NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
UTRECHT EN GELDERLAND.
ONDER 'T OORDEEL.
No. 102.
Woensdag 21 December 1892.
Een-en-twintigste jaargang.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
VLINDERS.
BINNENLAND.
li'
F euilleton.
AMERSFOORTSCRE COURANT.
iet
k
VOOR
abonnementsprijs:
Per 3 maanden 1.—Franco per post door bet geheele Rijk.
.Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden 9tukken en berichten intekenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER, Amersfoort.
ADVERTENTIEN!
Van 16 regels 0,40 iedere regel meer 5 Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Het wedden en de liefde voor kans
spelen zit het volk in het bloed. En wat
zijn onze spelen, zoowel die waarmede
wij ons in onzen jeugd vermaakten als
ook die waarbij wij nog afleiding en ver-
poozing zoeken vaak anders dan kans
spelen? Juffrouw Fortuna speelt in vele
dingen een groote rol, en een ieder wil
wel eens beproeven, of die wispelturige
dame hem ook genegen is.
Vooral in de laatste jaren heeft ook
bij ons de loterij-manie eerie groote uit
breiding verkregen. Met staatsleeninf <-n
worden vaak loterijen verbonden of lo-
terijleeningen worden uitgeschreven, um
door het vooruitzicht op een premie bo
ven de gewone rente tot deelneming aan
te moedigen. Aan tentoonstellingen ver
bindt men loterijen, om ook gedeeltelijk
de kosten te dekken en om exposanten
van hunne inzendingen af te helpen, en
op nog vele andere manieren wordt ge
speculeerd op de beurzen van het kans-
lievende publiek. In vele winkels worden
bons gegeven, wanneer men een bepaalde
som besteedt en in vele sigarenwinkels
worden pakketten gemaakt met allerlei
premiën en nieten, om de dubbeltjes
klanten in de gelegenheid te stellen hun
geluk te beproeven, wat wel in de meeste
gevallen zal zijn ten koste van de qualiteit
der inkoopen. In Engeland heeft men
iets nieuws gevonden op dit gebied
Omdat er zoo'n overvloed is van allerlei
weekbladen er. maandschriften is het
natuurlijk, dat niet alle even goed hun
bestaan kunnen handhaven, daarom moet
al het mogelijke in 't werk gesteld wor
den om lezers te trekken en men tracht
dit doel minder te bereiken door goede
lectuur te geven dan wel door allerlei
aantrekkelijkheden te bieden. Sommige
verzekeren den abonnent tegen spoor
wegongelukken, andere schrijven af en
toe een plebisciet uit en loven daarbij
allerlei prijzen in geld of voorwerpen uit.
Een nieuw soort prijsvraag is nu «het
ontbrekende woord." Ergens wordt een
woord weggelaten en de lezers moeten
nu het ontbrekende woord radendaar
er gewoonlijk een groot aantal passende
woorden is, is het niet gemakkelijk het
juiste te vinden. Ieder lezer kan zijne
oplossing inzenden met een bon, het be
wijs van zijn abonnement, en een daarbij
opgegeven bedrag in geld. Al het inge
komen geld wordt verdeeld onder de
gelukkige winners, die het woord gera
den hebben, dat de redactie als waarborg
ergens heeft gedeponeerd. De uitgeveis
varen er natuurlijk wel bij, want hel
aantal abonnenten neemt toe en velen
koopen meer nummers om ook meer
kansen te krijgen. Zoodoende stijgt de
oplaag der bladen op enorme wijze.
Dit zaakje maakt nogal opgang. Eén
blad bv. kreeg 132,187 oplossingen met
evenzooveel shillings, en elk winner kreeg
meer dan 23 pond. De inzenders gaan
daarbij stelselmatig te werkzij koopen
desnoods 100 exemplaren en zoeken 100
verschillende woorden, om in ieder geval
zeker te zijn en zoo wagen zij er een
60 gulden aan om er 100 voor terug te
krijgen. Bijna ieder doet er aan mee, de
een in 'tgioot de ander in 't klein en
door allen wordt met spanning het ver
schijnen van liet eerstvolgende nummer
te gemoet gezien, dat den uitslag zal
vermelden. Een slimme redactie is met
het meedeelen van den uitslag niet te
vlug en stelt dat onder allerlei voorwend
sels eenigen tijd uit, met hel gevolg dat
er weer zooveel meer exemplaren der
volgende nummers verkocht worden.
Dit nieuwe soort van prijsvraag-raadsel
staat zeker vrijwel gelijk met een lotern.
