NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
UTRECHT EN GELDERLAND.
De Verrassing m Coevorfa.
Officiëele Publicatie.
No. 46.
Woensdag 8 Juni 1892.
Een-en-twintigste jaargang.
VOOR
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
Uitgever G J. SLOTHOUWER, Amersfoort.
BINNENLAND.
F e ui liet on.
iMERSFOORTSCHE COVRANf.
abonnementsprijs:
Per 3 maanden f 1.Franco per post door het geheele Kijk.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken en berichten intezenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
advertentien:
Van 16 regels 0,40 iedere regel meer 5 Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
De BURGEMEESTER en WETHOU
DERS van AMERSFOORT,
Gelet op de artt. 308310 van het
algemeen politie-reglement dezer ge
meente,
Brengen ter kennis van de belangheb
benden, dat eene keuring van rijtuigen
der voerlieden en huurkoetsiers door den
heer commissaris van politie, bijgestaan
door twee deskundigen, in de stallen der
eigenaren zal gehouden worden op Don
derdag, den 16. Juni e. k. en zoo noo-
dig daarop volgende dagen, terwijl op
Zaterdag, den 25. Juni a. s. terzelfde
plaatse eene naschouw zal geschieden
van rijtuigen, aan voornoemden commis
saris tijdig op te geven welke op eerst-
genoemden tijd niet kunnen worden ver
toond.
Amersfoort, den 7. Juni 1892.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester,
F. D. SCHIMMELPENNINCK.
De Secretaris,
W. L. SCHELTUS.
Het Grootkruis, door den Duitschen
keizer aan H.M. onze Koningin-regentes
verleend is, naar de door den verslag
gever van het Vad: ingewonnen inlich
tingen, dat van de Louise-orde, die, in
1814 door koning Friedrich Wilhelm III
ingesteld, in 1848 en 1849 door Friedrich
Wilhelm IV hernieuwd en in 1865 door
koning, later keizer Wilhelm 1 nogmaals
als eene nieuwe orde werd ingesteld.
Slechts enkele regeerende vorstinnen zijn
in het bezit dezer hoogste der vrouwe
lijke ridderorden.
HH. MM. de Koninginnen zijn Zater
dagmiddag op het lustslot te Soesldijk
aangekomen, en zullen daar de zomer
maanden verwijlen.
De heer P. Smit Jr. te Rotterdam,
heeft aan Ged. Staten van Friesland kos
teloos afgestaan zijn prachtig stoomjacht,
om dit beschikbaar te stellen voor de
Koninginnen bij het bijwonen van den
hardzeilwedstrijd
den 29 dezer.
op hel Sneekermeer,
De minister van oorlog is voorne
mens, gevolg te geven aan het reeds vele
jaren bestaande plan der verplaatsing
van 's rijksgeschutgieterij van 's Hage
naar Amsterdam.
Het gebouw der kanongieterij te 's Gra-
venhage zou dan ingericht worden tot
vestiging van de hoogere krijgsschool, die
hare localen thans in de Koningspoort
heeft.
Men schrijft uit Den Haag aan het
Utr. Dgbl.
»De tegenspraak van het Centrum is
ongegrond. Wel degelijk wordt er bij
het departement van waterstaat eene af-
deeling ingesteld voor de behandeling var.
alle zaken, die op den arbeid betrekking
hebben. De keus van den heer Heijli-
gers als hoofd dezer afdeeling bewijst,
dat het de bedoeling der regeering is de
enquête naar de arbeidstoestanden zoo
veel mogelijk vruchtbaar te maken. Zoo
als de heer Lühnis de adviseur der re
geering zal zijn voor de belangen van den
landbouw, zal de heer Heiligers haar
adviseur wezen voor de belangen van
den urbeid, en als de ijverige secretaris
van de enquête-commissie heeft hij zich
met die belangen als weinigen vertrouwd
gemaakt.
