NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
UTRECHT EN GELDERLAND.
BERICHT.
Nieuwe abonnés ont
vangen deze Courant
tot 1 Januari gratis.
DINSDAG verschijnen.
lagdalena's led.
No. 102.
Zaterdag 21 December 1889.
Achttiende jaargang.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
Wegens het a.s.
KERSTFEEST zal
het volgend nummer, in
plaats van op Woensdag,op
Inzenders van Adverten
tiën, Berichten, enz, wor
den beleefd verzocht voor
al voor tijdige toezending
zorg te dragen.
Bankroet.
BINNENLAND.
FEUILLETON.
AMERSFOOITSCHE COÜliiT.
VOOR
abonnementsprijs:
Per 3 maanden 1.Franco per post door het geheele Rijk.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken en berichten intezenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever A. M. SLOTHOUWER, Amersfoort.
advertentien:
Van 16 regels 0,40 iedere regel meer 5 Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
De heeren Jan en Piet maken nu
en dan van die leuke opmerkingen,
waar men wel eens even bij mag stil
staan. Laatst hadden zij het over
failliet gaan, en de eerstgenoemde
van het brave tweetal beweerde dat
er lui zijn, die daarmede een aardig
kapitaaltje bijeen weten te scharrelen,
hetgeen zijn kameraad den wensch
deed uitdrukken naar een wet op
schulden en faillissementen, die den
een zal beletten den ander kaal te-
plukken.
Nu, als we 't van wetten moeten
hebben, zal't nog wel wat aanloopen
op dat gebied is onze kracht niet
groot, 't Land wemelt van juristen,
en juist dat is misschien oorzaak dat
men het over de grondslagen, waarop
zulk een wet zou moeten rusten, nooit
eens zal worden.
^Er is een tijd geweest, dat het
niet voldoen aan zijn geldelijke ver
plichtingen een groote schande was
ja, bij sommige, laat ons er da
delijk bijvoegen onbeschaafde volken
heeft het vrijheidsverlies ten gevolge
in dien zin, dat de onmachtige schul
denaar de slaaf wordt van dengeen
wiens geld hij zich toeeigende. Het
laatste is in de ontwikkelde maat
schappij moeielijk in toepassing te
brengen want lieve hemel, hoe gering
zou het aantal vrijen dan worden!
En schande, komaanwie nog een
zoo verouderde opvatting zou willen
huldigen, moest met een pruik op
als een curiositeit worden tentoon
gesteld.
Als men er eens toe overging de
ex-bankroetier te boycotten Iemand
heeft zijn zaken in de papieren laten
loopen en zich failliet verklaarder
worden door de rechtbank curators
benoemd, een advocaat neemt de
leiding van de zaken in handen, en,
nadat de liquidatie is afgeloopen
blijkt, dat er zoowat 9 procent kan
worden uitbetaald. De crediteuren,
meest kooplieden natuurlijk, nemen
met die schikking genoegen, anders
kregen zij niemendal, en, komen zij
veel te kort, welnu, ook voor hen
staat de gelegenheid open om door
middel van een faillissement schoon
schip te maken. Het accoord wordt
vervolgens door de rechtbank geho
mologeerd, en onze man gerehabili
teerd, dat wil zeggen, hij kan op
nieuw zaken gaan doen, net of er
niets gebeurd is. Misschien zou men
denken, dat degenen die hem vroe
ger crediet verleenden, nu wat hui
verig zijn geworden om zaken met
hem te beginnen Volstrekt nietdie
man heeft getoond handigheid te be
zitten en zich op het geschikte oogen-
blik te kannen terugtrekken. Van
zoo iemand is te verwachten dat
zijn vlieger wel op zal gaanmen
moet hem tot vriend houden.
Nu zou het publiek, dat andere
begrippen van goede trouw is toege
daan, van zoo'n handig man zich
moeten afwenden, al waren zijn aan
biedingen nog zoo schitterenden in
derdaad, aan zulk een toepassing van
hot boycott sjrsteeiri zouden we mee
willen doen. Want wat is het geval
Men klaagt over de woedende con
currentie, die zoowel de ondernemers
winsten als de arbeidsloonen drukt,
en zelfs door haar uitspattingen de
maatschappelijke orde in gevaar brengt.
