nieuwe
Nieuws- en Advertentieblad
UTRECHT EN GELDERLAND.
DE VERREZENE
No. 98.
Woensdag 7 December 1887.
Zestiende Jaargang.
VOOR
abonnementsprijs:
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
Uitgever A. M. SLOTHOUWER, Amersfoort.
advertentien:
BINNENLAND.
BUITENLAND.
Feuilleton.
4MERSF00BTSCHE COUIANT.
Per 3 maanden ƒ1.Franco per post door het geheele Rijk.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken en berichten intezenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Van 1 6 regels 0,40 iedere regel meer 5 Cent.
Advertentiën viermaal gepluatst worden slechts driemaal berekend,
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
De leden van de Eerste Kamer
der Staten-Generaal zijn ter vergadering
bijeengeroepen tegen Maandag 19 dezer,
des avonds te 8 uren.
Door den Minister van Binnenland-
sche Zaken is aan den burgerneestei van
elke gemeente des rijks eene circulaire
verzonden, waarbij uitvoerig worden toe
gelicht de verschillende veranderingen,
die thans in de regelen voor het opma
ken der kiezerslijsten zijn gebracht. Een
nieuw model voor de kiezerslijsten is
daarbij gevoegd. Daar het getal kiezers
voor den gemeenteraad aanmerkelijk
grooter dan tot nog toe zal worden, wordt
den burgemeesters verzocht te overwegen,
in hoeverre het noodig zal zijn de ge
meente, overeenkomstig art. 6 der ge
meentewet, in afdeelingen te verdeelen,
ter vergemakkelijking van de inlevering
der stembriof'"®. Vermits het schijnt,
dat de bepSm"^ van art. 51 der kieswet
betreffende de verzegelde stembussen
niet overal behoorlijk wordt nageleefd,
verzoekt de Minister ten slotte de stem-
bureaux op dit voorschrift opmerkzaam
te maken.
Wat bij een oppervlakkige lezing
van het dezer dagen medegedeeld besluit
van den Min. van Oorlog omtienl de
oefeningen in den wapenhandel voor
jongelieden nog mocht ontgaan zijn,
wordt ten volle duidelijk door eene
circulaire van directeuren van gymnasium
en de hoogere burgerscholen te Amster
dam aan ouders en voogden van leer
lingen hunner inrichtingen. In hoofdzaak
bevat deze circulaire het volgende:
Niemand zal ontkennen, dat oefenin
gen in den wapenhandel een opvoedende
werking hebben op het lichaam evenzeer
als op het karakter; wordt het eerste
gesterkt tegen vermoeienissen, het karak
ter krijgt er zekere vastheid door; men
leert tevens begrijpen, welk een kracht
ontwikkeld kan worden als velen tegelijk
hetzelfde doen, men gewent aan orde
en tucht. Doch er is meer; niets werkt
in den grond der zaak onzedelijker op
den volksgeest dan ons stelsel van plaats
vervanging. Te recht huiveren tegen
woordig vele ouders hun zonen aan bel
kazerneleven te doen deel nemen. Maar
het dienen voor eigen nommer behoeft
op den duur niet gepaard te blijven
gaan met het kazerneleven of dit leven
zelf kan verbeterd worden. Het ligt
thans in de hand van ouders en voogden
hierin verandering te brengendes
Ministers besluit toch opent het voor
uitzicht, dat hun zonen den dienstplicht
gemakkelijker zullen kunnen volbrengen.
Daargelaten de besparing van de kosten
van plaatsvervanging, zullen de door den
Minister genomen maatregelen hierom
zeker door velen worden toegejuicht
Voortaan toch zullen hunne zonen, nadat
zij met een voldoenden uitslag aan deze
oefeningen hebben deelgenomen, reeds
dadelijk bij hunne indiensttreding tot
den graad van milicien-korporaal of
milicien-sergeant bevorderd en waarschijn
lijk spoedig in het genot van groot ver
lof gesteld kunnen worden, om alleen
bij de groote oefeningen onder de
wapenen geroepen te worden. Is dit
reeds een groot voorrecht, wij aarzelen
niet als onze overtuiging uit te spreken,
dat bij de aanstaande regeling van onze
strijdkrachten de deelneming aan deze
oefeningen nog meer voorrechten zal
doen verwerven wij noemen hier slechts
het voorrecht om zijn garnizoensplaats
te mogen kiezen, zoodat men, hetzij men
om zijn studie, hetzij om eene andere
reden de voorkeur geeft aan eene ves
tiging in deze of gene garnizoensplaats,
geen beletsel heeft om tegelijk met het
vervullen van zijn dienstplicht zich aan
zijn overige bezigheden te blijven wijden
verder het voorrecht om, zoo men dit
verkiest, buiten de kazerne gehuisvest
te worden; eindelijk is de mogelijkheid
niet uitgesloten, dat rnet dit alles ge
paard gaat eene vermindering van militie
diensttijd. N. v. d. D.