Door dergelijke benoemingen toont de
regeering, dat niet ten onrechte van haar
veel voor de practische volksbelangen
werd verwacht.
Naar men verneemt, hebben de
vragen, met betrekking tot den leerplicht
aan een aantal hoofden van openbare en
bijzondere scholen in verschillende deelen
des lands gesteld, inzonderheid ten doel
om ook hun gevoelen te vernemen over
den invloed, dien maatregelen om het
betrekkelijk schoolverzuim tegen te gaan,
zouden kunnen hebben op de volksbe
drijvigheid en den toestand der gezinnen.
Principieele vragen zijn niet gedaan. De
raadpleging der schoolhoofden bewijst
alleen, dal de voorbereiding der invoering
van den leerplicht niet op lichtvaardige
wijze geschiedt. De regeering wil de be
zwaren kennen, om daaraan zooveel mo
gelijk te gemoet te komen."
Vanwege de Nedc'rlandsche Heide
maatschappij is onder Bake! (bij Helmond)
op 8 April 1892 voor de heeren mr. van
VVaterschot van der Gracht en van
Ogtrop te Amsterdam eene ontginning
van heide iD bewerking genomen.
Op 31 Mei jl. bedroeg de omgeploegde
oppervlakte Dagenoeg 21 H.A., zijnde p.
m. H.A. per dag.
De bewerking trekt in de omgeving
zeer de aandachteen aantal landbouwers
komt het werk bezichtigen, zelfs zij, die
op betrekkelijk verren afstand wonen,
Men schrijft van Woensdag uit
Wiesbaden aun Gelria:
»Dr. Mezger, die reeds lang plan had
Wiesbaden te verlaten, zal zich naar alle
waarschijnlijkheid in liet najaar te Rome
gaan vestigen, alwaar hij zijne séances
voor massage in het aPalazzo Doria" zal
houden. De bevoegdheid, om in Italië
de geneeskunde uit te oefenen, die de
beroemde dokter, voor wat Frankrijk en
Duitschland aangaat, reeds lang bezat,
is hein dezer dagen door de Italiaansche
regeering veileend. Een reeds lang ge
koesterd plan zal daardoor nu tot uit
voering komen. Des zomers wil dr. M.
in Syracuse of Palermo doorbrengen, ter
wijl ook Domburg nu en dan met een
bezoek zal worden vereerd. Dezen zo
mer reeds, in de maanden Juli en Augus
tus zullen dan ook zittingen voor massage
in de Zeeuwsche badplaats worden ge
houden, en vele vreemdelingen hebben
daarom hun voornemen te kennen ge
geven dr. M. derwaarts te willen volgen.
Hier verdringen de patiënten zich bij
den grooten man. Russen en Franschen,
die het grootste contingent leveren, ma
ken queue, en de vorsten en prinsen zijn
altijd tegenwoordig. Wat dan ook de
reden is, dat dr. M. weer verandert, is
moeielijk te zeggen.
Hoewel menig beoefenaar der Ned.
literatuur dikwijls baat gevonden heeft
en nog vindt bij Roelants' Panthéon,
spreekt het toch van zelf, dat de weten
schap thans andere eischen stelt dan 25
jaar geleden. Daarom hebben de uit
gevers W. J. Thieme Cie. te Zutphen
gemeend, nu genoemd Klassiek Letter
kundig Panthéon in hunne handen over
ging, te moeten verbeteren en aan
vullen. Het thans verschenen vijftal
nummers, Lar.gendijk's Spiegel der Va-
derlandsche Kooplieden en De Wind
handelaars door Dr. C. H. Ph. Meijer,
'sHage; Die Borchgravinne van Vergi
en Vondel's Leeuwendalers door Dr. F.