Een koopman, die zijn leveranciers
niet betaalt, kan licht goedkooper
omzetten dan een ander, die wèl van
plan is het te doenhij kan zelfs,
gedurende eenigen tijd, op grooten
voet leven, als hij maar zorgt het
niet zóó bont te maken dat zijn aan
staand faillissement niet, wegens te
hooge verteringen, het karakter van
een frauduleus bankroet aanneemt.
Het is dus geen kunst, het publiek
te lokken, en in goede verstandhou
ding met de afnemers te blijven,
ook al is de alïaire, wegens liquidatie,
een poos gesloten geweest. Datscbaadt
aan de vriendschap niet. En met dat
al daalt het zedelijk peil, wordt de
grenslijn tusschen wat geoorloofd is
of niet, uitgewischt. In sommige krin
gen zal men wel den man weren,
die evenals de tegenwoordige Staats
president van den Zwitserschen Bond,
de heer Droz, zijn loopbaan als
handwerksman is begonnen en zich
door genie, gevoegd bij taaie volhar
ding en onkreukbare eerlijkheid, om
hoog heeft gewerkt; inaar man zal
er geen oogenblik aan denken toe
gang te weigeren aan den »handigen"
koopman, die zijn fortuin heeft opge
bouwd met de fragmenten van de
welvaart van anderen.
Misschien zal eenmaal de tijd ko
men, dat de eenvoudige rechtsbegrip
pen, met welke het geschreven recht
zoo-dikwijls in disharmonie is, ook
de onhebbelijkheden op handelsgebied
zullen uitzuiveren. We wezen er reeds
op, vroeger was het een schande,
bankroet te gaan, en nog altijd is in
den mond des volks het woord «bank
roetier" een scheldnaamwie dien
bezigt loopt groot gevaar wegens
hoon te worden aangeklaagd en ver
oordeeld. Van wederopvatting der
zaken, na eenmaal te zijn veronge
lukt, was voorheen geen sprake; en
we hebben weieens geschiedenissen
gelezen van gefailleerden, wier erf
genamen zich geen rust gunden tot
dat de geldelijke verplichtingen, aan
welke op een rampvol oogenblik niet
kon worden voldaan, tot op den laat
ster. stuiver waren vereffend, om op
die wijze de nagedachtenis te zuive
ren van een vader of anderen bloed
verwant, drager vaneen geëerbiedigde
naam. Zulke gevallen komen nog wei
eens voor: zij hebben dit eigenaardige,
dat de echte practische lui er om
lachen.
Er is wel iets vóór te zeggen, een
gefailleerd koopman het recht om
zaken te doen, te ontnemen. Hij kan
een ongeluksvogel zijn, en dan is het
hardmaar als iemand een zeereis
moet doen, gaat hij liefst niet aan
boord bij een gezagvoerder, die met
een bijzonderen aanleg voor schip
breuklijden is gezegend. Hij kan ook
het slachtoffer zijn van de malver
satiën van anderen, en het is wezen
lijk treffend, hoe vaak patroons door
hun ondergeschikten voor belangrijke
sommen worden beetgenomen. We
hebben weieens gedacht, of dit niet
voor een groot deel aan gebrekkig
toezicht is te wijtende koopman
moet bij de pinken zijn, uit eigen
oogen en niet met de kijkers van
anderen zien, liever de zaken een
beetje beperken dan ze tot zulk een
omvang te laten uitgroeien dat hij
de leiding moet laten slippen. En dan,
wat meer eenvoud in de voldoe
ning aan eigen behoeften, het niet
toegeven aan de verleiding tot weelde-
uitgaven, zou mede bevorderlijk zijn
aan het herstel van goede trouw in
de handelswereld. Natuurlijk, zonder
crediet is het doen van zaken onmo
gelijk maar somtijds moet men ver
steld staan over de lichtvaardige wijze,
waarop crediet wordt verleend aan
personen, die men over meer guldens
laat beschikken dan zij centen waard
zijn.