Sedert eenigen tijd heeft men op
den Ned. Cenlraalspooi weg een nieuw
contróle-middel ingevoerd. Het aan het
locet afgegeven plaatsbewijs wordt door
een spoorwegbeambte opgevraagd tegen
inwisseling van een ander bewijs. Onlangs
maakte de Heer S. 11., directeur van de
Nederlandsche Tramweg Maatschappij,
wonende te Heereveen, zwarigheid om
zijn ontvangen plaatsbewijs voor een
ander te doen verwisselen. Hij werd daar
voor vervolgd en stond eergisteren terecht
voor den kantonrechter te Zwolle. De
Heer S. H. beweerde dat hij dat plaats
bewijs niet mocht, althans niet behoefde
af te geven, maar het volgens de bepa
lingen der spoorwegwet gedurende de
geheele reis moest bewaren, ten einde
het desverlangd aan de betrokken spoor
wegbeambten te vertoonen.
De kantonrechter veroordeelde hem
evenwel, ter zake van het weigeren van
afgifte van zijn plaatsbewijs, toen dat
door een beambte van den spoorweg van
hem verlangd werd, tot eene geldboete
van f3 of subsidiaire gevangenisstraf van
7 dagen.
Naar het Duitsche handelsblad
Export meldt, heeft de commissie, die
verleden jaar benoemd werd in een bij
eenkomst van industriëelen te Utrecht,
om den achteruitgang in zaken na te
gaan, verslag uitgebracht. Het rapport
toont dat de klachten algemeen zjjn
vele takken van industrie, zegt de com
missie, staan ongelooflijk slecht en alge
meen zegt men dat de Regeering wijziging
moet brengen in de invoerrechten. Zoo
hebben de azijnmakers den minister van
financiën gevraagd, om de wet op dat
artikel te wijzigen, opdat de fabrikanten
het beter zullen kiijgen tegenover den
vreemden invoer. Kortom, in alle artike
len wordt geklaagd. Aan het slot van
het rapport wordt gezegd «Het is buiten
quaestie, dat in Holland vreemdelingen
boven de binnenlandsche industi iëelen
worden beschermd; in elk ander land
gebeurt juist het omgekeerde."
Men schrijft uit Ede
«Met het slachten van varkens is het
dit jaar kolossaal druk. Behalve dat weke
lijks vele honderden worden aangevoerd
voor de Sloomslachterij. verzenden ook
anderen in deze gemeente een groot
aantal geslachte varkens naar Engeland.
De prijs blijft zeer laag, evenals die van
schapen, waarvan Ook geregeld op groote
schaal naar Londen worden verzonden.
Voor varkens besteedt nren 32 a 34 ets.
per KG., voor vette schapen fll a 14.50
per stuk."
De Zuiderhaven te Harlingen levert
tegenwoordig een zeer belangwekkend
schouwspel op. Daar overwinteren niet
minde? dan een klein veertigtal schepen,
waaronder vele driemasters, die in den
laatsten tijd groote ladingen hout hebben
aangevoerd. Daardoor had en heeft nog
altijd het balkvlotterspersoneel volop
werk. Voegt men daarbij, dat wekelijks
vijf a zes Engelsclie stoombooten de
haven binnenvallen, om hunne ladingen
aan te voeren en in te nemen, dan is
licht te begrijpen, dat het daarvoor ge
bezigd werkvolk zich in hooge verdien
sten mag verheugen.
In het gesticht Calvariënberg te
Maastricht heeft eene welgelukte, niet
dagelijksche operatie, plaats gphad. Aan
een jongeling, die van zijn geboorte af
de kuit- en scheenbeenderen miste, en
wien de voeten onmiddellijk beneden de
knieschijf waren vastgegroeid, zijn, op
diens verlangen de beide voeten afgezet.
Zij zullen door kunslbeenen worden ver
vangen. De geamputeerde zal weldra als
hersteld het hospitaal yerlaten.
Frankrijk heeft een nieuwe president.
Met 616 van de 827 uitgebrachte geldige
stemmen werd Sadi Carnot, door het
congres tot deze waardigheid gekozen. Men
vreesde algemeen voor pogingen van
royalisten en Bonapartisten om eene
omwenteling tot stand te brengen.
Het garnizoen te Versailles was ver
sterkt door twee bataillons mariniers.