A. Stoelt, Amsterdam; en Vosmaer,
'f Leven en de Wandelingen van Mees-
Ier Maarten Vroeg, door Dr. P. Fockens,
Zutphen, allen voorzien van inleiding
en aanteekeningen, zal ieder voor
zeker de overtuiging schenken, dat hun
streven in de eerste plaats gericht was
op een zuiveren tekst, op een flinke in
leiding en op duidelijke, verklarende aan
teekeningen. De namen der vakmannen,
die reeds nu bereidwillig de taak op zich
namen om het Panthéon zooveel moge
lijk gelijken tred te houden met de re
sultaten van hel wetenschappelijk onder
zoek, zijn ten waarborg, dat niet met
overhaasting is te werk gegaan.
-— Men schrijft uit Winschoten
De ontvangst der Koningin zal hier
zoo luisterrijk mogelijk worden gemaakt
Op onderscheiden punten zullen niet alleen
eerepoorten verrijzen, maar ook fraaie
bloemenpartijen worden gearrangeerd, en
bij de inkomst in de Harmonie zal een
vijftigtal meisjes van 814 jaar het pad
der Vorstinnen met bloemen bestrooien.
In het wit gekleed en met de nationale
kleuren getooid, zullen die kleinen een
aardigen aanblik opleveren die zeker de
jonge Koningin aangenaam zal aandoen,
na afloop van het dejeuner, dat in de
fraai versierde zaal van het hotel Wisse-
man zal plaats hebben.
Dat dejeuner, aangeboden door de Pro
vinciale Staten, zal worden bijgewoond
door den commissaris der -Koningin, de
leden der Staten en enkele autoriteiten,
onder welke in de eerste plaats de bur
gemeester dezer gemeente, de heer H. J.
Wichers, die met zijn gewonen tact en
erkend beleid ook thans weder alles zoo
danig weet te regelen, dat ongetwijfeld
de geheele feestelijkheid goed van stapel
zal loopen. En feestelijk zal het zjjn,
want door de medewerking der Vereeni-
ging voor volksvermaken zal er ook des
avonds nog ruime gelegenheid wezen tot
uitspanning, zoodat de talrijke buitenlui,
die in menigte zullen aanstroomen, zich
ruimschoots zullen kunnen vermaken,
vooral wanneer het weder dient, want
het voornemen bestaat om een bosch-
feest te geven, en die feesten zijn hier
in den regel prachtig.
Aangezien de mogelijkheid in de
toekomst bestaat dat bij iedere compag
nie van het wapen der infanterie een
adjudant-onderofficier en een sergeant
majoor zal worden aangesteld, zijn de
verschillende corpscommandanten door
den Minister van Oorlog aangeschreven,
geschikt kader, bij voorkeur de sergean
ten bestemd voor dienstdoend officier te
velde, daarvoor op te leiden, opdat te
zijner tijd de te ontstane vacatures inge
nomen kunnen worden.
Dat het vervoer naar den Haag en
naar Scheveningen gedurende de beide
Pinksterdagen nog al beduidend was,
bewijzen de volgende cijfers: de tram
van de Staatsspoor bracht ongeveer 22000
passagiers derwaarts, terwijl die van de
HolIIJz- Spoorw.-maatsch. van station
den Haag en Anna-Paulona straat, 19 a
20000 reizigers vervoerde.
De verschillende treinen van laatstge
noemde maatschappij brachten 30000
personen meer dan op gewone dagen
naar de residentie, terwijl ook de Staats
spoor een zeer groot aantal reizigers der
waarts transporteerde. De gewone
trams vervoerde 67000 personen.
De sport-tentoonstelling te Scheveningen
werd den 1. Pinksterdag door 2092 be
talende personen en den 2. Pinksterdag
door 4447 betalende personen bezocht.
Van de opening der tentoonstelling tot
en met gisteren is de tentoonstelling
door 21775 personen bezocht.
Onder de landloopers, die zich dezer
dagen bij de politie aanmeldden met ver
zoek om naar een Rijkswerkinrichting te
worden opgezonden, bevond zich ook een
jongmensch van nette familie, die in be
trekkelijk korten tijd te Amsterdam een
kapitaaltje van f 8000, hem hij erfenis
ten deel gevallen, had zoek gemaakt.