Van deze meening was ook de justitie,
die, omdat loterijen in Engeland verboden
zijn, de uitgevers van een dier bladen
vervolgde. De advocaten beweerden, dat
het vinden van het «ontbrekende woord"
overleg en kennis eischt en daarom der
gelijke prijsvragen niet vallen onder de
wet, die loterijen verbiedt. Het blad is
beboet voor drie pond sterling, maar zal
in liooger beroep komen, dus het eind
oordeel is nog onbekend. De heele ge
schiedenis doet echter zien, dat hel volk
een voorliefde blijft koesteren voor het
loterij-spel.
Wij hebben onze slaats-loterij. Uiteen
zedelijk oogpunt is deze, zooals alle lote
rijen verweipelijk, immers zij vleien den
behoeftige met het denkbeeld een schat
te verkrijgen, waarvoor hij geen krach
ten van lichaam of geest behoeft in te
spannen, en de gewoonte van het spel
kan een gevaarlijke hartstocht, de speel
zucht, opwekken, die nog andere kwaden
ten gevolge kan hebben. Of het met onze
staats-loterij zoo'n vaart loopt, betwijfe
len wij. Zeker, in een welingerichte staat,
waar ieder werk vindt, moet het bestuur
het volk leeren slechts op den arbeid te
bouwen, en moet het de deugden van
vljjt en spaarzaamheid aankweeken en
ieder moet tevreden zijn met hetgeen hij
heelt en de tering maar naar de nering
zetten. Allemaal waar, maar er is wel
wat tegen te zeggen ook. Er zijn er
die in de ellende en kommer, waarin ze
gestadig verkeeren nog gesteund worden
dooi een onzeker uitzicht, die leven en
opgebeurd worden door verbeelding en
hoop en moet dat weinige hun nog be
nomen worden Er zullen ook geen
voorbeelden zijn, dat de loterij iemand
geruïneerd heeft en zoo grof wordt er
dan ook niet gespeeld. Knoeierij en mis
bruiken kunnen geweerd worden, en het
is de vraag of men niet verkeerd zou
doen door de loterij af te schaffen. De
loterij-manie is er en zal dan ook wel
op andere wijze bevrediging zoeken. En
gaat men afschaffen, dan kan men met
evenveel recht bijna opkomen tegen lief-
dadigheids-artnenloterijen en dergelijke,
want hier zou het zijn «het doel heiligt
de middelen" en op de toepassing van
dit gezegde op genoemde loterijen is ook
nog veel af te dingen.
Dr. Carsten. Uil het leven van
Dr. B. Carsten, den te Wiesbaden over
leden inspecteur van het Geneeskundig
Staatstoezicht in Zuid-Holland, deelt het
Vad. de volgende bijzonderheden mede:
Geboren den 26n Mei 1829 te Assen,
werd hij op 17-jaiigen leeftjjd, in 1846,
geplaatst aan de kweekschool voor mili
taire geneeskundigen te Utrecht, ter op
leiding tot officier van gezondheid 3e k
bij de zeemacht, waartoe hij in -
1850 werd benoemd. Als^'jjJlHUF
trok hij weldra nar.
hij op verschillende1"
terugkomst in Njjyjc
het examen of
cier 2e kl. en vj X)
daartoe bevorderc
Aan boord van-
Merajn, waarnr t
Prins van tsc
IJsland, iEWE-v
lies r
DOOR
MEVR. KAUTZMANN-VAN OOSTERZEE.
29.) De spreker, een bediende die
grijs in het huis van Ada's schoonouders
geworden en sinds eenige maanden in
het hare overgegaan was, zag dit zeg
gend vorschend op zijn meester. Het was
geen wonder, want een plotselinge ver
andering was over hem gekomen, die
zelfs Ada trof en haar belangstellend deed
vragen: «wat scheelt u Bertholdge
wordt zoo akelig wit. Geef een glas
water Frans, het achteruitrijden is zeker
niet goed voor mijn man geweest."
«Ja, dat kan wel zijn, Ada, een plot
selinge duizeling doch het gaat alweer
voorbij. Een oogenblikje stilzitten zal
me goed doen houdt gij u maar een
uurtje met uw vader bezig, dan kom ik
weer bij u," en met slependen gang
ging hij de vestibule door en sloot zijn
kamerdeur achter zich.
De jonge vrouw zag ietwat verlegen
haar vader aanhoe gaarne was zij haar
.ug.
over'
7 TV,
man gevolgd en had hem misschien ge
holpen, maar zijn afwijzing was ook thans
weder te beslist, om er zich legen te
kunnen verzetten.
Dus ging ze haren vader voor f
prettige huiskamer en ontdeed
hoed en mantel.