We kunnen natuurlijk in een cou
rant-artikel niet anders geven dan
eenigealgemeene beschouwingen over
een onderwerp, welks nadere regeling
reeds langer is gewenscht dan ons
heugt. Wanneer zal die noodzakelijk
heid eens zoo diep worden gevoeld,
dat afdoende verbeteringen worden
vastgesteld
H. M. de Koningin heeft bij de
firma Perry Co. 's-Hage een belang
rijken aankoop van Kerstboomversieringen
gedaan.
De oud-hoogleeraar dr. J. I. Doedes
te Utrecht is door Z. M. den Duitschen
koning van Pruisen, benoemd tot ridder
3e klasse der Pruisische kroonoide.
Het oude gymnasium te Rotterdam,
dal voor eeuwen als klooster dienst deed,
later tot Latijnsche school werd ingericht
en tot voor weinige jaren als Erasmiaansch
gymnasium een grooten naam verwierf,
waar zoovele groote mannen hun eerste
opleiding genoten, zal voor afbraak ver
kocht worden.
Sedert eenige dagen wordt vermist
zekere C. v. O. af komstig van Terheiden
en verpleegd in het krankzinnigengesticht
te Vucht. Dat is nu reeds de derde maal,
dat hij vandaar is ontsnapt Alle naspo
ringen zijn tot nu toe vruchteloos.
Paleis voor Volksvlijt.De wonderen
zijn de wereld uit I
Niets schijnt ons zoo handig of knap
of geleerd,
Of straks komt een wijzer, die 't weg
redeneert
Pas hebben wij verbaasd gestaan voor
het onbegrijpelijke van de wondervolle
kunststukken van miss Fay, en ons af
gevraagd Is dat nu gewoon mensehen-,
of is het heksenwerk? En daar komt
professor Chambly en geeft eene séance,
waarop hij nog veel ingewikkelder proe
ven neemt en zoo nu en dan even een
rustpunt in den stroom-van onbegrijpe
lijke verschijnselen te baat neemt, om
DOOR
Cl». DESlïS.
Naar het Fransch.)
16) Geldt het bovenstaande in 't algemeen,
in dit geval kwam daar nog bij de min
achting, ja de vijandschap, waarvan de
arme Jan gevoelde het slachtolfer te zijn.
Hij had «terecht gestaan voor de Assises
al had de jury hem nu ook vrijgespro
ken, Vittel veroordeelde hem.
Ja, sprak Michaud in zich zeiven,
nu begrijp ik waarom mijnheer de bur
gemeester mij geduld en moed aanbeval.
Ik zal beiden hebben.... Wij zullen strij
den Geen klachten meer! Mijne vrouw
en kinderen zullen mij zien glimlachen....
Ik zal mijn verdriet heimelijk veibergen
zonder dat zij hel vermoeden.... Hen al
thans zal de boosaardigheid der dorpe
lingen niet treffen ik alleen zal er slechts
onder lijden 1
Jan hield woord, en reeds van dien
eersten dag van beproeving af, zagen
Magdalena en de kinderen hem binnen
treden, terwijl hij als vroeger zijn liedje
neuriede.
Er is geen haastwerk, zeide hij, en
ik ben er niet rouwig om, want er is
werk genoeg binnen 's huis.... Eerst moe
ten we er op bedacht zijn het huis op
orde te brengen.... zonder nog aan den
tuin te denken.... niet waar mijn jongen
Zoo verliepen er eenige dagen. Zij
kwamen bijna niet buiten de deur. Ieder
was binnen 's huis bezig en de woning
begon allengs haar vroeger aanzien te
herkrijgen.
Van tijd tot tijd hielp Bamabé ook een
handje mee. Sommige inwoners, meer uit
nieuwsgierigheid dan uit vriendschap,
waagden het 't huis binnen te treden.
Op zekeren dag trad Gaudoin, de deur
waarder binnen om de achterstallige
belastingtermijnen te innen.
Wat! riep Jan uit, moet ik nog
patent betalen voor den tijd die ik in de
gevangenis heb doorgebracht, en waarin
ik buiten mijn schuld, niet kon arbeiden
Neen, dat zou te erg zijn
En toen hij zich daarentegen de dubbel
zinnige getuigenis van Gaudoin herinnerde
wilde hij dezen de deur uitjagen;
Magdalena kwam tusschen beiden.