Toen zijn geld op was, wilde zijn familie,
tot wie hij zich toen wendde, niets meer
van hem weten, zoodat hem, daar hij
geen handwerk verstond, niets anders
overbleef dan zich als landlooper te laten
opnemen.
Te Slochteren is in een dicht met
dennen beplant gedeelte van het bosch,
toebehoorende aan Mevr. de wed. Van
der Hoop in de onmiddellijke nabij
heid van het vroegere hol van den be
kenden inbreker Schroder nu een an-
2) Laat u niet zoo spoedig ter neder-
slaan, behoudt den moed en alles is nog
niet verloren, klonk plotseling een doffe
zware stem.
Beide keken verwonderd op. Voor hen
stond eene lange schrale gedaante in een
mantel gewikkeld, die ook het grootste ge
deelte van bet aangezicht bedekte, zoodat
de trekken verborgen waren en men slechts
het flikkeren van de zwarte oogen zag.
Wie zijt gij en wat wilt gij? vroeg
Van Thienen, het eerst van zijne verbazing
bekomen, terwijl hij den vreemdeling van
het hoofd tot de voeten opnam.
Vraagt gij naar mijn'naam, daar moet
ik u het antwoord op schuldig blijven, vraagt
gij naar miju werken, misschien hebt gij,
toen Coevorden door de Mun9terschen be
legerd werd, wel van zekeren soldaat hooreu
spreken, die bommen en vuurwerken door
een toover9preuk wist onschadelijk te ma
ken; die soldaat ben ik; vraagt gij naar het
doel van mijn komst, ik breng u nadere be
richten, die uwen moed tullen doen herleven
en ik wil u deelgenoot maken van een plan,
dat geheimhouding, dapperheid en spoed
vereischt. Dit zeggende nam hij zonder verdere
plichtplegiig plaats en vervolgdede inval
lende dooi heeft de Franschen genoodzaakt
terug te trekken, dus behoeft gij vooreerst
niet aan 's lands behoud te wanhopen. Eu
nu mijn ontwerp, ik ken u beiden als brave
vaderlandslievende mannen wat zoudt gij er
van zeggen als ik u voorstelde Coevorden
aan de handen der vijanden te ontrukken
Ik zou het eeu' vermetelen aanslag
vinden, zeide Van Thienen.
En ik noem het een onuitvoerbaar
ontwerp, sprak Buijtcr vastberaden.
Wel vermetel, wel gewaagd, maarniet
onuitvoerbaar, hernam de onbekende. Gij
denkt aan de sterkte van Coevorden, aan
de grachten, wallen en moerassen waardoor
het omgeven en dus ongenaakbaar isal
die wateren zijn toegevroren, de vijanden
zelve hebben on9 den weg gewezen hoe men
zich het ijs kan ten nutte maken. Deelt
mijn plan aan Rabenhaupt mede, hij zal het
verder uitbreiden en naar zijne inzichten
regelen, hij zal u naar Coevorden zenden om
de sterkte der vesting van binnen op te ne
men, gij zult ongedeerd iu en uitgaan en
wanneer gij volhardt en u door niets laat
afschrikken, dan zal nog dit jaar het Wil
helmuslied binnen Coevordens wallen weer-
Sprakeloos hadden heide toegehoordde
overtuiging waarmede de vreemdeling 9prak
had hun vertrouwen ingeboezemd. Evenwel
kon Buijter de vraag niet weerlioudeu
Als gij alles zoo schoon berekend hebt,
tarom paart gij zelf dan niet de daad aan
het ontwerp, eu kiest ons om den aanslag
ten uitvoer te brengen?
Helaas, hernam de vreemdeling som
ber, de wegen van het noodlot zijn ondoor
grondelijk; men ligt aan zijne bestemming
vastgeketend, zouder een schrede liuks of
rechts naar eigen wil te knunen doen. In
deze zaak is het mij opgelegd te raden,
niet te handelen; mijn naam zelfs zal er
niet in genoemd worden; ik moet tot mijn
eigen ondergang medewerken, want als ik
het rad in beweging heb gebracht, dan zal
het in woeste vaart voortrollen eu mij het
eerst verpletteren.