De gewone troepen, die te Versailles
liggen, zijn het 1 le en 22e artillerie regt.,
waarvan in elk regiment twee batter ijen
gereed stonden om onmiddellijk op te
rukken; het le genie regt. waarvan een ba-
taillon onder de wapens stond, het 20e bat.
jagers, waarvan eene compagnie gereed
was. Het 3e kurassiers stond gereed om
te paard te stijgen. Tegen den middag
kwam nog het 20e jagers te paard. Al
deze troepen waren geconsigneerd in
hunne kazernen op T eerste bevel waren
zij gereed.
De rust is echter niet op noemens
waarde wijze verstoord.
De heer Grévy heeft het Elysée on-
middelijk na de verkiezing in een coupé
met twee paarden verlaten en zijn intrek
genomen in Avenue d'léna. Zijne nieuwe
woning werd door politie-agenten in
burgerkleeding bewaakt, maar de voor
zorg bleek overbodig. De leden van het
corps diplomatique brachten allen den
afgetreden president een bezoek, doch
daar niemand werd toegelaten, schreven
zij slechts hun namen in het gereed lig
gend boek. Hetzelfde deden ook de vrien
den van den heer Grévy, die hem een
bewijs hunner belangstelling wilden
geven.
Langs de boulevards te Paiijs, verkoopt
men het portret van Sadi Carnot- Men
is van meening dat de President aan
Floquet, de Freycinet of Goblet de vor
ming van een nieuw ministerie zal op
dragen.
De President is voornemens, zoodra
de ministeriëele quaestie is opgelost, bij
de Kamers eene credietwet voor de
eerste maanden van het volgende in te
dienen en de zitting vóór den 15den de
zer te sluiten wegens de op handen zijnde
verkiezingen voor den Senaat.
Zaterdagavond was het zeer vroolijk in
de straten van Parijs. Men zong: »vive
Carnot!" op de wijs van de Lampions
en had overal pret.
Men zegt dat Sadi Carnot zeer rijk is;
zijn jaailijksch inkomen wordt op 100,060
gld geschat. Hij heeft zijn naam Sadi
van een peetoom, die zoo heette. Wat
het uiterlijk betreft is Sadi Carnot van
middelbare grootte en slank; hij draagt
een vollen, zwarten baard.
De Morning Post beweert dat sommige
leden der Parnellistische partij de Fenians
vei zocht hndden lord Hartington en
Goschen te dooden, toen zij verleden
week in Ierland waren. De Fenians
weigerden en de Amerikaansche Ieren
zouden nu dat zaakje wel opknappen.
Zij waren van plan den trein waarin de
heeren reisden te doen derail leeren en
hen dan dood te schieten, of hen gevan
gen te nemen en als losprijs te houden
voor de gevangen Ieren. Dat plan is
mislukt, eensdeels omdat lord Hartington
zijn reisroute veranderde, anderdeels
omdat de politie de lucht van het plan
had gekregen en maatregelen had geno
men tegen eiken aanslag.
De kleine boeren (crofters) op het
Schotsche eiland Lewis hebben zich
eindelijk onderworpen. Zoodra eenige
militairen op het eiland voet aan wal
hadden gezet, hebben zij van allen ver
deren tegenstand afgezien. Eenigen der
belhamels zijn gevankelijk weggevoerd,
Eene
geschiedenis uit den Fransch-
Pruisischen Oorlog
Uit het Duitsch door
W. W.
5) »Nu, weet ge 't kameraad, dat is 't
eigenlijk, waarom ik weert! De mitrail-
leusen hebben mij ook mijne nevenman
nen weggenomen, en toen was 't alsof
me een groot stuk van 't hart wegge
scheurd werd."
De jongeling richtte zich uit zjjn lig
gende houding op, trad op Frans toe en
reikte hem de hand. »Laat daarom het
hoofd niet hangen, goede jongen," zeide
hij hartelijk, «en laat ons goede kamera
den zijn, zooals die ginder, die nu rusten
bij de brug."
«Gaarne I" riep Frans blijmoedig en
schudde krachtig de hem gereikte hand
»hoe heet ge?"
ïGustaaf Held. En gij
«Frans Fink."
>En zoo ge mij wilt, wil ik.ook de uwe
zijn!" riep de grappenmaker der kompag-
nie, «ik heet Dolphus Frei en hier is mijn
hambeen als entree."
Men nam lachend de halve ham in
ontvangst, welke Frei zoo vrij was
geweest ergens te annexeeren, en
de drie zetten zich weder aan het
vuur.
Maar in weerwil van den grappenma
ker, die een zeldzame lekkernij had
meegebracht en daarbij nog zeer goed
geluimd was, wilde er geen vroolijkheid
in het kleine gezelschap komen. Lag de
ernst van den aanstaanden beslissenden
slag reeds in de lucht, of was er een
andere reden? kortom, Frans was niet
op te vroolijken.