Hij doet zijn plicht, zeide zij, en
het is buiten zijn schuld dat hij u uit
Anselme's woning heeft zien komen.
Niet waar? sprak Gaudoin bedeesd.
Ik heb niet goed gesproken, maar mijne
bedoeling was goed. 't Is niet mooi van
u dit kwalijk te nemen.... ik behoor tot
degenen die u vriendschap blijven toedra
gen....
En dat zijn er niet veel, hernam
Magdalena, en dus moeten wij hun dank
baar zijn. Gij zult ons welkom zijn even
als vroeger, mijn jongen. Ga zitten.... Ik
zal u het geld geven.
Zij zeide dit op zoo zonderlinge wijze,
dat Michaud haar verwonderd aankeek.
Half aarzelend, zette de deurwaarder
zich neder op het hem aangewezen
bankje.
Magdalena haalde haar beurs uit de
secretaire. Vervolgens zette zij zich vlak
over Gaudoin aan den anderen kant van
de tafel, waarop het belastingbiljet lag
en terwijl zij het geld uittelde zeide
zij:
Men had u daar voor het gerechts
hof moeten vragen of gij niet eenige
beweging gehoord hadt?
Waar dan?
Wel 1 bij dien armen Anselme.
Onmogelijk, hernam Gaudoin leven
dig.... Want ik ben ook hard weggeloo-
pen.... voor de onweersbui.... dat begrijpt
ge
Zoo, zeide zij, en vervolgde terwijl
zij hem het geld ter hand stelde.
Hier hebt gij het geld.
Gaudoin zag op zijn beurt Magdalena
verwonderd aan, terwijl hij't geld in zijn
zak stak.
Waarom deed gij mij die vraag?
vroeg hij plotseling.
Och, ik weet het nietantwoordde
zij op onverschilligen toon.
Op nieuw ontstond er een oogenblik
van stilte.
Maar ik, ik weet hetl hervatte
Gaudoin, het is omdat ge daarvoor de
asisses eene verplichting op u hebt ge
nomen.
Zij zweeg en hij vervolgde:
'tWas een schoon, een moedig be
sluit! Hem te vinden en te ontmaskeren
die de wandaad pleegde 't Is wel moeie
lijk.... maar niet onmogelijk.... vooral als
gij daarin wordt geholpen....
En wie zou mij helpen?
Ik, om te beginnen, zoo waar als
ik Gaudoin heet.
Hebt gij dan op iemand verden
king? riep zij uit.
Neen, antwoordde hij levendig, op
niemand, dat verzeker ik u.... maar men
kan nadenken en zoeken. Ge weet, ik
loop nog al overal om mijne biljetten
rondtebrengen.... ik treed overal binnen
en ik houd mijne oogen en ooren niet in
rnijn zak. Kortom, ge kunt over mij be
schikken als over een fret, die door een
jager wordt afgestuurd daarheen waar hij
noch zijne jachthonden zouden kunnen
genaken.
Zoowel het gelaat als de gestalte van
Gaudoin leenden zich uitstekend tot deze
vergelijking; hij had wel wat van een
bunsing.
Ik dank u en neem uw aanbod aan,
sprak Magdalena zachtjes, ter wijl zij, met
de ellebogen op de tafel leunende hem
aanzag.
Maar, hernam hij, gij moet mij
de konijnenkolen wijzen! En als er ko
nijnen in zijn, zal ik zeerwel uitdrijven,
dat beloof ik u. Mijn gezicht is niet scherp
genoeg om ze op te mei ken, gij daaren
tegen hebt goede oogen, en daarenboven
meer versland, rneer scherpzinnigheid en
rneer vasten wil om tot uw doel te ge
raken. Ik heb er geen ander belang bij
dan de begeerte om brave r.ienschen die
mij wel hebben gedaan op inijne beurt
van dienst zijn. Houd dus een oog in het
zeil en zoek. Zoodra gij vermoeden opvat,
zeg het mij en.... mondje dichtWant
de slechte betalers zijn mijne vrienden
niet....
Wordt vervolgd).
