
den Minister van Wat. Hand. en Nijv.
den heer J. G. van den Bergh, een buitenl.
verlof verleend geworden, gedurende eene
maand tot herstel van gezondheid. Bij
't zelfde besluit is de waarneming van
de functiën van Minister van Wat. Hand.
en Nijverheid tijdelijk opgedragen aan
den Minister van Marine den heer Tromp.
Bij Kon. besluit van 3 Juni '87 No. 17
is eene commissie ingesteld tot het hou
den van een vergelijkend onderzoek van
candidaten dingende naar een getuig
schrift van voldoend afgelegd examen
voor opzichter van 's Rijks Waterstaat,
bestaande uit de Heeren
J. F. W. Conrad, Inspecteur van den
Waterstaat, als voorzitter, A. L. de
Bruijn Kops, Hoofd-Ingenieur van den
Waterstaat te Arnhem J. F. Metzelaar
Sr., Architect te ScheveningenN. van
Eek, leeraar aan de hoogere burger
school te 's GravenhageP. H. Kemper,
Ingenieur van den Waterstaat te Utrecht
K. E. van Rijzinge, Hoofd eener school
te 's-GravenhageF. Doffegnies, Ingenieur
van den Wat. te 's-Gravenhage.
Naar aan 't Weekblad v. Elburg
wordt meegedeeld, moeten Vrijdag te
Zwolle in een zeer druk bezochte ver
gadering van den anti-revolutionairen
kiezersbond ïNederland en Oranje" met
het oog op de aanstaande vernieuwing
der Tweede Kamer met algemeene stem
men tot candidaat gesteld zijn de aftre
dende leden, A. baron van Dedem en
jhr. mr. T. A. J. van Asch van Wijck.
De Engelsche gezant bij het Ned.
hof, Sir William Stuart, zal op 21 dezer,
ter gelegenheid van het 50-jarig regee-
ringsjubilé van koningin Victoria, een
groot diner geven. Bij die gelegenheid
zal tevens het hotel der Britsche am
bassade schitterend worden geïllumineerd.
De Koln. Ztg. meldt, dat de ver
lenging van den locaal-spoorweg Willem
III tot Lingen, niet zal plaats hebben,
dewijl de Pruisische regeering daaraan
niet wil medewerken, waarschijnlijk
wegens het te geringe opbrengst-vermo
gen dezer lijn.
Voor de oprichting van een proef
station tot onderzoek van bouwmateria
len te Delft, verleende het Kon. Instituut
Yan Ingenieurs f 500, de afd. Delft van
de Maatsch. ter bev. van Nijverheid f200.
De gemeenteraad van Deventer f 100.
Op de 2e serie der 4J/a pets. leening
van de Kon. Nederlandsche Locaalspoor-
weg-maatschappij, groot,, f 350,000, is
voor f980,000 ingeschreven.
Volgens berichten van de ansjovis-
visschers op de Zuiderzee, was in de
afgeloopen week de visscherij vrij gunstig.
Gemiddeld werd per span of twee schuiten
per etmaal 14,000 a 10,000 stuks gevan
gen, die tegen f5.50 per 1000 stuks
werden afgeleverd.
Zondag 12 Juni 1887 is het
Nederlar.dsch Museum voor Geschiedenis
en Kunst, een der onderdeelen van het
nieuwe Rijks Museum te Amsterdam ten
half een uur voor het publiek openge
steld. De Minister van Staat, Minister
van Binnenlandsche Zaken Mr. J. Heems
kerk Az., vergezeld van den Referendaris
der afdeelirig Kunstenen Wetenschappen,
waren eenige uren te voren in het ge
bouw gekomen om de zalen in oogen-
schouw te nemen. De Minister werd
ontvangen en rondgeleid door den hoofd
directeur van 's Rijks Museum Obreen,
den architect Dr. Cuijpers en den direc
teur D. van der Keilen Jr.
Onder de aanwezigen merkte men op
den wethouder Driessen, als vertegen
woordiger van het college van Dagelijksch
Bestuur de commissie van toezicht van
's Rijks Museum de heeren Maschhaupt,
Sillem en Six; het bestuur van het Konin
klijk Oudheidkundig Genootschapde
heeren van Eeghen, de Vries, Meijer en
Weismannhet bestuur tot vorming
eener openbare verzameling van heden-
daagsche kunst: de heeren Luden, Wurf-
bain en Langerhuizen, alsmede de direc
teur van 's Rijks Academie van Beeldende
kunsten, prof. Allebé.
Het Nederlandsch Museum, dat de
verzameling van Vaderlandsche Oudheden
bij uitnemendheid mag heeten, neemt
niet minder dan 25 ineenloopende zalen
in van den oostelijken vleugel van 's Rijks
Museum.
De rangschikking der voorwerpen en
de inrichting der zalen is goed geslaagd
sn de Minister betuigde daarover bij
herhaling zijne ingenomenheid aan de
heeren Obreen, Cuypers en van der
Keilen. Het bezoek duurde ongeveer
twee volle uren, waarna het publiek een
gretig gebruik maakte om deze nieuwe
onderafdeeling van het Museum te be
zichtigen.