«Luistert, vrienden," zeide hij plotse
ling, sik gevoel 't, morgenavond zullen
wij niet meer zoo bijeen zitten en ik ver
zoek u nu reeds, zoo ik niet op het
appèl kom, mijn vader de veldpostkaart
te zenden, welke ik nu schrijven wil."
Och," antwoordde Frei, «spreek niet
zoo dwaas! Ge hebt ergens in een geschie
denis gelezen, van het voorgevoel vóór
een veldslag; maar 't is onwaar, ge
moogt me geloovenReeds tweemaal
heb ik een voorgevoel van den dood ge
had, maar ik ging dan duchtig eten en
drinken en weg was mijn droefgeestig
heid. Daar, neem een slok brandewijn
en een stuk vleesch en denk er niet ver
der over."
Frans schudde treurig het hoofd. «Doet
het ten mijnen gevalle en laat mij de
kaart schrijven, dan zal 't beter met mij
zijn!"
«Nu, in Gods naam dan, schrijf, en ik
wil ze bij mij steken en verzenden, zoo
de roodbroeken mij niet overhoop schie
ten," zei Frei. Frans haalde een veldpost-
kaart en een potlood uit zijn ransel en
schreef, bij den weerschijn van het bivak-
vuur:
«Lieve vader en goede moeder!
Als ge deze postkaart ontvangt, is 't
tijd om te bidden: De Heer heeft gege
ven, de Heer heeft genonten, de naam
des Heeren zij geloofd" morgen hebben
wij een grooten slag, en, gelooft mij,
mijn laatste gedachte zal bij u, mijn
laatste gebed voor u geweest zijn, goede
ouders. Groet Purgi, en zegt haar dat ik
gestorven ben als een braaf soldaat.
«En nu behoede u God tot wij elkan
der wederzien!
«Bivak Reuilly, 31 Augustus 1870.
Frans Fink."
Frei stak de briefkaart zorvuldig in
zijn zijzak en reikte Frans zwijgend de
hand; daarop wikkelden de drie mannen
zich in hunne mantels en legden zich
zoo dicht mogelijk bij het vuur, op de
bedauwde vochtige aarde. 'Zij sliepen in
bij de klanken van het droefgeestig rui
terlied, dat door den wind gedragen van
de uiterste grenzen van het bivak zacht
overwoei
«Morgenrood
Beschijn mijn vroegen dood.
Gisteren nog fier op een paard,
Lig ik heden op de aard,
Morgen in het kille graf."
En de morgen kwam Reeds te drie
uur wekte een zacht tromgeroffel de ver
moeide slapers, en te vier uur bestormde
de voorhoede van het eerste korps reeds
Bazeilles; de twee andere divisiën volgden
het op den voet en nu ontstond een vree-
selijk gevecht: de vijand bestond uit ma
riniers en had de steenen huizen bezet,
uit wier vensters, keldergaten en daknok-
ken zij, door de gewapende inwoners ver
sterkt, vuurden. Ieder huis scheen een
kleine vesting en braakte dood en verderf
in de gelederen der dappere Beieren
ieder huis, iedere straat moest veroverd
worden, en ten laatste posteerde de vij
and zich in een groot park, dat zwart
van menschen en kruitdamp was. Hel
park maakte den indruk van een gewel
dige, laag op den grond luslende onweers
wolk, waaruit het bliksemde en ratelde
en een vreeselijke hagel van Chassepots
en mitrailleusekogels floot, die reien mere
schen verpletterde.
Maar de Beieren kenden geen «terug,"
eenige bataillons stormden tegen tier, ure
's morgens er op los en wierpen den vij
and met vreeselijk verlies uit het park,
zoomede uit Bazeilles. Vei volgens ging
het met de achtste divisie van het vierde
korps tegen Balan voorwaarts, en in en
bij dat dorp ontwikkelde zich andermaal
een bloedige worsteling om de stelling.
En bij het scherp fluiten der Werder-en
Chassepolkogels bromden de zware ka
nonnen van Sédan de bas. Het was een
zeer vroohjke dans rnet den dood, en me
nige dappere verloor er voor altoos den
adem bij.
In de voorste rijen der moedige dan
sers stormde Frans Fink, tusschen Gustaaf
Held en Dolphus Frei voorwaarts, want
zij hadden elkander als goede kameraden
beloofd bijeen te blijven, tot de laatste
kogel in 't Duitsche hart kwam.
Maar de laatste kogel liet lang op zich
wachten. Zij hadden reeds geholpen
Bazeilles en Balan in te nemen, zonder
een schampschot ontvangen te hebben,
toen tegen vier uur 's namiddags, nadat
ile Beieren twaalf volle uren om iedere
voetbreedte grond gestieden hadden, en de
achtste divisie door het mitrailleusevuiir
schier vernietigd was geworden, de vij
and een laatsten wanhopenden aanval