Lang duurde het eer haa;
weder binnentrad, mamj
schijnbaar weer in orcLMt/-
bijkans luchtharlig dfjAiet, -o c
Reeds zeer vroeg i/ME1
de dokter naar tif
alleen, want Ada - v,
den vorigen dag ei:
om zich rustig te houu'J»
reeds voor zaken het
gegaan. '0G.
Toen het rijtuig aan '."v,
hield, werd des dokters
middelijk aangetrokker '7
bevallige vrouwenfr- J? r
onbekend scheen,
van een of twee j<
strijd haar het hc
kleine attenties k
er bljjkbaar weiiP
Ze wachtte. T tóki*
den of op den vertrekSe'iitlen trein, dat
wist hij niet te zeggen.
De dokter nam plaats, en daar de
trein gereed stond, stapte hij dadelijk in.
Nu
bv i
per-
-j<r rn
u,
I J3
p.„,
'I
geplaatst en hij vertrok met dit stoom
schip later naar Oost-Indië, waar hij de
twee Bonische expeditiën en de expeditie
naar Banrljermassin medemaakteen daarbij
zulke uitstekende diensten presteerde, dat
hij den 22en Juni 1860 werd benoemd
tot ridder der Militaire Willemsorde 4e
kl., dat hem het Eereteeken voor belan
gt ijke krijgsverrichtingen werd toegekend
en dat hij wegens de laatstgenoemde ex
peditie eervol werd vermeld.
In April 1860 inmiddels in Nederland
teruggekeerd, werd hij geplaatst aan boord
Zr. M. Wachtschip te Amsterdam en
maakte van de gelegenheid, die hem zjjn
verblijf in het vaderland verschafte, ge
bruik om aan de Rijks-Universiteit te
Groningen, in October 1862, zich den
titel van docter in de genees-, heel- en
verloskunde te verwerven.
Na gedurende 14 jaren als offic. van
gez. der marine Koning en vaderland op
de meest eervol wijze te hebben gediend
en na eerst het examen voor officier van
gezondheid le klasse op uitstekende wijze
te hebben afgelegd, vroeg en verkreeg
dr. Carsten, den 30sten April 1864, een
eervol ontslag uit den zeedienst, onder
toekenning van den rang ven officier vi
gezondheid le kl. Hij vestigde zie'
als gene sheer te Amsterdam, dc^jj'
weldra weder in Staatsdienst,
het Geneeskundig..Sts-ïf-ïis 1
wet geregeld was erendl)
Mei 1866 benoejENiw
voor dat §l£'t\G[
en na het YSS
lfiden A ger1
vorderd. itenl
Als nioglctii
Staatstcüetar
belande Dl'
di»
:og- I
>0 n°b|
kamer
I,W VOo.
-ui haar te bedvje droeg.
„7F on, --.'IJ V
jljprikktoo.-
t domine
.«■apen
f gekomen
sif0oals*^?Tter alleen komen kon als
vrouw, zonder vrienden, zonder geld. Ik
hen mij aangesloten bij een kunstenaars
troep, ik heb met hen in het circus ge-
TIENDE HOOFDSTUK.
Domine Hester zat met zijne vrouw
in de huiskamer der pastorie in levendig
gesprek. En geen wonder. Veel toch
verbetering der volksgezondheid wist toe
te passen en de uitvoering wist te ver
zekeren.
Niet alleen in zijn officieële betrekking,
ook in andere opzichten maakte Carsten
zich vardienstelijk. Op het gebied der
koepokinenting voerde hij met schitterend
succes tegen vooroordeel, ongeloof en
lauwheid. Aan zijn krachtig optreden is
's Gravenhage de zegenrijke inrichting
voor koepokinenting verschuldigd, waar
var, hij korten tijd voor zijn dood voor- f
zitter was. In zijn vele geschriften over t
de koepokinenting in Nederland, was het
hem eindelijk gegeven, aan te toonen,
dat ons Vaderland een eervolle plaats
inneemt, onder de Staten, die den zegen
eener goede Staatsregeling op het gebied J
der koepokinenting bezitten, al is het
desideratum noe niet bereikt.
In 1870, bij het begin van den Fransch-
Duitschen oorlog, bewees dr. Carsten
groote diensten aan de gewonde en ziekst
krijgslieden te Saarbrimk»n .H\|
dientengevolge de -,
Pruisen begiftigdlUP"
Kroonorde.
Ep-; "*-p tii P 'f
jptè&fSR
weg,aangestoken door den geest des
tijds?"
«Wel neen; dat weet ge wel beter."
«Anders het zou net iets voor u zijn
om met dat jong gebroed te dweepen;
gij vrouwen meent dat de kerk allleen
bestaan kan, als al die schoone woorden en
holklinkende termen daarin weergalmen."