Vrijdag arriveerde een Poolsche
familie, bestaande uit man, vrouw en
vier kinderen, te Rotterdam, met het
doel Zaterdag van daar met het stoom
schip Edam naar New-York te vertrek
ken. Te Rotterdam geraakten man en
vrouw, waarschijnlijk door drukke passage,
gescheiden, ieder met twee kinderen,
en zochten elkaar te vergeefs. De vrouw
reisde met haar zuigeling en het 4jarig
zoontje naar Amsterdam, in de hoop
haar man en kinderen aan de vertrek
kende boot te zullen vinden. Zij werd
daarin echter deerlijk teleurgesteld. Haar
echtgenoot en de twee kinderen waren
niet te vinden. Daar de man de plaats
biljetten in zijn bezit had, moest de be-
aSterven moet hij; ik zelf wil de Rus
sen naar het slot der gravin Jablonowska
voerenDe dukaten moogt gij be
houden ik wil geen bloedgeld, ik wil
wraak, slechts wraak 1"
xiMijn broeder Mozes," voer de andere
voort, azal ons raad geven, hij zal ons
de hand leenen hij alles in drie dagen
zal de graaf de ellendige gojim gevangen
zijn
ïOp naar Lublin schreewde Baruch,
uniet morgen, niet voor vier uren. nu
oogenblikkelijk wil ik weg 1
De oude man snelde naar beneden,
trok de knecht van zijn bed, hielp zelf
de paarden inspannen en een uur later
reed een rijtuig op den weg die naar
Lublin voert. De twee joden in hunne
reispelzen gehuld zaten er in: geen van
beiden sprak een woord, zij wisten dat
hetgeen zij ondernamen, een gevaarlijke
zaak was, want zij wilden de opstande
lingen aan de Russen verraden, en inge
val de Polen zulks ooit mochten ont
dekken, konden beiden verzekerd zijn
dat zij het langst geleefd hadden.
Nog denzelfden avond kwamen de
reizigers te Lublin aan en werden on
middellijk hij Murawieff toegelaten. Zij
hadden met hem een lang geheim ge
sprek.
Den volgenden morgen nog vóór het
krieken van den dag reden zij weder
uit Lublin weg; maar vijfhonderd schre
den achter hen reden op hun gemak
twee kozakken, en achter hen op eenigen
afstand ongeveer twintig en op dezen
volgden iets verder achterwaarts vijf
escadrons. Niemand was het inge-
gevallen, dat de twee in het rijtuig zit
tende joden tot de troepen behoorden
en toch was het zoo. Baruch Levi en
Aron Teweles voerden de kozakken naar
liet kasteel der gravin Jablonowska Zij
hadden Murawieff beloofd hem den graaf
Dewbinsky over te leveren. Murawieff
om zeker van zijn zaak te zijn, zond
langs een andere weg een tweede afdee-
troepen tegen het slot. De eerste troep
dezer tweede kolonne bestond uit
puik geregelde Russische kozakken in
Poolsche dracht, blauw en rood, goed
gewapend met lanzen en schietgeweer;
hun zijden vendel met het heiligen beeld
wapperde in de lucht. Vervolgens kwamen,
huu altaman aan de spits, krijgslieden
der Uralsche en Donsche stammen in
zonderlinge Oostersche kleeding van allerlei
kleur, zonderlinge puntige mutsen boven
de door de zon verbrande, baardige ge
zichten, grijsaards en jongelingende
achterhoede vormde een hoop baskieren,
een haveloos volk, met bloeddorst op
het wild dierlijk gelaat. Tegen acht ure
's avonds was het slot der gravin Jablo
nowska een uur in den omtrek door
Russische troepen omsingeld. Daar de
voorposten van Dewbinsky veel dichter
bij het dorp geplaatst waren, had noch
deze, noch een of ander soldaat van zijn
troep eenig vermoeden van het gevaar,
dat hen bedreigde,
De nacht was ruw en koud. Bulderend
suisde de noordwesten wind in de holten
der oude kalkrotsen bij het kasteel der
gravin Jablonowska. De storrn zweepte
donkere wolken aan het zwerk voort, de
boeren namen de wijk onder hunne
dakenzelfs de dieren hergden zich in
kloven en kreupelhout, alleen de reuzige
kettinghond van het slot wedijverde in
het huilen rnet den storm, in zijn hok.
Bij het flauwe licht dat somwijlen de
maan uit den wolkenchaos op de aaide
wierp, zag men een menschelijke ge
daante langzaam en voorzichtig uit de
diepte van een oude vervallen steen
groeve opwaarts stijgen.
De man moest hier bekend zijn, want
met zekeren voet betrad hij de verval
len steenen treden, die van een diepe,
natuuilijke bron al naar het slot voer
den, en welke treden, uit kunsteloos in