Nauwelijks waren deze geheimzinnige woor
den gesproken of de onbekende was ver
dwenen. Van Thienon wreef zich de oogen
en zoude stellig gemeend hebben dat alles
een droom was, maar Buijter wist hem de
minste bijzonderheden mede te deelen, zoo
dat er geen twijfel meer overbleef of zij al
les werkelijk gehoord eu gezien hadden.
Peinzend verlieten zij de herberg en hoewel
het buiten bijzonder guur was stapten zij
langzaam voort, terwijl zij al pratende het
ontwerp tot meer rijpheid brachten en bet
was laat in den avond eer elk hunner zijne
woning bereikte.
Het bleek dat Rapenhaupt het plan dat
hem door Buijter en Van Thienen werd aan
de hand gedaan, volstrekt niet verwierp.
Ondernemend eu kloekmoedig deinsde hij
verduisterd scheen. Hoe meer beneveld het
niet terug voor bezwaren van welken aard
ook, als hem slechts de hoop van wel te
slagen in 't verschiet tegenlachte. Als gou
verneur van Groniugen had hij geheel Ne
derland verbaasd door den dapperen tegen
stand, die den vijand in den loop zijner
overwinningen had gestuit; thans wilde hij
zijn, naam vereeuwigen door eene daad waar
veel moeite en gevaar aan verbonden was,
waarbij meu veel op het spel zette, maar
ook oneindig veel winnen kon.
Ouder dergelijke gedachten wandelde Ra
benhaupt op een' kouden Decembermorgen
zijn kamer op en neder. Hij had een statig
indrukwekkend voorkomen; zijn hoog voor
hoofd gaf iets achtbaars aan zijn gelaat,
waarop een goedige glimlach den ernst ver
zachtte. die er uit zijn donker oog blikte.
Hij hield van tijd tot tijd voor het venster
stil en beschouwde den weg die er droevig
en doodsch uitzag. De grond was wit en
glad bevroren; de enkele hoornen stonden
daar als dreigende spoken, wier berijpte
takken zich gelijk reuzenarmen uitstrekten
het water van de gracht geleek een' spiegel,
die het levenlooze beeld der natuur weer
kaatste de lucht was grauw en paste vol
komen hij het sombere tafereel dat zich voor
het oog ontrolde. Maar dat alles, in plaats
van een' ouaangenamen indruk te verwekken,
verhelderde het gelaat van den gouverneur,
dat te voren door een wolkje van onrust
luchtruim, hoe helderder zijne vooruitzicli-
teuhoe 9trenger de koude, hoe warmer ziju
hart dat van edele drift en teugenloozeu
moed gloeide,
De klok van het kasteel sloeg twaalf.
Nog niet terug, mompelde Rabenhaupt
en streek zich met de hand over 't voor
hoofd, dat oponthoud voorspelt niets goeds.
Een knecht trad binnen en kondigde Van
Thienen aan.
Goddank, zei de gouverneur en loosde
eene diepe zucht. Hoe is het gegaan vroeg
'hij den binnentredende.
Best, best generaal. Moteen haalde hij
een toegevouwen papier voor den dag.
Ik was ongerust dat u iets kwaads
mocht bejegenen, het i9 reeds laat.
Het had ook weinig gescheeld of ik
ware in handen der Munsterschen gevallen,
ze hadden er de lucht, van gekregen wat ik
binnen Coevordeu kwam verrichten, 't Ware
jammer geweest als ze mij nu juist hadden
gegrepen, nu ik voor de laatste maal kwam
en dit plau heb vervaardigd: en hij reikte
aan Rabenhaupt de teekening der vesting
over.
Wel, wel, zei deze vergenoegd, gij
